장음표시 사용
11쪽
eedat tamen sunt, qui totam tragoediam dSpergant macula. Dicunt enim, duas, ex quibus composita sit tragoedia, parte nullo adStricta eSSe vinculo. Vituperant igitur
poetam quod duas actioneS, quarum una ex alter non neceSSario proficiscatur, conatutinaverit. Posse hanc utramque partem per Se pSam nominari tragoediam, sed desiderari eoo itatum aliquod ex quo tota explicari possit fabula. Huic opinioni addieii sunt: e singius ), . . Schlegetius ' . . remius '. dola. uellerus 33,
G. Bernhardyus I, quibuscum aliqua ex parte . de Raume videtur consentire. Videamus nunc, num viri illi docti iure meritoque reprehenderint poetam. Vere duas esse partes, in qua dividi possit tragoedia, nemo concedere dubitaverit. In priore parte, quae pertinet ad VerSum 14 usque, negarae Amphitryonisque Herculem rustra exspectantium desperatio, erculis reditus Lycique caedes exhibetur, in posteriore videmus Lyssam in Herculi domum irruentem Herculem furentem, suisque oecisis sollicitudine excruciatum unaque cum Theseo Athenas discedentem. Primo quidem obtutu res videtur ita se habere, ut vix sacere possimus, qui cum Viris supra dictis faciamus. Sed rem diligentius pensitantes facile eo adducimur, ut uripidem ab opprobriis illis defendere posSe nobis videamur. Iam quaerentibus nobis, quid fuerit, quo Herculi tantae imponerentur aerumnae, quanta eum per totam sabulam perpeti videmus, Iunonis ira haec omnia emici est respondendum. Iupiter, ut ex tabulis illis antiquis hanc rem repetamus, more Alcmenae, Amphitryonis uxoris, incensus Olympo relicto, mariti absenti Specie utens ignaram nuptam decepit genuitque puerum qui esset hominum defensor. uo facto Amphitryo qui iureiurando Sese bStrinXerat, non prius Se quam aphios, Alcmenae fratrum occisores ultus esset, SSe cum ea concubiturum, rediit. Ita factum est ut Alcmena duos pareret pueros, quorum unus Vere Iovis situs poterat nominari, quamquam ab aliis pro Amphitryonis nato habebatur ' Iuno, sollicita propter alienum coniugi timorem, cupidissima erat occasioni irae suae explendae, quae mox est oblata. Eo enim die quo Alcmena partum erat editura, Iupiter coram diis congregatis, hoc ipso die virum in lucem editum iri qui toti generi Iove orto dominaturus esset, indicavit ' Iuno autem, invidiae plena, dolum excogitavit et postquam Iovi persuasit, ut per Stygem verba sua confirmaret, Eurystheum, Stheneli filium priorem nasci iussit itaque Iovem vehementer decepit. Inde Hercules Eurysthei subiectus erat imperio Iuno autem tantum abfuit, ut hac in re acquiesceret, ut quantum poSSet Herculem perSequeretur.
12 Bernhardy, Grandris de griech. Litteratur. Vol. II pag. 881.13 F. v. naumer Vortesunge uber die alte Gesehichte, in appendiee denuo edendas uravit animadversiones sua in libro qui inseribitur Historisenes Taschenhue I84I, Randglosae eines Laien Eum Euripides pag. I91 sqq.
Ad cunabula eius duos angues immensae magnitudinis miSiSSe narratur, quos tamen insans Hercules digitorum nodis suffocavit, praeclara futuri temporis acinora signiscans ' . Adolescens, multis rebus praeclare gestis, Hercules ab urystheo arcessitus atque labores gravissi ino SuScipere iussus, recuSaVit SerVitutem, quuin autem oraculo accepto ex voluntate eoru in Suscipiendos esse illo.labores cognovis Set, Summo amictus est luctu, quem Iuno ita auxit, ut in furorem incideret '. Deinde una cum excellentissimis Graecorum viris navem conscendit rotamque navigavit, qua urbe capta redien tempe State per Iunonem excitata n cursu Auo breptus est ' . Non paucos diicere possui locos quibus Herculem a Iunone irata ve- heinentissi in suisse exagitatum appareat, sed quid multa Ad locos potius ex ea, de qua loqllimur tragoedia deprompto in converto quibus Iunonis irae distincte sit mentio. Sunt nutem hi: v. 20. Amphitrγο Herculem sive Iunonis sive fatali vi coactui labores illos suscepisse dicit. Id autem quod Amphitryo in medio relinquit, nos certum Sse Scriptoria in locis supra allatis docemur. V. 827-842 Iri Iovem narrat priusquam Hercules labores ad finein perduxisset, Iuno vel Iris ut eum vexarent non perinisisse. Sed quum iam perlanctus Sit omnibus nerumnis, Iunonein eum ad liberoruin Sanguinem profundendum esse Stimulaturam ut Iunonis Iridisque irai cognoscat deorum, inquit, potestas evaneScet, hominum nutem magna erit is, nisi hic poenas dederit. V. 1127. Amphitryo ex Hercule, qui uxore Iiberisque occisi moerore oppreRSuffde statu Suo certior fieri cupit, nonne videat haec omnia ab Iunone SSe prosecta quaerit. V. 1189. heseus adveniens. Simulatque stragem ab Hercute editam conSpexit, exclamat: Haec est Iunonis plaga versuque 13l hanc suam selitentiam confirmat. V. 1253. Hercules, cui heseus consilium sibi ipsi mortem consciscendi dissuadet, euinque none beneficiorum quae apud homines collocaverit at hi, inquit, nihil mendiuvant pene Iunonem est imperium. V. 1263. Hercules ipse se Iunoni invisum esse dicit. V. 1304. Hercules, quem vitae taedet, non sine summa indignatione invehitur in Iunonem, quae principei totius Graecine virum XStinxerit. Iain Si omnia quae adhuc protuli inter Se conserimus testimonia, per totam tragoediam Iunonis iram Herculis capiti quasi impendere videmus. In priore quidem parte Hercules laboribus est Occupatus ab urystheo sibi impositis, quibus persectis ab inseris redit, salutem suis asserens, in posteriore uis necatis moerore Bffectu mortem sibi consciscere vult. Ubique igitur Iunonis potentiam conspicimus haec enim, ut labores ab urystheo ei imponerentur, effecit et Lyssam misit, quae Herculem in furo-
I6 Pindar. Nem. I v. 39-47. Dissen Theoer Idyll. XXIV. pollodorus, II, 4, 8, Pheree de auctore,
angues illos leet puerorum iniectos esse narrat ab Aniphitryone, uter puerorum natura divina instruct
IT Apollod Bibl. II, 4. 12. De Herculis furore discrepant inter sese seriptores cs. Erseli et ruber. Encyel. II 6 p. 16. not. 3.18 Homer. l. X V. v. 250. seq. XV, v. 1 30.
