Duo Gallicarum rerum scriptores nobilissimi. Frossardus In breuem historiarum memorabilium epitomen contractus Philippus Cominaeus De reb. gestis a Ludouico 11., & Carolo 8., Francorum regibus. Ambo à Io. Sleidano è gallico in latinum sermonem conuer

721쪽

rum, e alioqui satis perstectum est o

mnibus,quamsit haec eruditionispars notacunda modo sed villis etiam'vita ciuili necessaria emperabo mihi, nec liquid adducam praeterea. Hoc autem praecipuespectarisolet in eosiriptigen re , ut nihil, quod falsumsit, admisieatur, ut nullius assectus appareat vestiagium,ut eorum,qui re esserunt, Aia,patefiant. Seia eli perpauc rum, ta qui praestare illa velit, tu praestandaseunt .eum'magna quadam esse virtute praeditum, ci vespraefuisse rebuι velinterfuisse, et es m aliorum dialigenti ac vera commemoratione rem omnem cognouisse oportet. Iam,

i conscribunt, etet CCaesar fecit ummam ut adhibeant dexteritatem, opus

se. Vix enim fieripotest,ut non ad Jam

laudem omnia referre, aduersarissam rem detrahere aliquid videantur. Idem feniis accidit, qui cum imperatore aut

belli duce rebin interfuerunt. Si quid

722쪽

sya PRAEFATI O. enim Desiciter gegum efε, admodum exornant ta amplisicant, oratoribus in eo non dismiles , ta in hoc toti incumbunt,ut quam sicut int causam atque

personam, eam quocunque modo celebrent ae illustrem inciant. sui vero longe remoti a negocii priuatam vitam

agunt, cit fidem alienam scribendo se

quuntur, in iis non tam assectuum moderatio quam veritin desiderari pote LEt huius qui de generis prope sunt omnα- historia, praesertim recentiores. Uuo' magis etiam videri potest,quam non te

mere pleraque id genuscripta in se ia

cionem veniant ac fide careant. Scripsit rerumsuarum commentarios C. Caesar, ut Apra diximuι eos hoc nominepoti . mum laudat Cicero: quod sint nudi re- Otita venusti, omni ornatu orationis tanquam veste detracta Cum enim sua in acta cogitaret adposteritate transemittere, diligenter es inprimis cauen

dum iputauit, ne quid exaggeraret,

723쪽

Ρ R IE FATIO. 69

nsie aliquid Abiper arrogantiam ascri

beret: quos autem oppugnasset, eorum

inuidere laudibus videri posset. Hanc igitur illius e giem ut optimam atque probatisimam Iiproponant,quisimile

tractabunt argumetum. In Sallustium autem intueri debent, qui non seu a qui dem ipsi verum aliena describunt. Erat hic MI ullioparum amicus, ta tamen singularem illius virtutem industriam, vigilantiam, in extinguendo reipublica incendio ,siumma De praedicat, nec vialam malevolentiolanificationem ostendit. suam vero non multi hanc fribendi rationem sibi proponant, res ipsa per se loquitur, I libri atq; monamenta satis declarat. Ustus enim quisque est, qui nou incomperta sepenumero literis mandet I asseritum prodat' qua quidem in re multiplex est peccatum,csubicunt illud depreheditur, re optimo scriptori ta ac authoritas derogari potest. videnim mendacio turpim'quid

724쪽

τω PRAEFATI O. intolerabilius , in eo prosertim genere' Omitto quam fere nulli consilia rerumta deliberationes in medium adducant. Hoc enim illis modo conceditur, qui re

bus 'simet tractandis adseunt:& hi quiadem omnium perfectissime sirabereposipunt siiudicio nonsint destituti,siquem oportet, eum sibi propositum habeant

scopumos auori gratia, odio, inimici- tia nihil tribuant sed verum per omnia sequantur,quod proprium est viri boni. Nam qui scriptis innotessere volvt,quia cumque tandem illi sint, ominu prorsis ambitione vacare,ohoc solum speium re debent, quemadmodum lectorem efficianum eruditiorem, tum meliorem. Inter eos vero,qui rationem hancsecuti

sint,o distranter expresserint, paucos quidem illos, vere ac suo quodam iure censeripotest Thilippus Comi in nobili genere natus, &,mmae vir dignit tis. Hic Latine quidem leuiter doctuι, verum ingeniV dexteritat umma ρ -

725쪽

PRAEFATIO. 7orditus Ludovicivndecimi Vallia Relis, rimi stiliν Caroli Octaui ro bello gesta

populari siermone memoriae prodidit, minim sane vulgari ,sed eiusmodie empto,quodomnos,qui laudem aliquam ex hoc genere scriptionis parare sibi volunt,rmitentur. Frimum enim, legatus

fuit viriu que Regis ad diuerses potem iis ous Principos, ta magnam negoriorum partem administrauit ipse, nec opus ei fuit, vi ex aliorum sermone penderet. Deinde, fuit in eo singularis natura bonitaου ta prudentia:& quoniam incidit in tempus ac vita gravi valde immultuosium inquietum, putauit ea quae comperisset, communicanda essep steris praesertim ijs. qui publica praefisent, ideol magnarum rerum consilia es deliberationci accuratissime notauit, ct fauoris atque gratia ne minimam quidem rationem habuit.Nec enim sua gentis hominci, ne reges quidem ipsos,

