De militia equestri antiqua et noua ad regem Philippum 4. libri quinque auctore Hermanno Hugone Societ. Iesu

11쪽

submisso ad pedes eius capite fauorem illius, brutae, ut sic dicam, humanitatis officio , eblandiri. Tibi, REX POTENTIssIM p, non unius sed multomm maximorumque exercituum Imperatori , non equus

unus aliquis, sed Equestris Militia tota, quam hoc in Libro, ceu campo quodam

papyraceo, explicatam ac agminatim Compositam vides, supplicabunda veneratione occurrit; nec datura munus quidem , sed patrocinium postulatura ab MAIEsTATE Τ v A: cuius Vestigia ceruice prona salutant tot equorum Centuriae, quot Equitum tum

mae in diuersiissimis mundi partibus, auspicijs magis Tuis, quam suis sabenis, flet huntur regunturque. Neque hic profecto, cum

Poetarum maximo, librum suum quempiam Deorum numini Commendante , occinendum:

Tuque, 3, prima frementem Fudit eq-m magno usim percussa tridenti,

sed Τ v AE potius M A I E s T A T I s praesidio Opus hoc Equestre committendum. EG

12쪽

quid enim p fabulantur scilicet Veteres illi primum ab Neptuno equum extitis se, clim tellus Thessala, tridente illius verberata, bellicum hoc animal protulit; perinde ac si nec percuti quidem terra ab Deo illo posset, nisi exinde magnum aliquid parturiret. Exponant fabellam Mythologi , ut lubet, ac benigniore explicatu in mores bonos

humanamque rationem traducant : nos

certe illam MAi EsTATls TvAE sceptro vim inesse profitebimur, ut leui illius agit, tione admonita Regna, & numero multa& spatijs remotissima , plurimas equorum, equitum peditumque myriadas profundant; dum eos non formari, sed quas enasu eterra momento temporis, ac derepente ad unicum motum steptri Tui prosilire intuemur. Tibi igitur non terrarum tantum,

sed & Oceani mariumque potenti , Librum hunc , imparem quidem dignitati

riae ipsius necessitate debitum , veluti ludos quosdam equestres Neptuno quondam ab Romulo institutos exhibentem, dicamus sa-

13쪽

cramusque. Ita nempe dc operis huius Avactor destinarat. Tabulis namque hae sunt vltimae voluntatis illius , qui in castris Tuis difficillimae expeditioni immortuUS, CaS m,nu ipse sua non potuit obsignare. Hoc nempe militum est, vel in procinctu test

mentum Condere, Vel dum properandum est, rapta occasione Voluntatem suam alijs

commendare. Miles ille, sed sacer fuit; dc plures annos sub auspicijs Tuis spiritualia stipendia fecit, iuuandis animis eorum qui Tuas Aquilas sequuntur, semper intentus:& non semel ad obsessas urbes sub pellibus hibernauit, testis bellorum I uorum,& pGriculomm socius: quamquam tuta sunt etiam sub tali R E G E ipsa pericula, dc non nisi hostibus I uis metuenda. Sentiant illi vim eorum, sentiant robur potentiae Tuae: dumque haeresi debellandae fortiter insistis, hoc aliquando de illa audiatur, tam omnibus gratum quam magnificum M AiΕ-s T A TI Τ v Ap, quod de pessima mulierum Iezabele litterae Sacrae gloriabunde occinunt:

EovoRvM UNGULAE CONCULCAVERUNT EAM.

I ibi

14쪽

Tibi exinde , ΡOTENTIs sIM E R EX, anni multi cum triumphis multis i Ita hoc

noui anni exordio , more institutoque maiorum , quasi militari acclamatione, imo re, ligiosa sinceritate vovemus. Et si Manueli Comneno, Imperatori primum consalutato, atque in Aulam tendenti, istud longioris vitae omen , doctorum interpretatione adscriptum fuit, quod equi, quo Vehebatur , petulantia Crebrisque gyris ac flex bus impeditus, sero tandem limen Palta iij sit ingressus, clim e sella descendere Imperatori non liceret nisi limen illud praetergresso , atque ita destensus illius mora nescio quam tergiversantis fati vitaeque serius lapsurae tarditatem visa fuerit portem

dere ; nos Certe vice Conuersa, non e relu

ctantis equi morasque nectentis praesagio, sed ex Eqi estris huius Militiae Tibi expeditissime parentis, adeoque e subditorum

omnium prona promptaque ad nutus Tuos voluntate, longos placidosque vitae Tuae annos auguramur: dum histe renascentis am

ni principijs, de suis annis augeri Tuos,

Cuncti

15쪽

cuncti exoptant. Augeat illos Dgvs O p Ti Mus M A XIM V s; augeat,Vt produ- istos aetate, sic felicitate plenos, indicesque

beatae aeternitatis. HOC votum omnium nostraen est, tanta verborum fide conte

statum , quanto affectu desiderioque ab

animis nostris Conceptum. M AI E s T A T i Τ v Aq

16쪽

LIBERI. 'DE

ORIGINE MILIΤIAE

Argumentum Libri.

