Nic. Josephi Jacquin Selectarum stirpium Americanarum historia : in qua ad Linnaeanum systema determinatae descriptionaeque sistuntur plantae illae, quas in insulis Martinica, Jamaica, Domingo, aliisque, et in vicina continentis parte observavit rari

발행: 1788년

분량: 395페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

321쪽

AMERICANAE.

st succulenta, sub aquei coloris , leviter odorliara, saporis dulcis & aciduli gratissimique, seminibus foeta : conti

ne tur autem membrana propria, ceu sacco, fatis firma, facili negotio a cortice secedente. Fructus integri in mensis apponi solent, magnique fiunt. Pulpa sacco suo libe Tata, aut sola, aut una cum contentis seminibus comeditur; vino prae primis injecta ; & vim possidere videtur valde refrigerantem. Sylvestrem nulli bi, cultam in hortis inveni ubique; ad quorum ornamentum etiamsi faciat non Parum, formando paucorum mensium spatio pergulas amplas atque densissimas, suo tempore foribus fructibusque futuras spectabiles; id tamen incommodi adfert in regionibus, quas incolunt serpentes venenati, ut his in se stari horti soleant. Invisa enim & damnosa haec animalia Passiis foras prae caeteris autem hanc atque laurifoliam) vel earum viciniam pro habitaculo seligunt, quo commodius certiusque sibi escam captent; bens gnara, nulli bi plures quam hic glires reperiri, qui Passi forarum fructus in deliciis habent. Εκ taleis optime propagatur Gallis vocatur Granadille. Viennae e seminibus nata flores quotannis producit, fructus ne dum.

crescit in Caribaeis β. PASSI FLORA suleata fructu maximo, transversm

sulcato.

Planta haec praecedenti simillima est, solius figuram ct magnitudinem fructus si exceperis; unde ceu varietatem recenseo. Est vero illa subrotundus, capite 1aepe maior infantis, & sulco circulari transverso digitumque profun

crescit in Terra Firma.

u. PASSIFLORR laurifoliis 3 foliis indivisis, ovatis, integerrimis, petiolis hi glandulosis; involucris dentatis. Linu. Ap. 684

Pl. amuri c. pict. Tab. 2Ι9. Ramus forens. Fructus). Passiflora arborea, laurinis foliis, americana. Plusi. alm.

282, t. 2II , f 3. clematis indica, fructu citri sormi, foliis oblongis. Plum.

amer. 64 , t. 8O. Narquia as. Merian. fur. r. 2I. Fruticosa & lignosa est, totaque glabra. Rami junio ras teretes virent. Folia habet ovata, acuta vel obtusa,

322쪽

ῆntegerrima, nitida, plana; petiolo brevi & utrinque superne uni glanduloso cirrhi a villares & longissimi. Ρε-dunculi solitarii, unifori & aκ illares. Mores speciosissi. mi & suaveolentissimi. Involucri triphylli foliola calyciproκime adstant, & sunt ovata, acuta, virentia, rariterque dentata vel integerrima. Foliola calycis sunt lanceo- Iata, acuta, integra, foris pallide virentia, intus εκ carneo pallidoque varia. Petala acuta rosei intus coloris sunt, foris pallent. Fibrae nectarii ex albo, purpureo violaceo que transversim elegantar variegantur. Fructus ovatus &tri pollicaris corticem habet coriaceum , luteum, mollem, S tenacem; εκ quo per foramen cultro vel morsu factum, Compressionis ope , εκ sugitur una cum seminibus contentis pupa eκ aqueo alba, dulcis, sapidissima, propriumque spirans aroma Gallis vocantur Pomnes de Liane, Anglis Honey - Suchles. Crascit in cari baeis.

