Opera C. Cornelii Taciti

431쪽

HISTORIARUM LIB. III. 4

libus infelix. Antonius pudore flagitii, crebrescente invidia,

edixit, ne quis Cremonenses eaptitos detineret: inritamque praedam militibus essederat consensus Italiae, emptionem talium mancipiorum adspernantis. Occidi coepere t quod ubi enotuit , di propinquis aifinibusque occulte redemptabautur: mox rediit Cremonam reliquus populus: reposita sora , templaque, munisicentia municipum : di Vespasianus hortabatur. XXXV. Ceterum adsidere sepultae urbis ruinis , noxia

tabo humus haud diu permisit: ad tertium lapidem progres-M , vagos paventesque Vitellianos , sua quemque apud M-gna componunt. Et victae legiones , ne manente adhuc el-

vili bello ambigue agerent , per Illyricum dispersae. In Britanniam inde , et Hispanias , nuntios famamque; in Gauiam Julium Calenum , tribunum; in Germaniam Alpinum Mocitanum , praesectum cohortis , qudd hic Trevir , Calenus Ita duus , uterque Vitelliani fuerant, ostentui misere: Simultra usitus Alpium praesidiis .ceeupati ; snspecta Germania, tanquam in auxilium Vitellii accin eretur.' XXXVI. At Vitellius, prosecto Caecina, quum Fabium Valentem, paucis post diebus, ad bellum impulisset, curis luxum obtendebat: non parare arma , non atlloquio ex ercitioque militem firmare ; non in ore vulgi agere: Sed umbraculis hortorum abditus , ut ignava animalia ; quibus si cibum .uggeras , jacent torpentque praeterita , instantia , futura , pari oblivione dimiserat. Atque illum , in nemore Aricino desidem et marcentem , proditio Lucilii Bassi , ac desectio classis Ravennatis perculit. Nee multd post de Ca cina adfertur mixtus gaudio dolor; et descivisis , et ab

mercitu vinctum: plus apud socordem animum laetitia , quam cura valuit ; multa cum exultatione in urbem revecti S , freque ii concione, pietatem militum laudibus cumulati P. Sabinum , praetorii praefectum , ob amicitiam Caecinae , vinciri jubet , substituto in loeum sius Alpheno Varo. XXXVII. Mox senatum composita irent agnificentiam oratione , adlocutus, exquisitis patrum adulationibus attollitur. Initium atrocis ita Caecinam sanientiae a I.. Vitelliosactum : dein ceteri, composita indignatione , qtibd cransul re ullicam , dux imperatorem , tantis opibus, tol hono=ribus cumulatus, amicum prodidisset , velut pro Vitellio eonquerentes, suum dolorem proserebant. Nulla in oratione cuiusquam erga Flavianos duees obtrectatio': errorem imprudentiamque exercituum culpantes s Vespasiani nomen suspensi et

vitabundi eireumibant. Me demit s' qui nuum e suIatus diem sis enim, in loeum Caecinae, supererat) magno eum

432쪽

ineisu tribuenus aeripientisque , eblandiretur. Pridie. Kalendas Novembris Rosius Regulus iniit , ejuravitque. Adnotata ut periti . nunquam anteia , non abrogato magiStratu, u

que lege lata , alium suspeetum r nam cousul uno die et ante fuerat CanInius Rebilus , C. Caesare dictatore et quum belli civilis praemia stativarentur.

XXX II . Nota per eos dIes Iunii Blaesi mors , et samosa fuit; de qua sic accepimus. Gravi eorporis morbo aea fer vitellius . Servilianis hortis , turrim , vicino sitam, ces- utere pM noetem e ebris luminibus animadvertIt. Sciscitanti eausa in , apud Coeciniam Tiscum epuliari mulios , praecipuum honore Iunium Blaesum , nuutiatur 1 cetera ita malus, de ρο- ρουια, et solinis in lasciuium animis 1 nee desuere, qui ipsum Tubcum , et alios , sed eriminosius Blaesum incusarent ,

