장음표시 사용
381쪽
Audiatur tantillum. αἱ variolis apparentibus sanguiseis
Vittere verentur, eodem quidem iure, imo maiore καὶ apporitionem vereri debuissent, si enim natura motum putant se per vena sectionem impedituros , multo magis curare debent, ne motus Hie impediatur cum imminet , quam cum iam fit, aut est factus. Haec Castrensis eo loci. iCastrens Magistro meo, Magistrum alium adnecto,quem prae omnibus Medicis suspicio , quos posteriora secul tulerunt, Franciscum inquam Vallesum magnum Medicum, Philosophum, Theologum, de Diuinascriptura scientissimum , cuius indicatum locum, quanquam Ualusum diu noctuque lego,ver 2 debeo monenti I.Horatio sordo Medico oin timo,& ingeniosissimo, qui locum mihi notauit. Audiatur Vallesius, tuiquam ex Tripode locutus, optimus Magister. Erraint quoque vulgares Medici, qui, chm exanthemata carperunt erumpere , a missione sanguinis suadent abnixere, O si excrementa multitudinem,aut cacochymiam indicent. Masivero semper excernantur decretorie, aut quasi decretorιὶ, σpers u. Euodsi cum carperunt apparere exanthemata, non
evacuant, ne motum impediant, quem cepit natura, cur euacua
bant polo prius haec est interrogatio, similis ei, quam supra fecit Castrensis) etsi exanthemata velle erumpere multis Hgnis cognouissenti Gasi vero minus cauesdum sit , ne impodiamus motum, quem natura parat, quam quem iam es exorsa. Haec Vallesius meus, qui osores sanguinis missionis in exanthematis, variolis,&c. per uisima sententia Uiros vocat,dcl vulgares Medicos. Ita Fr. Valles in Hip. Aphor. lib. 2. I F.
Conueli tur obiectiones in communi.
V Vlgus Medicorum cum popello vulgus enim non tam plabeium,quam Chlamydatum voco cum Senecaὶ in
382쪽
23 variolis, morbillis, exanthemtis magnopere abhorret a salbguinis missione,putatq; occidi aegros, quandocumque exeuntisus variotis, morbiais,praiculis,sau igium c sundendum iubent Medici . At isti trepidant liniore, ubi non est timor.
Distinguendum , ut antea factum, ponderandae OmneS cIrcum-santia, quae, ut sic dicam, morborumspeciem mutant. Fateor, non esse mittendum sanguinem , quandocumque Quando modo critico excunt varioia , exanihemata cicc. quando ab . exitu, aegri leusius se habent, quando si vera meta sis , non mittend. ficta, nec per erumpunt variolae, scilicet per pro in Vari
pagationem causae morbificat de his enim intelligo Hippocratem in Epidem. cum ait , abscessus qui habent radices, quemadmodum sequitur in eo bubone , qui putrida febri copulatus est j quando deniq; mouentur , motique sunt humores ab intus ad extra , uno verbo , quando variolae , & huiusmodi exitus culanei benigni sunt , de per Crisim procedunt.' At si aliter fiat, & motus sit symptomaticus quod non mando raro accidisse vidimusὶ bulliente in venis sanguine , sebrisque Ποῦ tota sit in fermento, ut ita dicam, & fumariola interius igne- sanguis.