12쪽
rem traideret 'otiiunguntur autem eoinmode ambae tragoediae partes Iridis oratione v v. 22 seq. non prius en in dicit OVem conceSSiSSe ut Iuno impetum saceret in Herculem quam omnibus illa laboribu eSSet perfunctus uod autem remius i. c. contendit non unam sed dua proprie SSe tragoedias . non recte mihi videtur statuisse vir doctus; etenim si sabula V. id conclusa Sset, certo unusquisque aliquid desideraret esset ni in nobis PerSuaSum, Iunoni iram prolatam tantum non prorsus sublatam sore neque illam priu quieturam suiSSe quum maximi in Herculem cumulasset mala.
Altera autem pars niSi Vehementer erro minime possit haberi pro tragoedia, quippe quae omni areat initio Muc videtur accedere, quod illi terroris et misericordiae sensus, quos poetae tragici maxime Student concitare, in hac tragoedia inagnum habent viin in animos nostros, id quod haud dubie multo minus esset suturum, Si tragoedia versu 814. esset ad finem perducta trius ni in magis nos miseret, eius qui post multas magnasque miserias tranquillitatem poStremo consequitur, an eius qui omnes molestias vicisse sibi videtur . et subito sati vi inexorabili in malorum voraginem innecipitatur Non dissicile esse ad respondendum quivis mihi concesserit. Iam Hercules qui ex tot tantisque pugnis victor discessit et Sperat ore ut tamquam ex uonga navigatione 4n
portum veniat denuo tempestatum vi in altum quasi retruditur inare, ubi maiora pericula monstraque minantia eum circumdant. Ceterum haec tragoedia non unicum est exemplum irae numinis, in qua positum sit totius sabulae quaSi momentum. Uuis est cui non veniat in mentem Aiacis Sophoclei Nonne tota haec Tabula aec ira pendet minervae cuius causam exponit
nuntius a Teucro missus ut Aiax eo ipso die in tentorio retineretur ' uunt enim Aiax Troiam esset proseeiurus pater eum ut vinceret, sed deo tantum adiutorae vinceret, est hortatus Aiax autem respondit, deorum auxilio vel imbecillum virum victoriam poSSe referre me Vero etiam sine diis gloriam e nSSecuturum 'SSe Sperare. I iam inervam eum, ut hostes aggrederetur, impellentem, hoc modo eSt allocutuS: Den, inquit, alii S Succurre, ubi ego constitero hostes non perrumpent vii Superbe dictis dea in lacessivit, quae inde ab hoc tempore uin infesto persequebatur animo et uuiu Ulixem Atridasque ulciscendi gratia in castra Graecorum prorumperet mente eul Pri- uvit uuivi igitur qui nitent animo hanc Sophoclis tragoediam perlegerit, concedat oportet, e ira inervae omnia, quae Aiaci accidant, proficisci. Iam respicienti mihi ea quae adhuc in medium protuli animoque reputanti id pro certo videtur statuendum eμSe iram Iunoni AESSe vinculum . quo siligulae tabulae Euripideae inrtes inter Se connectiti tur. Sed ut omnes, contigisse mihi, ut hoc demonstrarem confientinni tamen aliquid praeterea desideratur Cuius vis enim tragoediae quasi undamentum quo ii in tur con itatio quaedam e sententia esse debet. uocirca nobis obiicitur quaeStio, quaenam in Veniri poSSit cogitatio qua huius tragoediae summa continentur. Uur in dinune-Stionem qu melius poSSimu respondere non praetermittendum 'SΝ puto. quin in ι- ei reputemum tragoediae argumentum Herculem quem implacabile Iunonis odium urget, P0Stquam labore illos a choro senum celebrato voluntati orneuli obtempernn η
suscepit. Suscepto perfecit, hominesque maximi liberavit periculis domum redit tyrannumque ii regnum sibi arroga Vit, obtruncat. Tantum vero abest, ut placidae ne dare possit paci ut iiisdem numinis ira iterum exagitatus in insaniam incidat ita ut uxorem liberosque mentis non compo trucidet. Iam animum inducit vitae miserias effugere. ed magnu eius animus opprimi non potest, immo vitae asperitates tolerare quam timiditati atque ignaviae opprobrium contrahere mavilli. Ecce magni atque excelsi viri iningo qui audaci animo malorum niis tolerat neque aut deorum aut hominii insidiis quominu sinem prop0Situm Ssequatur potest deterreri '. Sic haec tragoedia liqua ex parte cum AeSchyli Prometheo Vincto possit comparari quamvis probe sciam vi quemquam attingere OSS APSchylene tragoediae inniestatem. Etsi antem hoc sitisse consiliit in Euripidis in componenda hac tragoedia mihi persita si tamen ne praetermitin in Sententiam meam de extrema tragoediae parte, animus me impellit Herculem hebi discedentem Athenasque cum heseo se conserentem videmus. Cur autem quaeso Athena potiSSimii in Se confert cur heseus, Athenarii in rex, ut Hercules Thebis relicti ipsum comitetur efficit Consulto hoc ab Euripide ita esse institutum nunquam hanc Sententiam mihi eripi patiar. aud dubie Athenas celebrare immortalique gloria condecorare Voluit eo quod virlim totius Graeciae excellentissimum, quem omne Graecorum gente honore divino colebant Athenis habitaturum incit. Commode alitem haec patriae sitne amplitudini illustrandae ei oblata est occasio quod heseum ab Hereule ex inferorum vinculi ereptum esse fama exstn-bat Induxit igitii poeta heseum cum exercitu Herculi auxilio venientem iit illi auxilii praestiti referret gratiam. Huc accedit quod Athenien es vere HerciiIem ut deum coluerunt. Scimus enim, Atheniense primos ei sacra magna obtulisse altaria templaque exstruxisse dies esto in tu honorem instituisse quinto quoque anno celebratos quibus nomen esset ' fou κλεει uius igitur Herculis colendi rationis
Originem Euripides in hac tragoedia videtur respexisse. Simile quid est in Sophoclis Oedipo Cotoneo ubi poeta anti sita illa tabula perbene usus est ad Athenarum laudes
esserendas '. Brumoeus ' intimam Herculis Theseique micitiam putat esse toti iis tragoedine finem atque consilium, verbisque ultimisque ab Hercule pronunciatis hanc stabilire conatur Sententiam, ita in effingius ' in dissertatione de Senecae tragoediis, ubi Euripidis tragoediam eum Senecae fabula eodem nomine instructa comparat optime eo resutavit, quod sic multo maiorem tragoediae partein supervacaneam esse dixit.
