Sancti Aureli Augustini Opera

121쪽

epistularum XXVII.

credere. e St, qu0d faciam. n0n me credam talem, qualem puta8, qu0niam n0n agn0800, et credam me abs te diligi, qu0niam Senti0 et plane percipi0. ita nee in me temerarius 1100 in te ingratus extiter0. et cum me tibi t0tum 01Dr0, 5 parum n0n 08t; 01Dr0 enim, quem uehementissim0 diligis et 01Dr0, si n0n qualem me e88e arbitraris, eum tamen, pr0 qu0, Ut talis esse merear, deprecaris. h0c enim magis iam pet0 saetas, ne minus 0ptes mihi adici ad id, qu0d sum, dum me existimas iam esSe, qu0d BOB Sum.16 Est de starissimus meus est et ab ineunte adulescentia mihi familiariter amistissimus, qui hanc eximietati tuae ac praestantissimae caritati epistulam adp0rtat. huius 110men est in libr0 'de religi0ne', quem tua sanctitas, quantum litteris indieas, libentis simu legit; laetus enim tibi etiam tanti uiri 15 qui tibi eum misit, c0mmendati0ne iucundi0r. nuque huic tamen tam familiari amic0 m00 uelim credas, quae de me Di te laudans dixerit. sensi enim etiam ipSum Saepe non mentiendi studi0, sed amandi pr0pensi0110 falli iudicantem et arbitrari iam me accepisse quaedam, quibus accipiendis auo d0mi 0 patente 0re c0rdis inhiarem. et Si h00 in os meum, quis n0n 00niciat, quanta de me absente meli0ra quam ueri-0ra laetus effundat 3 libr0rum autem 110str0rum c0piam facietu0nerabili studi0 su0; nam nesci0 me aliquid siue ad e0rum, qui extra est lesiam dei sunt, siue ad aures fratrum ScripsisSe 25 qu0d ipse 110n habeat. sed tu eum legis, mi sanete Paulin0,l est et E qu0d qu0d non E quid A 2 c0gn0sco E 3 inime

corr. m. I in me E 4 in te om. C 5 uehentissime E 6 eum

8 adiei ad diei ad E adiciat Pi 9 me om. E 10 ineunti PiR11 eximiae E 12 aportat A 13 sanctitas tua Pi 14 libentissima elegit A lactus est enim E edd. praeter α 15 liuic eni eae corr. m. I fuit hue et pro eni fuisse uid. im) C enim huic a e tamen huic ceti. edd. 16 ue lim si eras.) E 17 laudans forte E 18 mentientis Pi studium E pr0pensiore E 19 arbitrare E 21 conciat. m. 2 coniciat M 23 uenerabili, m. 2 uenerabilem M 24 extra Py25 habeat, m. 2 habeas C pro mi ras. E

122쪽

S. Aureli Augustini

110n te ita rapiant, quae per n0stram infirmitatem ueritas l0quitur, ut ea, quae ip80 I0qu0r, minus diligenter aduertas, ne, dum auidus hauris b0na et recta, quae data ministr0,n0n 0reS pr0 peccatis et erratis, quae ipse c0mmitt0. in his enim, quae tibi recte, Si aduerteris, displicebunt, eg0 ipse e0nspici0r, in his autem, quae per d0num Spiritus, qu0daecepisti, . recte tibi placent in libris meis, ille amandus, ille praedicandus est, apud quem est f0ns uitae et in cuius lumine uidebimus lumen sine aenigmate et faeie ad faciem, nunc autem in aenigmate videmus. in 10 his erg0, quae ipse de ueteri ferment0 eructavi, cum ea legens agn0800, me iudic0 eum d0J0re; in his uer0, quae dea gym0 sinceritatis et ueritatis d0 0 dei dixi, exult0 cum trem0re. quid enim habemus, qu0d 110 aeeepimus 3 at enim meli0r est, qui mai0ribus et pluribus quam qui min0- 15ribus et pauci0ribus d0nis dei diues est. quis negat 3 sed rursus melius est uel de paru0 dei d0Π0 gratias ipsi agere quam sibi agi uelle de magn0. haec ut ex anim0 Semper