quod , oigro principe, taetos dies ageret. Ubi a peratum Vitellium , et posse Blaesum perterii, satis patuit iis, quis inqistum offensas acriter speculantur, datae L. vitellio deistionis partes. Ille , insensus Blaeso aemulatione prava , quod euin , omni dedecoro maeulasum , egregia fama antel-hat, cubleulam imperatoris reserat, filium ejus sinu eomplexus , et genibus aecidens 1 causam confusionIs quaerenti, non se morio metsi, nec sui anxium , 3ed pro fratre , pro liberis fratris . preces lacrymasque a1rulisse. Frustra Vespasianum ιimeri, quem ια Germanicae legiones , tot provinciae virtusa ae sitae , tantum denique terrarum ac maris immensis spatiis arcent. In urbe as 3inti cavendum hostem a Iunios An toniosque apos jaciorem , qui se stirpe imperioria, comem ac magnificum militibus ostenιel. Versus illuc omnium mentes , dum Hilesitas, amicorum inimicorumque negligens , fovet aemulum , principis labore3 ὸ convivio prospecturalem. Reviendam pro intempestiva laetitia maestam eι uenebrem noctem , qttii

sciat et sentiat , vivere Vutilium, et imperare, et si quid fato geridat , filium habere.

XXXIX. Trepidanti Inter scelus metumqtie, ne dilata Blaesi mors maturam peruiciem , palam iussa atrocem invidiam ferret, placuit veneno grassari. Addidit lacinori fidem, nobili gaudio , Blaesum visendo r quin et audita est saevissima Vitellii vox, qua se sipsa enim verba referam pavisse oculos suetavid inimici morte , jactavit. Blaeso, super elatitatem natalium , et elegantiam morum, fidei obstinatiosuit. Integris quoque rebus , o Caecina , Et primoribus partium , iam Vitellium adspernatatibus, ambitus, abnuere perseveravit I sanetus , in turbidas , nullius repentini honoris, adeo m n principatus appetens et parum effugerat, ne dignus

erederetur. Di ii ipso by Co l

433쪽

HISTORIARUM LIB. Ill.

XL. Fabius interim Valens , multo ac molli concubinarum sp donumque agmine , segnius quam ad hellum incendens , proditam a Mellio Basso Ravennatem Masse , pernicibus nuntiis accepit. Et, Si eaeptum iter proper*4set, num tantem Caecinam Praevenire, aut, anis dis i meo pugnas, adsequi legioneo potuisset. Nec deerant, qui monerent, ut cum fidissimis, per oecultos tramites , varia Ravenna, II stiliam Cremonamve pergeret. Aliis placebat, accitis G urb. praetoriis eohortibus , validd manu perrumpere. Ipse inutili cunctatione, agendi tempora consultando con umpsit t mox utrumque consilium φdspernatus , quod inter ancipitia deterrimum est, dum media *equitur , nec ausus est Satis , nee providit. 'XLI. Missis ad Vitellium litteris , reuxilium postulat. Uenere tres cohortes, eum ala Britannica, neque ad saIlendum aptus numerus , neque ad penetrandum. sed Valens ne in tanto quidem discrimine infamia earuit , quominus rapere inlicitas voluptates, adulteriisque ac stupris poli re hospitum domus crederetur: aderant vis , ut pecunia, et ruentis fortunae novissima libido. Adventu demum peditum, uitumque praxitas eonsilii patuit, quia nee vader' per hostestam parva manu poterat, etiamsi fidissima foret, nee inis'

graua fidem attulerant. Pudor tamen , et praesentis ducis r Verentia morabatur, haud diuturna vincula apud avidos periculorum , et dedecoris securos. metu , et paucis, quos adversa non mutaverant, eomitantibus , cohortes Arimi uum