13쪽
Iam priore libelli mei parte absoluta quosdam Herculis urentis locos tractabo, tum eriticae artis rationem habens, tum explicationi operam impendens. num iudicium meum de ratione veteres Scriptore recer Sendi Studii mihi commendata atque comprobata paulis illustravero CenSe autem ut Statim ab initio dicam quod sentio, librorum scripturam non esSe mutandam niSi quum verba ab illi exhibita aut nullam aut seriptore prorsus alienam praebeant Sententiam . Ubicunque locum cita comparatum invenimus ibi mendum aliquod ubeSse licet Suspicari, et quum Spe ex codicibum veram scripturam eruendi deStituimur coniecturam admitti fas est. Tamen hac in re ne nimis sagaces et Subtiles imus, magno pere est cavendum, quum satile fieri possit, ut verum indagandi studio abrepti scriptoris opus plane immutemus, id quod minime artis est eriticae, qua quid vere Scriptor in medium protulerit. non quid scribere potuerit. sit essetendum. At quamquam haec re iam clara est atque perspicua, ut primo obtutu
eomprobari posse videntur tamen fuerunt et sunt etiamnum neque ii linguarum antiquarum imperiti qui scriptura librorum neglecta Suarum pinion uni comittenta scriptoribus Graecorum Romanorumque attribuere non dubitent. Sed dixerit aliquis interdum locos inveniri quos ut Scriptore, quem ardentissimo amplexi simus Studio cuiusque interiorem nobis comparaverimus notitiam non Sati digno esse credamus, adducamur,
nonne eos abiudicandos esse scriptori concedi portere Non semper inquam. Certe non in summa cautione est gendum. Etenim quoto cuique contigit ut se scribendi genu alicitius Scriptoris adeo quasi imbibisse, ii quovis ii rnore locum quendati ab eo non SSe prosectum contendere posset sibi persuaderet Praeterea ne id quidem omittendum est, cuius oratius mentionem facit ' interdum vel optimo poetae, excellentissimo historico, oratori clarissimo humani quid accidere posse. uis enim quamvis Summa cum admiratione colat fulgentissima illa humanitatis lumina nihil ab iis originem traxisse, quod pulcrius vel aptius possit exprimi, contendat Sed haec hactenus. Iam ad singulos, de quibus iudicitim sae ero constitui, transeundum est locos. V. 6. εκνουσι, quod libri exhibent, Psiugkius nutandum esse censuit in οἰάουσι, quod ei non videretur hoc verbum accipi posse pro cultoribus frequentem sacere hanc autem coniecturam non Solum Supervacaneam esse, sed ne probari quidem posse bene ostendit Witκschelius ' librorum autem Scripturam quae bonam praebeat Sententiain retineri posse, lotκius in praelatione ad Herculem urentem p. I. demonstrat. Perquam similis sententia exstat V. 95. 96. ὁ γύν δενων τεκνοις V. s. ssugkio placuit coniecturam Reis timeathiique περα νειν pro ciθαι νειν
aeeipi: Sed cur codicum scriptura temere sit respuenda, non videre me lateor. IIαραινειν τι non raro invenitur pro consiliu in dare, velut Soph. Oed Col. v. l Si Neuius)κε νεα παοωνἐσ- Antig. v. 1326 κερδο αραινεὶς Aesch. Pers. V. 220 veil. ταυτα σοι παρι νεσα Arist. Nub. V. 89 M , εγο παρήνεσα. V. 120-122. Libri exhibent: λεπας ζυγ Ioco πωλον ανέντες, ως σαρο τεθων τροχηλατοι πωλου Mendum latere in his verbis omne editore recte observant. Sed
25 Horat epist ait Pis. v. 360.
quomodo sit tollendum, non omnes idem Sentiunt. Mihi Fixi mutatio maxime arrisit, quam, κοποὶ in πονω mutato et Verborum ovitione paullulum immutata amplexus sum.
