Sancti Agobardi archiepiscopi Lugdunensis Opera. Item epistolae et opuscula Leidradi et Amulonis archiepiscoporum Lugdunensium. Stephanus Baluzius Tutelensis in unum collegit, emendavit, notisque illustravit

11쪽

ΡRAEFATIO, tibi persuadebis , Lector , postquam ex collatione

hujus nostrae editionis cum Massoniana agnoveris quam deformatus antea decoloratusque fuerit Agobardus , innumerisque propemodum locis videris

emendatum.

Damus igitur tibi novam Agobardi editionem, emendatam ad fidem codicis quo Massonus est usius, quem nobis ex Bibliotheca Regia subministravit Vir Illustrissimus Nicolaus Coibertus Episcopus Lucionensis. Ac ne quis dubitet quin is sit siremps Massoni liber , haec in fronte codicis scripta sunt manu Il-Iustr.V. Iac. Augusti Thuani. EX LIBRIS PAPIRIIMAS SONI. Tum manu Ioannis Baptistae Massoni, qui librum illum Bibliothecae Regiae dono dodit, ista

totidem literis adjecta sunt. Hac inobreias operai S. a Fapirio A fassono in lucem edita, ad majorem ntim editionis fidem Σιblιothecae Regiae dodo dedi ego Ioa. Bap. Massonus, Regis Elemosinarius, Papiri frater , X VI. Iuli1 , anno salutis millesimo sexcentesimo decimo octavo. LE MAS SON. Quod ideo visum est adnotare, ut omnibus constet hanc nostram editionem bine procuratam ad fidem ejusdemmet codicis quo Massonus utebatur. Magnam porro gratiam debemus omnes Massono, ob servatum Agobardum. Nam cum is, ut ipse scribit in epistola ad Ecclesiam Lugdunensem, Lugduni in vico Mercium libros quaereret, & apud compactorem librorum versaretur ejus rei musa, compactorque ille Agobardi codicem in

membranis perscriptum veteribus notis dilaniare paratus esset, cultrumque ad eam carnificinam manu teneret, vitam illi redemit Massonus ; numerato videlicet pretio libri.

Praeterea admonendus es , Lector , non adeo scrupulosum fuisse me in hac editione , ut non interdum auctorem bync nastrum emendaverim ex ingenio, ubi

12쪽

occasio tulit ; id est, ubi turbata videbatur Agobardi sententia in veteri codice , emendatioque facilis &obvia erat. Quos errores cum libraris esse viderem, non vero Agobardi , optimum factu putavi si tollerem. nec puto quemquam, cui mens sana sit , aegrElaturum. Quanquam si emendatio quaepiam sic tentata videretur alicujus momenti, non dissimulavi emendationem esse meam, ne quem heic deciperet vetusti codicis auctoritas. Praecipue vero hanc regulam constanter ac summa fide servavi in libris editis in causa discidii inter Ludovicum Pium Imperatorem filiosque ejus. quos libros emendavi ad fidem codicis manuscripti ; aut si quid ex recepta lectione mutavi proprio marte, non tacui inter Notas. Res enim videbatur esse magni momenti.

Exhibet autem haec editio , praeter vulgatas jam olim Agobardi lucubrationes, librum ejus adversdsquatuor libros A malari j de divinis officiis , hactenus

ineditum : qui quonam modo ad me pervenerit, paucis expediam. Forte vir clarissimus Antonius Vion Merovallius, ut est prono erga haec studia animo, meis cum communicavit schedam quandam, in qua continebatur elenchus nonnullarum lucubrationum quorundam veterum scriptorum, quae nondum editae fuerant , & extare dicebantur penes clarissimum virum Petrum Franciscum Chis letium Presbyterum e Societate Iesu, qui nunc Divione commoratur. Et erat

scriptus elenchus manu Chissetij. Tum ego plurim sim confidens de Imnanitate viri , epistolam ad eum scripsi, eumqu*gavi ut exemplum Agobar

dicar illius lucubrationis ad me mitteret , ut cum c teris clarissimi scriptoris operibus edi posset. Fecit lubens, ac statim misit ut ex utriusque nostrum literis cognoscere potetis, Lector, quae post hanc praefati nem editae sunt. Interim ea de to scripsi ad clarissi-

13쪽

mum virum, quo ego amico gloriabar, Franciscum Solleiselum Clapierium Patricium Lugdunensem, qui nuper e vita excessit apud Lugdunum. Is ergo quum intellexisset veterem codicem , unde Chimetius hunc librum descripserat, extare in Bibliotheca Petti Marnae si j Senatoris Gratianopolitani Canonicique Viennensis , viri clarissimi ac nobilissimi, ad divini humanique iuris, ut scribebat Clapierius , callentissimi, eum ad se deserri curavit Lugdunum , &hinc Lutetiam ad me statim pro sua erga me amicitia transmisit, ut mox dicam. Enimvero putabam hanc editionem posse incipi statim post Pascha, ac pcrfici demum mense Iunio. Sed spes habendi codicis Maria ani, quam certam faciebat Clapierius, moram huic neFotio attulit. A cessit huic incommodo malum multo gravius, ingens

