장음표시 사용
31쪽
tanda ectione uernali, hoc ecta principio ario. tis. Quodpiadem ingradibus limbi numerare optaueri operare ut iam inystituimus.' Sensere tamen seditioni uernali adscito,gradibiti limbi nouin'ibe .Postea a linea hori Unit rerili numeretrudis limbibusique in notam insicripta, labebis optatu. En autem scensio reflagradus si eulae Em defensio,ut patuisupra. CAPUT VICESIMUM SECUM dumquomodo ex sensione rectuslesiae cognita, arcin eclipticae coa cendens reperiatur.
REti itaquestante invariabiliter pro assensito ne re iuste cutiam istum est,computa signa gradus Udiaci, ab ariete mitiando, se
ad horiuntem refctum exortivum. Haec enim siι-gna a radiis, quotquominutando congesseris, arcum eclipticae coasiendentem pati aciunt. CAPUT VICESIMUM TERTIUM, quaesigna recte, o quae oblique in 'haera recta oriantur occidiatque,pauctis absoluit. CVmpto experimento per dori rina antecedem rem de ortu occasi singulorum signorum,
inuenies Arietem, Taurum, Leonem, miro me
Tibram, Scorpium Aquarium, ristes in circulo direZξο oblique oriri, descedere. Nam cu-iusibet signiseo sum examinatiportio aequatoris
32쪽
IN AsTROL ABIVM. 7 una conscendens ueldescendens 3o. rea libis minor est. Geminos concrum, Sagittarium, pricornum, haec quatuor tatum recte oriri, o ridere affirmabis,quia aequatoris portio eoru ortui occasu res oden trigenigradibm maior e L Piores etiam dilio eri examine adhibitorio na op-
psi aequales habere ascensiones defessione s. CAPUT VICESIMUM QUARTUM quaesignat 'haera obliqua redio quae
oblique oriantur occitantquepaucis pejtringere docet.
PSrdoctrinam praecedet pinguiori signo
rum siensiones tu oram, sed ienysiones siue occam attendoexperimento certior eris,sex signa*uta CancrumLeonemriginem,Libram, Scorpium, Sagittariumrerit oriri, oblique cadere. Nam cum quouissigno per se examinato, portionem aequatoris una conscendentem tragoni radibus maiorem, una decidentem, triζ nis minorem reperies. Contra Capricornum, quartum Pisies, rietem, Taurum, Geminos,oblique proneque oriri, recite occidere profitebers.
Quare no incoraue infertur in 1 haera decliui,s Agna redite Orietis,oblique occiderebrese oblique
orieti re te cadere. Praeterea infertur, cum ψιμ
uniscensionem esse deficensionesigni oppositi,
33쪽
TOEBE LIV sdqcensionem,obiecit scensionem. CAPUT VICESIMUM QUINTUM de modo inueniendi initia 11Aomorum coeli pro diuersis iudiciis astronomicis. RElinquam hoc in loco modum erigendis --ram Ir. domorum coeli,quem ueteres antroruscientissimi fruarunt trudamque recentiorem modum Georgi Puri achi Ioannis de monte regio, quemprobant rationibus ualidi imis, uerioremque omnibi sessirmarunt.Quare eundem rationalem uocarunt. Pro cuius coo nitione in no-sPro antrolabio insiriptisunt quatuor arcu transeuntesper intersestionem horiuntis Obliqui,
lineae mediae noritis. Qui quatuor arcus una cum horiunt obliquo linea diametrastra eunte ab armilla per centrum a Dolabi, in partem v positam meridianum circulumpraesinerente , tum coelum in Ia partes di Dibuunt, quas domos pedamus.mriato igitur obliquus in parte orie-rali initium primae domus, gradum ascendentem nobis maniferitur Deinde arcus sis equens memoratum hori Untem, uersἶs lineam mediae noctis,aut angulum terrae transeundo rincipium secundae domus aperites iterum sequens tertia. Linea autem mediae nostis struit principio quartae domus, sequens arcus uersis dextram quin
34쪽
IN AsTROLABIVM. Igeam domum inmatur: sic consequenter proce dendum est , que in arcum duodecimae domus. Et sunt semperseex Omusse terra siue hori Unte, stilicet I. 2.3. . s. c. Reliquo in pra bori stem aut terram,sicilicet p. 8.' Io. II. Ιχ. Et hoc pa-
Ela magna cumfacilitate fere sine labore po
tes confitituere Ir domos coelentes ad omne tempus oblatum,praesin praeteritum, futurum. In exemplo autem lucidi seme capiest ud: Quidamnatus est Anno salutis 122. die 2'. Marti, uora . nilauto o.ante meridiem Praecipitur mihi ad illvitvus erigere uram coeli tem. Et inprimis inueni olim in i8gradu arietis, que noto inVadibus reus, et per adjuctam regulam applico eunde adum O. minuto post horam . antemeridianam in horis aequalibus quo facito, uideo in promptuo arcubus, lineis ri domorum principia omnium domorum fecundum ordinem, quae sichemati in hunc modum insicribo.
