Titi Livii Historiarum romanarum libri qui supersunt ex recensione Io. Nic. Madvigi Libros a vicesimo primo ad vicesimo quintum continens

1쪽

opuscula acule ea.

Ab ipso colibeta, emendata, auein.

Innold: De L. Apuleii fragmentis de orthographia nuper inventis. De locis aliquot Iuvenalis interpretandis disputatio. - De loco Ciceronis in libro IV de re publica ad ordinis equestris instituta spectante disputatio. - De L. Attii didascalicis commentatio. - Praelatio editioni orationum selectarum Ciceronis praeposita. - Do emendatione locorum aliquot orationum Ciceronianarum. - De locis aliquot selectarum Ciceronis orationum disputatio altera. - Do iure et eondicione coloniarum populi Romani quaestio historica. - De aliquot lacunis eodicum Lucretii. - De locis aliquot Ciperonis orationum Verrinarum ' dissertatio oritica. - Do emendatione aliquot locorum orationis Tullianae pro M. Caelio disputatio. - Do emendandis Ciceronis orationibus pro P. Sestio et in P. Vatinium disputatio.

Indhoid: De emendandis Ciceronis orationibus de provinciis consularibus et pro Balbo disputatio. - De sormarum quarundam verbi Latini nntura et usu disputatio. - De emendandis Ciceronis libris de legibus disputatio. - De locis aliquot Iuvenalis explicandis disputatio altera. De locis quibusdam grammaticae Latinae nil monitiones et observationes. - De tribunis aerariis disputatio. - Praelatio editioni Hauniensi Ciceronis Catonis et Laelii praeposita. - Praelatio editioni repetitae Ciceronis orationum selectarum praeposita. - Miscellanen eritica.

M. T. Ciceronissato major et Laelitus sivo do senectute et amicitia dialogi. Recensuit et praelatus est Dr. L. N. Madvig. - 28 Sh.

2쪽

TITI LIVII

LIBRI QUI SUPERSUΝΤ.

EDIDERUNT

4쪽

PRAEFATIO

IO. NIcoLAI MADUIGII. Quoniam iis, quae in praefatione prioris partis huius

voluminis de decem librorum a vicesimo primo ad tricesimum tractatione diximus, nihil nunc est quod addamus, praefandi totum negotium eo continebitur, ut, quid nostra recenSio a Weissenborniana in libro vicesimo soxto n. l86l, in reliquis quattuor a. 1858ὶ disserat, eodem, quo in superioribus partibus fecimus, modo eodemqtae auctoritatis annotandae genere indicemus, subinde dissensus causa breviter significata, maxime ubi nova emendatione usi sumus. In libro XXVI Weis-senbornius emendationibus nostris a. 1860 editis usus est. Codicum recentiorum testimonio persaepe dubitationis nota adscribenda suit, quod Drahenborchii silentio credi non potest; nec quod certos aliquot codices ab edita scriptura dissentire aut ei consentire scribit, ceteros consentire aut dissentire certo ubique concludas. Est autem tota haec res minimi nepotius nullius momenti, quoniam, cognita codicis Puteanei aut ubi is deficit, Bambergensis ot Coibertini scriptura, in ceteris id tantum quaeritur, quis primus aut lapsus sit aut coniecturam secerit, nec reseri, utrum aliquid ab Italo XV sseeuli in codice manu scripto an in editione aliqua ex primis emendatum sit. Errores aliquot ab operis Weissenbomii commissos, quos ipse initio scripturae varietatis correxit, in dissensus annotatione omisimus.