Iam vero postquam artungi censura ' editionis Parisiensis mihi innotuit, quam non
ante Versionein meam germanicam prodiiSSe doleo, Sententiam meam cum huius viri docti coniectura commutavi. Censet quidem artungu l. c. p. 248 in ροχηλατοιο vocabulo inendum esse occultum et librarii errore φερον 'ολου ροχηλατοι in φερον vel τε so ν τροχ via τοι abiisse, neque ego quidquam quod magis ad sententiae simplicitatem aptum sit excogitari posse puto. Quo necedit, ut omnium coniecturarum, quae adhuc in medium sunt prolatae, nulla itammariungi minu immutat sonum ordinemque verborum. Praeter illud enim iam commemoratum Vocabulum nihil nisi usinis mutatum voluit Iartungus Sententia autem quam hac ratione RecipimuS, haec est quasi remitientes equii in iugum serentem qui curru Onus roti acti tolerare non potest. V. 139. Vulgatam Scripturam παροντα nuSgraViu mutaVit in περῶντα, quem secuti sunt editores tantum non omnes. ssugkiuS, recepta hac coniectura, in annotatione critie ad hunc locum pro πελας sibi aptius diei videri πυλαρ. Iotgius 'πελας defendit, consentitque cum eo Fixius, quod πυλας Scriptura retenta Lycus ex Amphitryonis aedibus egredi dicatur. Hartungus ' perstringit eum interrogans, unde Lycus egrediens singi possit. Non recte, opinor. V. 29. 330. enim Megara, quae vestes unebres sibi puerisque induere Vult serVidissimi Lycum adit precibus, ut aedes aperiri iubeat, quod ipsi sint exclusi neque aditus aedium sibi pateat. Quodsi Lycus ex Amphitryonis aedibus egressus esset, non puto eum portam clauSurum fuisse. propterea quod praesens ipse facillime quominus Megara domum ingrederetur, poterat prohibere uuae si ii sunt, Megarae preces haud dubie Sunt Supervacaneae. Sed
quamquam hac in re assensum retineo non possum tamen non conSentire cum ar- tungo dicente, περ ἐν δοματων iaci Vix dici posse. II εραν enim signiscat transgredi vel egredi, non adire. uapropter vulgatam Scripturam revocare haud scio an praeStet, quippe quae commodat admittat interpretationem Lycus iam sub sinem parodi advenit et prope aedes Stans u choro conspicitur, ita ut optime dici possit
V. 149. In libris hic versus ita exhibetur, ut duae desint syllabae,
quas esurditu θεον vocabulo supplendas coniecit, eumque secuti sunt Hermannus, Matthiaeus, indorsus, itκschelius, FixiuS, neque ego hoc supplementum valde probabile iudicare dubito Facile enim potuit fieri, ut librarius duobus vocabulissimili modo desinentibus νέον θεόν lapsus alterum eoruin omitteret. Quare Pssugkii
coniectura κοινωνει λέχους, quantumvis Sit ingenioSa, posSumu carere. artungus autem l. c. p. 248 νέον θεόν plane reiicit, causa adiuncta, quam haud scio an probaverit nemo. Non infitior quidem, tota tabula novi de Herculis nullam seri mentionem, id quod ne opus quidem fuit, sed inde minime videtur colligi poSSe, Amphitryonem clarissimo illo summi Iovis consortio non gloriatum fuisse. uod si vere Hercules Iove
273 eitschris sit Alteritiumswisseriscliast. IS47. eo. I et 32.28 In praelatione ad Herc. sur. p. IV.
14쪽
natus sitit, non sine iusta causa deus Vocabatur et quidem novus deus ut oppon retur diis illis maiorum gentium. Simili ratione pud Aeschylum novorum deorum genus, ut Iupiter adnumeratur. Veteri illi deorum progenie Opponitur velut Prom. v. 119.
visse in tumρον δο/ιοις, de quo lotZius δ' luculente disseruit qui unum idque aptissimum poterat adiungere exemplum ex Sophocl. Electra v. 343 Veuius τά tu νου
V. 268. Liliri manuscripti pariter atque editiones antiquissimae praebent:
Iam quid signis carent verba τόν ποτι o διν,λεσας nemo adhuc intelliaere potuit neque mihi ut e verbis illis diligenter consideratis unam depromerem sententiam contigit. Restabat igitur scriptura illa a Plutarcho recepta το, ποθον hi0λεσας. quam Omnes recipere non dubitaVerunt quae tamen mihi nullo modo ab uripide videtur originem traxisse. Duae quidem sunt causae, quibus quominu haec genuina esse Euripidis verba credam impedior quarum altera in de scriptoris qui illa servavit. minus rma niter in Sententia ipsa est posita. uum enim constet certe Veri simile sit scriptore illos posteriores ut Plutarchum, locos quos ex antiquis scriptoribus asserunt memoriter citaVisse, non ita Inngna iis locis est tribuenda nuctoritas certe summa circumspicientia At utendiim in eis recipiendis. uapropter si eiusmodi locus aliqua ex parte alienum Videtur respui eum oportet. Iam hic locus a Plutarchia allatus mea quidem sententia nullo modo recipi debet 0uid enim dicunt senes is dextram n nu R. unm cupis hastam arripere imbecillitate nutem desiderium n mi Si Sti quae quam perversa sint miror esse quemquam quin intelligat. Senes enim teneri se desiderio, simul se amisisse desiderium dicunt sibique ipse duobus Versibus adversantur. I uplici autem via ingredi possumus ut loco asseramus medelam aut ΠοθεH in imperfectum mutantes quo facto senes summo cum dolore nil tempus praeteritii in respicientes finguntur et haec exsistit Rententia: O dextra manus quam de Siderabas. praeterito illo tempore quunt iuvenis era in nut ad coniecturuli refugienteS. Priore via autem statim tamquam in mare procellos iu periculorumque Pl 'num propellimur. Nam imperfecto πόθεις v. ετ pro ιοθε id poSito anapaestu exoritur Sede aliarta ubi tragicos graecos ab eo abstinuisse neque eum nisi sede prima et quideli plerumque in nominibus propriis admisisse constat M . uapropter nihil restat nisi ut coniectura uiti loci restituere conemur integritatem. uid autem quae So. Propiu SabeSSe potest a librorum vestigiis quam τον ονον ὐωλεσας, id quod in contextu ui
recipi posse existima erim. ιολλυνο Verbum cuius propria signiscatio est perdere in Sophoclis Oedipo Tyr. v. 31 R. eleganter poSitum Si pro πιλανθάνεσθαι ut a scho'liasta explicatur Exstant quidem praeter hoc unum nulla huius Stis exempla sed hoc unum videtur uincere, quo accedit ut exemplorum ex analogia petitorum' satis inagnia Inveniatur numerus. Συζεσθαι vel σώιζειν enim saepe nihil aliud denotat niAimemini' se vel memoria tenere ' , unde equitur, ut Vocabulum contrariae notionis διολλυνα signiscare possit oblivi Sci uuae cum ita Sint, optima tacitur sententia ea quam promulgavi coniectura: πονον διολλυναι enim est laborum oblivis ei ita iit sententia amborum Versuum Sit O dextra manu S, quam cupis arripere hastam, sed imbecillitate blitus e omnium laborum . . Omnium quae praeterito perfecisti tempore. uum autem rarior esset haec verbi δι Πυναι significatio facile seri potuit, ut librarius qui de Verbis explicandi desperaret muta
In libri pro piλοις, quod primus Matthineus SubStituit. invenitur φίλοι tuam scripturam Hermannus WitκSchelius retinuit. ΚIotZius in praes. p. VIII acerrime defendit contra Pssugkium, qui Matthiae coniecturam implexus est atque in contextum recepit id lio Fixtu quoque secit. Iam si versus illo opinione haud praeoccupata consideramuS sacer non possumus quin issugkio assentiamur. iniremurque quod totZius codicum Scripturae defendendae studio inflammatus rei adeo apertae reisuga-ius Sit une tandem est Sententia quae ex eodicum scii piuta piosciscitur Faciem enim hospitum fugiunt amici uis autem hanc sententiam ab initi parte veram
esse contendat Sunt quidem, qui incit hospitum megligentem peregrinos ivpplices
utrocito introitu arceant, Sed inveniuntur lioque, qui Summa clim liberalitate hospites excipiant. Iam haec dissicultas acillimo negotio tolli potest, up κοι - piλοις mittato, quo laeto φευγουσιν est participium quod cum piλοις coniungitur et sententii inder Xorsen cum in universum tum ad miseram Megarae conditionem ut quae maxime est accommodata. Nam aciem hospitum exulibus amicis unum tantum diem hilarem vultum praebere dicit. Elmsteius δ' interpunctione mutata versum sanare posse sibi visus est, Seribit ille τε ξενων ρος- φευγουσιν, φίλοι, ν η3ιαρ . . . quae quidem coniectura quamquam multum quo commendetur, habet, tamen eam accipere nolim. Megara enim non ad chorum, sed ad Amphitryonem conversa haec pronuntiat Verba, cui ratione ut animum constantem et sortem iniicere sibi troposuit UitZAcheliuS. qui in editiones sua. une LipSiae 1841. prodiit librorum scripturam receperat, OStmο- dum M ad Matthitiei probabilem accessit sententiam.