5 Est etiam aliud, qu0 istum fratrem amplius diligas; nam est c0gnatus uenerabilis et uere beati episc0pi Alypii, quem

123쪽

epistularum XXVII.

t0t0 peet0re amplecteris et merit0. nam quisquis de ill0 uir0 benigne e0gitat, de magna dei miserie0rdia et de mirabilibus d0i muneribus e0gitat. itaque eum legisset petiti0nem tuam, qua desiderare te indicasti, ut hist0rium suam tibi scribat 5 et u0lebat facere pr0pter beniu0lentiam tuam et n0lebat pr0pter

uereeundiam Suam. quem eum uiderem inter am0rem pud0remque fluctuantem, 0nus ab ill0 in umer0s m00s transtuli; nam h0e mihi etiam per epistulam iussit. cit0 erg0, 8i d0- minus adiuuerit, t0tum Alypium inseram praee0rdiis tuis; 10 nam h00 Sum eg0 maxime ueritus, ne ille uereretur aperire 0mnia, quae in eum d0minus e0ntulit. 110 alicui minus intellegenti - 110n enim abs te s0l0 illa legerentur - 110n diuina munera c0ncessa hominibus, sed Se ipsum praedicare uideretur et tu, qui n08ti, qu0 m0d0 haec legas, pr0pter ali0rum 15 ea uendam infirmitatem fraternae 110titiae debit0 fraudareris. qu0d iam fessissem iamque illum legeres, nisi pr0laeti 0 fratris inpr0Hi 8a repente plastuisset, quem sic c0mmend0 c0rdi et linguae tuae, ut ita c0miter ei te praebeas, qua Si n0n nunc illum, Sed mecum ante didiceris. si enim e0rdi tu0 110n du-2o bitauerit aperire se ipsum, aut ex 0mni aut ex magna parte

8anabitur per linguam tuam. 110J0 enim eum numer0Sit S contundi e0rum u0 cibus, qui amicum n0n saeculariter diligunt. 6 Filium autem eius, situm 110strum, cuius etiam n0men in aliquibus n0stris libris inuenies, etsi ad tuae caritatis 25 praeSentiam ipse n0n pergeret, statueram litteris in manum

in umer08J innumeros, m. 2 in humeros M 8 mihi . sp eras.) Py 9 alypium C insera Pi 13 se om. m 14 qui om. P- ali 0rum E15 infirmitatem ergo fraternae Pi fraudareris eae corr. m. I, fui88euid. frauderis P 16 qu0d om. Fi iamque iam Pi 18 comitere ite E comitem rei te MAR, c0mite ei te Pa comitem te et edd. praeter m n0n nunc Spatio relicto om. Pi 19 metum Pi meum Ccorde PE 21 sanabunt C 22 quia mecum A 25 praesentia P statuerat litteris M p α e statuerat litteras A statuerat mittere cum litteris PM in manu tua m i edd. praeter m in manu Pr

124쪽

S. Aureli Augustini

tuam tradere c01180landum, exh0rtandum, instruendum 110n tam 0ris 80n0 quam exempl0 r0b0ris tui. arde0 quippe, ut, dum adhue aetas eius in uiridi faen0 est, giganta c0nuertat in frugem et credat expertis, qu0d experiri pericul0se desiderat.