Lib. II l. Cap. I, l2 Stellia Atreh. Psicili, supra scripto v. Drahenb. Siculi et ante Graeci) II, 2 auspicatorum My. Em. βω. P auspiciatorum) l0 s. Supplevi lacunam Em. 363. Drah. inter

Ti. Sempronium 3 Quum et cet. Moae minus eleganter hac d

cuntur: ut nemo. . ESSet, ... ESsent. Fortasse Limius scrip- gerat: ut nemo. . sui memor in acie, set praesidio Suis . . .

essent.) l2 sesse, cessisso Gron. P es8e. Drah. esse, milites in

5쪽

acie non stetisse, quum J III. 3 Qui autem scodd. reco. Qui

potui servare absolute interrogatur de servando non 8ervandove; contra de utilitate interrogatur, quid quantumque pro 33e potu

P. Ipse aptissimus erat, quod delectos ducebat, relicto graviore agmine. Prave dicitur cum delectis quam poterat aptissimis.)A vertit. praemissis namque nuntiis cod. un. ree, Crever.) l sese P omnibesseess.) li includeretur eo . recc.' ed. Mediol.

. . . ecepit My. Em. 394 et ante Rupertius. P in serni. . coegit)2 Recipienda fuerat Osingit coniectura: ibi Super stragem incentium. Coedes hominum por stragem elephantorum edita nihil

est.) 3 siam pulsi Fordhh. cum edd. vett.) 4 quam squoJ porta Gron. Dra rab. quam quod porta) 8 E cidit fortasse numerus hominum captorum; Em. 267, ubi omittitur XXVII. 40 II. ll qui habitu Italico II eiss. e P: quihubilitalico. Drah. qui habuit aliquot) gnari) l6 suppl. Alach. post editionem Coloniensem. Drah. Superesset, iis, qui nati in spem J VII, 3 quo iam indo codd. 3 rece., Muret. 6 ad omnia agenda audendaquo eo . recc. y edd. vett.) VIII, 7 ssi ita Romam Alseh. e Pr siet aromam. Drah. si et Romamὶ 9 aegro digrediundum M. P segrediundum. Drah. aegro eundum) IX, 2 dueit sub Casinum. ibi biduo P. Neque per Casinatem agrum Hannmal Casinum duxit neque sub Casinum dueere h. l. recte dicitur. s. fortasse Sub Casino scribendum coniecit.) l Suessanum Cluverius. P Drah. Suessulam) 6 quRm quod allatum erat eursus hominum IM. Em. 365. P quum nilatum erat cursu hominum. Nil scriptura permiram habet orationem. Omnino neque cursus hominum affingentium recte dicitur neque is urbem concitat. l conciverat scodd. pauc. recc P conciliat NI. n duae aliae My. Em. I. P Drah. et aliae) 9 Capenatos aliique Reeolae eius erant. primitias Gron.) i 2 tanti ducis tantique eo . reec. y Ducis nulla facile vestigia in tali re esse poterant. XII, 2 namque et 'Lucanos IU. Drah. Nam- quo ex Lucanis) 8 deseruerant scodd. rece.) i5 iam professis

Εt sine uncis Duk., XIII, 9 Die.rpiabilis exsecrabilisque scodd. recc. y edd. vett. 3 li passum l4 sperat hostis sMm. 2. P perat hostis) tb in eareore, aut ad Pnlum LM. P in carcerem aut palum, id est: at palum, i si stirpis XIV, si proconsulis My. e P procos. Venerat iam Mo in mentem. Quod Flaeotis I9, II unus nominatur, riihil ad hunc laeum valet, ubi Livius aperte Disiligod by Corale

6쪽

ῆ 7 et II, I uti umgue consulem agentem inducit; deinde, ut Mepe, ita narratione, c. I6, I discrepantiam auctorum significat.) 9 misit scodd. recc.J XV, 1 Fulvio scodd. Noe. Alterum e Fulvinatum; Emend. 53, 386 n. eaeir. , 592 n. XTII, 9, II P ex collegio pontificum sententia. 3 sociorum. Latini nominis municipiorum, et num M. Op. Ac. I, 239. Em. 3θθὶ XVI 2 quiritaret suppl. M. Drah. sed dum intor c. a. p. deligatur XVII, 5 insedit. Hasdrubal quum suppl. M. Drah. oecupavit. Hasdrubal, no; alii aliter. Sed longe plura ατ iderunt. Neque enim sola et prima illarum faucium insessione Hasdrubal eo redactus est ut Nispania se cessurum promitteret.) l inde missus My. Em. 396. Longe aliud est convivium mittere, hoc est dimittoro.) 6 coram e Pe Romam My. Em. 366. Drah. Romani I. conseriberent) 7 evadere saltu codd. rece. y Hic erratur ob praecedens o, non erratur g I2.) 12 Fuitne: mittit ad

Neronem, in posterum cet.' Neque enim nuntius colloquium

dissertJ l 3 extemplo queJ codd. recc.'J XVIII, 3 nee tamen Gron. ; Em. 3I3ὶ 4 ut populus proconsuli . . . haberet My.