34 cf. Sophoel. Trach. v. 682. Neuius Eurip. melen. v. 266 Dind. Suppl. v. 9lti es. PorSon praef. ait Hecubam Eurip. p. XXXV. 35 es. runck ad Soph. Oed Tyr. V. 18.36 ad Eurip. Med. v. 548. 373 abii Jahrb. XXXV. p. 2TI et Zettsehr. l. d. Auerthumsw. IS14. Vr. 32 p. 249.
15쪽
quem secuti sunt HermannuS qui pro η προλ νύ psos ScripSit γ ποοθ. ἄνο 0ν. Matthiaeus Pssugkius. Equidem Vulgatae Seripturae patrocinium Suscipere quam mutntione illi locum relinquere malim, idemque SenSisse Videtur artungus ' nisi quod num κυοχθεῖ significare poSSet eluctari conatur, dubitavit. Et vere in hoc uno vocabulo versatur dissicultas, quam quum Sustulerimus, nemo inde in probanda vulgari haerebit scriptura. 'Eκμοχθεῖν proprie Significat elaborare, tum eluctari, quum
autem notum Sit, Verba graeca interdum pro actione Vel statu ipso conatum vel initium sirenificare cuius rei demonStrandae gratia exempla non e longinquo sunt petenda, sed in hac ipsa tragoedia exstant ' quin hoc quoque loco 'tοχθεῖ pro ι ελλει Πιοχθ, σειν accipiendum videatur non dubito. Vere mehercle v. 58 ἐκ ro νειν plane eadem ratione usurpatum videmus, ubi Matthiae ii omne tulit punctum, qui explicuverit ἐκπονε ἐν θι ituro P in nece vertenda labores Suscipere. uidni igitur hoc loco ρ ἐ' οχθε θε υν Tr ας explicemus: qui a Sus a numinibus immissos eluctari eo natur uod si haec interpretandi ratio conlprobatur. Reiskii coniectura est abiicienda, quum praesertim ea recepta paullo obscurior exsistat dicendi ratio.
Haec est scriptura librorum, cui editores omnes corruptelam quandam inhaerere putaverunt eique tollendae operam impenderunt. Omnium illorum nullius felicius esse commentum puto quam Fixit qui Camperum ad Electr. p. 216 οὶ τεκον coniicientem sequens δε ε κοντ' ἐκλῆ si εν in contextum recepit. Ecce Hartungus '' qui solus verum investigavisse Sibi videtur, procedit exclamans, nihil esse mutandum criticosque omne frustra Sese vexavisSe. Dicit autem vir doctus, v. 49 Herculem templum Iovis Servatoris nominare domum suam et aram, sed neque . 49 Herculi eSt,
qui error haud Scio an typothetae tribuendus sit et v. 23. nam de hoc Solo potest cogitari non templum sed domum suam adloquitur Hercules dicens: Salve, o tectum et vestibulum arae meae. Negari quidem non potest, V. 48. Seq. Amphitryonem narrare, Herculem Minyis devicti altare Iovi Servatori consecravisse, sed inde nihilduin colligi potest ad Hariungi pinionem probandam, quae mihi quidem nimis contorta idetur et quaesita. tenim quis qui Graecorum perspicuitatem cognoverit, concedat, mphitryonem dicturum fuisse se frustra silii templum celebrabamus ' et auditores haec Verba ita suppleturos fuisse frustra igitur templum illud, quod filius tuus aedificavit, nomine Iovis Servatoris instruximus, quum iu nos non SerVeS. Illic accedit, quod Herculem non templum sed ram tantum lyω tota Iovi condidisse narrat Amphitryo. uocirca, quamvis ullas librorum fidei multum tribuam, hoc tamen loco ab iis recedere Fixitque coniecturum praeserre malim.
