장음표시 사용
112쪽
DB LATINIS ATQUE ITALICIS EPISTOLIS
p. I. De Disolis Dantis .RA Is Theodori Prodromi episolis subnectimus alias item antiquas vel medii avi potius, ut dicere eas solemus ) Latinas episeolas , sive Italicas: quamquam , ut verum loquamur , una es Italica quam vulgamus , nimirum Dantis Aligherii; idque ut faceremus, ea potissimum ratio impulit, quod in rὸcenseditis Dantis operibus atque a Cl. Biscionio illusratis eam non inveniremus ct digna visa es quae in manus homi- . num aliquando Seniret. Non ambigo latine eam a Dante scriptam . Nam praeterquamquod Boccaecitis in Vita Dantis cap. a opera illius recensens latinas dumtaxat i solas memorat, tacet de Etruscis; sece ancora questo
Valoroso Poeta molle pistole prosaice in Latino detile quali ancora apparis cono assai: quod pariter in ejus
113쪽
s6 IR EPIs T DL Asdem vita indicat Leonardus Aretinus; vestigia quadam , deprehendere mihi visus sum Latini sermonis ; praeserimi cum in Augusti voce ludit, ct aucturum eum res Italas non perditurum assirmate quod in his quidem LM
tinis verbis, propter initatem eorum, leporem aliquem habet,in Italicis nullum. Io. Villanus IX. I 3ς. tres pracr-puas commemorat Dantis episolas,easque latine scriptas:
E in tra l'stre sece tre belle pistola , l' una mando alreggimento di Firenete dogliendosi det suo esglio seneta colpa, l' altra mando ali' Imperadore Arrigo, quando era ali' assedio di Brescia, riprendendolodella sua staneta , quasi piosetizando; la terga a' Cardinali Italiani, quando era la vacaetione dopo Papa. Clemente, acciocche s'accordasseio ad eleggere Papa Italiano, tuite in latino con alto deitato,e con eccellenti sentengie, e autoritadi, te quali furono molio commendate da' favi intenditori. Alia ηο tra est ab his tribus quas Villanus indigitat, scripta nimirum ad Romanos Senatores, virosque Italia principes viυο Clemente , tit Henricum Lurremburgicum lubentes Solentesque reciperent. Scriptam credo A. ΜCCCXI. cum
clemens V Cardinalem a Prato Episcopuin intienserit Legatum suum Romam , Henrico pol stante , misit, ut
eum coronarer Imperatorem.Narrat haec Villantis IIc. II.
Nunc dicam de codice ubi eam episolam scriptam reperi. Est hic chartaceus in quarto eleganterer nitide scriptus . Continet aurem primo librum Dan-ris de Monarchia, non latinum, qualis apud.Schardium in Syntagmate reperitur, editumque non multos ante
114쪽
S a c. XIV. I et XV. s C R I P r. . 87 annos Genrea, sed Italice versum a Mastio Ficino,pm ma hac episola, quam visum es hic exhibere; Dante Alingliteri A per patria celeste , per habitatione Fiolentino , di stirpe Angelico , in professione Philos pho poetico, benche non pariasii in lingua con quel facio piare de Philosophi , interprete delia verita . Platone; nientedimeno in ispirito parto in modo
con tui, chedi molle sententie Platoniche adorno i libri suoi. Et per tale ornamento maxime , illustro tanto la citia Florentina , che cosi bene Firenete di Dante , come Dante di Firenete si polrebbe dire. Tre regni troviamo scripti net nostro rectissimo duce Platone; uno de beati, laltro de' miseri, l' Utro de' peregrini. Beati chlama quegli che sono alia cista di vita restituti: miseri quegli che persempre ne sono privati; peregrini quegli che tuoridi deita citia sono , ma non giudicati in sempiterno exilio. In questo tergo ordine pone lucti i viventi , dc de' morti quella parte , che a temporale pur gatione e deputata . .esto ordine Platonico prima segui Virgilio: questo sequi Dante di pol colvaso di Virgilio bovendo alle Platoniche senti. Et perti dei regno de' beati & de'miseri & de peregrini
a Stea ob doctrinam quam liber hie eontinet istar eos recensetur, quorum is stio est christianis hominibus interdicta.
