장음표시 사용
201쪽
dilutus, cerevisi a generosior, panis bis- coctu S, caro assa , Vegetabilia, si digeri possunt,
concedenda. Corporis exercitium & in aere puro, libero, campestri, ventis perflato necessarit in , frictiones, vectiones, equitationes & ambulationes non negligendae.12. Medicamenta autem quod attinet, in antecelsum conducunt leniora purgantia , rhabar barina, emetica tutiora ex radice brasiliensi ob vim roborantem, qua pollet; salia amara, aquae minerales dein remedia amara, limatura martiSacidis potius quam alcatinis unita, optime in Vino rhenano infusa. Balneum frigidum: prudenter applicatum, ut corpus nimis saccidum roboretur AETII est consilium. Speciali ora describentur remedia in morbis cachecticis speciali oribuS.
f. I 3. Morbi cachestici praecespue habentur, scOrbutus , tympanites, hydropis omnes species, icterus, rachitis, scrophillae, elephanthialis, lepra, scabies, tinea aliique pruriginosi cutis morbi. Alopecia, plica polonica, etcossis, gangraena, necrosis, morbi Veneres.
202쪽
Symplomatum magna syndrome scori, tuti ardiam reddunt morbi detinitionem. Neque facilius succedit res, si patho gnomonica, stomachacen & scelotyrbem spectemus, dum non ubique seu in omni morbi adsunt gradiu Nec si essentiam confideremus, dum in alcatina, acida, muriati cave sanguinis acrimonia consistere credunt diversi scriptores; nihil aliud ergo dicere possumis, nisi quod sit sui generis cachexia ab asse Etibus mox enarrandis tantum dignoscenda
Is Circa remotioreS causius quoque Varia admodum est Medicorum sententia. Qui illain enim, dum Nautis in longis navigationibus affectus est familiaris & epidemicus fere, atmosphaeram filinam & alimenta salita incusant, quod a LoRRTcumi aliis negatur, dum sic .PRINGLE, LiNu vim falis antisepticam agnoscunt. Interim tamen negari minime potest, ab hac aliisque jam recensendis causis. si non generari, foveri saltem augerive scorbutum f. I 6. Sunt ergo victus salitus, durus, ii, sumatus , siccus, visciduS, CaseuS VetuS, acris; Iardum, pisces sine pane multo: olerum & vege- tabi-
203쪽
tabilium recentium defectus. Aquariana putridarum, Verminosarum potus , tepidorum & spirittiosorum abusus. Aer frigido - humidus, halitus marinus, loca paludosa mari vicinia, depressa, habitacula humida, vita otiosa. Reconvalescentia a morbo , sebris intermittens refractaria stni illo Cortice peruviano refrenata. Salivatio mercurialis nuper sedata; evacuationes debitae suppressite. Animi pathemata, uti moeror, tri- 1litia diuturna. Demum Ad labes hereditaria, quae omnia solidorum atoniam & fluidorum dis- cratiam inducunt, quibus persi iratio insensibilis quam maxime supprimitur. II. Scorbutus morbuS est minime contagiosus, communis tamen pluribus una eademque diaeta utentibus. Itide in navigantibus, in castris, urbibus obsessis epidemicus sere, ob victus rationem & motus desectum. Endemius autem ea8dem ob causas in locis horealibus, uti Dalaia, Is-landia, Groentandia, Suecia, Hollandia ob aeris
f. i8. Signa scorbuti sunt Varia pro vario morbi gradu, qui sensim nisi in initio su ca tus, increscit: ergo habituS cachecticus prior scori, uti gradus dici potest. Cui concomititur desidia & sedendi amor, evigilantibus membrorum quasi dedolatio. Insequitur corporis lassi-tiido, respiratio dissicilis, defatigatioque summa
ad minimum motum cum crurum Nacillatione, acclivia ascendentes fere suffocantur a cibo sum
yto torpor & somni desiderium. Gingivae pri
204쪽
riunt, intumescuht y ad levem attactum sanguinem nigri cantem, soluturn sundunt. g. I9. In secundo stadio anima foetet , dentes & gingivae nigrescunt, spongiosaeque fiunt,
dentes nudantur & vacillant, haemorrhagiae fiunt, non nunquam laeviores. Cutis maculis lividis
parvis latis subindeque vibicibus echymolium haud dissimilibus interstinguitur, in cruribus trunco & brachiis quam maxime conspicuis. Tu inor adest pedum cede malosus, circa Vesperam increscens, mane vero lecti tepore & situ horizontali praecipue evanescetis.
f. 2O. Tractu temporis autem doloribus vagis osteo copo is articulorum excruciantur, membra rigescunt & tendinum sit contractura, sonuincrepitantem inter movendum edunt ossit. In stertio dolor faxxis saepe oritur cum tussi: nec non
dolores colici; quibusdam alvus stricta, quibusdam soluta, foetens valde. dysenterica. Urinas corbuticorum est obscura, oleosa, lateritia, lixiviosa, facile in putredinem Vergens, matula ab Urina incrustatur magis quam ab aliis urinis. f. et r. Vexantur demum plurimi ulceribus sordidis, lividis, minime pus sedi chorem sanguinΘ-Ientum foetidum fundentibus, escharas formantibus carni subjacenti fungosae firmissime adhaerentes, ct ad omnia optima quidem escharotica rebelles, semperque renascentes & in gangrae: nam facile ad minimam pressionem proclives.
