Statuta capitularia Ecclesiae Cathedralis Cracov - iensis: Mandato et ...

281쪽

DECRETA

Cra victo, αε 1 Ma11 lem Ρetrus Gemblini Dei et Apostolicae Sedis gratia piscopiae Craeoviensis, Dux Severiae Uustriis et Admodum Reverendis Ρraelatis, Canonicis, totique Capitulo celesiae Cathedralia rao viensis, Fratribu in Christo dilectis, salutem et nostram piscopalem benedictionem. Ρastoralis curae, et qua per Dei gratiam fungimur licet immeriti, piscopalis sollicitudinis nostrae parte esse dignoscimus ut postquam ex Sancto et salubri Concilii Tridentini praesoripis, Supremi Numinis ope steti, Cathedralia huius oesesiae, Geotia ae Sponsae nostrae, Visitationis opus eliciter peregimus, ea quae ad ipsi regimen et cultus Divini incrementum, aut iam pie ordinata invenimus, aut exinde constituta sunt, servata esse Velimus; at utis sua in id incumbente vigilantia, optato pergant fervore, et Moram interest diligenti perennent opera atque pietate ea propter oum singulare boni regiminis specimen, Sacramve Divinorum offoiorum, et inisteriorem oeconomiam talem in ea repererimus, unde imblandum in alias Dioecesis nostrae colesia derivet exemplum, eo minus loco atque dignitate, quam ipso sui muneris pro et laudabili exercitio caeteris praeesse studeat, reassumptis antiquis et novis Blastrissimorum olim et Reverendissimorum Dominorum Georgii Radrivssu Bernardi acieiovi S. . . Cardinalium, o eu Ty-

282쪽

limi Episcoporum oracoriensium, medemmorum nostro B Statutis, moretia et Reformationibus, quorum hi tenores pro expressis habere Vesumus, hano, quam pro uno utilem et ne Mariam fore iudiearimna, Reformationem nostram praesentis Visitationis Decreto adiungendam et constituendam esse duximus, prout adiungimus et constituimus, eatrum omnium huius S. Collegii raelatorum et Ca- novieorum, Fratrum nostrorum requirentes officium, quatenus ab omnibus et singuli Vobis observetur a ut unusquisque Vestrum, alant acoepit gratiam, in alterutrum illam administret, eo ama sit in Vobis, sed plua omnibus laboretia, quibus Deus in Eoolesia sua plus caeteris honori et eminentiae dedit odorem anavitatis ad omnes aliarum vicinarum Dio estum oeserim, ex observantia Ie- et diaeiplinae Molesiasticae praebentea, praemium illud immaroeaeibile toreae beatitudinis a Deo optimo Maximo accepturi. to omnia igitur debitum ultum et omnem Venerationem circa SS. ueharistiae Sacramentum non minus OnserVari quam augerio lantea, statuimus: doneo inchoata fundatio Ministrorum SS. S

oramenti ab Illustri et Admodnm Reverendo Domino uini bini Cmonio Cracorienas perficiatur, ut abhino unus ex oenitentiariis Communitatis Vicariorum, per Venerabile Capitulum ad id deligendus et deputandus, uti ab Horis coturnis liber diligentem custodiae, ministerii et reverentiae habeat curam, poenis alioquin nostro Vel Suooemorum nostrorum arbitrio reservatis puniendus. Abolem

que exinde antiquam consuetudinem, qua administerium huiusmodi Moarius pro tempore Hebdomadarius obligabatur. Praedecessorum nostrorum, ne non Venerabilia Capituli ordinationibus insistentes, sub arbitrariis eiusdem Venerabilis Capituli poenia prohibemus ne deinceps liceat ulli Votiva tabellas, tam ad pulchrum D. Tutelaris S. Sinnistat, quam ad Crucifixi, aut quas-Via alias imagines sacras appendere sine scit et expressa licentia Moeoustodum, qui illas simul et miracula, si dignum iudicaverint in quo oonsilium plurium si unius ex oenitentiariis sequentud, in libro sortivo speetaliter ad hoc comparato, per aliquem Notarium publicum connotari facient, et non alias, nec aliter recipiantur. Ne fi equentiore ter eodemque ad Sacrificiamissarum importune concurrente, ait distractionis aut confusionis occasio, publio

