Christophori Forstneri In 16 libros Annalium, quatenus extant C. Cornelii Taciti notæ politicæ

61쪽

6 NOTAE POLITICAE in porcat. Illi vim imperii, illi nervos

potestatis cum tenere se cernunt, vix

pares erunt stimulis, sollicitantibus in tegritatem suam, & quantum possit, si audere velint, superbe monentibus. Mens potentiae conscia,& regii fastigii dulcedinem delibans, adulantium VΟ-ta, cinctum sortibus viris latus ad quid non impellent Denique populi favor indignatione replet Principem, aem tum ferro neicientem: indeque multis cxitio fuit incautus populi amor.

O funestus multis populi aer que favori exclamat Seneca in Octavia: & Tacitus Annato breves,inquit,& inse

stiPopuliRomani amores.Exemplum, praetor infinita, quae profana historia suppeditat, quaeque alibi recitamus , extat in S.Scripturis, de Davide, quem, ex quo populo gratus esse coepit, Saules Rex perpetuo odio pro secum est. Posuit eum Saul inquit Sanctus Spiritus, super viros belli, ct acceptus erat in oculis universi

62쪽

versi populi, maximeque in conspectu famulorum Sauc & paulo post subjungit et

non rectu ergo ocul s Saulrestici ai Dolida die illa, ct deinceps. Testamentum istutum J alii consilio

institit Agrippina Neronis mater, quae Claudii testamentum recitari non per misit: ne antepositus is privignus, uria ct inridia animos pulgi turbaret. Tacit. Ta.Annal.) Sed credo sanum fuisse i trumque consilium. Verebatur Agrippina invidiam Populi, cui Nero prima juventa par non erat. Tiberius judiciam Augusti meritus videbatur; & tantis rebus exercitus , maturaque prudentia inanes rumores timere non po

terat.

Iactantia glorisique adposteros J mihi sine hoc Augusti consilium minime probatur; vanae cujusdam gloriae desiderio successorum silutem periculo exposuisse. Fallitur qui hoc beneficio conciliare sibi suisque adverserum pamtium primores voluisse scribit, nequer inanis

63쪽

38 NOTAE POLIΤICAE inanis issa substitutio tertio gradu facta unquam exitum habitura videbatur , cum Augusti domus tot munimentis insisteret.Et c contrario scriptos tertio gradu ad improbas spes concipiendas ,& Augusti haeredes primo secundoque loco scriptos tollendos movere pol rat. Ambitioni omnis fenestra claude da. Prima dominandi spes in arduo semipu-bi fueris ingressus , assunt studia ct miniastri Jactantia vero &gloria ad posteros,

quae causa a Tacito affertur non m e re sola debebat Augustum , ut anceps ,&vel ad salutem vel exitium ambiguum usurparet consilium.

Ea fla species adulationis stipererat J

quae scilicet libertatem prae se serebat, cum re ipsa adulatio esset. Cujus exemplum cxtat infra lib. 3. annal ubi cum . Tiberius L. Ennium ob frivolam causam majestatis postulatum inter reos recipi nollet, Atejus Capito, quasi per libertatem, non debere patribus eripi vim statuendi ebat, neq; tantum ma lefi-

64쪽

AD CORNEL. TACIT. 39leficium impune habendum. Sane lentus csset Imperator in suo dolore, Re- .injurias ne largiretur. Libertatis improspere repetit, vide supra ad verb. Cuncta disicordis civilibis

fessa,&c. Cum occisλ Caesar aliis pessimum, aliis pulcherrimum facinus videretur J etiam nostri a vi homines de caede Caesaris varie judicant; & de justitia, vel inisequitate tyrannicidiorum varie dispotant. Sed in isto controversiarum genere temerarium est, sed & intutum pronunciare. Interim securiis ma est nostri Taciti sententia ; bonos Principes optandos:qvalescunq; , non

aliter ac sterilitatem, nyemem, caetera que naturae mala tolerandos. Etiam magnum contra percussores tyranno rum,aut Porumcunq;Principum,prq

judicium est occultdm DEI judicium. Miramur saepe,&cum horrore occulto intuemur DEI Opt. Iax.justitia,Prii cipem Koc est,uicariorum suorum in

65쪽

o NOTAE POLIΤICAEjurias caede';severissime vindicantem. Plenae sunt omnes historiae talium exemplorum.Sed ego maxime eminet tia adducam. Percussorum Caesaris neque triennio quisquam amplius supe vixit, neque 1ua morte defunctus esto Damnati omnes, alius alio casti perie runt pars naufragio,pars proelior nonnulli semet eodem illo pugione, quo

Caesarem violaverant, interemerunt.