petiolis in medio hi glandulosis. Tota planta g)abra est, & cirrhis aκillaribus vicinas

arbores scandit. Florum calyκ & corolla εκ purpureo al-hescunt Involucrum triphyllum & integrum viret. Nectaria variegantur ex albo, purpureo, & atro purpureo. Floris diameter duorum cum dimidio pollicum est; odor autem suaveolens & gratissimus. A Passis ora incarnata

ast distinctissima species; solia enim sunt densa & minutissime serrulata, minora, obtusiora; tum etiam paginis lateralibus ad petiolum usque productis, nec, uti in incarnata, bas ad nervos usque laterales deficientibus. Glandulae duae concavae alternatim medietatem petioli occupant,

nec, sicut in illa, in suprema petioli parte nervos lata-xales suffulciunt crescit carthagenae in sylvis.

q. PASSI FLORA nigra foliis tritobis, glabris, ad oras

aculeato-villosis; petiolis hi la ndulosis. Planta cirrhis scandens. Folia utrinque glabra, tri- Ioba, integra, basi non cordata; ad oras villis brevissimis albidis oculumque fere fugientibus Ornata, qui micro scopio spectati e minimis denticulis orti deprehenduntur, unde ad motum retrorsum digitum margo asper est.

Lobi sunt sub ovati & aeuti, intermedius duplo major la-

323쪽

aralibus. Potiolus villosus infra solii basin ad utrumque latus glandulam emittit oblongam porrectamque. Baccae sunt globosae , parvae, nigrae & succulentae. crescit in territorio carthagenensi ad Boca chica.

HEXANDRIA.

I. ARISTOLOCHIA anguleida) foliis cordato- acumina tis; caule volubili, fruticoso; pedunculis solitariis; stipulis cordatis. Linn. isse. 686. Pl. a meri c. piet. Tab. 22o. Ramulus forens. Dein ea u-Ia , femen , caulium infima pars).

Odor totiua plantae nauseosus est ac ingratus. Radices teretes & ramosae medullam habent albicantem, plenam succo aurantio amaro nauseoso &i elido , vestitamque cortice suberoso & fusco. caules te rates; inferiores sarmentos, lignosi, perennes, subero sit; superiores gla-hriusculi, striati, volubiles; scandunt arbores ad pedum decem altitudinem. Stipulae cordatae, magnae, ConniUentes, solitariae adstant a villis. Folia sunt cordato- acuminata, integerrima, plana, utrinque glabra, subtus reti-Culato-venosa; petiolo tereti, pubescente, brevi. Ρedunculi uni flori, avillares, solitarii, petiolo nunc sunt breviores, nunc longiores. Flos εκ viridi flavescit; striis S venis notatur purpureis; corollae labello lanceolato-acuminato, postice in canalem conniventi. capsulae sunt hexagonae & subfuscae. Succus radicis, masticatione salivae immistus , ori serpentis mediocris ad guttam unam alteramve instillatus, adeo hoc animal inebriat hebetatque, ut tuto ac impune tractari, lacessi, sinuique imponi possit, post horas aliquot tandem ad se rediturum. Si guttas deglutire plures cogatur, ilico correptus motu convulsivo tremulo valdeque per totum corpus Conspicuo, brevi emoritur. Americani circumforanei, huius arcani Participes, serpentem aliquam veneno lethali celebrem manu capiunt , caute scilicet unoque impetu prehenso Prope maxillas collo; qua in re ipse, his animalibus jam magis consuetus, nec difficultatem magnam nec periculum inveni, si prudentia adhibeatur. Tunc diducto ori salivam, hujus similive facultate pollentis plantae succo impraegnatam, infundunt dosi, qua leviter hebetent ani-