qHM auctu suis o ornatus, laudat,

726쪽

roi P R F Α Τ Ι O. nificὰm res ipsa gitat, im requete quibus in rebus peccarint, nec o cium suum fecerint, demon irat, ubique sui similis,nec unquam boni viri personam deponit , e t crebras habet eHi firma ssententiad , ta cum in ipsa narratione aliquid occurrit memorabile ciectorem, in primis autem Frincipes adole sentes appellat dit animum adjciant, ta quod aliis velcalamitosium 'it vel minus honestum,ab eo i diligenter ut caueant,

hortatur quid ipsorum ossici t Iibe-

regrauiteri monet.Haec ego quidem de isto,non nimiu prolixe, at vere tamen,&virtute eius ipsi et lectio magis ab ude declarabit. Quod autem eiusmodiscript rem, in Latiam linguam a me veripum tibi nuncupandum esse duxi, Clast ris e Trinceps facit eius muneris atq; dignitatis,qua obtines, conditio. Na es de Valliae rege et reb.Italicis instituta

stola narratis,tame et,qui tanta re'.

molesustinet,no sera modo gentis, ver m

727쪽

PRAEFATI α

exterarum quoq; nationu facit ιnico gnosceda, taquὸ propius ista nostris temporibus accedunt o magis ci delet tantoe docere quoq;possunt Et quanqua du bium nῆ est,quin huic naturae fotii citati

cognitione quoq;rerum non mediocrem adiunxeris,lame quonia vix pauci Cominau repraesentant, volui tibi illum novulgariter comendare. 2 vestris msiqvado regibus fuit non ingratus,tan ctus occasione n altero opere,quodsuperioribus annis Latinῶ feci,splendorem vestruentis ac munificentiam libeter praedicare olet. uo magis etia artis rcum per occupationse turbin licebit, Uteipsum aliquid teporis huic lentionida turi S regi tuosi Uuru ut inter alios id genus libros sunc etia non negligat. Hlicet admon sit adolescentulimetameta

patris optimosancitissimos comiso tuoniis hortatu atq; ductu, et pia etia stomte,ac naturae prope ne quadas gulari, eo nuc in buris sprogressus, ut rarum

728쪽

οι PRAEFATI O. aliquod ista nostri temporis exulum,

sui ordinis decus ta ornamentum .Et cum magna fuerit Henrici regis prudelia tum in eo certe grauissimum optiamumiiudiciu ecit, quado ex omnibus tepotissimum Glio suo custodem,

colorentissimo regno velutipatronum

ac moderatorem constitui antequam e

visa decederet. Uui sunt no per Britamniam modosed alius etiam in locis atque

populis,viri boni es dodii Ot pietatis mantes, Dei beneficium agnossunt,quieim consitu authori fuit. Abhorrere enim selent plerique vestrigra ου atque conditionis a literam uisera laudi prope ducunt, esse quam abenissimum ab omni literatu sunt alij qui Ut ambitionistruiunt, ta obstinat esua defenduni Biameis videant esse non pauca, quae emendationem requirant, qua disi. smulari diutius aut tolerari nonpossint: tame amplificandis facultatibus intentita cupidi gloria, non laborant neque liciti

729쪽

rem, ummam esse iudicant imprudentia,aliquid moliri,quoprasins Reip. status mutaripossit: quoidemum ea sit perfecta tum 1apientia tum fortuita imperare hominibus,in altissima rerum ac si salutis, oratioedemersis suod fiam in eiusmodi aliquem G rex aetate fere puer, ta Respub. velut orbata parente , rege sine atque perito, incidisset,

cui dubium sit, quin ea fuisset irae dia uina singularis quaedam cit illustris

gnficatio 'Nunc autem quando is comtigi non casu, verum iudicio, qui ta interas amat, I regem alumnum suum

ad honestastudia cohortatur. c publica emendationis est percupidim, ta gloriam Deis' ctai,ta hominibus fideisi a com-

. missis nueteratos errorci eripere cona

730쪽

os PRAEFATIO. hoc tantum donum ea qua dera rati--tudine pusicipiatis. Ferferendi quidem sunt τοbu haud dubie plus quam decumani fluctus, ta inter scopulos atque xa nauigandum erit in isto stetouumultuatur enim humani generis hostis, ta

o eis artes a b machinin excogitat,

ut ne quid si a ditionis amittat. Verum Aconstantiam adhibebitis, ta populum recto ordine atque modo, quod inprimis est necessarium Uituetis, nihil vere dum erit vobis, ta superatis fluctibus ais disiecta tempestat alvam cs, columem nauem in optat/ssimum portum applicabitis is eo autem tuam. lustrisi

e Trinceps ac regni defenser,praecia puam oportet esse curam solicitudinem, vigilantiam; eram. Eteni cui longe maximum eII amplissimumi mu- nuricui Rex Henricin, Ipost eum regni procero, lepraesse voluerunt,ta etiam si,quod facis,utenerum regis animum adsietatemflectari ta popul aB-