Sic scribendum esse iudicavit Hermannu eiimque secutus est Pssuckius non sino insta musa neque tamen desuerunt qui eius corrigendi rationem respuerent velut Fixius eiusque ei or artungus 3 . Vulgnini Scripturam ἐξέπειθε plane nullam prae here sententiam omnes ad unum Senserunt ideoque alii aliud excogitavomini. Sie Fixius lenihil coniecturam probansis in i mutaVit, qua in re duabus de causis non possit in quin dissentiam. Primo quidem non patet, qui persuaserit deinde mirum eqt quod ut Hercule uxoris patri persuadendum fuit, ut ibi liceret arva illa, quae eo ara dote acceperat, alteri liorum donare. Haud dubie enim penes uerentem sui imperium illius terrae eamque pro arbitrio silio potuit tribuere. Multo magis igitur arridet mihi Hermniani coniectura ἐξεπειθες, qua haec pr0dit Sententia tu nec episti arva Ila quae dote mihi tradita erant, ut patri tuo persuasisti. Uuod autem Fixilis
non puerulf esse dicit, ut ille regnum Xpetat parum conSiderate Videtur iudicavis; u. Fingamus enim patrem cui plure Sint pueri quique uni eorum se liquid esse daturum promiserit nonne ceteros Statim eandem Vel Similem rem esse rogaturos credamus Nihil est hac rogatione magis puerorum, atque ego ex viri docti argumentatione paene colligo, eum esSe caelibem, certe liberi sarere, et puerilis elatis memoriam ei iam trorsus VRI utSSe. Praetereundo tantum moneo, de numero liberoruin Herculis scriptoro discrepare. x uripide quidem tres fuisse accipimus qui inine eorum no inina non adiunxit quodsi de his certiores fieri volumus Apollodorus '' est consulendia . dicens:
cum eo consentit scholiasta Pindari '' . qui tamen tertio nomen 'Astor I 3ζ3 ον suisse idque pinen pud uripidem inveniri dicit unde in una deperditurum Euripidis sabularum id commemoratum fuisse, licet ratiocinari quum in earum qitae hodie seruntur, inveniretur nulla Pindarus i. c. octo silio dicit suisse. ito ex Mi gara rn- geniterit eretiles Duodecim lios eius suisse narrat Hyginus '' . uinquaginta
numerum liorum qitos ex hespii filiabus Thespiadibus susceperit. Diodorus ''
tradit et Pausanias q). V. 471. Ii λον καθ ει Λαιδάλου 1 ευδ donιν. Hermannus Λαιδάλου in die δαλον arte elaboratum mutandum esse censuit. sito neque quis tam a Daedalo Herculi clavam datam esse tradiderit neque si data suisset dici potuisset v yn e t σις. Non possum quidem non concedere priore ilhuius argumenti partem eSS' Veram; nullus inim scriptor doni illius Daedale fecit
16쪽
mentionem immo Diodorii '' a Vulcano claVam Herculi datam esse distinete tradit. Tamen in talibus rebus saepe tantam inter Singulo Scriptores invenimus discrepantiam, ut propter ceterorum Silentium uniu auctoritatem labefactare vix nobis liceat. uod autem dicitie. mannus etsi clavvm n nediti necepiSSet Hercules non ideo θεν Τί δοσιν potuisse eam nominari, minime cum eo lacio. Etenim ut ab alio quodam accepisset lavam Hercules accepit eam tamen, id quod e δόσιν Vocabulo elucet cuius integritatem ne ermaniau quidem in dubitationem oenVit uuid autem, quaeso, refert, utrum a Daedalo an ab alio clava donatu sit Hercule8 Num donum illud a Daedalo tributum minus allax fuisset Vευδης autem sallax ideo nominatur δόοις, quod Hereules lava illa armatus in summi Saepe diScrimen periculi Sese immisit eiusque praestantia ultu vel gravissima certaminu SuScipere Si conatus, ex quibus negara timet ne pernicies quando coniugi proficiscatur.
Vul eata scriptura est εριο δε δακρυα λουτρα δυσυ νος φρενῶν, quam Pssugkius retinuit. lolgius defendit, non recte me quidem Sententia. Etenim quid sibi velint verba δὲ Grλῖνος φρενευν, neque Pssugkiu neque lotZius nos docet uuamvis verum sit, yi-ηνο, φρηνευ dici poSSe id quod Seidie '' nonnullis exemplis demonstrare studuit tamen δυστηνος nominativuS Stinusitatior, utim qui possit tolerari certe dicendum erat δυστννι ν θενων, ut recte animadVertit artunguS ' signumque interpunctionis tollendum. Nihilo secius tamen ne hoc quidem concesso sententia eSt plana, verba enim εριο δε δάκου λουτρα Suppl. δωκε non Satis Sunt perspicua. uocirca vulgatam scripturam abiicien Boihi coniecturam suo in δάκρυα λουτ sc set νοις φερειν receperim, nisi quod δυστήνοις in δυσνήν o mutandum arbitror, id quod Fixio quoque probatum video. Sic haec exoritur sententia mihi dedit sors miserae, ut pro alii eo vobis lacrymas os serrem. Liceat mihi, ut huius loci perspiciatur sententia, pauca de more quodam Veterum Graecorum afferre. Erat quidem Graecae consuetudinis ut die nuptiali puer quidam genere proximu SponSO SponSaeque aquam ad lavandum paratum ferret 'I. Pollux autem ' dilucide mulierem λουτροφορον hoc
munere functam esse tradit eiusque narratio non paucis Veterum Scriptorum confirmu-tur locis, quos V. A. Becker η collegit. Iam totius loci summa haec est Megara, selici praeteriti temporis conditione exposita, maximo opere queritur, quod spei suturi temporis ne extremum quidem habent, atque ebiles lamentationes edit hasce nutabilis fortuna vobis pro sponsis Λῆρας dedit, mihi pro balneo, quod vobis paraturus eram lacrymas, Vo, qui convivium nuptiale instruere voluit, pro gener Orcum.
V. 30 Γυναι, τί καινον γλθε δέ Ἀμασιν χρεός; Hanc librorum seripturam, quam omnino retinendam esse mox demonstrabo, Elmsteius '', ut quae cum Sequentibus non concineret, mutandam ratuS, pro Γυναι, τέκαινον η λθε posuit τί καινον γλθε τοῖςδε. Commovit autem virum doctum ad hanc coniecturam εὐνδε Vox V. 29, pro qua Euripidem τηςd scripturum fuisse putat, iv. 30 ἡ ναι posuisset. At Viro docto ante omnia docendum erat, quomodo γυναι in hunc versum irrepere potuisset, cuiu rei ego nullam me invenire posse rationem sateor. Tῶνδ' autem optime potest defendi videt enim Hercules e longinquo non olim uxorem, sed una cum e patrem, liberoS, Virorum turbam, qua illa circumdatur. Consentaneum ergo fuit, Herculem dicere: Age, prope hos con Si Stens exquiram Denique huc accedit, ut τοῖς li pronomine, quod Imsteio, quum vocabulum duarum sustulisset syllabarum, interponendum suit, mulio languidior fieri videatur oratio. Tantum enim abest ut id quod sibi persuasit ElmsIeius, elegantior exsistat sententia, ut
vocabulum et oi ρει prorsus SuperVacaneum orationis minuere videatur concinnitatem.
