장음표시 사용
151쪽
deinde,quod inopem,exhaustam, afflictam Sc miserrimam a tergo ciuitatem relinquerent,in qua coniuges & liberi,& quicquid omnino carum esse poterat, quorum omnium vel salus vel interitus in eius fortuna diei tum erat: m gnos ad praelium animos adserebant Brugenses, ut miro prius ardore pugnam Optarant, adeo quidem vi Flander improbis ipserum in- lstiFationibus velut adactiis eo die, quod mini- me statutum habuit, praelium fecerit, posmquam collata signa, quo nescio subito metu
perculsi & habebant solem aduersum in fugam praecipites abierunt.&,cum nulla ratione possent retineri, coactus est etiam princeps s rς,α cum eo copiae equestres. Voluit quiem Flander,qui fugientes equo praeverterai. ne hostis irrumperet,occlusisse Brugarum polatas: verum id frustra fuit,sugientem enim acnter insecuti,urbem occuparunt sub noctem .Et ne tunc quidem omnino desperans Flander, collectis ciuibus, conari Itostem repellere. Sed eo loci redactus est, ut sub noctem intem p stam,discurrentibus per omnem urbem Gandauis, ille, a suis plane destitutus, nunc in hoc
nunc in illud angi portum sese furtim subducens,& tandem in pauperculae cuiusdam foeminae castitam ingressus,cui vix erat domi quo miserum
152쪽
miserum tegeret, magna difficultate vitam seruatit Hic mihi vide rerum humanarum αmiseriam & vicissitudinem admirabilem. A victoria indignis modis ab hoste tractati
Brusenses,&inter caetera quae collibuissent vibetori,Gandauum abducti sunt ex illis captiui circiter quingenti locupletiores. Flander, vitae dubius,cum aliquandiu latui siet, Insulas pr iugit, interim pedes, interim equa vectus,abG que Ela molestissima& via & coelo. Ganda-uorum ista sortuna plurimum recreauit Parisienses,Rotomagos, Leodinos, Brabantos,&quicquid est vicinarum ciuitatum, idq; & pr pter exemplum, & quod male cuperent Flai
dro,queri fidius insimulabanti ebilippo plurimus ubique honos deserti: & is quidem in robus omnibus eum adhibere luxum qui vel in
principe nimius videri possetan victoris populi potestatem abierunt pene omnes. Audenardae ciues, ut deditionem facerent, admoniti, post uam sortiter & contemptim recusassent, obsidione a Philippo cincti sunt,ex omni Flandria contractis copijs. Interim subinde a Gandauis factae excursiones direptς dirutaeque nobilium aedes. Quin& sons lacer, in quo Rander baptizatus,& cunae illius & nescio quae alia in arce quadam inuenta ibidinem & animum ferocientis militis expletunt. Flander ad e
153쪽
trema redactus infortunia, rebus perditis, viil euna videbat este remediusti, ut Gallusti ad siticomimiserationem permoveretnduc igitur g nerum suum,illiusque fratrem, a quo salutem expetendam ducebat,adhibuit. Ab eo non dinsculter iuga minatus Rex adolestens , magna alacritate bellum hoc suscepit. Philippus, ubi resciuit, Flandri caussam intercessione Bur gundionum Ducis commendatam in Gallijs, populi nomine missis ad Regem literis, obseacrare ut Flandriam suo principi reconciliaret. Haec autem non tam ex animo scripsit, quam ut hominum de se opinionem in Gallijs cognosceret. Verum, ut consilio suo hic cecidit, Gallus enimcontemnere scriptum ) itum est ad Anglum, a quo non modo subsidium pro
Gandauis orare, verumetiam ducenta aure rum millia, quae Iacobus Tornacum oppugnanti Eduardo mutuatus fuerat, temporet minime omnium opportuno, repetere. Sic
adeo factum ut nihil obtineret. Si mutuo datae pecuniae nulla facta mentione, si tum da edere egisset,credibile est illum exorare po- tuisse.