nunc erg0 ex eiu8 carmine et ex epistula, quam ad eum 5

misi, intellegit beniu0lentissima et mansuetissima prudelitia tua, quid de ill0 d0leam, quid timeam, quid cupiam. nec

desper0 adfuturum d0minum, ut per te ministrum eius tantis durarum aestibus lib0rer. sane quia multa scripta 1108tra lecturus es, mult0 mihi erit grati0r dilecti0 tua, si ex his, 10 quae tibi displicuerint emendaueris me i ustus in miseri-00rdia et argueris me. n0n enim talis es, cuius 0l00 timeam inpinguari caput meum. fratres n011 80lum qui n0biscum

habitant et qui habitantes ubi libet d00 pariter seruiunt, sed

pr0pe 0mnes, qui n08 in Chri8t0 libenter 110uerunt, Salutant, 15 uenerantur, desiderant germanitatem, beatitatem, humanitatem tuam. n0n aud00 petere, sed si tibi ab ecclesiasticis muneribus uacat, uides, quid mecum sitiat Africa.11 Ps. 140, 5

1 tradere om. Pi 2 ori, corr. m. I 0ris P/ quem Ar 3 estas Piuiridi illi oras. I-2 IJ A uiride, m. I corr. uiridi C c0nuertatur R4 exper-tis si eras ) P experire PE 6 et tua m. I del.) et M mansuetissima si m. 2 in ras. paulo maiore) E 8 effecturum Pi 9 liberer m. 2 liberetur C seriptura A 10 multa M multum Pr erit mihi edd. ex hisJ ea Pi 11 dispicuerint R emendaueris-- steras.) C me om. Pi 14 ubilibet habitantes M iP-R edd. ubi licet habitantes A 15 qui om. R 16 beatitudinem II A iPψR edd.; cf. ep. XXXI, 2 18 uide Pi uenias et uideas edd. praeter m me eum coniunaeti m. 2) M metum Pi sentiat m i R edd. praeterni; cf. ep. XXXI, 4; XXXXII.

125쪽

epistularum XXVII. XXVIII.

XXVIII.

DOMINO DILECTISSIMO ET CULTU SINCERISSIMO CARITATIS OBSERUANDO ATQUE AMPLECTENDO FRATRI ET CONPRESBYTERO HIERONYMO AUGUSTINUS. 5 Numquam aeque quisquam facie cuilibet inn0tuit quam mihi tu0rum in d0mi 0 studi0rum quieta laetitia et uere exercitati0 liberalis. quamquam erg0 percupiam 0mnin0 te

biter 2 sincerissimae P E 3 obsequendo ProiBO RAC edd. adque, m. 2 atque Py conplectend0 O corr. m. I amplectend0) E4 agustinus presbiter I augustinus in domino salutem QE 5 aeque om. UC aequae M ea et quid, m. 2 e . ea et corr. quis P me P KKissed eras. B m. 2 ea quae) O m. I in marg. t te) SNA quisquam facie, m. 2 cuiquam tam facile P quisquam latio saut facie) P quisquam facile P P KUQΜ quicquam se in ras. m. I) facile PM quisque facile BS m. 2 quisquam tam facile) quisquam tam facile Ki OA atam facie quisquam R quisquam tam facie ceti. edd. inn0tuit det. m. 2 et in marg. αdd. ign0uit Py inn0tauit A quam, m. 2 quam te S6 mihi om. A qui et ad laetitiam Pix m. 2 quieta adli laetitia)quia sa e .) eta laetitia B quiet aeleta Pr quieta laeta C m et

uere et uera P uetere, m. 2 supra ueterum P P exercitati0ne ne

126쪽

S. Aureli Augustini

n0sse, tamen exiguum quiddam tui minus habe0, praesentiam uidelicet c0rp0ris. quam ip8am etiam, p08teaquam te beatis-Simus nunc epi800pus tune uer0 iam episc0patu dignus frater Alypius uidit remeansque a me utSUS e8t, negare Π0B p0SSum magna ex parte mihi esse relatu eius inpressam et ante sreditum, eum te ill0 ibi uidebat, eg0 uidebam sed 0culis eius. 11011 enim anim0 me atque illum sed c0rp0re du08, qui 110uerit, dixerit, c0ne0rdia dum taxat et familiaritate fidissima n0n meritis, quibus ille antecellit. quia erg0 me primitus c0mmuni0ne Spiritus, qu0 in unum nitimur, deinde illius ex iu0re iam diligis, nequaquam inpudenter quasi aliquis ign0tus c0mmend0 germanitati tuae fratrem Pr0futurum, quem 1108tris e0natibus, deinde adiut0ri0 tu0 uere pr0futurum SperamUS nisi Drte qu0d talis est, ut ipse tibi per eum sam e0m- mendati0r quam ille per me. hactenus rartasse Scribere de- 15

munus P tui ninus Pi tui nimis A habeam PiM ab eo Py 2 ipse P o BO QRCE te om. M beatissimos, m. 2 beatissimus P

