ComÅ“diæ sex. By Pub. Terentius. Ed. D. Heinsius

241쪽

linctius, quam jusjurandum, id pollicere tibi,

Laches; la segregat an habuisse, uxorem ut duxit, me Pamphilum. Lepida es sed sciti', quid volo potius sodes facias d. quid , cedo . Eas ad mulieres huc intro, atque istuc iusiurandum idemolliceare illis exple animum iis, teque hoe crina ine expedi. Faciam quod pol, si Tot alia ex hoc'itae tu haud faceret, io, It de tali causis nuptae mulieri se ostenderet: ed nolo falsa fama est gnatum suspectum tuum , . ec ev orem vobis, quibus est minime aequom , viderierin merito nam meritus deis est, quod queana illi ut commodem. Facilem benevolumque lingua tua jam tibi me reddidit: am non sunt solae arbitratae hae ego quoque etiam credidi. . . unc cum ego te esse praeter nositram opinion ena

ae eadem ut sis porro nostra utere amicitia, ut

voles.

liter si facis reprimam me, ne aegre quidquana

ex me audiaS. .

'crum te hoc moneo unum, qualis sim amicus,

aut quid possiem

latius tiam inimicus, periclum facias. B. factari sedulo.

ACTU ICENA ILPHIDIPPUs, LACHES, B ACCHIS.' Ihil apud me tibi defieri patiar, quia, quod

L opus sit, 'enigne praebeatur. sed eum tu satura , atque ebria eris, puer ut satur sit, facito. ducitai L. Nottar socer, video, venit puero nutricem ad-

242쪽

Phidippe, Bacchis dejerat persancte I H Fareeine

ea est L. haec est. P. Nec pol istae in eluunt Deos neque has respicere Deos opinor. h. Ancillas dedo quolibet cruciatu per me exquire illaec res hic agitur me facere Pamphilo ut uxor redeat,

Oportet quod si perscio non poenitet me tamae, fiola secisse id, quod aliae meretrices sacere fugitant T. Phidippe, nostra mulieres suspeetas falsi nobi , In re ipsa invenimur : porro hanc nunc experiamur, nam si a , mCompererit salso crimini tua se uxor credidime, mi Tamiram faciet: si autem est ob eam rem ara

Duod peperit uxor clam, id leve eit cito ab eo

haec ira abscedet. , , t.

Prosecto in hac re nihiὶ mali est, quod sit dissidio dignum. . i l . Velim quidem hercle L. exquire: adeli quod satis sit, faciet ipsa. P. Quid istae mihi narra, an quia non tute auditu

dudum, De hac re animus meus ut sit, Laches illis modo explete animum . .

L. Quaeso aedepol, Bacchia, quod mihi es pod:cita,

tute, ut serves.

B. Ob eam rem vis ergo miro eam 8 L. I, atque exple animum iis, ut credant. B. E, etsi scio pol his sore meum conspectum vii in hodie; Nam ipta meretrici hostis est, a viro ubi segregata L. At hae amicae eruci, ubi , quamobrem adve n. ris, rescis condit'. atqui Easdem amica fore tibi promitto, rem ubi cogao-Nam illas errore, εχ te simul suspicione exsolves. B. Perii, pudet Philumenae me sequam n intro

ambae. . . .

L. Quid in est, quod malim , quam quod huic se

tellego evenire, ut ,

Gratiam ineat sine suo dispendio, e mina prolit

243쪽

Nam si est, ut haec nunc Pamphilum vere ab se se-- gregarit; friam esse:

seit ibi nobilitatem ex eo, rem natam glo- Reseret gratiam ei, unaque opera nos sibi amicos jnnget.