324쪽

se jactantes, pota se corpus suum cuicunque obvio serpenti, arte sibi cognita, absque periculo noxae offerre mordendum. Fateor, vel ab odore hujus radicis abhor-xascere haec animalia, longeque fugere oblatam: at vero infelix, opinor, obtineret audaciae praemium, qui utcumque inunctam hoc succo manum serpenti obtruderet lacessito. Impune homini deglutiuntur succi guttulae aliquot; credo tamen propter nauseam, quam ipse sensi, majore assumptum copia emesin producere posse, vel alias nocere. Fertur etiam vulneri a serpente recens inflicto, impositus eκterne ; vel & interne pariter affumptus, mede-xi, omneque adeo tollere venenum. Ter ita se curatum afferuit is, qui secretum deteκit mihi Indus ; sed quum ipse ego eκperimenti nullius testis fuerim, fidem penes auctorem relinquo. Ab incolis, quibus cognita nomine tenus dumtaxat planta est, vocatur Contracapitan.

crescit passim carthagenae in fruticetis. Floret Augusto & Septembri. u. ARISTOLOLI IA eaudata in soliis cordatis, obtusissimis, paginis in basi ad petiolum incurvatis; caula volubili. Limn IV. 686.

Pl. amertc. pict. Tab. 22 I. Ramus forens. Fructus , o semen . Planta inferne fruticosa, tota odore leviter nauseo atque ingrato praedita, caulibus volubilibus, teretibus, glabrisque arbusta scandit ad decem altitudinem pedum. Folia habet cordata, obtusissima, emarginata, glabra, petiolata, alterna, paginis ad basin utrinque productis in Iob os mutuo incumbentes. Pedunculi sunt uni flori, avillares, solitarii. Flores εκ albo virascunt. lineis subfuscis κterne striati; tubo interna susco : labello abeunte ex apica fore plano in mucronem longissimum, tenuem, obtusum, fuscum, apiceque crassustulum; limbo maculis

fuscis variegato. capsula heκ agona figura & magnitudine convenit cum fructibus Aristolochiarum bilobatae, pelta tae , & anguicidae. crescit in Domingo passim in collibus fruticosis circa cap Fran Ois. Florentem inveni Decembri.

g. ARISTOLOCHIA bellata) foliis reniformibus, subin Peltatis ἰ caule volubili. Livn. I . 686.

325쪽

Pl. ameri c. pict. Tab. 222. Ramus forens . Aristolochia astri folio umbilicato, flore longissimo, radice repente. Plum. ic. 32, f. a. Odorem tota spirat nauseo sum. Radiκ lignosa subinorosaque perennat. caules sunt teretes, volubiles, juniores virentes & herbacet. Folia reniformia, vi M peltata, venosa, saturate virentia, breviter petiolata, alterna. Εκ alis prodeunt pedunculi solitarii, uni flori, petiolorumque plus minus longitudine. Flores tripollicares & hegandri ex basi globosa & sulcata in tubum abeunt cylindricum coloris flavi cum adspersis punctis rufis, qui dein da in liminhum expanditur longissimum , interne fuscum, foris cina- reum punctisque rufis variegatum, apice autem dilatatum

obtusum favum & pilis ferruginais longisque hirsutum. capsula succedit oblonga, fustescens, viκ pollicaris, seminibus cordiformibus planisque foeta. crescit passim in Domingo circa cap Frangois in montosis fruticosis. Vidi florentem Decembri. . ARISTOLOcΗlA maxima) foliis oblongis, acuminatis ; caule volubili; pedunculis multiforis. Linas.

Pl. ameri c. pict. Tab. 223. Ramus forens. Castula, ct

semen . Tota planta leviter est odorata. Radiκ teres, ramo se , primaria diametro sesquipollicari, vestitur cortice fusco rimosoque , succo autem scatet aurantio. caules versus radicem suberosi & fruticosi, eae terum teretes, ac volubiles, arbores scandunt ad triginta pedum altitudinem, hinc saepe iterum penduli. Folia sunt oblonga, acuminata, nitida, integerrima, subtus reticulato - veno se , alterna, petiolata, saepe vel pedalia. Pedunculi avillares, solitarii, plerumque biflori vel tri flori, rarius uni- flori vel quadriflori. Ad basin cujusque floris bractua stat lanceolata. Flores sunt atropurpurei, maximi, labella simplici ovato. capsulae omnium maximae patent, dependentque, jucundo spectaculo corbulas mentitae e viminiri

bus contextas. Vocatur Capitan.