Praemittit: alam tueri Ierga jubet: ipse flexit in Umbriam, atque inde Etruriam ; ubi cognito pugnde Cremonensis me tu , ΠΟΩ.ignavum , et , si provenisset , atrox consilium hiniit, ut arreptis navibus , in quamcumque partem Narbo nensis provinciae egressu , Gallias, et exercitus , et Germaniae gentes , novumque bellum cieret. ALII. Digresso Ualente , trepidos , qui Ariminum te bant , Cornelius Fuscus , admoto exercitu , et missis per proxima litorum Liburnicis, terra marique circumvenit. inreuPantur plana Vmbriae , et qu, Ρieenus ager Adria adluitur : omnisque Italia inter Vespasianum ae Vitellium Apennini iugis dividebatur. Fabius Ualens , e sinu PiSano, Se gnitia maris : aut adversante vento , Portum Herculis II naeci depellitur: haud procul inde agebat Marius MaturM, Alpium maritimarum procurator, fidus Vitellio, cujus sacramentum , eunctis circa hostilibus , nondum exsuerat. Is Valentem comiter exceptum , ne Galliam Narbonensem tem

re inrederetur, mouendo terruit; simul ceterorum fides meta

434쪽

infrapta e namque circumiectas civitates procurator Valerias Paullinus, strenuus militias, et Vespasiano ante sortunam amicus , in verba ejus adegerat.

XLII l. Concitisque omnibus , qui exauctorati a Vitellio bellum sponte sumebant, Forojuliensem colouiam, claustra maris, praesidio tuetratur ; eo gravior auetor, quod Paullino patii a Forum Julii ; sit honos apud praetorianos, quorum quondam tribunus fuerat. Ipsiqua pagani, favore municipali , et suturas potentias spe , juvare partes adnitebantur. Quae ubi paratu firma , et aucta rumore, aqud varios Vitellian um animos increbuere ; Fabius Ualens cum quatuor speculato thus, et tribus amicis, totidem. conturionibus, ad

naves regreditur e Maturo , ceterisque remanere , et in Veseba Vespasiani adigi volentibus ruit.itatorum ut mare tutius Valenti, quam litora , aut urbes, ita suturi iambiguus, et magis quid vitaret . quam cui sideret, certus ,.adVeraa tem pestate Stoechadas Massiliensium insulas adfertur : ibi eum missae Paullino Liburnicas oppressere, XLIV. Capis Valente, cuncta ad victoris opes conversa, initio per Hispaniam a prima Adjutrici legione orto , qua. memoria Othonis, insensa Vitellio, decimam quoque ac Sex tam traxit. Nec Galliae cunctabantur. Et Britauniam , inclytus erga Vespasianum favor, quod illic secundae legionia Claudio praepositus , et bello clarus egerat, non Siue mota adjunxit ceterarum , in quibus plerique centuriones ac militea a Vitellio provecti, expertum janu principem anXii ma-tabant.

XLV. Ea discordi I, et erebris belli ei vilis rumoribus.

Britanni sustulere animos, auctore Venusio: qui super i sitam ferociam, et Bomani nominis odium propriis in Camtismanduam reginam stimulis accendebatur. Carusmaudua Brigantibus imperitahat, pollens nobilitate e et auxerat potentiam , postquam capto per dolum rege Caractaeo , i struxisse. triumphum Claudii Caesaris videbatur. Inde opes, et rerum secundarum luxus: spreto Venusio s is fuit maritus) armigerum ejus, Veliocatum, in matrimonium regnum- aue accepit. Concussa statim flagitio domus. Pro marito stα-dia ei vitatis ; pro adultero libido reginae et saevitia. Igittae Venusias, accitis auxiliis , simul ipsorum Brigantum desactione, in extremum discrimen Cartis manduam add xit. Tum Petita a Roma pis praesidia : et cohortes alaequa nostrae , artis praeliis , exeindre tamen periculo reginam: regnum Venusio , bellum nobis relictum.

XLVI. Turbata per eosdem dies Germania , et εocordia

435쪽

ΗisTORIARUM LIB. III. 413

clueum , et seditione legionum. Externa vi, perfidia soci li, prope adflicta Romana res. Id bellum cum causis et eventibus fetenim longius provectum est) mox memorabimus. Nota et Dacorum gens , nunquam fida , tune Sine metu , abducto e Moesia exercitu. Sed prima rerum quieti speculabantur r ubi flagrare Italiam bello , euncta invicem h stilia , accepere : expugnatis cohortium alarumque hibernis, utraque Danubii ripa potiebantur. Iamque eastra legionum

exscindere parabant, ni Mueianus sextam legionem opposuisset , Cremonensis victoriae gnarus , ac ne externa moles

utrimque ingrueret , Si Dacus Germanusque diversi inrupissent. Adfuit , ut saepe alias , fortuna populi Romani, quae Mucianum viresque orientis illuc tulit: et quod Cremonae interim transegimus. Fonteius Agrippa ex Asia proconsule eam provinciam annuo imperio tenuerat) Moesiae praepositus est: additis copiis . Vitelliano exercitu , quem spargi per provincias, et externo bello inligari, pars consilii pa-

eisque erat.