stant, mittendus certe est sanguis, si reliqua concurrant, nec dehortentur. Hoc pacto intelligo Galenum, sitosve Medi a Proceres . Nam hae regulae patiuntur suas exceptiones, & hoc niolo exceptio firmat regulam in comtrarsum . Scio quo naιura vergit, eo ducendum esse . Sed scio quoque, aliquando naturae nil tum aliorsum reuellendum, . ut Galenus nos monuit in I. Aphor. 2 I. his verbis. Diligenter, ait, Medicum oportet naturae motum, O inclinationem obse
uare , quae si ad loca commoda st i , ei seruiendum es , crauxiliandum , si vero contrario modo , o incommode, eam
prohibere, simulque reuocare, o retrahere oportet. Scio quid abbi dicat Hippocrates in Aphotism. qua decernuntur ,σ d creta sunt σe. de quibus postea prolixius dicam . Mittendus
quoque sanguis non semel variolat, morbilli , peti l* d
383쪽
24 minute exeant , nec coeptum opus perficiant, quia natura pondere grauata , ni demeretur , non satis est operi pei sciundo, atque adeo tanto oneri impar, ut cimcidat necesso omnino est; quae si partem oneris deponeret, melius coques ret, potentius expelleret, suaque munia sertilis obiret. Hoc notabat Gatinus lib. xj. Meth. Med. cap. I s. quod rursum repeto,&-6. Epid. in ea Simonis. : i iAt cauendum ne quid nimis agamus ι adeoque sistendum nobis est in sanguinis moderata quadam mensura, alioqui exorbitemus, retrocedunt variolae, alijque naturae molientis' 'exitus,& a cute ad centrum transitus fit transmigratio. Quod non sequitur, si fiat in moderata menti a , quemadmodum a nobis factum fuit , qui et'. mtaxat sangli,nis e brachio detraximus, in magno licet corpore,& salvi
Et sic Galenum explico, si sorte dubitat , per sanguinis
missionem de humoris retrocessione, ut videre est lib. q. de tuend. Vah cap. Io. nam Galenus intelligit de ea, quae fielarga nimium sanguinis effusone, non de moderata, notabant id Magatus, Septatius, Mercuria- , ω quis non do optitas Medicis 3 Alioqui Galen. cit. libro, cap. vj. fidenter sanguinem mittit, nihil veritus de retrocessione humoris, ab
extimis ad intima . Quod ceres ut de plerisque taceam' patuit in nostro aegroto, qui a planta pedis usque ad verticem Capitis, post sanguinis missiouem, undique variolis ad myriades oppletus totus fuit . . '
' 1 . . . Binae obiectiones diluuntur.
IC diluamus oportet duas obiectiones, quas de H mra Hippocratis seniunt contradicentes, nimirime
384쪽
breuieulis illis sententiis. seu Aphonsitas quos per Pythitim
Apollinem fudit Hippocrates , ingeniorum Apex. i Prima desumitur ab ea sententia, qua inquit Hippocrates , q- iudicantur, aut iudicata sint integre, neque mouere, ne uenouare, ὸ medicamentis,sive aliter irritanis,sed sinere. Haec sententia habetur I. Aphor. 2 o. quomodo ergo erumpentibus variolis, exanthematis&α extra cutem, distraci est natura ab ea motione per sanguinis missionem, ob quam
intus ab extra reuocatur motus laua incoeptus, Contra naturae,
. Respondeo, quia motus non fuit eritisata, sed symptomatis
naturam redolens, atq; adeo non curandus, quia diebus apparuerunt variolae, natura potius lacessita, quam is, sponte mouente,& febre saeuiente interius: uno Verbo,quia epigenesis facta sint, non meta sis. Itaque stetimas comulio Galeni, ita consulentis, per liaec verba : Cum uniuersa, linquit, bene tibi fuerint explorata, tunc euentus iam tibι sura
considerandis en miam aegrotus iudicatur , febris soluatur, atque abs accidentibus tiberetur, melius fuerit coloratus, pro ratione euacuationis cum melioribus pulsibus, O adsumen dum robustior, haec optima crisis est: Si vero ex his aliquid desit , tantum ab optima deficis, anta eu eius, quod deficit vis. Haec Galenus in lib. de Cris. cap. 3. Alia sus erest obiectio, deprompta ex Panoptia Hippoc: -- ' etis, quam ita consti uunt. rio natura vergit, ait Hippocr. eo i. Api, ducere oportet,de maximes per loca conferentia fiat Atqui l -Y - .magis aptum, magis conserens, vel morbo , ut hunκγri e Cipiendo, quam ipsa cutis quomodo ergo transitum humoris .ad Cutem properantis , misso sanguine, reuelles in contra- .rium P Sic alibi Dictator noster aiebat, Reuelleres quo non a Epsd inportet, aperire. Consonat his Vallesius, aiens, nams naturacin Aartem , quampiam inclinat , or tu in aliam vocas, narura
385쪽
. Vetum Aphoris ius intestigi debet sino modo nam ,
oportet explicare Hippocratem , si humor commode exire potest per institutam viam, si satis exeat humor pro minitudinis ratione, si critico modo' exeat, si per merastasim fiat, non per epigenesim. Inio si fors ea via non satis sit humoristbti saburrae exinanientae, maneatq; pars magna humoris in corpom, quae per cutim ob crassitiem exspirare non possit,ut multoties euenit, aperienda sunt aliae viae, recludenda sunt ostia, quae magis pateant exeunti humori; uno verbo adn. . sidia magna veniendum, puta sanguinis missionem, Mi a maciam. Ad summam, non tam extra, quam intus mediis candus est aeger. Enimueris dum ita agimus, non tam respi-
Cimus causam coniunctam, quiann causam curaedentem, Paae intus manens in corpore, ad cutem non properat.