Flander, strata sibi iani via, & pinpenso in bellum hoc Regis animo, in Gallias prosectus,
vost acceptum a Rege inaugurationem Arte Dahrebit, iam stili inelitisi sperare ecebit; prae
154쪽
sertim cum potentissimum monarcham vid rei sui caussa, festinatione magna, ingentem exercitum .puta,ad sexaginta millia,innosteni
educere. Quod simulatque Philippus resciuisiciuae sui erant muneris, non oscitanter obiens,
illico iussit pontes omnes viciniores Lyci il minis defci. Porro, duobus quibuslam locis erant ab eo disposita firmissima praesidia, quae
traij cientem arcerent. Ad oppidum Comi-mlm,Petrus luanus retinebat in hunc usum circiter nouem millia. Id cum ignotum Gallis non esset, variabant inter eos, dum derebus gerendis consultaretur, sententiae, existimantibus alijs,apud sanctum Odoimarum ubi minor est fluuius, transmittendum : alijs ver prope Tornaciam ponte iungendum Scaldam, ut illinc Audenardam facile traducerentur copiae. Placuit tandem ut hostis prope Cominum,ut diximus, consistens peteretur. Vt eo deuentum, cernebant deiectos pontes,& destructa omnia rursus deliberatum est. Ibi tum animosiores aliquot iuuenes, pugnae &lacessendi hostis cupidi, inter quos paulo anthconuenerat, si traiectus non pateret usquam, id sedaturos operam, ut tacit , non coniciis ducibus,rationem tamen inmenirent lintribus
adiuti, & religatis ad utramque ripam lanibus, paulatim in ulteriorem fluuium omnes petu
155쪽
nerunt incolumes,&adeo citra magnam molestiam aut discrimen, ut hostis non procul ii de castra fila metatus,nihil unquam rescisceret, nisi cum elatis signis progressos coram videret. Sylvanus tunc propter impcdentem noctem, minime ratus tam exiguam turbam ad se venisse dimicare noluit, somno & labore dentia satos noctu potius adoriturus. Sed illi in hae solicitudine positi, minimeque ignari quam audax facinus,quamque magnum, praeter ducum & regis voluntatem inceptassent, rerum suarum mire satagebant. Sub lucem collatis signis.Galli tametsi paucissimi, rem adeo viriliter egerunt, adeoque strenue, ut caesis pene sex millibus,susa dilabetem reliquam turbam in oppidum vicinum persequerentur. A pugna, prope Cominum illico structo ponte, Gallus reliquum exercitum adducens, Uram recta contendit.Oppidani, victoris haud dubie e ercitus fortunam secuti, praesecto urbis, quod deditionem non admitteret, interempto, in Galli potestatem venerunt. Id imitati viciniores omnes , & pecuniae vim magnam regi d pendebat , & simul duces rebellionem suadentes ad illum captiuos adducere. Caeterum his rebus omnibus Flander non intersuit.Brugenses aliorum exemplis moti, spectabant & ipsi ad deditionem:sed a ducibus confirmati, prae sertim
156쪽
HisTORIAE LIB. I. VI sertim quod ab Aia glis opem sperarent, perdi
Philippus, ut accepit maximi regis copias non procul considere, productis in aciem suis ad quinquaginta millia, hortari illos oratione graui,ut pugnaturi proponerent sibi insignem plana victoriam aduersus Flandrum, quem parua nuper manu fudissent: cogitarent, se post hoc praelium , si feliciter caderet, futuros rerum dominos. Optare id omnes bene instrututas & egregias ciuitates: quibus ex animo nihil magis euenire possit, quam si Gandauos pro libertate tuenda sortitis Se indefesse pugnantes,virtutis suae tactum retulisse cognoscant,extinctis illis quorum inexplebilis cupiditas id ambitio non patiatur vllius Reipubliacae statum esse in tranquillo. In hanc sente
tiam alia multa locutus,mandauit ut in confiiaem,praeterquam uni regi, nemini parceretur, interemptis ad unum omnibus. Flandri veli menter quidem dimicare, non immemores
eorum quae narrasset Philippus. Incitabat Sc iulud non minimum,quod tantum in se hostem concitassent: quem si deuinci contingeret,ia turum id sibi immortali gloriae ad omnem posteritatem. Sed circumsepti tandem duabus I 3 8 hostium alis,& in angustias redacti, succubuorunt. Ad horam circiter unam pugnatum est,
157쪽
& tempore tam breui desiderata sint viginti quinque millia. Philippus sortiter pugnando