XLVII. Nee ceterae nationes silebant. Subita per Pontum arma barbarum mancipium , regiae quondam classis praesactus , moverat: is fuit Aniectus , Polemonis libertus , pras potens olim ; et, postquam regnum in sermam provinciae veris terat, mutationis impatiens. Igitur Vitellii nomine , adscitis gentibus , quae Pontum amolunt, corrupto in spem rapinarum egentissimo quoque . haud temnendae manus ductor, Trapeguntem, Vetustam Asiae civitatem , a Graecis in extremo Ponticae orae conditam , subitus inrupit. Caesa ibi cohors , regium auxilium olim , mox donati civitate Romana, signa armaque in nostrum modum , desidiam licentiamque Graecorum retinebant. Classi quoque lares intulit, vaeuo mari eludens, quia Iectissimas Liburnicarum, omnemque militem Mucianus Byzantium adegerat. Quin et barbari eo temtim vagabantur , fabricatis repente navibus f eamaras v cant ) arctis lateribus, Iata alvo , sina vinculo aeris aut ferri connexat et tumido mari, prout fluctus attollitur, summa navium tabulis augent, donee in modum tecti elaudantur. Sic inter undas viavuntur, Pari utrimus prora , et

mutabili remigio, quando hinc vel illine apellere indiseretum,

et innoxium est.

XLVIII. Advertit ea res Vespasiacit animum , ut vexilla-rIos a legionibus, ducemque Virdium Geminum , spectatae militiae , deligeret. Ille incompositum , et praedae cupidine

Tagum hostem adortus , coegit in naves t effectisque raptim

Liburnicis, adsequitur Ameetum in ostio numinis Cohibi,

436쪽

tutum sub Sedocheaorum regis anxilio , quem pecunia d nisque ad societatem perpulerat. Ac primo rex minis armisque supplicem tueri : Postquam merces proditionis, aut bellum ostendebatur , fiuxa,' ut est harbaris , side , pactus Aniceti exitium , perfuga5 tradidit, belloque servili finia impositus. Laetum ea Victoria Vespasianum cunctis super vota siuentibus , Cremonensis praelii nuntius in aegypto adsequitur. Eo properantius AleRandriam pergit, ut, fracto Vitellii exercitu, urbem quoque , externae opis indigam , fame urgeret. Namquo et Africam , eodem latere sitam, terra marique invadere Parabat, clausis annonae subsidiis, inodipiam ac discordiam hosti saeturus. XLIX. Dum hac totius orbis mutatione fortuna imperii transit, Primus Antonius nequaquam pari innocentia post Cremonam agebat ; Satissaetum bello ratus , et cetera ex sa-cili i seu felicitas in tali ingenio avaritiam , superbiam, certeraque occulta mala Patefecit. Ut captam Italiam persultare ; ut suas , legiones eolere ; omnibus dictis lactisque vim sibi ad potentiam struerer utque iacetabia militem imbueret, interiectorum centurionum ordines legionibus offerebat: eosnffragio turbidissimus quisque delecti r nec miles in arbitrio ducum , sed duces militari violentia trahebantur. Quae seditiosa , ot corrumpendae di Sciplinae mox in praedam vertebat, nihil adventantem Mucianum veritas, quod exitiosi erat , quam VespaSianum Spravisse. L. Ceterum propinqua hieme, et humentibus Pado campis , expeditum agmen ineedere. Signa aquilaeque victricium legionum , milites Vulneribus ara aetate graves , Plerique etiam integri , veronae relicti et sufficere cohortes alaeque , et e legionibus Iecti, prostigato iam bello, videbantur. Undecima legio sese adjunxerat, initio cunetata; sed, prospexis rebus , anxia, quod defuisset. Sex millia Dalmatarum , vocens delectus , comitabantur. Ducebat Poppaeus Silvanus , eonsularis r Vis consiliorum penes Annium Bassum , . legionis legatum: is Silvanum , socordem Milo, et dies rerum verbis terentem, specie obsequii regebat, ad omniaque, qua ngenda forent, quieta cum industria aderat. Ad has copias, a classicis Ravennatibus, legionariam militiam poscentibus, optimus quisque adsciti r classem Dalmatae supplevere. Exareitus ducesque ad Fanum sortunae iter sistunt, de sum