. 367. Quomodo M. enarrare conatur, nec comitia habere dicitur nec omnino habere, nisi ubi aliquid ab aliquo efflagitatum eique concessum signiscatur.) T s Potest etiam sic scriptum fuisse: P. Cornelius illius, ut est in codd. rece. 3 30 quidnam egissent Znum lavor IM. Em. 397. P egissent novi favor) XIX, 4 aut ut per IV. P et Drah. aut peri 6 mos, quem per

. . SQPVRbRt IVPII OSPer. . SerVabat. Drah. mos, qui . . SEPVRbRtur. Probabiliter Alach. mos per . . . Servatus. Nam imperfectum non satis aptum; eae servatuseu factum servatseu. tum servabat.

8 his miraculis sGron.) l4 virtutium XX, 3 nihil minus quam

verori codd. pauci rece. Ut dicatur nihil aliud quam vereor pro eo quod est modo vereor, sic etiam dici nihil minus quam vereor, hoc est, minimo Vereor, prorsus sine ullo argumento ponitur informa valde dissimili, mireque hie ablegamur ad III, 3, 2, ubi recte et iιsitate dicitur nihil minus timeri potuisse, quam ne; neque enim scriptum est: nihil minus quam timeri, ne ..., Poterat. NXI, l4 Supplementum dubium Wii est. P Murgentiae- terresecutae, pagina Iniente in Murgentiae.) XXII, 2 et 3s Supplev. Fabri et M. Edebatur eae interpolatione: iuniorum doeiuravit T. MRnlium Torq. et T. Otacilium. Manlius, qui 2 et 7 Veturia et Veturium s dem nominis forma hie et g Ioterienda; Voturia confrmatur lapidibus, et facile aberrabatur ad notum in hominibus nomen Veturiorem J T videretur ei My. Em.

7; meminiisso iam edd. vett. P Drah. Videretur, et . . . mΘ-

minisset) 8 arsorint viae uerum est; Em. 3οδ n. P asserint. Ussing quassa sint.) l3 Marcellum sine tincis My. Quum

Livius utrumque consulem creatum praenomine et nomine appe

7쪽

lasset, in altero adscriptum est et pravo loco interpositum cognomen, quo in narrando appellari solet.) XXIII, 5 Anagniae Lov. I, 4. P Drah. Anagnia XXIV, 6 siurisque ac dicionis non potest verum esse, nee c. II, 8 ferendum que ac copulatum; ne et iuris et dicionis quidem dici poterat, distracta una notione in duas separatas; ercidit iacturum poεt eorum: iurisque ne d. eorum facturum. 12 fore Mur. P Drah. eorum) tb Zacynthum - parva. . . nomine habet - eam ... cepit, et sinterpunctionem superiorum restituimuri is Philippum quoque )