Equitandi ars initio rudis, plurimarum rerum adminiculis adiuta , tandem μοι M. Equo non mirimodo seia femina militarunt. Quanta Ama onum copia. Elephanti,

cameli, magna olim belli praesidia, militia proseripti. Quadriga ερο falcati currus quondam belli irreor, ab quori exercitu dimissi. C A P V Τ I.

Equus animal bello natum, irimi docillimum.

Equi indoles bellica,ingenium,iudicium, praesagitio, melocitas,Acilitas, peritia , phalanthropia, sides, mictoriis cupiditas , historiis sense. Ori-cis saniae de equo iudicium. Equus in sidera retitus.

o vi ipsius indoles, suam ad bellum aptitudinem videtur vltrb indicasse mortalibus; adeo militiae est accommodata. Id, credo, Sapientissimus Regum cuius prope immensius fuit Equitatus) oraculo prodidit cap.xxi.Prouerb. Equus paratur in diem belli. Sed quo possim praeterea certiore naturae inuestigatore uti,quam Iobo ὶ Is equi indolem elegantius sine Poeta quouis aut Pictore expressit Cap. X ix. Gloria, inquit, rium eius, terror. Terram ungula fossit ubis Α --

17쪽

gladio. Super ipsum sonabit pharetra, vibrabit iacta cl=pem. Feruens σfremens sorbet terram , nec reputat tuba sonare clangorem. Ubi audierit buccinam, dicit, Uah; procul odoratur bellti , exhortationem Ducum, s vlulalum exercitus. Militariter prosectb ac magnifice,ut vix ausim conserre illa Maroniana, G eorg. III.

Altius ingreditur, σ mollia ora reponit: Primm 'ire viam,s fluuios tensare minaces Audet, s ignoto sese committere ponto. Nec Vanos horret strepitus. -Tum siqua sonum procul arma dedere; Mare loco trescit, micat auribus,Wtremit artin, Collectum premit voluens fui naribus ignem. Quid 3 quod non vigiles modo, i d dormientes meditentur bellum. Id obseruauit Lucretius lib. I v. Eippe videmus equos sortes, cum membra iacebunt

Jn somnis, sudare tamen gurareth saepe,

Si quasi de palma summas contendere vires. Quo spectasse Claudianus videtur Praefatione in vI. Honorij Consulat. illo versii:

Van sue nocturnis meta cauetur equM.

Nil miri igitur, animal adeo belli studiosum; Marti quoque

filisse sacrum, cum ultro dare nomen in militiam videatur. Certe Plinius lib.viII.cap.xUI.Ingen ait, equorum inenarrabilia, iaculatores obsequio experiuntur, destiles conatus corpore ipso nixuque inuitantium. Solinus cap. xLVII. Equis inesse iudicium, documentis plurimis patefactum est,&c. inimicos partis sua norunt, adeo ut inter ad hostes morsu petant,&c. Quid i quod belli omen Antiqui religiose acceperint ab equo. Anchises apud Maronem: Aesattuor A, primum omen, equos in gramine vidi Tondentes line campos, candiare niuali. Et pater Mnchises: Bellum, ό terra hostisa, portas ;Bello armantur equi, bellum hac armenta minantur. Et

18쪽

LIBER PRIMVs. 3Et Poeni effosso equino capito, Carthaginem aedificarunt, augurantes fore bellicosam. Vigilius I .2Eneid.

odere loco signum quod Regia Iuno Monstrinas, cant acris equi. Sic nam fore bessi Egregiamo facilem vi per uda gentem.

De eodem Silius lib.i i. O Aeniant cap t esse teliare repertum Pellatoris equi, aloi'e omen clamore fatitant. Quin etiam sudore equorum praesignata bella, Horatius indicat lib. I. Ode XV. Heu heu, quantus equis, quantus adest viris Sudori quanta moues funera Dardana Venti ciermanis denique ' omum ait Tacitus de eorum Moribus) equorum agia ac monitus experiri. Pulsice aluntur dem nemoribus ac iuris, candidi-nullo manab opere commm,quos essos sacro curru Sacerdos ac Rex vel Princeps ciuitatis comitantur, hinnitusi ac fremitus obseruant. Nec ulli a mismato fides, non fossum apud plebem, sed apud Proceres pud Sacerdotes ; fe enim ministros Deorum, illos canscios putanta. Plinius certe lib. v II I. cap. X L II. Prasutunt, inqua pugnam; MIo bus cap.xxMX. Procul odoratur bellum.Had secce militare equi ingenium, iudicium, augurationem.Quid ampliusZVis celeritatem vis fidem vis victoriae cupiditatem Celeritas equo nomen apud Graecos dedit i-ον namque dixere ab ἡβαμαι exvi, quasi pedibus sit volucribus. Hinc εὐκυmδες, ἀσώδες, ἀελλοποδες equos appellariint: Latini vero, alipedes, Citos,vel es,Celeres,pe nices,praecipites,Volucres,rapidos,alatos,alites,quorum passim apud Poetas innumera occurrunt exempla, dc haec paucula de multis. Virgilius AEneidos xii.