ma rerum cunctantes , quod motas ex urbe praetorias cohortes audierant, et teneri praesidiis Apenninum rebantur r Et ipsos in regione bello attrita , inopia et seditiosae militum

c oces terrebant, Clavarium έ donati i nomen est) flagitaris

437쪽

tium: nee Pecuniam aut frumentum providerant: et festinatio

atque aviditas praepediebant , dum , quae accipi poterant,

rapiuntur.

LI. Celeberrimos auctores habeo, tantam victoribus adversus las nefasque inreverentiam suisse , ut gregarius eques, ciSum a Se proxima acie fratrem professus, praemium a ducibus petierit. dec illis aut honorare eain caedem jus hominum , aut ulcisii ratio belli l,erniittebat. Distulerant, tau quam majora mei itum , quam quae statim exsolverentur: nec quidquam ultra traditur. Ceterum et prioribus civium bellis par scelus inciderat: nam praelio , quo apud Jauieu- Ium adversus Ciunam pugnatum est, Pompejunus miles fratrem Suum , dein , cognito facinore , seipsum interfecit, ut Sisenna memorat: tanto acrior apud majores , sicut virtutibus gloria, ita flagitiis poenitentia fuit. Sed haec aliaque,

ex veteri memoria petita , quotiens res locusque exempla recti , aut solatia mali poscet , haud absurde memorabimus. LII. Antonio, ducibusque partium, praemitti equies , Omnemque Umbriam e lorat, Placuit, si quia Apennini busta es mentitis adirentur e acciri aquilas sistisque , et quidquid V ronae militum foret: Padumque et mare commeatibus completi. Erant inter duces , qui necterent moras i quippe nimius j im Antonius , et certiora ex Muciano sperabantur. Namque uu- cianus , tam celeri victoria anxius , et, ni praesem ut he Potiretur , expertem se belli gloriaeque ratus, ad Primum et Varum media sci Iptitabat, instandum eoeptis , aut rursus cunctandi utilitates edisserens ; atque ita compositus , ut et

eventu rerum adversa abnueret, vel prospera agnosceret.

Plotium Griphum , nuper ab Vespasiano in senatorium Ordinem additum , ac legioni praepositum , ceterosque sibi sidos , apertius monuit. lique omnes , de sestinatione Primine Vari sinistre , et Muciano volentia rescripsere. Quibus epistolis Vespasiano missis, essecorat, ut non pro SPQ An tonii , eonsilia lactaque ejus aestimarentur.

LiIi. AEgris id pati Antonius, et culpam in Mucianum

conserre , cujus criminationibus eviluissent pericula sua: nec Sormonibus temperabat , immodicus lingua , et obsequii insolens litteras ad Vespasianum composuit, jactantius quam ad principem, nec sine occulta in Mucianum insectatione: Se Pu uonicas legiones in arma egisse r suis stimulis excitos Moesiae duces: sud constantia perruptas Alpes , occupatam Ita liam, liuersepta Germanorum Rhuetorumque auxilia. Quod discordes diversasque Vitellii legiones equestri procelid, mox