XXV 2 ab tergo Salm. P altergo, Dra . alterno 3 Sintiam, in Macedoniam Ruben.; P Drah. sitam in M. 4 et 5 descendit: ud bellum . . . credebat. et relicto M. P descenditineud. Neque interiecta εω sine particula illa sententia ad bellum cet. ferri potest neque et relicto a superioribus avulaum. Koch. quippe) 8 ad frangendos igitur vastaro My. Em. 398. Piid frangendas igitur vast. lo Adversus quos Prob. IIII, M. Em. 369. P adversus quodae. . . imparem aut, si Alach. credimu3, impar; Drah. Adversus quod ... impar) 13 adicerentque t My. Padliberentq. Drah. adhiberentqueJ XXVI, 6 edita sine uncis Uss. Non solum asyndeton ossendit, sed prorma prave editu crimina commemorantur, quum nondum prolata vulgataque sint. Si, quod vulgo edebatur: edita fictaque ab inimicis accipias, quin inimici querentibus ediderint subiecerintque, non dicitur εχ edere et ordo participiorum pravus est) l0 diuturnitatem codd. 2 reee., Creu.; P Dra . diuturnitate) NXVII, 4 sedis 6 incendium profiteretur My. Em. IIo) i i hostilis sine uncis Iss. Vulgo erat et hostiles. Nullae sunt hostiles inimicitiae nec Fulvius rem auget, se hostili modo inimicitias Mercere.) l 2 quia sine uncis My. Em. 3Io n. Ne Senecam quidem Ep. 97, II scripsisse quia vitari metus non posSe, OStendit motus; neque enim pluralis numeri accusativus

ibi ferri potest; scripsit possit.) l6 secutisque M. et M. Psoculisque; Drah. A tolisque) l Romam, speciem praebuit ei. urb. excidio fueJ celeberrimis IM. Em. 309; ac Sabellicus

iam deleverat. Rectissime dicitur formam praebuit. . . ud- ducentis. Eae sormam ortum, princedente e , OrmRm, tum Romam. Drah. Romam praeivit. Celebres homines dicuntur

etiam ULL 2I, 6.J XXVIII, l si itiis gessisset y) 3 praefuerat. consulum do prov. P. Et desideratur gigniscatio eiu3 a quo oratio deinde transfertur aes alia, et consulum pravo laco ponebatur.) 13 fuissent seod. unus reo. XXIX, 3 suam quosque M. Em. 3II. P Drah. suam quisque) l domos suppl. meos. Drah. senatum) 7 posset Voss. My. Em. 392 n. l0 post adversissimas secundae s.flis. Em. 3I2. P post adversae; Drah. primus adversari XXX, io ne nudo IM. Em. 3IM l2 habeamus.

8쪽

duse Uss. Anaret non iubere hoc Marcellum, ne ironice quidem, sed partem hanc esse iniquoe condicionis. XXXI, 2 non quid M. Em. 3I3, ubi tamen addendum tertium Memplum

omissi in codicibus tam XXV, II. 9; nam in quarto XXX. 29, 7 etiam M. tam post relinquentem addidit.) 3 desciverunt a populo Romano; hostibus aperuerunt portas, legatos M. Em. 373. P desciverunt portas legatos) 8 Uss. malit acciderunt l0 necne codd. tres rece. P ne, Drah. nae) il dimissi Siculi alach. e P dimississi li; Drah. dimissis Siculis) XXXII, i diu de sententiis Gron.) 6 acta M. Marc. M. e P: ctnm- marcelli. Dria. decreverunt causa Marcelli. Quae) 8 proiecerunt orantes et obsecrantes codd. rece. Et eae t natum t pollicens hoc M aliique; P potensocconsul. Disit hoc Livius ut L. 33, 5 ingenti praeda potens, id est, elatus. Drah. post haec consul) XXXIII, 3 superesse Alaeh. P superiores se; Drak. superstites esse, i propinquis iamiam cognationibus M. Em.

3I4. Aliter etiam ponitur iamiam cum proraenti tempore, ubi cum vehementia declaratur, quid ea mutato rerum statu

3equatur, ut apud Virg. . En. XII, 676.3 l3 populi Romani Fulvio sw. l quosque. . . dedidero sine uncis tridenturhoec, quin in editionibus omittebantur, eae datographia et correctione, quum 3criptum raset quosque pro quaeque, Ortia erae. Agitur de certis hominibus et eorum rebus. Male aliorum hominum significatio interponitur. l4 plebis i adsint Cobet. Ex adsient ortum in P adsidens.) XXXV. 3 privatim Frob.