At Humi fugam cum seu tentauit equorum. filius lib.X II.

19쪽

4 D E M I L IT I Α Ε Q V ES T R IOuidius iii. Fastorum: latis aethera carpet Um. 1. de Remedio amoris: -Velocem cinguia lasiat equum. N.de Ponto: Ante citos quantum Pegasus ibat equos. I.de Arte amandi:

Hippol tum rapidi Aripuistis equi.

Iuvenal. Satyra I. αα--Nempe volucrem Sis laudamus equum.

Silius lib.M. Sis i proserint piceo de carcere praceps. Tibullus lib.IV. Aut quis equum celerem in arto compescere freno. Fabula profectb ob equi pernicitatem alas Pegase finxit. Plbnius vero pennatos etiam credidit quosdam in AEthiopia

equos. adeoque eorum celeritatem volatu, & fulminis ac mentis ipsius cura Poetae expresserunt. Maro AEneid.XI.

Volat ecce per hostes vectus equos marite Sages. Statius iii. Thebaid. Flagrantes immisit equos, non Ocyla alti In terras cadit ira Iouis. Claudianus lib. I. de Raptu: Luantum non iaculum Parthi,non impetus Aulbi, leuesol ita mentis discurrit acumen. Atque hic postremus, Homerica Virgilianaque hyperbole: - Virides Neptunus in alga Nutrit equos, qui summa freti per caruisposum Ferre viam,segetem leui percurrere motu, Neficiat ut spumas, neque proterat ungula culmos. Quid miri ergo,si Massagetae, Herodoto teste, Soli Deorum omnium velocissimo equum, utpote velocissimum,

liti

20쪽

LIBER PRIMUS. Fliti immolarer Quid miri, si equos Venti Aurςque filios Homerus appellarit,ut Pollux refert lib. I. cap.XI Sed fidem amittam, si fabulas narrauero: reseram Histo riam. Probo Imperatori e spolijs oblatus est equus qui cem tum in diem conficiebat milliaria, auctore Vopisco. Forte dc

volucrem ea causa appellauit equum situm Verus,Caligula, etiam velocissimum. Natura certe veloces esse equos, Vel ex eo constare Xenophon acute obseruat, quod equi omnes , iugo stent e soluti, flatim exustabundi fugiant. Annon

etiam crabrones volantes exinunt ex equino cadauereZNon vane in prouerbij formulam abijt, quoties factum celerrime quid esse significamus, cum Tuisto dicere, Equis velisDIam quanta eorum in dominos fidςs Fideissimum inieranimalia omnia homini est canis atqueequus, inquit Plin. lib.viii. Cap.XL.Seruant sane equi dominos suos vivos,viciscuntur<agent mortuos. De vivis Plin. lib.vIII .cap.XLri .ex Philisto scribit, equum a Dion o relictum in coeno haerentem, tamenetbi se euellisset, domini etectigia secutum. Gellij verba de Bucephalo adferam e Noctium Attic. lib.v. cap. t i. Detiam de Tucephalo memoratum est , quia, cum in eo insideret Alexander bello Indico,is facinora faciens fortia, in hostium cuneum, non satis sibi prouidens, immisisset, coniectis undiquo in Alexandrum

Iebs, vulneratus alte in ceruice atqiu in latere equus perfossus est: moribundus tamen, ac prope iam exanguis, e medijs h Iibus RGgem vivacissimo cursu retusit. atque ubi eum extra tela extulerat , illic. concidit,i deinde iam superstitis securus, quasi cum sensus humani solatio expirauit. Curtius, ut silet, acute atque eleganter de eiusdem equi fide lib.viii. AlexandriJ multis tulneribus confossus, deficiems procubuit, posito magis Rege, quam effuso. Neque impar ille apud Gregoram lib. x. amore fideque in filium Imperatoris, qui vulneratus ita ut . cerebrum pateret, non prius cecidit, quam eum e pugna extubisset, dominumi incolumem reportasset , est demum ante domini fores expirauit. Atque id vulgare propriumque esse Hispanorum equis, scribit Rodericus Sanctus pari. I. cap.lI. ut cum se