peritum vi, per diem noctemque fudisset, id pulcherrimum i

438쪽

et sui operis. casum Cremonae bello imputandum: majore damno , plurium urbium excidiis , veteres civium discordias rei publicoe e inisse. Non se nuntiis , neque epis Olis , sed manu et armis imperatini suo militarer neque ossicere gloriae eorum , qui Asiam interim eomposuerint: illis Moediae pacem, sibi salutem securatiιemque Latiae . eordi fuisse. Suis ex x-takonibus Gallias Hispaniasque, validissimam terrarum Portem , ad Vespasianum conversas. Sed recidisse in inritum I bores , si Praemia periculorum soli adsequamur , qui periculis non adfuerint. Nec sesellere ea Mucianum: inde graves simultates ἔ quas Antonius simplicius, Mucianus callide, eoque implacabilius nutriebat. LIV. At Vitellius , fractis apud Cremonam rebus , nuntios cIadis occultans , stulta dissimulatione , remedia potius malorum , quam mala, differebat. Quippe confitenti eonsultantique supererant spes viresque: quum e contrario laeta

omnia fingeret, salsis ingravescebat. Mirum apud ipsum da bello silentium e prohibiti per civitatem sermones , eoque

Plures .' ac , si liceret, vera narraturi , quia vetabantur , atrociora vulgaverant. Nec duees hostium augendae famae deerant, captos Vitellii exploratores circumductosque , ut

robora victoris exertitus noscerent, remittendo i quos omnes

Vitellius , secreto pereunetatus , interfici iussit. Notabili constantia cetiturio, Iulius Agrestis, post multos sermones, qui hus vitellium ad virtutem frustra aerendebat, perpulit mutad vires hostium spectandas , quaeque apud Cremonam aetassent, ipse mitteretur. Nec exploratione occulta sallere Antonium teulavit, sed , mandiata imperatoris suumque animum proseSSus , Ut cuncta viseres , postulat. M ssi, qui locum prae- Iii , Cremonae vestigia , captas legiones ostenderent. Agrestis ad Vitellium remeavit , abnuentique vera esse quae ad ferret, atque ultro e ruptum arguenti; quandoquidem, inquit, magno documento opus est, nec alius iam tibi ais vitae αυι mortis mei e νSus , diabo cui credas r atque ita digressus, V

luntaria morte dicta firmavit. Quidam jussu Vitellii interfectum ς de fide constantiaque eadem tradidere. LU. Vitellius, ut d somno excitus, Alium Priscum et AI enim Varum , cum quatuordecim praetoriis cohortibus, et omnibus equitum alis obsidere Aperminum jubet. Secuta e classicis leaio. Tot millia armatorum , lecta equis virisque , Si dux alius foret, inserendo quoque bello satis pollebant. Ceterae cohortes , ad tuendam urbem , L. Vitellio fratri datae.

Ipse , nihil h solito luxu remittens , et dissidentia properus, festiuare comitia , quibus consules in multos annos destiua-

439쪽

BIS RIARUM LIB. III. 4i

bati foedera sociis , Latium externis dilargiri r his tributa dimittere : alios immunitatibus juvare t denique nulla in

posterum cura , lacerare imperium. Sed vulgus ad magnitudinem heneficiorum aderat: stultissimus quisque pecuniis mercabatur e apud sapientes cassa habebantur , quae neque dari, neque accipi , salva republica , poterant. Tandem sta-gilante exercitu , qui Mevaniam insederat, magno Senatorum agmine , quorum multos ambitione , plures sermidine trahebat , in castra venit , incertus animi, et iusidis co εiliis obnoxius.

I Conesonanti prodigiosum dictu) tantum foedarum

volucrum supervolitavit, ut nube atra diem obtenderent. Accessit dirum omen , profugus altaribus taurus, disjecto sacrificii apparatu , longe , nec ubi seriri hostias mos est, consossus. Sed praecipuum ipse Vitellius ostentum erat, iga rus militiae , improvidus consilii I qvis ordo agminis , quae

cura evictriandi , quantus urgendo trahendove bello modus, alios rogitans , et ad omnes nuntios, vultu quoque et incessu tropidus , dein temulentus. Postremo taedio castrorum , et a dita desectione Misenensis classis , Romam revertit, recentissimum quodque vulnus pavens, summi discriminis ine riosus. Nam quum transgredi Apenninum , integro exercitus

sui robore, et sessos hieme atque inopia hostes adgredi, in aperto foret; dum dispergit vires , acerrimum militem, et usque in extrema obstinatum , trucidandum, capiendumque tradidit, peritissimis centurionum dissentientibus , et , si consulerentur, vera dicturis. Arguere intimi amicorum Vitellii , ita formatis principis auribus , ut aspera , quae utilia , nec quidquam , nisi jucundum et laesurum , acciperet.