I 3I. Non dant privatim, qui lege et edicto iubentur. Altero

modo scripsit Livius o. 36, 4. XXXIV, 6 Iδ.J XXXVI, 3 si quid . . velis, si id prius sMy. Em. 3I4. P si quid . . velis

id) 4 itaque classes. . dare: nobismet My. Em. 3II.) 5 omnes senatores Gron. 6 set libras pondo distributive dicitur, ut millia, asses de singulis millibus, assibus; vid. V, 47, δ, VII, 37, 3, A, Jo, Io, XXXI, IJ, 7; mox, omissa illa signiscatione, libram.) ii aurum argentum C., teste , ο; Em. 693 l prima aut inter My. Em. 3II e P: primaut inter. Drah. prima interjXXXVII, 1 magis sine uncis codd. 2 recc., Gron. immixtis

codd. recc. Vel propter pariter nominativus neces8arius est

XXXVIII, 4 pernicies pertinebat codd. recc.) T cunctatus, et tum quoquo M. Em. p. 3II. Ceterum Emend. p. 2Id, ad Xa

2I, 9, negeso quo errore et oblivione addere neglexi. ad participii et uerbi Initi de eodem subiecto positorum coniunctionem totum illam

disputationem pertinere.) l appellabat M. Em. 3II. Etiam paula

postfori se a petivisit scribendum) 10 posset ID. l l abstitit tamen tam seo . rere. M tament) i 3 ex his XXXIX, 4 habuit sine uncis Duh. Mise enim signiscetur, tres minores naves Quinctium aliunde habuisse.) 5 efficit scod. reo. unus et ali. y edd. vett.) 6 pari sciassiJ Duiliaco by Corale

9쪽

naviuiri s G.ὶ 13 pedestris Fabri: eodem modo M. alterum accipi uult. Paulo ante Archhammer in mare. l4 agminum Ebch. e P: agminus, mpra u scripto t. Drah. agminis) l6 atque ille edd. quoedum vett.: My. Em. 3I6. P Drah. illo atque 2l set D ADeh. P et; Drah. om. 22 compulit, ne urbs Alach. Similiter iam Pal. 2.) XL, i res. Agrigentum interpunction m mu- ωvim 3 6 essoni. spropterJ postremo codd. duo recc.3 7 venit codd. recc.' edd. vett. De eventu et effectu rei aliter venire suum non dicitur.) 17 plerique, et cum in civitatibus M. Em. 3I6. Quin M. opponici non intelligo. Rectissime H hom

nes universi dicuntur eaesules - qui enim aliter omnes Agathyrnoe e83ent y - et Oboerati, magnam autem partem etiam in civitatibus suis capitalis ausi esse et nunc, postquam Ag. ven

rint, rapina visisse.) XLI, 2 superfuerunt scodd. recc.' edd. vett.) ll exercitum 12 Recte Forchhammer miratur, cur Sic lis maior pars defecisse dicatur, quasi Italia omnis defecerit, quum in Italia multo plures sdeles 'socii manserint . in Sicilia, qui fere soli socii fuerant, Syracusani defecerint. Videndum, ne transposita verba sint olimque scriptum fuerit: Italiae maioris partis, Siciliae, Sardiniae.) lT eosdem, quia illic My. Em. 3II 18 De toto hoc novicio supplemento. quod pertinet ad c. 44, I, disi Em. p. 263. Primin editiones non habent nisi brevius illud, quod in aliquot codicibus valde recentibus est. Quam M. auctoritatem secutus sit in iis, in quibus a Drahenborchio discessit, nescio.) 20 in diversas 24 nunc om. 25 sexemplumJ effigiem

Drah. exemplum expressam ad effigiem contra vett. edd. XLII, i peditum tredentis , ita cursum navium moderari si orat- duplex vallum Rhen. MCC passuum Duk. Dra . paullo plus passuum 8 exaestuat aut deficit mare codd. J XLIII, Ttum Opportunissimo portu egregio XLIV. t Contra om. j duae

cum terra P luctu quam armaverat cum terra marique, vatio aliquot litterarum inter armaverat et eum relicto) 2 insedit

My. 6 animum advortit P mercuriumcantanti advortit) l ad oppugnandum M. P ad oppugnandadam. Drah. ad oppugnandam urbem) 8 quod plurumiam codd. rem. pauci) l l ruptim Crev. P Drah. partim) XLV, 7 quingentos adae M. P.