115쪽
ti gli liuomini; dipol adgiunge questo apparienersis popolo Romano; ultimo pi ova che dceto Imperio dat sommo Iddio seneta mereto det Papa di- pende . Questo libro composto da Dante in lingua latina , accio he sia a piu leggenti comune , Marsilio vostro dilectissimi miei da voi exortato,di limgua latina in Tostana ad voi tradotio dirigeta. L' antica nostra amicietia & disputatione di similicose intra noi frequentata, richiede che prima conuoi questa tra3uctione comunichi; e voi agit altridi pol, se vi pare, ne sacciate parte. Deinde habet epistolam ad Henricum Imperatorem ; cpua tamem discrepat aliquanto ab ea quam a Cl. Biseionio editum Didi ;- quod etiam argumento estuarine fuse a Dante scriptam. Notabilis es subscriptio quam edita non habet; Scripta in Tostanella foeto la fonte d'Arno ne li' anno primo dei corrimento ad Ytalia dei divino & felicissimo Arrigo net M cccx I. Atque hinc scilicet nolimus , eo anno primum ad Italiam cum exercitu venisse Henricum , de quo D. Villanus lib. IX. cap. ΙΑ. Hanc episο-
Iam sequitur alia quam vulgamus ; subjiciuntur loca
quaedam ex Vita nova partim prosa oratrone, partim versu ex pag. 19. a 6. 38. ΦO. 8a. toln. I. Oper. Dant. edit. Venet. 174 I. Denique Dantis , Petrarche, Βογcatii vita et Leonando Aretinoscrip a . y. IIo.
116쪽
s acu Lo XIV. ET X V. 8 p. II. De Epistolis Petrarchae. Francisci Petrarcha visolas saepius editas fui spnemo ignorat: sed illud quoque viri eruditi norunt,
complures extare praeterea , quae necdum lucem viderunt; non quod digna habita non sint, qua aliis ejusdem adjungerentur, sed vel earum copia sunt enim profecto multa vel negligentia aliqua, qua ii qui ejus opera ediderunt,in ricti hominis scriptis recognoscendis usi esse videntur . Non temere me hoc de illis rmare , sciunt qui sunt pauIO in iis legendis aut inves andis versati. Nam quod primum praecipuumque esse solet vulgantibus aliorum scripta, ut celebriores saltem editiones perUesi-gent, ne minus ipsi suam perfectam exhibeant, ct laboris atque Opera impendium majus faciant quam necessees; id episolarumsive etiam operum Petrarcha editores omnino neglexerunt. Ac de editione quidem illa liquor operum Petrarchae , qua es in manibus omnium ,
Basileensi ex Henrici Petri ossicina a. Is 8 I. Qid enim illasibi Oolunt Io: Mechsettensis , quibus, sudandum sibi profecto multum sitisse ait, Petrarcha operibus colligendis . Atqui antea collecta crvulgata fuerant per Simonem Papiensem dictum Bevilaquam A. D. M DIII. die xv. Iulii Venetiis: nec ipse ferme alia exhibuit, aut viajori est diligentia usus .eriam, epistolas nam de his nunc loquor earumque collocationein qua utrobique es, si quis conferre inter se malit, videbit multo forrasse Venetam commodiorem
117쪽
yo IN EPISTOLA .s 6se Basiliens. Cur enim cereris qua de Petrarchae laurea agunt episeolis , ct in Veneta editione pos epist. 3. libri 1 v. Familiarium collocantur omnes, lina inleensi diffracta reperitur a reliquis post ep. I. lib. v pCur episola Clementi V. Febris tua , quae est in Veneta editione ultima libri v. familiar. omissis es eo loco , ct in alium rejecta pUt Apologiam contra Galli calumnias pag. 1o36 8 Cur ultima episolarum sine titulo, Praecipitium horret epistola repraesentata tomo I. pag. s 3I Z Nec vero scio, an Opportunius quae es in Veneta illa editione 7. 8. libri v. Senilium , atque harum prima adjectam in me habet salutationem; nrraque perpetua unius episeola modo ct titulo , salutatione illa
omissa , datast tom. I. pag. Ss. qua etiam ratrone I .ep. libri I v. Senit. Veneta editionis Non vereor ne me invideas,in Basileens inter Tractatus recensetur tom. I.
pag. 386. Proferri possunt id genus praeterea multa. Nec vero ira Venetam editionem illam laudamus qliasinihil habear quod reprehendatur , imo reprehendi nonnulla possvnx ex eo peccarorum genere quod nemo facile ignoscat: ut cum idem bis positum nec Iocis adeo distantibus reperitur . Ita episola libri v III. Famili rium Iaa. tota quanta est rursum inculcatur libro XI. Senilium ep. XI. Item epi sola xx I I. sine titulo, licet sane longior, denuo exhibetur libro xv. Senilium ep. 6. Disola vero g. lib. XI II. Senit. Ut nuncupatoria libride sui ipsius & multorum ignorantia, qua rursum Iocatur cum eo libro in eius tomi me . omittam quod peccatum ipse a se fatetur, cum libro VI II. FD miliar.
