Astrolabii declaratio, eiusdemque usus mire iucundus, non modò astrologis, medicis, geographis, cæterìsque literarum cultoribus multum utilis ac necessarius uerùm etiam mechanicis quibusdam opificibus non parum commodus à Iacobo Koebelio facilioribus

41쪽

rei meserandae aliqua mesura tibi cognitabo eam multiplica perpunsia umbrae uers upra seruara: quod prouenit per alartire, labebis in

quotiente altitudinem rei adtesta quantitatestaturae tuae.Res est plana,exemplo non eget.

CAPUT VICESIMUM NONUM quo modo rei inaccessibilis in planici perpendicularitersi antis altitudo fit percipienda.

dem mensoris, rei mensurandae radicem obliterin hoc modo poteris propos irae longitudinis meseram inuenire In loco plano ubleuato astrolabio,indice contra cacumen rei mensurandae distone, lone per utruque foramen rabeialam ummitatem uidera. Et conssidera siιbti ,

super quod latis umbrae sneafiduciae cadat, quaesiceciderit Aser latus umbrae uerse uide quo puncta linea regula abscindat, per numeram pura Forum diuid 1Σ quotientemserua.Postea sit-gnat loco,in quos elisti,retrocedebue progredere modicum a prior loco, ω rusum in secundastatione obrolabiumsebleua, iter flummitatem reiperforamina tabeliaris rei ice, numerum puncillaruper lineamfiduciae asi sorum perpendete quem item diuide r. quotientem tunc prouemstem sebtrabe aprimo quotienreprim L

ruata,

42쪽

IN As TR LABIVM. 22tuato Uuerit minor,aut econtra, Pserua excessum.uerbitratis,ut linea iduciae insecudullatione uda versi punsi diuide ea per 2.σhabes in quotient duo,quibin subtraditis prioribus seruatis est excessis a. luem serua.Postea met,.

restatium inter duas; lationes,quacunque mensura uolueris, oenumerum mesurae ictim diuide re excessum priusseruatum,scilicet 2 numerus qui ex diuisitone exierit addita longitudine tua, ontendit quod quaeris Exeplum:Si numerus me surae stati tui esct o pedum,tunc diuidendo o. per . quae sunt excessia,exeunt in quotiente zo. pedes,quisiunipars altitudinis rei,quibus ad Ilia ruram mensurantis,quam pono esse .pedum, costiges 17. pedes altitudinem rei eleuatae. Et ex his regulageneralis infertur,farila subtractione quotientum supraseruatorum extrastorum expunctis umbrae uerse duabus lutionibus inuentis: sipro excessu remanserit unum lationum interiscapedo rei mensurandae altitudini erit aequalisba ditulatura mensurantis,uis e tum diximus Aduo remanserint erit duplumsitri triplum γα

43쪽

CAPUT TRICESIMUM DOCET altitudinem reisuper montem erect cuiui. altitudinu terminus inferiorOsummitati uidentur,ocuso existenteinsaia metiri.

N crestat demonstrare qualiter cui bino altitudinis in eminetiori loco puta montri contitutae nobis in imo puta in uade 'positi men-fira coprehendiposis. Hoc quidem si ficibus

uidetur obrutio tamen omne uiam naturale lusitrat omne ergo quod de terraesuperscis mera

44쪽

gens fusum ostitur, ,ertice in altum eleuato circumiacentis plani aequalitatem transiendit, Ltitudo est. Quaesita loco disi ili aliquando ualliabus ad montes metiendo occurra primum inquiarat mensior in imo aut ualle naturalem faestatio nis hori ni is est,quod habeat aliquam pia niciem hori nil aequidstantem in qua operationem mensurationis perficere posit. Qua habita,

consideret primo altitudinem montis per durastationes secundum doritrinam antecedente ei de obstruet altitudinem turris o montis simul per eandem do binam, tunc ubtrahat altitudinem montis ab altitudine totius a gat simul, tu residuum erit altitudo turris.