Drah. om. XLVI, I sed quod euntis ad Gron. coniectura non satis certa, δed tamen ipsum Romanos, quod 3equitur, non eos, οδtendere videtur defensores signiscari.ὶ 5 et B inciderunt. ut utrimque .. habebant, tunc ledd. vett. I inciderunt utrimque) T sed ii li Fort. obvius fuisset; Sesbye XLVII, T libras formo sedi vett.; v. Em. 3II; forbasse tamen in recondita loquendi forma retinenda fuerat codicum εcriptura.) l argenti facti Gron. XLVIII, 3 omnis Afri e sed, opinor, pro accusativo) l0 anto tribunal sedd. vett. P an- tribunal l 2 apparatos Rhenan ) l4 ipse se . vett. Heller)

10쪽

XLIX. l quippe cum alibi P Intelligo: quippe in ea re, inqua, L, 2 Celtiberorum adulescenti: Aluccio linterp. mut. 9 erga so osset Rhenan.) LI, 2 quinqueremo captivisquo Μagono M. Em. 3I8. Captivum agrum Liritu dixit II, 48, arma VII, Id, IX, 40, signa VII, 37, navigia X, 2. naves XXVI, 47. 8 in classe acieque nanali l armamentarioque edd. reti. Vid. adc. 24. 6ὶ 9 quassati orant Creo. ς P quassaverant; Brast. quassi erant). Lib. IUll. Cap. l, 5 senserant eodd. rece.) II, 1 litteris

errore, ut videtur. 6 et 7 Baliaris, - elephanti . . . Rcii -; ubi diu. . . Stetit: Primae... Recepere. novum M. Em. 3I9. Pacti

recc. pauci r edd. reti. III, 9 par numerus sociorum eodem edd. vett. P par numerus romanorumue eodem. Mercitum urbanum cum lestionibus urbanis socii explebant. IV, 2 aut

quaeq.) 6 legatos Hispaniam scodd. rece. Vid. praef. rol. I p. 2ad X, 37, I) 15 diem Romae codd. recc. aliquot y edd. reti. V, 2 Fort. retinendum erat eae eulsatis edd. linbuit. Ibi doceι. 4 neminem Siculum, qui fugati metu inde afuerint, non esse; omnis My. Em. 3Iθὶ 5 terram tandem, frugiferam siste .

P nisi. Edd. ni tribuni. . . se interposuissent) 4 Arrenti Hertz. P Arriani. Gron. Afranii) 6 plebis seito 9 iis l4 redit codd.

recc. Ib suelus. . . Crassi, altero loco, sine tincis M. Non solum perquam inelestanter rerba haec bis ponuntur, sed riti sissima1n habent orationis formam, quasi duo homines en sui quisque hominis locum suffecti sint. non in unius uterque. 'fenderat efiam Uss.) l9 tomporis huius Rhen. Lonoe aliter dicitur annus hic, in quo narratio nunc ipsum versatur. VII, 3 s Recte, opinor. Ascensius III3 armis Obsistentem, ea quo steminato η illud natum contrario errore ei, quem notavi . 2I8. Subsistore eum datiso nemo meliorum diu it; nam in epist Bruti apud Cie. ad Fam. XI, Io et subsistero et obsistere prorum est scribendumque sufficero Rumptui; apud Tibullum si Tibullus est. IV, I, I95 solus densis obsistere turmis tuetur consensus codicum alterius yeneris; subsistere natum esι corrissendo, quum inremso ordine scriptum esset densis Solus. Subsistero eum ac salino Lirius bis habet.) li tum

iam Arimini Lor. 4, 5. alii. P tumam arimini. Nihiι hic agitiam.) l6 aut ipsum M. Valerium Laevinum fraicere, aut mittere Duiliaco by Corale