118쪽
Sac. XIV. ET XV. SCRIPT. 9 Imiliar. dispescuit elisolam unam in duas Iao. ct Ia I.
atque extremam prαterea partem omisit, quam raeprosentat pos epistolam s6. ex iis quas subjecit epi solis Senilium . Placuit haec adnotares forte afui aliquando futura sunt,oesmul ut vicem summi viri dolerem, qui
nec diligentes editores librorum suorum irruenire potuit, nec , quia multis ex locis cognsi potes, satis peritos. Vidi, praeter has operum latinorum omnium editiones duas , duas etiam episolarum . Prima Familiares tantum complectittir libris v I 1.in quarto uti dicere solemus , atque in me habet temporis noram ascriptam;
Impreta in urbe Venet. operi per Ioli: Gregor. de Gregoriis fratres salix imponitur finis. Castiga- tumeth autem qua scri potuit diligentia a Sebastiano Manilio Romano civi, viro haud illiterato,
humanae restaurationis anno MCCc CLXXXXII. Idib. Sept. Augustino Barbadico Serenissimo Venetiarum Principe remp. tenente . Altera es episolarum Omnium editio in ociato Coloniae Allobrogum apud Samuelem Crispinum MDCI. Additur in ejus commendationem opus non paucis mendis repurgatum dc
multis epistolis auctum ex vetusto codice Bibliothecae J. Chalasi I. C. Addita Sero dicuntur in episola
ad lectorem episolae numero LXI.Primam harum editionum secutus videtιιr Venetus alter editor A. ΜDIII. nam addita reperitur tantum ultima, ides libri v I M. 1aa. ea nimirum , cujus posea oblitus , ilenum eamdem repraesentaGit lib. v I. senilium; cum ibi serrasse in earum visolarum editione antiquiore reperisset . Praeterea
119쪽
' ρa IN EPIs et o LAs cum hanc editione ibi proposui Dei;qua una erat episo- Iu dispescuit in duas Iao. ct Ia I. relicta extrema parte , ut diximus ; prorsus ut in Veneta illa antiquiore factum fuerat . . sare hanc editionem , opinor, ille designavit, cum errarum hoc suum emendans scribit et Primi qui has epistolas Venetiis & in Germania impresserunt, malorum scriptorum secuti copiam, imperfecte posuerunt. Germanicam hanc aliam , quae hic appellatur , eam puto , intellexit quae aliqua continet opera Petrarchye hoc titulo : Librorum Francisci Petrarchae Basileae impressorum Annotatio : hi Sero libri sunt, Eclogax II., de vita solit. lib. a. , de remediis utriusque fortuna libri a. ,hbri de consi tu curarum suarum, colloquium trium dierum , de vera sapientia diai. a. ,de rebus memorandis libri 3., contra m dicum objurgantem invectivarum libri A., epi solarum de rebus familiar. libri 8., Di solarumsine titulo lib. I., ad Carolum IV. Romanorum Regem epis. I. , de sudiο-rum suorum secessibus ad poteritatem ep. I. , septem Psalmi Paenitentiales , epitome illis trium virorum ,
ejusdem supplementum, Bratenuli de Rambaldis supplementum . Atque in hujus me legitur; Explicit liber Augustalis Benvenuti de Rambaldis cum pluribus aliis opusculis Francisci Petrarchae impressis Basleae per Magistrum Iohannem de Amerbach a. salutiferi virginalis partus 1 9 . spi sola vero sisse habent ut in antiquiori edit. . Vidi posea in Barberina Bibliotheca Basileensem editionem operum Petrarcha an-
120쪽
S.C U I. o X I V. 3 T X V. Bibl. Editionem vero operum omnium Petrarcha Luσ-dunensem a. 16OI. apud Samuelem Crispinum , Πο-mas Pope pag. -34. quam veritus aliquando sum, ut ea esset episolarum dumtaxat, de qua jam dixi. Odex , ex quo litteras Petrarchae duas exhibitu- .ri sumus , es chartaceus in solio seculo pso XΙv. seriptus , ct res multas variasique continet, quas ad usum suum collegisse quidam ejus seculi vir non indoctus videtur ; extremam vero libri partem uni Petrarcha reservavit . Et primo sententias ejus quasdam ex Bucolicis collegit, praefixo ; Utiliora Pe trarchae in Bucolica . Deinde idem in episolis aggressus es titulo simili; Moralia utiliora extracta de epistolis editis per laureatum Petrarcham. Itque ex his qua ipse excerpsi duo colligimus I. episolarum familiarium Petrarcha fuisse in mss codd. libros XXI v. , quot etiam continere codicem in Bibliotheca Olbertina 8 a. totis es Oudin. in supplem. Non ita vero numeratas, quod octo familiarium adderentur libri xv I. Senilium, ex recensitis putea inius Senilium litteris consat, ex ex titulis qui hic pariter nonnullarum episolarum praescribuntur, ut libri xv II. 3. Guidoni Archiepiscopo Januensi , quando Ianua fuit devicta; ex I. xx. Ad Caesarem gratulatio de adventu; qua in Senilibus nequaquam numer tur ; hae vero pinremapsta es in editione Coloniensi prima libro x. Familiar. Disolas etiam ad viros quosdam ex veteribus illustriores h buissenotrum saltem numero x. II. ex eo patet, quo ex Hι duodecima excerpsit quadam. Deinde eruitur or , Δ