I e postea m. I add. vid. M frater iam frater a 4 uidit om. Cad M uisum Pi possum illi P 5 magne K ex parte aparet, m. 2 ex parte P mihi ex parte R relatu P relato K relata B6 redditum B ille ibi m. 2 eae illubi ut vid. B uideam P et Poculos P 0culi, m. 2 oculis B T adque P duos ill ras. 4-5 I.) Qquia P 8 fidissimam sui del.) B fidelissima C 9 meretis, m. 2meritis Ki ego P S m. I 8 corr. ergo) QR 10 communiones P communionis Q communitione A spiritusJ ps P quo co P quod Pynectimur Irm illum C 11 iam om. A quem iam R 12 germanitate, corr. germanitati B quem quam P speramus quem speramus det. m. I) Q 13 deinde om. Pis1 3 speramus sus eae corr. m. M O14 tales, m. 2 talis P) sar PiP r in ras. m. I) KOV r in ras ;m. ID QACE m. ut vid. I corr. sa) fiat si in ras.) Kk sam eae corr.

127쪽

epistularum XXVIII. 105buerim, si esse uellem epistularum 80llemnium m0re c0ntentus. sed scatet animus in l0quelas c0mmunieandas tecum

de studiis n0stris, quae habemus in Christ0 Iesu d0 min0110sti 0, qui n0bis multas utilitates et uiatica quaedam dem0 5 strati a se itineris etiam per tuam caritatem 110n medi0eriterministrare dignatur. I 2 Petimus erg0 et 110bis eum p0tit 0mnis Afristanarum ecclesiarum studi08a 80cietas, ut interpretandis 00rum libris, qui

graece Scripturas 1108tras quam 0ptime tractauerunt, curam 10 atque operam inpendere 130n graueris. 90tes enim efficere, ut

n08 qu0que habeamus tales ill0s uir0s et unum p 0ti88imum, quem tu libentius in tuis litteris s0nas. de uertendis autem in linguam latiuam sanetis litteris ean0nidis lab0rare te nollem, nisi e0 m0d0, qu0 I0b interpretatus es, ut signis adhibitis, 1 si ut si P - ut fere eras.) B ut del. m. 2) QC --si E

et P ut in R interpretantis P3M m. 2 interpretandis) A qui ultima littera dubia K quo B 9 Optime obtinet P* caram, m. 2curam O 10 operam in om. in fine M. Pi inpedere P potest P P m. 2 potes) B C sufficere BS li qu0queJ qu0que illos Py habeamus om. Pi talis; m. 2 tales P illos tales PGKiBOV C niros O potissimum in laeso folio perditum Py12 tu om. FP-MAPAE s0nas o in ras. m. I) Pi pers0nas QE deuertendis diuertendis E deuertens C 13 in lingua latinam P in

latinam linguam edi ligam, corr. m. I lingam, m. 2 linguam O Sancti8-lab0r . . . laeso folio perditum Fi sanctis sis del. m. 2) Pean0eis B lab0re A te om. PiM m. 2 add.) 14 nisi praedicatio nostra inanis est eo modo KBO quod B quo. O interpre-