crescit in sylvis carthagenensibus, in cacumine montis da la Ρopa, in insula Tterra homba. Floret praecipue Octobri.

s. ARISTOLOCHIA uριntandra solita cordatis, hastato

326쪽

subtrito bis; caule volubili; bractea cordata, amplevante. Linu. IV. 686. Pl. a meri c. pict. Tab. 224. Ramus forens

Planta volubilis, glabra, frutices vicinos ad octo pedes scandit. Folia habet subtritobo-cordata, obtusiuscula, glabra, integra, petiolata, alterna. Pedunculi uni fori, aκ illares, solitarii, petiolo qua breviores, Ornantur in apice bractea cordata ; in qua sessalis flos locatur εκ ter ne virescens , interne fuscus. Omnes hi sunt pentandri,

stigmate quinquepartito. capsula est quinquangularis &quinquelocularis.

crescit in sylvis circa Ha vanam. Vidi Januario flo

rentem.

auctus ad lentem).Pistia aquatica villosa, soliis ob ovatis ab imo venosis, fio ribus sparsis, foliis insidentibus. Brs Un.jam. I, p. 329. Lenticula palustris se κta seu aegyptia, sive Stratiotes aquatica, soliis sedo majore latioribus. Sloau. hist. jam. I, p. IS, Plantago aquatica. Rumph. 6, p. III, t. 4, 1 - Κodda-pail. Rheed. mal. II, t. 63, t. 32. Kodda-pail palustris, folio oblongo specioso. Plum. gen. 3o.

COR. monope tala, inaequalis, erecta, e Xterne villosa, parsistens. Tubus oblongus, brevis, germen arcte amplectens; abiens in labium unicum, cordatO- sub rotundum, ampliatum, acutum, integrum, patens, in medio utrinque plica laterali introrsum procedente coarctatum. STAM. Filamentum teres, crassiim, obtusum, fere perpendiculariter ortum E centro labii corollae, pistillo altius & transversim imminens; ornatum in insertionis

loco bractea circulari & integra, quae inferne utrinque augetur fimbria dependenta & latitudine antherarum. Antherae sex septem octove, globosae, in orbem insidentes margini filamenti ad apicem. PIST. Germen sub ovatum, tu ho corollae duplo longius, ad natum dorso petati per lineam longitudinalem in crassatam Pergentemque ad originem usque filamenti. Sty-

327쪽

lus crassus , erectus, stamine brevior. Stigma subpellatum , obtusum.

PER. capsula ovata, compressa, instructa stylo, uhilocu

SEM. plurima, oblonga, apice depressa, punctoque umbilicato notata, si tu hori χontali affiκa dorso capsulta iii linea longitudinali concretionis ejusdem cum corolla. Ρlanta a caulis, natans, elegans. Radices plurimae& sesquipedales in ambitu emittunt radiculas simplices , sesqui pollicares, numero fas, & Ranunculi aquatici haud male referentes folia Radiculae aliae capillares, breviores, & reteriae, ad basin foliorum, radicum quo principalium originem, egrediuntur. Folia pro aetate plantae magnitudine numeroque varia, in jam adolescente circiter vicena, in circulum diametri pedalis eκpanduntur. Sunt varo illa obverse ovata, basi attenuata, ut plurimum in-tEgerrima, quandoque e marginata , sessilia, patula, basi lanuginosa, inter nervos facieque villosa, crassa, spongiosa, parum succulenta, adeoque natationi aptissima: in

dorso autem eκ area Crassiore maκ ima sub ovataque nervos protendunt adscendentes, crassissimos, valdeque pro- minutos. Floros albicantes, in odori, axillares, solitarii,& erecti, brevi pedunculo instruuntur. corolla plus minus marcescit, ac increscente germina disrumpitur. capsulas vere maturas forte non inveni; nec igitur determinare , nec ex inspectione saepius repetita capsulae conicero valui, dehiscatiae tandem, nec ne ' Videtur Browneus peri carpit descript-em suam esse a Linnaeo mutuatus ἔvix enim in simili ludere varietate natura deprehenditur.