Ac et I CENA ILPARMENO, BACCHIS. Depol nae si meam herias operam deputat

parvi preta,

Qui ob rem nullam misit Austra ubi totum desedidiem Myeonium hospitem dum expecto in arce Callide

naidem. nerat, Itaque ineptus hodie dum illic sedeo, ut quisque ve- Rccedebam, adolescens, dic dum quaese , tun'es Myconius Non sum , at Callidemides 3 non hospitem ecquem Pamphilum Ili habes omnes negabant: neque eum quenquam eta arbitror. Denique hercle jam pudebat abii sed, quid Bae-ehidem . Ab nostro assine exeuntem video quid huic hic res B. Parmeno, opportune te offers, propere curre ad Pamphilum. P. Quid eo dic me orare , ut veniat. P. ad te B immo ad Philumenam.

P. Quid rei est in tua quod nil refert, percunctari desinas. P. Nil aliud dieam B. etiam cognosse anulum illum Myrrhinam Gnatae suae fuisse, quem olim mihi ipsus dederat.

P. scio. Tantumne est B. tantum aderit continuo, hoe ubi ex te audιverit.

Sed cessas P minime equidem nam hodie mihi potestas haud data est: Ita ursando atque ambulando totum hunc contrivi

diem

B. Quantam obtuli adventu meo laetitiam Pamphita hodiei

244쪽

ratio commodas res attuliZquot autem ademi curas' Gnatum ei restituo , qui paene harunt ipsiusque ope Uxorem , quam nia quam ei ratus politiae se nabiturum , reddo Qua re suspectussio patri, Phidippo fuit,e X Oivi. Hic adeo his rebus alui his ita triniti uin i ii ventu tulis Mam memini abhinc n enses decem fere ad me nocte pii ma

Cum hoc anulo extimui illico : mi Pamplitie , quam , amabo, Quid exanimatus es, Obsecro aut unde anulum istum nactus Die mihi ille alias res agere, se simulare poll- quam id video VNescio quid suspicatae magis coepi, instare , ut di-Homo se satetur vi in via nescio quam compres iam: Dieitque sese illi anulum, dum luctat, detraxisset Euya haec cognovit Myrrhina in digito modo me

habentem: . 1 Rogat, unde sit narro omnia haec inde ei cognitio saeta,

Philumenam compressam ess ab eo, silium inde

hunc natum . .

Haec tot propter me gaudia illi contigisse laetor Et si hoc meretrices aliae laolunt neque enim est narem rostram II quisquam amator nuptiis laetetur verum callor Nunquam animum quaesti gratia ad malasa 'ducam

Ego lum dio licitum est, usa sum benigno&le

pido eccomi. In commode mihi nuptiis evenit, actum fateor At pol me sec.sse arbitror, ne id merito mihi eve-

Multa e quo fuerint commodi, eius incommoda

aequom est ferre.

245쪽

P A M. v Ide, mi Parmeno, etiam sodes, ut ma hie eerta, et ara attuleri

Ne me in breve hoc conjicias tempus, gaudio oe falso frui. TAR. Visum est A M. certoire*PAR. certe. PAM. Deus sum, si hoc ita est. PAM. verum reperies. PAM. Maneduin, socias: timeo ne aliud si credam, atque aliud nuncies. P AR. Maneo. PAM. se te dixisse opinor, invenisse Myrrhi: arn, suum anulum habere Bacchidem. PAR. factum.

PAM eum quem ego olim ei dedi: Eaque hoc te nunciare mihi jussit itane factum PAR. ita, inquam splenior PAM. Quis me e sit fortunatior, venustatisque adeo Egon te pro hoc nuncio quid douem' quid i quid e

nescio.

PAR. at ego scio. A M. quid i PAR. Nihil enim. Namque in nuncio, neque in meipso, tibi boni quid sit,

Scio. PAM. egone, qui ab Orco mortuum me reducem in lucem feceris, S nam sine munere a me abires ab atmium me ingratum putas.

sed Bacchidem eccam video stare ante ovium Me expediat credo adibo. B. fallae, Pamphile. P A M. O Bacetiis, o mea Bacchis, servatrix mea. Bene factum volup est. PAM. factis, ut

credam , facis: Antiquanique adeo tuam venustatem obtines Ut voluptati obitus, sermo, adventur tuus, quocunque adveneris, Semper silet B at tu ecastor morem antiquum, atque ingenium obtines, Ut unus omnium homo te vivat nunquam quisquam blandi Cr.