At per sanguinis missionem , per pharmaciam , quando opus est, tollimus humorem noxium, non minori certe adi mento aegri, quam quod praestitit ei natura, mouendo ad ex trii, imo longe maiori.
Non semel visae sunt parotidas soras prodiisse, quae postea
intra corpus remearunt . a vino , in rebus inam ab eo recursu fiebat insignis corporis euacuatio per aluum, per ur, Teae. de nas, & alias patentes corporis vias. Cuius rei extat insigne sebr. pe- exemplum apud Riserium plane notandum. Hoc ipsum sui mittam alios) vidi in Emin. D. M ab Donoo Placentiae, Cardia. qui ad mortem febricitan post paroti ,quae retrocessere in radi. ii maligna, per seisas postea consertim exeuntes, ω purgamina' renum, euasit ab ea morbi trucidentissmi d
Hanc medendi praxim insinuauit nobis F ocrates lilia
Aphor. 4 I. Enimuero consertim erumpente ludore, ob li moris peccantis multitudinem, quanquam per Cutem exeat sudor, conuenientem Regionem, nihilominus vacuationem moliendam clarissime nos docuit Hippocrates, Recole,quetis Iocum illum, oc bene recocta . . Certe
386쪽
Certe cutis non est lacus aptus pro cuiuscunque humoris euacuatione, sed duntaxat fu, ginosi, vaporos, de sustilis. Nequeunt enim humores multi,crasti, viscidi per tenuissimos
illos cutis meatus expurgari, cum neq; per urinas aliquando possint, ut Gaisas monuit lib. T. Meth. Cap. II. Imo dixit Hippocrates, quὀdnnaculae ἰ istae, seu papulae inis malignis fiebribus, non sunt aptae, ad morbum excernendum. Hinc Thomas Minados, ex Consilio Patris Ioannis Baptistae, Lib. Astres monuit, no esse his uelis fidendum, nais nisi accedat alia
siue sponte facta, siue arte elicita corporis euacuatio, qualis 'potissimum est Ian uim melio, velpharmaci exhibitio, omnes ad unum interire solent.