Oculorum morbus, adeoque gravis, ut etiam timendum mihi fuerit ne oculos perderem, aut saltem alterutrum amitterem. Sed Dei providentia factum est ut huic quoque malo finis optatus daretur. Itaque postquam ex fac aegritudine emersi , neque enim au

deo dicere convaluisse me , delatus est ad me liber Marnae', is ipse nimirum quem Chimetius viderat. Nam in eo scriptum erat, librum fuisse ex Bibliotheca monasterij Bonevallensis in dioecesi Viennensi. Prima ergo mihi cura fuit, ut librum Agobardi adveris Sus Amalarium conferrem cum apographo Chimetij;rum , ut librum de privilegio & jure sacerdotij, qui in eo quoque codice scriptus erat , cum editione Mas soni similiter conferrem. Cor vi etiam, ut hoc quoque obiter moneam , epistolas Aviti Episcopi Viena nensis cum editione Sirmondi, meliori fortean luce aliquando donandas. Et non ita multo post remissus est Iiber ad Clapierium , domino suo bona fide reddendus.

14쪽

Addidi autem huic editioni, ne quid heic deesse Gonqueri posses, Lector , epistolam Papirij Massoni

ad Ecclesiam Lugdunensem , itemque praefationem ejus ad Agobardum, & synopsim operum Agobardi.

Verum illud te monere velim , permulta esse in his Massoni lucubrationibus , quae neque conveniunrmoribus seculi Agobardici, neque conIuunt historiae

illorum temporum. Sed haec ad vivum excutere no

luimus. Si quid tamen illic repereris, quod Notis nostris contrarium sit , existimare omnino debes id to

tum esse contrarium veritati.

Agobardo autem adjungere placuit epistolas duas Leid radi Archiepiscopi Lugdunensis, cui Agobardus

successit, antea cum Agobardi operibus editas a Mal- sono. Sunt autem epistolae illa: valde corruptae , tum ob imperitiam librariorum, tum etiam ob audaciam

monachi cujusdam Insulae Barbarae nobis incogniti, qui glossematis suis omnia turbavit. Si quid ergo emendari facile potuit absque auctoritate vetusti codicis , fecimus. Reliqua meliori tempori seposuimus, si Deus aliquando nancisci faciet veterem epistolarum Leid radi codicem , qui naevis illis careat.

Post Leidradum , sequuntur epistolae &opuscula Amulonis Archiepiscopi Lugdunensis , qui statim

post Agobardum in ea cathedra sedit. Et epistolas quidem ad Theodboldum,& ad Gothescat cum, Amulonis esse nemini dubium hactenus fuit. De opusculis vero non satis constat an sint Amulonis. Verum quia ea Amulonis esse suspicatus est Iacobus Sirmondus, vir eruditissimus, ea gesiderari noluimus in hac nostra collectione. Et edidimus suis locis ejusdem Sirmondi praefationes in opuscula illa Amulonis. Demum addidimus librum Flori Diaconi de eleiactionibus Episcoporum, a Massono pridem editum cum operibus Agob rdi, & a nobis emendatum, quantum fieri potuit.

15쪽

Aeeedunt Notet nostret ad Agobardum ceter6sque scriptores quos diximus. Tum , Appendix Actorum

veterum , quorum in Notis facta mentio est. Et putores in ea appendice contentas ejus esse momenti, ur. non male collocaturus sis operam quam positurus es in Iegendis veteribus illis monumentis. Hqc sunt , Lector de quibus te monendum esse tavi. Vides autem dare me sedulo operam, ne fal-m expectationem tuam. Nam qui proximo anno promiseram novas editiones nonnullorum veterum

Icriptorum , & in his Agobardi, fidem meam, quam tibi obstrictam sciebam, vel hac editione liberare volui. Cumulavi sene beneficium , dum Leidradum, Amulonem , & Florum conjunxi. Hi enim promissi non fuerant. His utere, Lechoi ; & anno sequenti Hildebertum Cenomanensem Arnulphumque Lexoviensem a nobis expecta. Vale.