P A M. Ha, ha, hae, tun mihi istuc A. reteste amasta, Pamphile, umicint naz

246쪽

Nani nunqua' ante hune diem meis oculis eam ,

quod nosset , videram: Perliberalis visa est. Au dic verum. B. ita medii ament, Pamphile, PAM. Die mihi, harum rerum uir quid dixi patri nil PAM. neque opus cli; Adeo mutilo placet hoc non fieri itidem, ut

eomoediis,

Omnia ubi omnes resciscunt bic, quos partiae tresciscere, Sciunt; quos non autem scire aequom eli, neque res ei seunt, Qq vi iς ... B. Imo etiam , hoc qui occultari post facilius credas, dabo: ...

Myrrhina ita Phidippo dixit, uri iurandos meo Fidem habuisse, propterea tu ibi purgatum.

PAM. est optume: Speroque rem hanc ossa eventuram nobis ex len

PAR Here, licet scire ex te, hodie quid sit quod

feci boni' , Aut aia id si te est, quod vos agitis PAM non. PAR suspicor tamqΠ aEgone ab Orco hunc mortuum Z quo pacto i M. nescis, Parmeno matrium hodie prosueris mihi, ec ex quanta aeriamia extraxeris PAR Imo vero scio, neque hoc imprudens cet.

PAM. ego istuc sati scio. PAR an Temere quidquam Parmenonem praetereat, quod facto usu sit PAM. Sequere me intres, Parmeno. PAR sequor, c ii iidem plus hodie bonillac imprilens, quam scians ante hunc diem uia quam Plaudite.

247쪽

thagine natus , servivit Romae Terentio Lucano senatori a quo ob ingenium , cfornaam , non institutus modo liberaliter, sed e matur naanumit sus. Quidam capti in esse existimant quod fieri nullo modo potuisse sene stella docet eum in fine belli Punici,& ante initium tertii natus sita mortuus ne sit a Numidis aut Getulis captus sit, ad ducem Romanum pervenire potuisset nullo commercio inter Italicosa Afros, nisi post deletam Cartihaginem, coepto. Hic cum multis nobilibus familiariter vixit sed maxime eum Scipione Africatio; cum Laeliori quibus etiam corporis gratia conciliatus existimatur quod ipsum Fenestulta arguit conten d cns uetroque maiorem natu fuisse 'uamvis Cornelius Nepos aequaleis omneis filis tradat, e Porcius suspicionem de consuetudine per haec faciat Dum nasci:iam nobilium laco 'esp/rit,

Dum Africani ioci divinae inti πὰ -- έr bus, Dum ad Turium se cernitare C Laelium Itularum pu-

Dum se amari s hisce redis, reis in Actarium rapi ob rem aetatis suae ; ad immam in iani redactus

Mortinis es Stymphato Arcadiae ni . ni TubLua Fcipio profluit , nihilei Laelius, ni Furius Tre per idem tempus qui agitabant bitis fac a -

Eomm ze opera ne domum pridem haἱuit conducti

248쪽

Scripsit comoedias sex ex quibus primam Andriam cum aedilibus daret, uisis ante Caecilio recitare , ad coenantem cum venisibi, dictus est natium quidem fabulae, quod erat contemptu revelli tu , subicilio

iuxta lectulum residens, legisse post paucos vero

versus, invitatus ut accumberet, coenasse una, deinde cetera percurrisse , non sine magna Caecilia admiratione: chane autem, e quinque reliquas a

qualiter popillo probavit. Quamvis Volcatras de

enumeratioue omni una ita scribit: lS: etur e rasexta se iis . . Eunuchus quidem bis acta est , meruitque pretiurn quantum nulla aute cuiusquam comoedia , id e t loci millia nummam Propterea suinina quoque titulo adscribitur. Nam Adelphorum principia in Varro etiana praesert principio Menandi . Non obscura fama est adiutum Terentium in scriptis v xlio Sc Scipione, quibuscum familiariter vi X. t. Eam dem ipse auxit numquam enim , mi leviter , is tutari conatiir, ut in prologo Adelphorum