Noveri dubium haud immerito potest, ad quemnam opo lsat classem in Systemate sexuali referri hanc plantam 8 Certe, nisi linea crassa illa, quae a basi germinis ad filamentum usque per dorsum corollae percurrendo ambas hasco partes connectat, stylus dicatur, ita ut hujus propagatio habeatur filamentum a me dictum, neutiquam gynandra erit vocanda. illud vero negat veri styli, recta e germina orti, apice que aperti, praesentia evidens; tum apex filamenti imp Erforatus, & situs partium. Nusquam etiam,

quoad observando didici, pollini antherarum vel potius ejusdem aurae foecundanti per stylos via patet ad seminum basin, qua assiguntur receptaculis, quod quidem Posit.

328쪽

gynandriae casu hic fieri deberet, ted in ipsa ubique ducit

penetratque loculamenta. Esset igitur Monadolphas inter forte collocanda. Porro planta haec eκ alis foliorum gignit stolones paucos teretes, novempollicares, & digitum auricularem crassos; e quorum extremitate nova planta progerminat: unde fit, ut sensim ex una parente sobolis numerose sylva aquis supernatet. Animaduertisse se, dicit celeberrimus Adansonius in sua Senegaliae descriptione, radicem primariam ripis fortiter infigi. Ego vero in hanc rem negleκi inquirere: optime tamen memini, aliquoties ex aquis Pistiam tollentem , nullum adeo me sensisse ra-niκum. An forte vera quidem, at non perpetua est hae gradicis cum ripa communicatio ' An ne potius tenella adhuc plantula, a ripis casu avulsa, dein libera in aquis crescε rapergit 8 Hae plantae numero ingenti post primos copiosos imbres per flumina vicina in mare abreptae, post unum alterumve diem, maris secutae fluxum , ad littora oppidi

cap Frangais denuo appellunt. crascit in aquis stagnantibus, & in amfractuosis quietisque fluminum locis : incuba, Domingo, & vicina con

tinente.

DECANDRIA.

1. ΗΕLICTERES maicensis foliis cordatis, serratis ,

floribus decandris; fructu integre contorto. Pl. amaric. pict. Tab. 226. Ramus forens. Dein capsula solitaria , semen , fructus integer, petata duo , calyx dissectus, tum aucta geuitalium tota compages, ct auctum

flamen

Helictores villosa & fruticosa; foliis cordato - acuminatis serratis. Bro νn. jam. I, p. 33o. Heli teres arbor Indiae occidentalis, fructu majore. Huk. alm. I 82, t. 24s , f. 3 Abutilo affinis arbor, altheae folio, cuius fructus est 1tyli apeκ acutus, quatuor seu quinque siliquis hirsutis, funis adinstar in spiram convolutis. Sloan. hs. jam. I, p. 22. Arbuscula erecta, parum ramosa, duodecim pedes alta. Rami juniores, pedunculi, calyces, & folia sunt tomentosa. Folia sunt petiolata, alterna, cordata, acutam

329쪽

serrata. stipulae geminae, si taceae. Pedunculi multifori,

terminales, glandulosi. calyκ subcampanulatus, inaequaliter quinque dentatus. Petala quinque, albida. oblonga Obtusa, reflexa. Germen quinque sulcatum longissimo pe-dicello extra florem insidens, soliolis quinqua propriis ca- , culatus. Stylus subulatus. Filamenta decem erecta qua oriuntur εχ tra calycem germinis, quod antheris transvor-1is luto is & oblongis totum tegitur. capsulae quinque uni loculares & in fructum ovatum spiraliter intortae, quarum ipsi apices gyrum sequuntur integrum, absolvuntque, πestiuntur tomento denso, quod tollere Venti pluviaeque tandam sol snt, quum diu in arbore permunt. Semina aniseulata sunt & ovata.

crs scit copiose in sylvaticis Iamaicae. a. HELI cI ERES baruensis foliis cordatis, sarratis f

ribus decandris; fructu contorto, apicibus erectis. Linu.