Tum pro Megarae nomine, quod libri exhibent, Amphitryonis nomen insequentibus verbis praeposuit Elmsteius propterea quod, 533. Hercules diceret,i ἐς ταραγ/ιον κοριεν, πάτερ; Sed ne hac quidem in re viri ingeniosi opinionem probare posse mihi videor.
Librorum enim auctoritatem, quam quidem talibus in rebus non ita magnam esse benescio, cui tamen aliquid tribuatur oportet, non sine iusta causa repudiandam esse acriter eontendo. Idoneam autem mutandi rationem non adesSe facile intelligemus, quum Sententiarum seriem paucis illustravero. Megara, Herculem e longinquo conSpicienS,Vehementissime commovetur dubitatque, niim vere coniux sit, cuius imago ob clitos Suo VerSetur Summo enim calamitatis onere oppressa neque ullam spem sibi relictameSSe opinans, hanc subitam fortunae vicissitudinem inimo comprehendere non poteSt. vv. 16-522. Postquam autem He cutem domum suam salutantem atque ex uxore quid novi accidisset quaerentem audivit, statim animum colligit paucisque verbi de Statu rerum maritum docere conatur. Fere insaniens aute in gaudio non de Sua liberorumve, Sed de Amphitryonis salute verba illa ex intimo profert animo. Hercules, Soriis illius, quae Lyci crudelitate suis est comparata, prorsus ignarus, ei reSpondet τί φης; Sed SperanS, patrem Senem, qui varios dubiosque vitae casus iam dudum expertuS sit, uxore luculentius rem Sibi expositurum esse, ad hunc se conVertit, uneren e eo, quamnam in rerum perturbationem venerit. Megara autem, utpote mulier ad lamentationes et lacrymas viro propensior, senem loqui conantem interpellat totamque rem aperit. Sic sententiae optime sese excipiunt neque ulla opus est mutatione, ne Signum quidem interplinctionis, quod siligkio necessarium est visum, ponendum SS PutaVerim propterea, quod iam omnis dubitatio Megarae est sublata I.
Pssugkius sine iusta causa interpunctionem vulgatam mutavit et pro γ οSuit L quae coniectura quam sit Supervacanea et sententiarum perturbet arctam cohaeren-
17쪽
tiam Κlolgius ' docet, cui iis verbis nihil habeo quod isdilangam. imiliter , 555. ei 599 Pilugkius interpungendi rationem mutandam esSe eensuit, quem refellit tot rata. D.
eiusque coniecturam amplexi Sunt illigkius et Hartungus '' Habet sanes hae seriptura nonnihil dissicultatis, non trimen tantii in ut ad relinquenda librorii in vestigia cogi nobis videamur. Iam quin plativus absollite posset poni nemo adhuc dubitavit Her- manniisque ad h. l. optime huius optativi explicavit notionem ' D reversum rei domesticae statum prius cogno Verim. lime cum ita Sint non optativi usus paullo rarior commovisse videtur viros doctos, ut i να interponerent: quid riuod Martiangusi. e. non sine quadam cavillatione irridet AlotZium de huius optativi usu. Qitpote lenotissima, paucis disserentem Commoti nutei sunt ad locul mutandum eo quod verba
ovκ ιδεν eum sequentibus non bene cohaerere putarent. 0uodsi quis contrari uin ostenderit, dubitatio illis certo extorquebitur Continent nutei Verba λθ Dἰν . . . cauΝam
antecedentium υκ οἶδεν escio Eurystheus niam x reversus rei do inesticae Statu in prius cognoverim. Fere eadem mutem sententia issicitur Matthinei coniectura lienim verba: Nescii, ut prius rei domesticae istatum cognos eam. haud dubie egent explicatione, ita ut plena haec sit, sententia: Non feci
eum certiorem, ut rei dom. t. prius cognoscerem. uid ergo lucramur coniecturam illam recipientes Nonne satius sit vulgatain retineri scripturain
Canterus coniecit λευσσεωνεν quod Maith et Pssu zk. receperunt Boihius σχολῶν ἀνθωμεν, Musgra iuri ci.'ωuεν, quod Fixi maxime placuit Omnes ine coniectitrae inihi videntur supervacaneae. cum Vulgata scriptura uantuin absit ut eo minodam non praebeat sententiam, ut multo magis poeti eae conveniat dicendi rationi. Muid enim est λυειν σχολὴν πονων, nisi liberare quiete in laboribus' i ειν autet cum genitivo eoniungi posse, si demonstratione opus fuerit, ostendet Aeschylus '' .
Libri pro δεδί σεται quod Piersonus '' exco gitavit, exhibent εν ἰοεται. ne lite quisquam, quin mendum aliquod hic lateat, dubitet. Ita factum est. ut viri docti varia proferrent remedia it insteius Scribenduin putaVit κεκλῆσεῖαι i. e. --λε σε ra . quod Pssugkio et Fixi adeo placuit, ut in contextum Sine illa dubitationae reciperent. ed paullo longius mihi videtur a librorii in scriptura accedere illud coin mentum tutioilue magis arridet Piersoni coniectura in L σεται. quam Natth et WitZschelius coinprobaverunt Hermannus et indorsus librorum scriptura in intactam reliquerunt. non quod
eam commode explicari posse putarent, sed quia omnium coniecturarum nulla ita videbatur comparata ut ab Euripide prosecta posset haberi Hermani us in annotatione sibi seribendum videri dicit, βροχοι νε αρκοων γενήσεται, sed unm i linum impedimentum dati uri sine praepositione positi explicatio, removeatur, alterum tamen, quod in γενήσεται inest, remanet. uapropter in Piersoni coniectura δεδήσεται aequiescendum mihi videtur, non ita tamen, ut nos omni loci emendandi studio supersedere posse nobis videamur. Immo quae mihi in mentem venit ratio, asseram eam, timens quidem, ut viri docti ad eam ab omni parte sint accessuri, tamen eam non reticendam
esse existimans Coniicio: στείχει βροχροισιν αρκυέον γ' ἐνήοεται Myηφοροισι, i. e. e
git, Lyciis et laqueis quidem plagarum ensiferis sese immittet. Verbum
ενιημι hac significatione usurpari, vix est quod moneam, pauca tantum afferam exemplue Homeri Iliade X. m. νυν υ μιν πολυ μάλλον αγηνορίησιν νκρας , 88. Dis περὶ πανzων Ζευς νεηκε πονοισι δια/ιπερες. Odyss. XV, 198. δε δ οδος καὶ μάλλονομοφροσυνζσιν ἐνοσει. Iam laturum medium huius verbi vix inveniri, non fugit me
quidem, tamen quo minus Euripides uti eo potuerit, nihil video quod impediat.