concidit a pugna iussi Regis inter caeteros quaesitus ac inuentus, ex arbore suspensius fuit. Nimirum ingenti totius equestris ordinis bono, depugnatum est eo die. Nam si secus eu nisset,qui tum passim erat rerum status, credibbile est in summum fuisse adductos periculum Reges atque Principes. Nam Parisienses iampridem seditiosi, huius praeli j euentum avide expectabant.In Campania & bona Galliae par-xe, florentinimae quaeque ciuitates, una cum aio gricolis tumultuari iam ceperant. Itaque in hoc praelio pendebat principum vel salus minius vel calgmitas. Rex tum agebat annum decimumquartum. Brugenses, in hac socio- l m miseria,praesidij spe omni sublata, simul dc Pei bene gerend* restituendaeque occasio. ne praecise in Aegis fidem sese dederunt. Flanis Zςr, quod huic populo non male cuperet, ad Regem pro ipsis intercessit,ut reciperςntΠr,d peniis centum & viginti francorum millibus. Qui Audenardam obsidebant, accepta siuQ- rum clade,castra illico mouprunt. PorrQ, Gaia datienses his tantis malis fracti & deiectiirquossed mi spricordiam 8c clementiam cogitabant solicitare victoris Regis animum .se
158쪽
tabat ex vulnere hanc illis opinionem excuς si magnifica holicitus. Postquam ex consilio procerum Gallus non putabat obsidendum Gandalium ,distributis buc illuc praesidiis, r-nacum rediit
Gandaui, ut supra dictum est, ad Anglum miserant pro conciliando se derς: cuius quidem sermulas Anglus, deliberatione facta, perscriptas misit per quendam suae familiar,ut, oi Flandriae populis approbatae fui sient, eorum fgnis confirmarentur. Legatus, ut Caletum appulit,certior factus,a populo Gandauo in s liciter pugnatum, leraque a G llis pccup*ri,insectare in Angliam reueri t. Nec admodum dolebat Anglica: nobilitati oppressos sibdauos: qu bus si felicitcr pranium cecidisset,omnium circa populorum animi sit: lent erecti:&,quoniam in Anglia non ita pridem periculosissimi tumultus su rant, minima rursus occasione concitari potuissent. Id illi cositare. Quo tempore Tornaci Rex erat, desudatum est a multis bonis viris,ut populus rebellis principi sito reeonciliaretur. Illi quidem Galli imperium non detrectare,sed grauissima qui que passuri potius vidchantur quam Ludovicum recepturi. Cum nihil stansigi posset Gallus rediit, & Lutetiae vicinior factus obr
159쪽
armatos omnes. Mirum id videri & nouum tam regi quam taeteris omnibus. Et, quoniam armatae multitudini illis temporibus minimEtutum erat sidere:missus est qui sententia mi larum perquireret.Responsum erat eiusmodi, ut dicerent eo se consilio ita instructos prodi jGse,ut rex coram videret quantas e Lutetia posset habere copias, breui temporis momento si opus fit. Id tunc quidem in excusationema, serebant: sed profecto longe diuersa cogitarant ante, nisi victor ille redij sset, mira comtigissent.Iussi redire in urbem & deponere a
ma,paruerunt. Trahebat secum rex multum exercitum, e Britonibus & Heduis collectium.
ctare,loricas omnes in unum aceruum congestas extorsit: ad stipplicium rapuit consiliorum auctores: imperauit tributa & vectigalia muruta deniq; emunxit ab eis plus minus quadrin- . . genta francorum millia. Feruebant tum odia inter Clementem&IVrbanum:& ille quidem Auenione tum erat, hic autem,cum ob alia, tum ut Galliae regi adaersario suo facilius incommodaret, Genuam accessit. Ex Italia secum adduxit rationes quiliis imperium suum firmaret, liae autem erant T: iusmodi:Cogitabat in Angliam ad archicpN
Id metum eis incussit. Per otium deinde, ex consilio patruorum, coepit eos pro meritis tra-
160쪽
t sopos s procem ecclesiasticos milli rum se diplomata, bullas Iocan t ipsi) quibus
delictorum omnium veniam elargiretur in eos qui Clementi nos impugnarent. idem nim in Gallijstum faciebat Cleniens.Et,qu doquidem compertum habebat, se non posse vehemetius turbare aulamigere Gallos,quam excitatis in eos Anglis, inuentae sint etiam rationes ab eo colligendae pecuniae, citra cuius accessionem vix ullus armari voluisset. Itaque visum est illi optimum, sipraeter ea quae diximus diplomata, permitteret Regi ut ab ordi, ne ecclesiastico exemptis interim primatibus) collectas decimas nobilibus assignare vide stipendijs essent certiores. Caeterum ad hoc persuadendum subornabat ecclesie primores qui caeteram turbam impellerem. Hae ratione nec Regis crarium exhaustum est, nec
populus ipse grauatus, nisi quantum lubens sita sponte dabatud quod liberalissimE, ut tum erant secula, pro se quisq; faciebat, nimirum propositis adeo non vulgaribus praemijs, quorum consequendorum occasionem nemo sibi
putabat negligenda. Misis igitur in Angliam ab Vibano plurimis eiusmodi literis,& passim
concionibus inflammatis hominum animis, . , adeo ut beatos se reputarent quibus contingobateo tempore mori: collecta sunt breui tem-