45쪽

TOEBE LI sbium uel quadrantem experiri H Abita notitita di Eoru de ali tuaine rei pendi ulariter stantis,facile inresistes haec paucula qua demensurationeptam secundu lono itudinem

46쪽

ilitudine ιbjriemus.Nam person tudine noGAdilli altitudine ignota,hiccotra per altitudine notam cognosse legitudinemplanitiei ignotam. Cum igitur planum cuius terminus uidetur iuesiit

acces bilis e inaccesibilis,ossici A Prolabi uel

quadratiscudum longitudinem metiri uolueris: principio omnium dispone uirgam mensin a,quae secundum omnem praecisionem strat longitudinis,quantae est statura ab oculo usque ad pedem, quam per certam mesurum tibi cognitum diuisse. Et melior ipsius diuisito Ut in Ialartes aequales. di 'sta, sta in uno termino plani ecundum

eleua aut deprime indicem quousque per utrius tabellassorumina ex aduerse alter limite aut temminuplani uideas in perspecto inuta dilige terpud Euper linea fiduciae abscissa,quaeferestem persuntpundia umbrae verse. Tunc enim maiores longitudo plani quam uirga mensoris.Perpundia igitur ascissa a upra inuenta diuide Iab numerus quoties ostendit tibi,quota est pars uirgae menso crestresius tudinis planicis quae mensuraturies enim linea Fiduciae praecise cecideriise per lineam mediae umbrae,id est,super diametrum quadrantis,erit igitudoplani aequali uirgae men-ρ-.Si autem rePlaceciderit seper punctum II.

47쪽

umbrae verse, erit longitudo uirgae sieme umpta

cum eius parte undecima longitudo planiciei. Si cecideritsupra Io.punctum umbrae uermerition-mtudo uiro de semel accepta cum duabus decimis:irinae longitud stati plani. Sipraeterea linea ceciderisuper, pundia umbrae verseberit uirgae longitud semel accepta cum tribus nonis ipsius me

sera longitudinis. Si linea Fiduciae ceciderit seper 8 puctambrae es longitudo uir sime umpta cum eius dimidis mensiurabit plani longitudinem. Si cecideris per 7.puncta umbra uesquir- sta id est cum quinqueseptimis.Si per c uirga bis sempta quaesiitum absoluit.&super . habebis duas uirgis dura quinta . Si sepe 4.tres uirgasprae- ciste habebisset sive 3.punctabuirgo super 2. virgas 6. Et demum si linea Aduciae cecideritsuper primumpuncitam umbrae uersae ignificatur,quod statium longitudinis habese inproportione duodecupla ad uirgam quare sit tandem duodecies sumpseris lani longitudinem codiges.

48쪽

CAPUT TRICESIMUM TERTIUM ultimum de profunditate messuranda. PFofundimeteri tu primi dat quantitatem diametri latitudinis putei,qua cognita sius en- fodi Prolabi applicet indicem labro,aut extremitati putei uel profunditatu menserandae, torqueat eundem eleuando deprimendo, donec per utriusicli tabest: oramina ab Icto latere in quo 1la uiderit terminu infundo putei lateris opposit-ti,ita quod uno pros ectu terminusuperiorem putei, inferiorem tonsitum templetur. Quo fastisi linea F duciae ceciderit sive lineam um brae mediae,erit profunditis aequalia latitudini putei. Si aute linea sutpropemodusimperfriceciderissuperpuncta umbra redia, profunditis mulor

49쪽

est latitudine. Confidera igitur numer puctoru: deinde diametri latitudinis put mensium aliquamesera tibi nota, eande multiplica per .produs Eumque deinde per numer pun forum umbrae iam inuetorum, innumerus quotiesprofundituremputei, tendit. Vel aliter, Ofacib-:Per numeru punctorum inuetorum diuide et innumerus quotiens inpromptu sterit ciuoties latitudine utei recipere debeaspro putei profunditate. fecudum hunc modum age per omni ut diametro latitudinis putei, quemadmodum cum se

Conclusio I Unita adhuesunt Asbolabi utilitates, quare non nisi pro

manu tu honepuerilia quaaam induximus. Vsus autem σsedula exemtallogranssiora tibi common Mbunt. utere igitur,o prose Togaudebi .

50쪽

INSTRUMENTA

MATHEMATICO RVM uari cum eorundem usu.

cIadrans optimus olim Orbis intinctionem

habens. Sphaera materialis. Triangulis Geometricus. Baculus IACOB. Vmbraculum uiserium. Virga Geometrica. Horologium manuale.

prolabi usui.

No lilabium. linis usus, tum quo adpositionem quam quoad usum.