Animi deliquia in hoc rerum statu frequentia,
205쪽
haemorrhagiae, haem opto es lethales, mors inopinata ad motum vel ad aeris accessum se ii ex 'positionem liberioris. Febres petechiales, putridae. epidemicae, contagiosae pessimi moris vix ulla arte sanandae, sudores colli quativi, ner-Voli afectus, anasarca hydrops tragoediam sere semper claudunt. Hyberno & autumnali tempore pessime, aestivis caloribus melius habent scorbutici. 22. Ad curam autem praecipue si 'et veris appropinquatio ob aeris indolem tepidiorem
sicciorem Ve, copiamve olerum recentium sine
quibus nulla scorbuti persecta fanatio. Juvat ergo in primis tradere methodum, qua scorbutici sive prophyla tice sive galliative curantur, donec opportunius hacti tempus curative onani notractentu P.
f. et q. Habitacula ergo &' domicilia seligentur sicca in altioribus aedium tectis, socis accensis aer corrigetur humidus, corpus probe vestimentis tegatur. Victus vitetur fili tus . Lappones, qui omnes sere ignorant salis usum in cibo, a scorbulo vivunt immunes, honoratiores apud nos a salsis cavent, ne scorbulo corripiantur sine motu Viventes, LINNEUS. AveSaquaticae quoque nocent in scor buticorum diaeta. Olera sint brassicarum omne genuS, praecipue rubra. Turnetiam condita sale & per fermentationem acidii- lata. Pro condi melltis summopere laudantur allium , semen sinapios & raphanus rusticanus, ac tum. in bellariis poma, pruna cruda coctaVe,
206쪽
Mae passae, corinthiaceae. Pro potu ordinario Vinum rhenanum. Vinosus potus optimum antisco rhuticum, unde forsan minus communis scorbutus borealibus populis , ex eo tempore, quo vini usus invaluit inter eos. Valet quoque puncti debilior, cerevilia generosior, AIe Britannorum vel medicamentum NO. I.
et . Vere & aestate appropinquantibus, varia juscula , fercula & acetaria parari posisunt ex oleribus recentibus sic. cochlearia, b ecabunga, acetosa, aceto sella, en diVia, portulaca,
Pimpinella, taraxaco, spinachia, apio, tum etiam bellaria ex pomis citreis, aurantiis; fragis, ri- bestis, cerasis, melonibus, pyris. potus fiat ex succo limo num cum saccharo limonada dictus. f. as. Alvus laxa non fluens servanda in scori hiaticis. Inserviunt huic scopo lac ebutyratum, serum lactis tamarindatum vel & cum sile polycresto, cremoreve tartari paratum. Purgantia quam maXime nocent, majusque inde damnum insurgit, si mercurius iisdem additur. Dissolutionem enim humorum augent & salivationem, inquam prae caeteris seorbuti proni vix compescendam excitant. Atmosphaeram mercurio utentium scurbuticis noxiam vidi, salivationem inde ortam satis molestam in iisdem obserVisi. V nae fectio raro aut nunquam eonducit. 26. Specifica remedia antisco butica sunt cortex Winteranus, trifolium palustre, chelido. nium
207쪽
Pomaceum ab H UXHAMO nautiS commendatum in longis navigationibus. De caetero LIND adeundum, ut inde addiscamus methodum, qua nautae arcendi a scorbuto. Valent praeterea succi antis corbutici No. a. vel & horum desectu, exprimatur succus cynarae, cui admiscenda tertia pars vini malagensis. Sudor quoque - in hoc morbo movendus decocti lignorum ope, balneique tepidi, praesertim aromaticis acuati. Si non admodum vires prostratae, neque metus haemorrhagiae adsit, sumus tabaci modicus non inutilis. g. 27. Neque oscitanter agendum cum symptomatibus, quae in hoc morbo palliativam certo requirunt medelam; itaque stomachace gingivarum exesio poscunt applicationem anti septici No. 3. 4. gingivae tumidae scarificandae. Salivatio scor-butica clysmatibus, sudoriseris ex bolo theriacali, camphora, floribus sulphuris, gargarismate ex decocto corticis periiViano, addito parum aluminis; synapi Smis, Velicantibus a glandulis salivalibus revellenda. Caute tamen cum cantharidibus hic mercandum, ne gangraena inducatur. f. 28. Adversus tussim scorbuticam laudati . tur quoque vesicantia, sonticuli, diaeta lactea, aer campestris, Oxymel scilliticum, gummiam moniacum. Diarrhoea electuario diascordii, rhabar -b R