Dribus scriptorum, qui in apparitione Varisiarum, Morbillorum , exanthemuum lodant, imo ingent vena sectionem. ADtacam in medium varios Auctores, ut dicant semientiam, velut coacto Senatu, ut deinceps dubisare de hac re nemini liceat. Dabo hic a Seniores, A mique βεμ, in Medicina viros i possem cragenos afterre, scii abstineo, ob nimiam prolixitatem. Portamiscebo inuicem Auctores, qui de pvulis agunt in . sebribus malignis,& qui de vare is, nam qui in papulis iam .guinem mittunt, multo magis facient in variHis ; qua quam mma pars eorum de Variolis agit, ut legenti pate
Primus,& Anteis anu omnium sit Hippocratex o ui ' Simon, habentis latas pustulas,non probatCorporis oeuacuationem uxta Galeni explicationem, quod perinde est dicer aut sanguinem mittere, autPurgare, ceres utiles sunt
387쪽
purgatis es, eum permagna humorum redundat copia e Boimni' pritu, quadredodat, ausam ruinis detractime, auι purg rione detraxeris , velis autem solum fouere . hoc es Uu calia do=um sementorum dare operam , ut per halitum digeras , certe plus ilius attrahes cria Haec Galal ' a' ; Prodeat 3. Epid. in Critone, item in Caluo LM rissae.in alijs quoque , de quibus agit in prol. 3. Epid. quioinnes peste toxicati fuere , quidquid in contrarium dicat Petr. Salius Diuersus , diuersus ab alijs. An non his omnibus sanguinis missionem utilem suisse dicit,& necessariam factu,
excusans Hippostatem, si forte aliter secerit, ves quia sero vo catus fuerit, vel ob aliud magnum impedimentum Prodeat 3. Avicennas lib. q. lan. I.trac. l. Cap. I O. a do, ait, procedunι vainiolae , nota oponet tunc, ut administretur Phlebotomia, quia scilicet proccdunt Critice, cum aegri alleuiatione ) nisi inueniatur vehementιa re FGIonis D minium materiae, in quo loco videndus est Ioann. Hercu-
Prodeat quarto Aetius χXJ. serm. I o. cap. I 26. qui perinde.
potatas, ven tibisos in principio pestis apparentes, per δεμ
suinis missionem curandas iubet. .
F. Prodeant modo Recentiores, & grauissimi Medici, Adton. a; Altomistitissimis Medicus Neapolitaruis,& Galeni Corculum, qui totum pene e cluxit Pelgamcnum . 'Audiat ira de sebr. pestil. cap. 9. Si Visustula, in , pusula, fera rei quaeutis efflorescemiae per cinem apparuerint, perpendendum n per modum rei sis appareant , - per modum symptomatis . In primo casu non es mittendus se vis on secundo mattendus est ianuis . Subdit postea haec verba vir grauissimus. Secabis itaque venam alis eo euientibus hem , meque enim ab eius moui excretioribus nazura tumuitur unquam . Dein suggitat imperitiam' Medicorum Neapolitanorum, putantium a vena
388쪽
exanthem. in plathora sangui ncm mittit. si ra T. Carosis Mariottus , tecentissimus Medicus Nearet, tanus lib. s. de sebr. Sympti Corrig. cap. 33. ubi de paput. Mexanthem. in plethora sanguinem quoq; mittit., 8. Dani liti paput. appae entibus phlebotomat , non in variolis, prosectotiescio uolum. ' . zzi: 3 9. Duneanus'LEddelius, natione Scotus vir doctissimus , lib. 3. de febr. de curat. variol. & mothil loci in exitu vari larum a sanguinis missione abstinet, nisi raua sit sanguiniscvia in venis , ut eam natura gubernare , O vitiosos humores
σου cMem pro uere nequeas, δ propter copiam grauis sit δε-
ι I ri , in Vallista rana Academia Medicina:I , - aurinime vero Philippi IV. Regis Hispaniarum, & Indiatum Archiater metitissimus, multis probat,& commendat venae: sectionem in apparitione variolarum, exanthemat, de doctissime propugnat , quando scilicet maculis apparentitas, non subsequuntur una victricis natura ,sed relucent signa maxima ,eo turbarioris, febris p