N. quod ista dicunt maletoli, homines nos HesIDιnca tutare , assidueque una scribere: uod illi maledi tum Vehemens exi Amanr lati iem hic diicis, imam citin ais placet,

Quia ob s universis oplacent: uo, im opera in b. , in otio, in negotio

Videtur autem se levius defendisse,quia sciebat, Lael: o, Scipioni non ingratati esse hanc opinio tem Quae tamen magi si usque ad ollariora tempora valuit. Q. Memmius in oratione pro te ait L. Atri lcanus, qui a Terentio personam mutuatus , quae ni luserat ipse , nomine illius in scenam detulit

Nepos auetore certo comperi Te se ait, C. Laeuum

l: ondam in Puteolano Kalendis a. tiis admonitum ab uxore, temporius ut discumberet, putri id ab ca, ne interpellaretur serius tandem in Ircuum tricliniuin , dixisse, non saepe in scribendo magis successisse sibi deinde rogatuni ut scripta iras; O serret, pronunciasse versus qui sunt in Heautiant. Sati'so Iroteret irom si tu induxerunt,

249쪽

Jantra Terentium existimat, si modo in scribendo id jutoribtis indiguerit , non tam Scipionea Laeliori potuisse , qui tune adolescentuli fuere,quam Sul- cio Gallo, homine doeto, Sc qui consularibus i s in tium secerit obularum dandarum: vel Ua- io Labeone in M. Popillio , consulari utroque ac podra id c ipsum non juvenes designasii , qui se ad j civisse dicerentur; sed viros, quorum operam n bello. in otio in in negotio populus sit expertus Pol editas comoedias nondum quintum atque trigesimum egressus annum , caussa vitandae opinionis, quia videbatur aliena pro suis edere,seu per-eipiendi Gracorum instituta moresque, quos per nde exprimeret in scriptis egressus urbe est, seque amplius rediit. De morte ejus Volcatius tradit:

Sed ut Afer e vulo edi sit comoedias Ire hine in Tarm feert na vim in emel Conscendit, et sus m nruam es se viri vacat. Consetius redeuntem e Graecia periis in mari dicit, cum centu mi octo fabulis conversis a Me - nandro Ceteri, mortuum esse in Arcadiae Stym-nhalo, sive Leucad a, tradunt C corii elio Dola bella , M. Fulvio Nobiliore, consulibus, morbo implicitum, acri dolore ac taedio amissarum fabula- rum , quas an navi praemiserat, ae simul fabularum quas novas secerat. Fuisse dicitur mediocri latura

gracili corpore, colore fusco Reliquit filiam , quae equiti Roniano nupsit. Item hortulos viginti juge rum , via Appia , ad Martia villam , quo magis mi ror Porcium scribere:

Scipioprofuit , nihil ei Laelitis , EI Tur las

2 resperidem tempus p i agitabant bicis facissime. Eomm G onera ne domum quidem habiti conducti

clam

Saltem iis est quo referret obitum domini fer u r. Nunc Afranius quidem navibus comicis praeteri, scribens in Comp talibus: I 'erentio non similem dices quempiam. Olcatius autem nota solum Naevio , c Plauto, te

aecilio, sed Licimo quoque postpossit Cicero in imoae hactenua laudat;

250쪽

TERENTII VIT A.

Mi ui. . me loquens, clamma dulc. Micos. Item C. Caesar. quosve tu infummis, dimidii Menander, Toneris , ct merito, puri ermon ramator nibus atque utina scriptis aluncta fre vis Crini ut aequato intustolleret honore Unum e macero eu doleo iri deesse , et mni .

Te entius, Aser patria , de quo nullo oqmmu Scipionis fabulas edidi l. Terentium Valgius

Actaeone ait: Io quae Oeaηtur obuia, uius Disy

Eunuchus Hecyra rupe exclusa , vix a tacita

DE P. TERENTII

Tt ejusdem comoediis , ex ipsius pers vita, MAXA STICHON. Olus ij me tectis Carthaginis irae