LVII. Sed classem Misenensem s tantum civilibus disco

diis etiam singulorum audacia valetὶ Claudius Faventinus, centurio, Per ignominiam a Galba dimissus , ad desectionem traxit, siclis Vespasiani epistolis pretium proditionis ostentans. Praeerat classi Claudius Apollinaris, neque fidei coci- stans , neque Strenuus perfidia: et Apinius Tiro , praetura functus , ac tum sorte Miuturnis agens , ducem se desectoribus obtulit: quibus municipia coloniaeque impulsae: praecipuo Puteolanorum in Vespasianum studio , contra Capua Vitellio fida, municipalem aemulationem bellis civilitius miscebant. Vitellius Claudium Iulianum sis nupcr classem Misenonsem molli imperio rexerat) permulcen lis militum animis delegit: data in auxilium urbana cohors, et

gladiatores , quibus Julianus praeerat. Ut collata utrimque

440쪽

castra , haud magn1 cunctatione Iuliano in partes Vespa-

Siani transgresso, Tarra inam oecupavere, moenibus tituque magis, quam ipsorum ingenio, tutam.

LVIII. Quae ubi Vitellio cognita, parte copiarum Nar niae cum praesectis praetorii relicta, L. Vitellium fratrem, cum sex cohortibus et quingentis equitibus , ingruenti per Campaniam bello opposuit. Ipse aeger animi, studiis militum , et clamoi ibus populi, arma Poscentis , refovebatuerdum vulos ignavum , et nihil ultra verba ausurum , falsa specie , exercitum et legiones appellat. Hortantibus libertis snani amicorum eius quanto quis elarior, minus adus ) -- cari tribus jubet. Dantes nomina sacramento adigit: Super fluente multitudine , cuiam deleetus In eonsules partitur. Servorum numerum , et pondus argenti senatoribus indicit. Equites Romani obtulere operam pecuniasque , etiam libertinis idem munus ultio flagitantibus. Ea simulatio ossicii ,1 metu prosecta , verterat in favorem. Et plerique haud perinde Vitellium , quam casum locumque Principatus mis rebantur e nec deerat ipse, vultu , Voce , lacrymis, misericordiam elicere, largus P missis, et, quae natura trepidantium est, immodicus. Quin et Caesarem se dici voluit, adspernatus antea r Sed tunc , superatitione nominis, et quia in metu consilia prudentium et vul i rumor juxi, audiuntur. Ceterum , ut omnia inconsulti Impetus coepta , initiis valida, spatio languescunt, dilabi paullatim senatores, equitesque , primo cunctanter , et ubi ipse non aderat . mox contemptim , et sine discrimine , donec Vitellius, pudore inriti conatus , quae non dabantur , remisit. LIX. Ut terrorem Italiae possessa Mevania , ac velut renatum ex integro bellum , intulerat: ita haud dubium e ga Flavianas partes studium, tam pavidus Vitellii discessus addidit erectus Samnis , Pelignusque , et M.trsi , aemulatione , quod Campania pracvenisSet, ut in novo obsequio . ad euncta belli munia acres erant. Sed foeda hieme , pertransitum Apennini conssiciatus exercitus : et vix quieto agmine nives eluctantibus , patuit quantum discriminis adeundum foret, ni Vitellium retro fortuna vertisset ; quae Fla-xianis ducibus non minus saepe , quam ratio adsuit. Ο vium illi e Petilium Cerialem habuere, agresti cultu, et notitia locorum custodias Vitellii elapsum. Propinqua assciitas Celiali cum Vespasiano, nec ipse inglorius militiae; eoque inter duces assum plus est. Flamis quoque Sabino, ac Dorniliano patuisse fugium: multi tradidere. Et missi ab Antonio nuntii:, per varias fallendi artes petivirabant, locum ac Pra