imminet perissim Oita, filis aer auuae da us T. ItaBinuo' p. q. Resol Medici disp. r. Resel. xx. g. iii. smandae eation. iiii. Gabriel Fontanus Iacobi filius ,tr .de febrita cap. xx. ita ait, ubi variolae copiose apparebunt , a platebotomia' abst, nendum erit, propterea caueatur post tres dies, nisi c& hoc nota tota sit Methora , ut agrum a sanguinis abundantia 'nimi aduertamus γ
san nem mittit in septi maligna cum apparitione
389쪽
I 3. Hereales Saxonia magnae praxis Vir ,& in Gymnasio Patavino Prolatar Primarius, lib. 8. de febr. p. 37. an rentibus periculis. cum plenitudine, sanguinem duci iurin. Primo,quia ob plenitudinem distenduntur vasa, ut fibra
nequeant iungi munere suo. Secundo,quia cum venae admodum,sunt resertae sanguine,
orificia ipsarum ita adstringuntur,ut illud quod est conclusum,
e Dabat exemplum Saxonia satis graphicὸ, in distic. urinae, quae, ut docet Galenus lib. de loc. ast. cap. Fit etiam copiam , dc multitudinem urinae, quam nisi denias antea,
I . Hieronymus afercurialis vir undequaq; doctissimus,MEheu' in Medicis libris tum Graecis , tum Latinis , S Aradibus ,ri l.uus. si quis unquam fuit, versatissimus, omnisque litteraturae vir, tradi. de macul. pestis. CF. I o. ita ait. Si non sit missussanguis, O vocemini in progressu ipsius morbi apparentibus maculis debetis videre an vita adsit plenitudo, O an vires condi gyrat,si a sit plenitudo, σ υιres 'remittant, nullum Remessium praestorius esse tione venae, cr nisi per siectam venam exirnaniarur plenitudo , procul dubio statim latis e propagatur putredo est c. Infra vero ait, nisi plenitudo ipsa minuatur, amgebitur in infinitum putredo . rs. Harantius Augenius in Gymnasio Patauino Taurin. Prostabi Primus, lib. x. de febrib. cap. 3. apparentibus v
νι is sanguinem mittit. in magna plerinidiri , ut vereamure oris nasivi extinctionem'. Ei num. 6o. discrimen asscit, cur variolae etiam si magno numero enerantur, non soluant si brim , sudor vero soluat in sebri synocha . Ratio, inquit, es, quia sudor extra corpus educitur ,at variola continentur insuperficie corporis continuitate cutis circumdata . continen F. Etiam in is tibias isternisomisibin .
390쪽
niunt , dein Megaera praxim Medaeam primo loco docens,
sanguinem,& ipse mittit, peticulis, variolis &c. apparentibus , in Misceth Medicinat. Decad. 7. verba eius sunt ista. aeritur an apparentitas vastiotis sit mi tendussi uis, quem nodum soluens Avicenna lib. 4.fen. I. tr. q. is usi esse miserendum in adfuerit mania copia sanguinis cum robore virium, id quod etiam dici debet de omni morbo, nam visupradix, mus, ubi ades indicans praesens, o virtus permistens, nihilqι est quod contra induet ,siue appareant, sitia non ZAEpula ,mις rendus es solvis ex vena secta o c. 1 P. Ioannes Herculanus Veronensis , septicipitis Hydrae morborum domitor, ita feribit ad locum cit. iupta Avicennq. Post variolarum apparitionem, est in quarta,sive alite,non debet feri Phlebotomia, nisi in casu in quo emet magna repletist,
ηam tunc dato quod apparuerint, es apud falcifacienda ni botomra minoratiua, sicilicet a iv.unci usique ad M. Nec propter hanc Phlebotomiam timendum est marenam conuerti interius, est crisim impediri, cum vena in tanta repletione propter levem Phlebotomiam non inaniantur, ita ut trabant maIeriam intra: imo potius virtus alleviata erit potentior ad expellendum residuum. I 8. Ioannes Hollerius Medicus Parisiensis magni nominis,& vir doctissimus l:b. 2. de morb. intern. f. de exanthem. parpul. vario l. morbillis, sic ait In a arisionei ramis eluum
avon est absinere Phlebotomia, cum iam papala in superficie
eorporis eniterint . Eten/m sit aliquasdo praeoptavit, ,- plurimum reliquum sit in corpore , urgeat vehementer dim
repetuat, vena secanda est. '.
I9. Iacobus Primerosius vir cI. substribit lib. 4. de se .
Cap. I . de variol. & morbillis.. L . Ioannes Heurnius vir doctissimus , apparentibus 'Veliam tundi iubet lib. d. degebr. cap. I p. Audite,