128쪽

S. Aureli Augustini

quid inter hane tuam et LXX, qu0rum est graui8Sima auct0ritas, interpretati0nem distet, appareat. Satis autem neque0 mirari, si aliquid adhue in hebraeis exemplaribus inuenitur, qu0d t0t interpretes illius linguae peritissim0s fugerit. 0mitt00 uim LXX, d0 qu0rum uel e0nsilii uel 8piritus mai0re e0n- 500rdia, quam Si unu8 h0m0 088 et, n0n aude0 in aliquam partem certam ferre sententiam, nisi qu0d eis praeminentem auet 0ritatem in h00 munere sine c0utr0 uersia tribuendam eXistim0. illi me plus m0uent, qui, cum p08teri0res interpretarentur et

uerb0rum J0euti0numque hebraearum uiam atque regulaS m0r- 10dacius, ut fertur, tenerent, n0n 80lum inter Se n0n c0nSentatus interpretatur, m. 2 interpretaturus P est P A utJ et KLO m. 2 ut) signa, m. 2 signis Py bitis-hanc laeso folio perditum Pi1 qui B inter hanc illi inter s. v. m. I) Kx septuaginta Pi QMAP

qu0rum bis, alterum e . m. I Py grauiSSima, corr. m. ut vid. Igratissima E 2 inpretati onem distet app laeso folio perditum' areat Pydistat Q appareret R apparet A neque 0mirari QC m. 2 nequeamirari) 3 miraris P Μ s eras.) aliquid d in ras. m. I, Pyhebreteis K hebraicis PMiB OVSQRCE litteris exemplaribus KBR m. 28 litteris et exemplaribus) litteris et exemplaribus P KiOVSQ bus inuenitur laeso folio perditum Py 4 quod d e .) Kὲ qu0t P qu0, corr. m. I qu0d M tot inter interpretes P tot interpreter Qperitissimis ultimum i eae ras.) K peritissimus B effugerit R 5 septuaginta SQMAP3 laeso folio perditum Pi quadraginta P decorum P B m. 2 de qu0rum) uel om. Py c0nsiliis P-KMB OVSQR maiori spiritus o/BU C maioris spiritus P maior m. 2 mai0re spiritus O6 quasi PO m. 2 in marg. qua si) unius Pix esset h0mo M

tantur, corr. m. I interpretarentur O 10 hebreorum P habere harum Quiam, in marg. fortasse laim' r adque F post atque in marss. m. Iadd. ir Py mordatius 'δOSMP3 mordacios, m. 2 m0rdacius Pymordatias A m0rdicus edd. praeter a 11 ut fertur ut in ras. m. I) K infertur B teneret, m. 2 tenerent O s0lum solum autem P oi BOV C post c0nsenserunt spatium relictum est amplius 5 u. Py

129쪽

epistularum XXVIII.

serunt, sed etiam reliquerunt multa, quae tant0 p0st eruenda et pr0denda remanerent. Si enim 0b80ura Sunt, te qu0que in eis falli p0sse creditur; si manifesta, ill0s in eis falli p0tuisse n0n creditur. huius igitur rei pr0 tua caritate exp0 sitis

5 causis certum me saeias 0bsecrauerim.

3 Legi etiam quae jam Scripta, quae tua dicerentur, in epistulas ap0st0li Pauli, quarum ad Galatas cum enodare uelles, uenit in manus J0cus ille, qu0 up 08t0lus Petrus a perni ei08a simulati0ne reu0eatur. ibi patr0cinium mendassii susceptum 10 esse uel abs te tali uir0 uel a qu0piam, si alius illa scripsit sat00r, 110n medi0eriter d0l00, d0 nec refellantur, si Drto refellip 0SSunt, ea quae me m0Hent. mihi enim uidetur exiti0sissime credi aliqu0d in libris sanctis esse mendacium, id est 6082 4 ep. LXXV, 20 6 Hieron. in Pauli ep. ad Gal. 2. 11 sqq. Migne patr0l. lat. XXVI p. 338, 31-342, 16)1 relinquerunt Pin tanto om. Q in marg. m. I add.) E 2 pr0-sdenda

ui eras. 8) P amputanda C remaneret, m. 2 remanerent B pOStremanerent edd. habent et aut obscura sunt aut manifeSta; cf. ep.