Prælectiones academicæ in duos tit. singulares iuris canonici 1. De decimis, primitijs, & oblationibus. 2. De vsuris. in quo & de antichresi & censibus siue reditibus annuis. Omnia in certa capita lectoris gratia coniecta. Auctore Henrico Canisio Nou

411쪽

DE Vs VR. ET CENsIB. Eo, argentea mutuo data sibi in instrumem to curent monetam auream inscribi.

- item, quod aliqui sunt qui quidem . is

mutuent pecuniam, nulla e contra con-

situla pecunia numerata, sed merce quadam in se magni valoris, sed viliori

precio aestimatam,qua creditor&sum- mam capitalem suam & magnum com- modum etiam duplo vel triplo maius, consequatur.

Item aliqui sunt qui pecuniam suam mutuent his conditionibus siue pactio. nibus iniquis; ut mutuarius ad quatuor nundinas sequentes quae ipsi praefixae

sunt, certum censium nominatum pena dat, vel pecuniam exoluat quae inter-

dum transcendit viginti in singulacen

exemplis enumeratis δειbdit deinde Carolus V. '

Quia igitur huiusmodi & similes

contractus, Item quia usura in se impia

est, ungotilich iure communi scripto,& in ordinatione nostra & Imperij An-

412쪽

axo CONSTIT. ΙMPr no I OO. grauiter interdicta e Idcirco nos, adhibito consilio, scientia,& assensu, nostri & Sacri Imperi j 'Electorum, Principum& Statuum , eandein ordinationem ex iusta scientia renouam ux& confirmamus; statuentes, ordinantes& volentes, quod huiusmodi usurarii contractus dc conuentiones,omnino 3e penitus post publicationem huius factam, evitentur & per neminem cuius cunque dignitatis aut status ineantur aut 3 n usum recipiantur: praecipiendo insuper iudicibus ecclesiastieis de secularibus, ut si quando tales usurarij con- ' tractus coram proponantur, declarenteos inualidos,infirmos& irritos esse: sicut&nos quoque hisce, inualidiss&i

ritos declaramus&pronunciamus, neq; executioni mandandos esse. Praeterea 'is qui talem contractum usi rarium cx- .ercuerit quartam partem capitalis si im-m te amittet in poenam Magutratui sito ciuili applicandam. Qui tamen Magi stratus si sciens id neglexerit, superior . eius, & hoc item negligente praefectus

413쪽

DE V sv R. ET CENSI p. strapisci Magistratum in poenam aliquam

nominatim, Veluti duarum, trium vel , quatuor marcarum auri puri,accusabie .& recipiet. /Εt quia redemptiones censuum ubique terrarum communiter receptae

sunt,non debent inposterum pro cen tum capitalis summae ultra quinque dari & accipi, uti moris est, Item instrumentiam redemptionis fieri debet, ve ' ius redimendi est. Quicquid ultra acceptum vel conuentum fuerit, Volumus

id usurae loco haberi &aestimari, &ve . supra dictum est,puniri.

CArolus v. bae constitutione sua etiam eis species conuentionum abrogat, ut in fraudem usurarum quae proprie de iure ciuili in mutuo, adeoque in pecunia numerata potissimum consistunt creditores varie essingunt non attendentes tam de iure diuino quam Canonico quantibet aecessionem rei aestimatae ad sortem princi- palem,usurae nomine contineri, Lucae 6. mutuum date, nihilinde iterantes. Tr4.q. 3 .c.consuluis. 1 o extra de suruicum similibuν

414쪽

supra cap. I. a me citatis. Quod ipse Imperator his multis allatis exemplis docet & illustrat: Declarando & huiusmodi contractus esse nullos&irritos;adiecta quoque poena in usurarios amissio- finis quartae partis sortis,Magistratui inferendae Alicrum quod hac constitutione continetur, est de redemptione census annui, qua & ipsa eminptio census comprehenditur, quamve non vult excedere quincunces, id est, quinque annua pro centum. quod non est in conuitutione Maximiliani I. Eadem quoque poena constituta in transigre rem,quae ante in usurarium.

Idem Carolus V. Imp. cae gusta

Anno eodem titulo.

HAc constitutione eadem repetitquς superiore constitutione sua:nisi quod in penul. ρ huius constitutionis explicatius quaedam addat, quod attinet ad redemptionem census siluereditus. Verba eiusdem1 ,haec sunt.