Pl. a meri c. pict Tab. 227. Ramus forens. Tum fructus, LAI. Perianthium monophyllum, oblongum, tubulosum,

leviter compressum, quinquesulcatum tomentosum, coriaceum, In fundo notatum fovea impressa campanulata

di quinque dentata , limbo bilabiato , marcescens. Labium superius lanceolatum , acuminatum, erectum, semibi fidum. Labium infer;us semio vatum, concavum cuminatum, patens, semitrifidum. 'co R. Petala quinque, calycem superantia; unguibus ta-nuibus, erectis, longitudine calycia; bracteis linearibus. obtusis, basi utrinque appendicula auctis, intortis, utrin- qua inter labia calycis omnimode reflexis, longitudina

fere unguium. οNectarii foliola quinqua, calycisormia, lingaria. apice latiuscula, acuta, erecta, longitudine germinis. ad culus basin orta , ejusdem qua sulcis incumbontia

decidua a STAM. Filamenta decem, capillaria, erecta, germine breviora, posita extra nectarium. Antherae lineares, spirali - erectae , media sui parte sulco transverso notatae, ibidemque filamentis a iuxae, maXimae, germen totum obtegentes. PIST. Germen ovatum, quinquesulcatum, insidΘns receptacula filiiormi recurva omniumque longissimo. Stylua

330쪽

subulatus, eractus, germine duplo longior. Stigma

quinque fido - obtusum. PER capsulae quinque, oblongae, acuminatae, spiralitis contortae, apicibus erectis, uniloculares, uni valves, interne dehiscentes. SEM. plurima, ovata, angulata. Arbuscula erecta, duodecim pedalis, parum ramosa; ramis junioribus, pedunculis , 6c petiolis tomento sis. Folia sunt subrotundo-cordata, vel cordata simpliciter, acuta , serrata, rugosa, subtus tomentosa & albicantia, facie subpilosa, petiolata, alterna, quotannis decidua. Stipulae subulatae. Pedunculi multi flori, terminales, crassi. Ρropriis circumstant glandulae virides, depressae, magnae, numero inconstanti; quum ΕΚ siccantur, atrae. Flores in- odori calycem habent e flavo virentem, fovea albicante, labiis quandoque integris aut viκ divisis, petata albida, antheras quasi e binis conflatas, luteas, nectarium germen filamentaque prorsum occultantes. capsularum apices in hac specie semper eriguntur. cor teri trunci ramorumquaprincipalium, utpote lentissimus facilisque detractu, ab incolis adhibetur ad vinciendum funium loco. Arbusculae

nomen est Majagua de playa seu Majagua littoralis. crascit in littoribus sylvaticis maritimis insulae Baru. Floret Iunio. g. HELICTERES carthagenensis) foliis cordat1s , serratis; floribus polyandris ἔ fructu oblongo, recto. Linn.

Fructus).cAL. Perianthium monophyllum, oblongo-Campanulatum, inflatum, coriaceum, globulis tomentosis densis externo adspersum, in fundo notatum fovea impressa campanulata, & quinque dentata, apice quinque fidum, marcescens: laciniis parvis, semio vatis, acutis, patulis, unica incisura reliquis duplo profundiore. coR. Petala quinque, oblonga, Obtusa, concaUa, erecta, in forne sensim attenuata in unguem augustum concavum &longissimum, ad cujus initium latoribus fimbria tis ornantur, paulo longiora calyce, ejusdemque fundo

inferta.

Nectarium monophyllum, salΥciforma , oblongum s

SEARCH

MENU NAVIGATION