uuamquam haec scriptura codicum facillime potest explicari, tamen Wakesel-dius ab eius mutatione non abstinuit, ponens κοινον, eumque secuti sunt Herm. Fixius. Pssugkius in contextum quidem κοινον recipere veritus est, tamen se non dubitare Wakesieldii accedere diei emendationi. καινον alitem vere fuit huα, quod Hercules ex Iunonis arbitrio erat profusurus, quum ad id tempus in bestias et tyrannos tantiam arma tulisset, ut orbem terrarum purgaret, laboribus autem ab Eurystheo impositis per-lanetus liberos esset trucidaturus. Explicationis causa autem versu sequenti verba sunt
apposita: παιδας κατακτείναντι.
V. 1003. Πώλλας κραδαίνουσ εγχος ἐπιλόφι καρα . Si Wakesseldius eoniecit pro eodicum et Aldinae reliquarumque Veterum editionum scriptura ἐπι λοφι κέαρ, quam corruptam esse nemo non concedat neceSSe est. Stephanus ex duobus codicibus protulit is λοφε κἐo et gro λοφω καρα .mane seripturam 'Hermannus recepit, sententiamque explicare est conatus, Sed parum Simplicem, immo languidam eam esse satis demonstravit Matthiaeus Cante rus excogitavit ἐπίλογχον χερ , quo Sane Sententia quaedam eaque probabilis exoritur, quod tamen nimis reeedit a librorum vestigiis. Iam Wakesieldii coniectura prodiit tamquam ex comparatione duarum scripturarum Vulgo scribitur ἐπι λόφ ' κεαρ, in uno codice Stephani πο λόφωκειρα. Inde conlaeit Wakes. ἐπιλο po κάρ ι. Habet quidem hoc quoque nonnihil dissi- euitatis, spero tamen ore ut Euripidem sic scribere potuisse vineam. Erat o adie-etivum in exicis non invenitur, Sed inde nondum videtur sequi, ut hoc voeabul ο-mnino non usi sint Graeci nonne eo, quod in codicibiis ἐπι λόφω vocabula Separatim sunt scripta, possit etiam colligi, librarium sive inscitia, sive negligentia errorem commisisse Vocabula quidem simili modo composita inveniuntur nonnulla, velut ἐπίλογχος 9, quod epitheton est hastae et significat hastam cuspide instructam. in καρα
18쪽
ἐπιλοφον est caput crista l. e. galea eri Stata instructum. duo eoneesso, nihil restat, nisi ut dativus ἐπιλόφω tus explieetur Nihi quidem duae videntur proferri posse eius rationes illustrandi Potest enim datios significare Iocum, ibi Minerva
hastam vibrans sngatur et coniungendus Si eum κραδαίνουσα, quam interpretandi rationem mihi prius probatam suiSSe non nego, neque poteS dubitari, quin dativus nonnunquam sic usurpetur Sed quum retractarem hunc locum . hanc explicationem reiici placuit atque ἐπιλοφω κάρα pro dativo causae haberi Tum pendet ex ιυς ραν ἐναίνει et tota Sententia exsistit haec sed venit imago, ut cernenda apparebat, Pallas vibrans hastam, ob caput cristata galea instructum l. e. ut ex capite galea cristata instrueto licebat coniicere viativum autem ita posse accipi, ut aliocinationem quandam signiscet Matthiaeus ' et Bernhardyus ' docent. Martiingus ' coniecit ἐπί- λοφος καρα, ita ut καρα esset accusativus qui vocatur remotioris obiecti. V. 1055. μή cyiit ἀνεγειρομενος χαλασας πολει πολιν, άno δε παrερα μέλαθρά τε καταρρηξy.es KIoigii praes. p. XIX. V. 1303. Xορευέτω δη ζνος et κλεινή δαμαρ, κρονους Οχυιιπον κλῖνος αρβυλη ποδος. σέ, quod libri manuscripti et veteres praebent editiones, eum Hermanno in δὴ mutaverim nulla enim, ne minima quidem adversandi adest ratio, sed iam ad nem, quem tota Herculis oratio spectavit, si transitus exultet ergo excelsa Iovis uxor. In verbis sequentibus scripturam librorum: κρουου 'ολυ ιαίου Ζηνός ἀρβυληποδα depravatam esse apparet, eamque emendare conati Sunt viri docti, quorum tamen nulli res eliciter successit. Nam neque rodaeus niδον pro noda, neque eathiusseribens κρουουσ' 'Oλυιιπου σε/ινόν ἀρβυλν πέδον, neque Pssugkius coniiciens κρουουσα πολΥδονητον usβυλ, ποδα rem acu Videtur tetigisse Hermannus duas proposuit emendandi huius loci rationes, quarum ea, quam priore posuit loco, optime Videtur ad loel sententiam quadrare, κρουουσ' Οχυ ino Zζνός αρβυλη ποδος. Bene enim potest cogitari Iuno gaudio exsultans, solea pedis Olympum pereuliens, quod ulciscendi cupido sit expleta duo autem duobus versibus bis idem positus est Ζηνός vocabulum, id non tam est Singulare, ut tolerari non possit apud Aeschylum Prom. Vinct. V. 202. 203. ως κευς ἀνύσση δῆθεν, οἱ δὲ τοι/ιπαλιν Σπευδοντες, ιυς πιυς ιηποτ αρξειεν θεῶν idem factum Videmus.