35쪽
tralem oppossitione acillime cognoscuntur priam enim domui opponitu eptima secundae,06H-uartertio nona quartae, cima quintae,undecima,
sextae duodecima. His etiam domibus ex ephemeride inscribe uera planetarum loca, necnosterulu
36쪽
tafixassistentiores potioresque, sic per iam expositum caelestesichemafacile informaberis. CAPUT VICESIMUM SE TUM de quibusiam geometricis menserationibus altitudinum m longitudinum, C.
CEometricae mensurationes, circa tria utp&rimum uersantur, timetriam scilice Planimetriam, Stereometriam Altimetria eis demensuratione quantitatis secundum logitudinem tantu.Planimetria est de meseratione quatitatum secundu istudine, latitudine.Stereometria est demensuratione An itudinis,latitudinis, profunditatis.Prima igitur lineam, ecundasuperficie, tertia uero corpus metitur Menserare igitur ab quam quantitatebes inuenire quoties in ea aliqua famosa quatitis reperitur,uel quota par aut qu0rae partessunt ali uitrium a quantitatis ramose aute quantitaressunt quae apud omnes aut multos usitat uncis Di tu Palmin,Pes,Cubitu Pasi , Pertic Stadium, Miliarium, Leucaseidgenimio simile.Digitin est minima,qua Vis metieris utebatur antiqv mesera contines quatuor omde run in latitudine colluatim dis silvitaliter Mimius. DIO' Vβ Palmus digitos habet . ut
37쪽
Cubitus,palmum unum cum dimidio. Passuqedes habet quinque. Perticu aut decemped aut a , uirga est Oblo
Stadium, pas habet 11s. De missariis ad pr psitum ibi e quod sis in tantum no prote
CAPUT VICESIMUM SEPTIMUM docet cuiuslibet rei eleuatae,accesibilio aequa-bplanicie con titutae altitudi- meum bra per a Dolubium uel quadrantem inuestigare.
38쪽
hoe in loco qua lege aliud rei accesssilis, iuptin sine umbrasit reperienda Ante ergo indiacemfecudumsuam lineam in medio qua uti aut scitaboce Viler lineam umbrae mediae, uel ue .gradum sin quadrant 1quartae altitudinis, quod idem est, o leuatosῖθen seque a trotibi de manu tua contra ipsam altitudinem rei metietae, tum diu move te ante uel retro,donec ut .alis lineaperambo foramina pinularum transitens Fummitati rei occurru ident donecper utriusique tabula δε-
ramensῆmmItatem aut cacumen rei uideas. Quo
habito,metirestatium quod e ta medioperis tui que ad radicem rei eleuatae,adierita tamen qualitatulaturae tuae, aptinicie terrae usque in usῆm oculi,quampost resemper adiicies, inquanta erit haec quantitas adaequata, tanta proculdubio erit altitudo rei eleuata.
39쪽
CAPUT VICESIMUM OCTAVUM idem docet experiri loco non mutato. I hoc idem firmato pede absoluere uolueris, hoc pasti operare: Sume antrolabium, subleuato eo contra altitudinem,mericlinium Osequendo coaptabis , quousque per utrunque D men tabellarumsummitatem altitudinis uideas: tunc si linea fiduciae ceciderit sivertitus umbrae refctae, denotat quod altitudo permaiore t spatio intercepto inter radicem ultitudinis, medium ris tui, in quanta proportionesi habent xij ad
ista pundia quae abscindit regula iurata se habebit
altitudo rei adipatium inter te ipsum, addita quantitatestaturae tuae,ustra admonuimus. Et
40쪽
prumcatusιQNumerupuciorum rectorum per lineam regula ascissoruserua: seinde metires aretium tuo intercipitur inter radice altitudini rei mensurandae, pedem tuum,aliqua menseriti bi nota uia per pedes uelpassus, oec. Et multiplice turpe xij. producitu diuidaturper numerumpunditorumseprastruatum, quod ex diuisitone exierit,erit altitui ret,addita quantitatestaturae. Verbigratia staltitudo b c menseranda, statium a radice altitudinis ad pedem meum c d quinque passuum latura uero Leduorum passitum, pu et cuia umbraerectae tacta ab indicos.Ducustatium .passuum in a. procreo so quae diui . per seundia recita, habeo o. passks, qvibus addo laturam duorum passuum. costigo Ir. paseu. concludo igitur altitudinem propositam haberet 2.passus.Si uero lineas ciae ceciderit Avertitus umbrae verse, tunc statium inter te mla si rei eleuatae custatura tua, P maim altitudine rei eleuatae. Et in quaproportiones habetpurita ascissa per lineam regula ad 11.in eademst habebit altitudo rei myὼrandae a statium inter te, radicem altitudinis rei,ddiedita tamen sempersi a- tura tua. Huivi partis praxis haec esP:Punrita umbrae uersae per lineamfiduciae osten strua adpartem Deinde, mesera distatium inter te radice