208쪽
baro, Vinoque rubro frenanda. Decoctum comticis cum elegirio vitrioli Mynsi clitii, syrti poque aceto litatis citri,1Valet contra haemorrhagias. li febribus putridis, pete chialibus nihil melius quam acida & antis eptica dicta valent. Frictiones pannis laneis aromatum fumo imbutis bis de die contra pedum oedem a laudantur, non neglectis intexim diu reticis, V. g. pillulis scilliticis secundum Pharmac. Dantc. paratis. Maculae scorbuticae succo citri, aqua calcis chm Sp. Vin. camphorat. mixta saepius de die lavandae, i rigiditas membrorum Vapore acςti emollienda. orbus, quo cutis tota & oculorum tunica adnata flavo tingitur colore a bile sanguinimiXta, urina mingitur crocea, linteum vel char tam eodem tingens colore, in quo etiam ut plurimum eXcrementa alvina apparent alba, g sea-ve, icterus, icteritia, aurigo, morbus regius, arquatus vel arcuatus dicitur. M. go. Varia sortitur nomina hic assectus, vel a cutis colore, vel aliis de causis; sic icterus, icteritia, nomina origine graeca ab avicula flavo colore Graecis nota, ictisque dicta Veniunt. Au-
209쪽
1 Irigo ab aureo colore. Morbus regius. a negati sere luxu, qui requiritur ad morbi curationem. Si aenim CE LSUS per Omne anni tempus utendum est
conclavi cultiori loco ve, bidis, laScivia, aliisque,
per quae mens eX hilaratur, . Ob quae .regi HS morbus dictus videtur. Vel uti MAcKARE ID quia ad
aegrorum . nutum Omnia conceduntur,. ne contri
stentur enim, eorum votis facile annuimus. Mor-
bus arcuatus demum ab iridis similitii dine arcusque coelestis ob Varietatem coloris, aliquando enim cutis viridis, vel & in majori gradu nigra apparet, dum vero icterVS niger audit. Ad lucem diei, non vero candelae ictericus apparet
3. 3I. Non tantum cutis externa flava est in ictero, immo parteS internae, Visceraque Omnia, quin ipsa ossa similem inducunt colorem, sanguis ipse luteus est, saliva quoque, quae etiam amara fit. Urina uti dictum crocea, aliquando viridis, immo & atra. Obiter vero notandum, quod favedo urinae augeatur saepe in hoc morbo ab usu repetito rha barbari. g. 32. Caetera tu ictero occurrentia symptomata sunt anxietas, & ponduS circa praecordia, appetitus deletus, sitis aucta, alvus in quibusdam constipata, in quibusdam nimis soluta. Excrementa alvina non semper albestunt, praefertim, si morbus non a denegato bilis traia litu ad duodenum, sed potius ex bilis eXsuperantia. Arcuatus omnia fava apparere commeritum est antiquorum, mihi nunquam Observatum. Nullum
210쪽
lunt ii teri cum de chloropia unquam questu in vidit STOLLE, nulla adest sebris' tit plurimum. Raro sudant icterici , tameta in morbi progressu de pruritu molesto queruntur. Mens est inquieta, tristitia, morositas adsunt.' Respiratio dissicilis 1it
g. 33. Causae sunt internae hepatis insanimatio, ejusdemque scirrhi & indurationes'; calculi cystici aliaque comprimentia & bilis egressiim per dueturii chol edochum communem impedientia. Unde gravidis quoque , haud insolitus
morbus, pust partum sponte evanescens. Neo natis etiam familiaris di transitorius statim ac me- conium eXpurgatum. Vermes qui irritando &strieturas spasi modicas inducendo biliseris ducti. bus idterum creant, quod etiam fit ab animi mo tibus vehementioribus; ira sc. ; a morsu viperarum praesertim serpentis, Crotalophori dicti, a colicis doloribus, h3sterica assectione podagra retro pulsa, cutharircis drasticis. Praeterea fave ne gignendo tetero, febres intermittentes diuturnio
res, Victus crassus, lautu S, aromaticuS, conco initante vita sedentaria.
q. 34. Icterus niger sere semper ad mortem ducit, caeterum ab omni ictero refractario sanguinis dissolutiones, haemorrhagiae funestae, hydropesque oriri possunt, uti & acidi primarum viarum productio. Ad iliacas alvi obstructiones pronos esse ictericos compertum habeo; haemora