silaritano

16쪽

Clarissimo eruditissimoque Viro

PETRO FRANCISCOCHIFFLETIO Presbytero Soc. I E S u

S. P. D. O s T edita superiore anno Lupi Abbatis Ferrariensis opera, clim intelligerem promtuas a. me esse in Praefatione novas editiones nonnullorum veteris aevi scriptorum, ac promissi fidem esse praestandam, placuit initium facere ab Agobata do Archiep1scopo Lugdunensi, qui regnante Ludovico Pio floruit , adeo que Lupi fuit aequalis. In hoc ergo sum ut Agobardi opera , cum codice M S. quo Pap. Massonus usus est collata, emendatiora , atque integriora, quantum in me

17쪽

erit, in publicum exire faciam. Et quia

compertum habeo, penes te eXtare Tr

ctatum ejusdem Agobardi contra quatuor libros Amalarq Abbatis, hactenus

ineditum , communitas nostrorum studiorum, tuaque nota humanitas essicit, ut, tamenetsi ignotus sim tibi, Vir clarissime, nulloque te unquam ossicio demeruerim , non dubitem tamen a te petere exemplum illius operis Agobardici, ut cum ceteris clarissimi scriptoris operibus edi possit. Certe in ea sum sententatia, adeoque bene sentio de tua propensione erga viros quibus literaria istna: cnegotia cordi curaeque sunt, ut nullus

dubitem quin me libro illo dones 3 praesertim cum id tibi in antecessiim polli

Cear, non defuturum me ossicio meo in

hac parte, publiceque professurum editionem illius operis tibi uni deberi. Et omnino celeritate utendum est, si quid mihi a te,Vir eruditissime, expectandum est. Nam statim post Pascha, Agobar dus tradetur typographo, sed ei typographo qui diligens est, praesertim quo

ries mea eduntur. Itaque novam istam Agobardicarum lucubrationum editionem absolutam spero fore proximis Κalendis Itinijs, aut certe non multo post.

18쪽

Addam vero Notas meas, ad exemplum Carum quae Cum Lupi operibus editae sunt , prorsusque essicere conabor ut ij qui haec studia amant, quique rectum sapiunt, intelligant non frustra collocata tam in hoc fitisse operam meam. Interim omni studio a te, mi Chimeti, quidni enim te meum appellem λ) contendo,

ut me in tuorum amicorum numero ha

bere velis, itaque existimes, neminem hodie esse qui te magis colat, tibique sit amicior, quam ego sum. Amo enim te Venerorque absque fuco & fallachs,more majorum , planeque, dum mihi animo obversaris, obversaris autem siepissime, Sirmondum mihi videre videor, virum.& candidissimum & eruditissimum &beneficentissimum, &, ut absque invidia loquar, dignum cui tu succederes in his studiis. Vale, Vir clarissime & eruditissime, & amantem redama. Lutetiae XVI. Kal. April. M. DC. LX v.

19쪽

Reverendo dc eruditissimo Viro

PETR. FRANCISCUS CHIFFLETIVS

SALUTEM. GRA Tissi MAE mihi acciderunt

Vir eruditissime ) litterae tuae, xv I. Kal. Aprilis ad me nuper datae. Mitto igitur quod a me petis Agobardi opusculum adversiis Amalarium: quod olim ex codice M S. Bonaevallis, Viennensis pagi, partim manu mea descripsi, partim ab alio descriptum ipse cum au-vographo contuli, ac recentui. An plura in hoc argumentum Agobardus scripserit, non liquet plura certh in antiquis non reperi. De auctoris stylo ac genio tuum judicium esto. Ego quidem ejus censuram haud iniquam existimaverim, si ille ab acrioribus aliquot punctiunculis temperasset, & veteri more Calamum

tinxisset in Christi sanguine, Agni in

maculati, vere mitis & humilis corde. Vale, &me.amare perge. Divione, Vm. Kal. Aprilis, M. DC. LX v.

20쪽

Opusculum Agobardi de privilegio, dc jure sacerdotij, quod habetur in Bhbl. Patrum pag. 1213. in MS. quem vidi codice inscribitur, Epistola Agobardi Episcopi Lugdunensis, de sacerdoti' dignitate,

ad Barnariam Visnnensim Archiepiscopum. Sarnardo Agobardus, sec. Sic Sc in Ecclesia Viennensi, &. in Ecclesiis Romanensi & Ambroniacensi quas fundavit, constanter scribitur Barnar ου, non

autem Bernardua.

CLARISS. ER UDITISSIMO VE

ACcaevi his festis Paschalibus

suavissimas dc humanissimas literas tua3, Vir eruditissime, datas Diviono VIII. Kal. Aprilis, & in eodem fascicu alo, librum Agobardi Archiepiscopi Lugdunensis contra quatuor libros Amala xij Abbatis, quem ad me mitti postula veram prioribus meis ad te literis. Itaque ninil mihi reliquum est, in hac quidem parte, quam ut gratias tibi agam pro hoc be ficio tarn lubenter c aulia