415쪽

II alatine. Quia Vero redemptio cem sius ubique terrarum communiter re- cepta sit: ideo non nisi centum florenis,

ouinque florenti annui census, Ut con si iam est emi debent. & renuntiatio i

416쪽

I4 CONsΤIT. ΙMPp. cunq; forma ea concepta sit in instrumento. Et siquid ultra datum, acceptu vel tractatum fuerit; Volumus id&alia omnia inconuenientia pacta, siue con- Uentiones, tanquam usurarias & infimmas censeri, haberi, neq; per iudicem de eis cognosci, vel pronunciari, sed magis ut ante dictum est, puniri oportere.

Notatio . .

HIe aperte refellitur eorum error, qui putant, in persona emptoris concipi posse itis redimendi, hoc est, ut emptor possit quandocunque vel post certum lcmpus cogere venditorem ad redimendum censum siue reditum annuum:cuitaredemptio no nisi in sola venditoris per na,id est debitoris permittatur adiecta poena. Similis conditio est in Extrauag. Martini V. Celestini III. &PjV.de quibus su p.c. Io.

I ximilianus I L in Comiti

priore constit.sua, paulo ante med. in si aus massen. his verbis utitur:

417쪽

contractus foenerati iij qui semper Imperio magna incommoda &pernitiem attulerunt)iure communi &quibusdam nostri Imperij Recessibus interdicti sint,superfluum est repetere. QUO' Circa nos iudici Camerali & Asi fibribus praecipimus, in huiusmodi rebus, quod semel statutum est, in ulteriorem deliberationem ne trahant.

Notatio.

PErius commune intelligitur ius canonicu, eo quod ubiq; illud in scholis&iudicijs recepinsit. Similiter& ius ciuile,quoadusuras supra modupriscriptaim in l. eos. 26. g. I. C. de usui . couentas, Nam quq intra modum d. f. r.c5ceptetsent,no minussublatssunt,utpote iuri diuino repugnares. Vt sip. c.I. coprobaui,ac proinde rectius&in his re-

418쪽

curritur adius Canonicum, propter generalem regulam Innocentii III.in Concit.generali Later. qua omni constitutioni & consuetudini diuino iuri cotrariete derogatur: Extat in c.vl.ex.de priscr.

f Adem repetit &confirmat quae p. - statuit Carolus V. nihil fere immutato vel addito quod hic repetere necesse sit: nisi quod hic nouus M. ad ij ciatur de Obstagijs;cuius verba haec sunt :

419쪽

Imperij politica ordinatione Annom. 8. Augustae publicata, singulariteri prouisum sit, quid fieri debeat ubi obli- gatio cessus facta est, cum fidei ustaribus in obstagium citandis siue monendisse Nihilominus, cum hactenus huius Ohi stagi j abusum prospexerimus, & tam fi-l deiussores qua debitores eo ipso in ex

tremam perniciem tendant, nihilo ta- , mea magis conssiliis creditorum ratio-

420쪽

13 CONso T. IM P. nibus, quibus sblui non potest: Idcirco volumus omnino, ne obstagia in posterum obligationibus inserantur,& in se za, tanquam iure publico interdicta per se irrita sint:&consequenter neminem fideiussorum nec debitorum ad obstagium teneri, neque hospiti ad quem, forte de facto obseruatum fuit obsta-Sium, expensarum nomine obligari.

Notatio.

VT in obligationibus alij maioris securitatis

causa accedere selet pignus siue hypotheca. l.contrahitur a .cum sequenti. f. pignoribus,vel fideiussores . vntis vel plurcs. l. i. 'de fideiussorib. tit. Instit. in princ er g. liplures.eod.tit. ita & in hac obligatione census soluendi. De pignore vel

hypotheca constat ex e.Is e. r. ins de suris, trauag. communibus Martini H π Calixti III. σPj Q supra recitatis,s ex li. 2. G' l. c. C. depignori actio. De fidei utaribus colligitur exla. restripto. 9.ex de iurei lirando, ex r.exposita.II.ext. de arbitris. qui tamen sub obstagii fide obligati, hoc Lliberantur. Est autem obstagium, quando fideiussor promisit de perseuerado vel sistendo se certo in loco donec dcbitor selutionem fecerit. V nit a veibo obsidis, unde Itali obstagium deri u