Sueton in Iu captarit. RudolphusSue- viae Dux , csim contra Henricum IV. Imeeratorem, dominum situm conspirasset,in proelio dextram, qua illi fidei jusjurandum praestiterat,amisit:ex eoq; vulnere mortuus est. Helmotius in Chronico Stivorib.1aeacicvID. In actis posteriorum Imperatorum Constantinoplitanorum evidentissima divina Nemesis indicia cernuntur: quae huc adscribere nimis longum esset. Ado,

pho Nassovio in proelio ad Spiramcoeso, quotquot vel socii fuerant foederis contra eum initi, vel foederatis au-- xilia

66쪽

AD CORNEL. TACIT. 6 Ixilia tulerant,poenas dederunt. Comes de Hagerloch occisus: Otto de Och- senstein sissimersus aqRis: Epistopus Moguntinus in sella sedens apoplexia extinctus: Epistopi Argentinensis listus gladio famulus hausit; Comes de Leiningen phrenitide correptus:& Albertus Austriacus, qui ipsi seccessita fratris filio Ioanne trucidatus est : qui tamen & ipse cum conjuratis ultionem divinam sensit. Nam alterus de Escembach tota vita pastor e agensiost triginta annos misere moriturus nomen sium manifestavit.Rod Osphus de an equi caudae alligatur, & fractis rota membris necatus est Ioannes profugus per si vas & ferarum latibula Pusis tandem perpetuo carceri mancipatus est: Utricus de Palm Basileae latitans, in domo,quae vocatur Convers rem,misere obiit. spinianus in AEdulpho ct Alberio ) De exercitu illo ingenti,Mi deserto Mauritio ad Phocam tyrannum destivit,adeoque miserrimae

necis

67쪽

ηα NOT AE POLITICAE necis Mauritio causa sitit;alii in consi-ctu,alii ultricibus fulminum ignibus,

hi seme & egestate, alii denique gladio

periere.Auget miraculum, qudd cum Heraclius, qui Phocam proxime secutus est,copiarum numerum iniisset,duos omnino ex tanta multitudine, quae dominum prodidera superstites inve-

nit. Theophilactis Simo ta 8. historta rum GabriciComesMongomerius cuHenricum II.Galli Regem in equestri certamine imprudens lethali vulnere , lassisset, post quindecim annos, revera nullo alio crimine nocens, securi percussus est. Nuanus) Qvo insigni exemplo omnes discant, solo casu non con- tilio tantum nocentes cssici, quicunque

vel imprudentes perniciem principibus

attulerint.

Uuod idem dies accepti quondam imperii princeps, ct vita supremus ,quod Nola in domo ct cubiculo, in quo pater eius Octavim,vitam inivisset. J Sunt qui ce tos statosvo dies sibi sitisque felices,

68쪽

AD CORNA L. TACIT. 3 aut infaustos esse, sive vera sive superstitiosa observatione notarunt. Turca totum mensem Augustum conatibus suis felicem eso,autumant.Illo Iaginis

Ismael inCalderanis campis,&Campso Gaurus Memphiticiis Rex ad Singam victi, & Metone in Peloponneso aB Mete in potestatem redacta, Zige- tum captum est;&,quod majorem facit mirationem, IV.Cal. Septemb. qui vulgo est vicesimus nonus Augusti, &Rhodus & Buda, &Belgradum expugnata & Ludovicus Rex adMohagium

caesus est. I anm EbM. An. Christi MD.LXVII. Gotha, & in ea Ioannes Fridericus Saxo, die qua Misericordias

Domini vocatEccleua, captus est: qua die ac penditora ante viginti annos IoannesFridericusSeptemri ejus parens apud Mulbergama Carolo V. acie viructus atq; captus est. Caeterlim,ut tepo ribus,sta persenis quoq; , certa omnia inesse creditur.Indeq; notatum est,re

gna , & imperia plerumque vel concise

disse ν

69쪽

NOTAE POLITICAEdisse,vel saltem insignem subiisse m lationem, sub principibus cognominiabus primis imperii auctoribus. Pers

rum regnum sub Dario & Cyro coe- , ptum, altero Dario imperante, corruit.Idem accidit in Macedonico regno ;cujus prima incrementa fuerunt sub

Philippo Alex.finis Philippo Persei pin

tre. Libera Roma facta est,in flore L. Bruto;in dominationem recidit, te poribus M. Bruti. Constant. Magnus

imperii Bizantini fundator fuit: quod

eversiim atque ad Turcas translatum est,imperante Constantino ex familia . Palaeologorum; & horum uterque m trem habui Helenam nomine.Balduinus primus ex Latinis eripuitConstantinop.imperium Graecis; Graeci ab al-stro Balduino id receperunt. Primus Vetcris Romae post evolsam libertintem Dominus Octavius Augustus fuit : ultimus Augustulus, cui imperium extorsit odoacer Herulus Egelini Patavinorum tyranni condita ab Alberi-rico

70쪽

AD CORNEL. TACIT. 43 au' rico gens in eodem nomine desiit. V a, bano II Pontifice Maximo Hierosos θ- ma recepta a paganis, Urbano III recti χ- derunt in servitutem. Heraclius. Caesaras d e Cosdroe Persisq; Sanctam Crucemo; recuperavit; Heraclio Patriarcha rua j, sus amissa est. Primo Lusitaniae Comiti v nomen fuit Henricus : Ultimo Rege

L. Henrico defuncto, ad Hispanos illud P regnum transiit.Haec quid sint,quam, as Sydus, & occulti miranda potentiai fati

s amma civilia actum, quae neque

ii parari possunt, neque haberi per bonas aredi res.J Quemadmodum caloris vi non. modo sicca, verum etiam quae in pro-- pinquo sunt, humida, absumuntur, ita bella, etiam quae justa causa sitscipiun-s tu nefanda quaeque opera, caedes, stupra, sacrilegia secum trahunt. Nemo Martem ita in potestate habet, ut nus i quam exorbitet.Nulla ducis prudentia, nulla industria,nulla severitas tanta unquam fuit; quae hoc potuerit cere ,