283쪽

tam hac in parte per Venerabile Capitulum ordinationem ab omnibus observari mandamus, ac ne ad Altare S. Crucifixi, quod eat pro Defunctis privilegiarum, tum ad Sepulchrum S. Sinniviai, -- piam resbyterorum etiam aliunde venientium, in aestu et licentia

Vioecustodum celebrare praesumat, sub poena excommunicationis Et

tuimus cieri tamen maioris, raelatorum in dignitate, gradu aut oueficio existentium, debitam habebunt rationem Moecustodes. Clerus Ecclesiae istius ad cantum, tam in horo, quam extra Chorum in Capellis obligatus monetur, quatenus devote lente et attente, servat debito et ompetenti reviri interstitio, non festinanter et perfunctorie mola aua decantet, quae quidem iuxta morem et usum Ecclesiae istius diebus ferialibus hora sexta Horologii medii in sestis hora quinta inchoent, ita ut ad minus hora undecima finiant, nisi pro interveniente necessitate aliter ordinari expedierit. Haescript Rubricarum artyrologii Romani inhaerentes, ac

inadvertentiam mori hactenus durantem orrigentes, decernimus ut amodo iuxta novam ab Admodum Reverendo olim Andrea Ham-koNisi . . . ad usum Dioecesis nostrae correctionem et ordina ne conscriptam et typis mandatam, artyrologium eiusmodi in horo decantetur. Ne oonsuetae issae maiores conventuales diebus festivis, Processiones, Conciones ac Anniversaria personali praesentia raelatorum et Canonicorum destituantur, ad quam tamen omnes et ianguli vinonio S. Canonum et huius Ecclesiae Statutorum obligantur, ordinamus quatenus nemini suprascriptis durantibus officiis, ioeat Μissam extra locum et 0motum audire, nec celebrare, sub poena carentiae fructibu et pane pro rata temporis, aes absens fuIsset. Quod etiam ad minorem Clerum extendimus, et ne tempore Concionis aut rocessionis celebrent, sub poenis nostro arbitrio promulgandis praecipimus. Clerus Omnium Communitatum, nec non beneficiali Eooleaiae

huius superpellicea teneantur interesse Concionibus diebus festivis in eadem Eoolesia fieri solitis. Quorum negligentiam, et sine legitima causa absentiam, poenis ubi sunt institutae, in duplum aucus, plein iubemus ubi vero non sunt institutae, ut adinstar aliorum instituantur, decernimus.

284쪽

Vinum Saoros otismissae Sacrificiis ut abhino quantum fieri poterit, optimum, etiam transmarinum provideatur, iniungimus. Cum raelato, Canonico ad elebrandam issam intrantem oriatiam, non nisi ingrediatur famulus unus. Cuius ut facilior memoria habeatur, amatur tabella prae foribus Sacristiae, quae vulgaricidiomate admoneat sub poena excommunicationis. Praedecessorum nostrorum antiquis inhaerendo praescriptis, penassem tabellam ad Altare malua loco commodiore affigi mandamus, ne quis resbyterorum, Clericorum et Saecularium, motis antinnisterio adscriptus istius Ecclesiae, intra Divina officia, sine Su- perpellico ingrediatur locum resisterii sub poena excommunicationiS. Praelatos et Canonicos Fratres nostros monitos esse Volumus,

ut insata, officiis, nec non Anniversariis Defunctorum oum debita attentione, devotione, silentio et absque colloquiis intersint, sub poena amissionis distributionum illius diei. Ut tanto melius qua communia, qua propria bona sua Venerabile Capitulum curare possit, omnibus et singuli ex Capitulo duos die absentiae ab colesia, non tamen festivos, iuxta hactenus receptam et Decret Capitulari firmatam conAuetudinem, quolibet trimestri visitandorum bonorum suorum causa, concedimus et indulgemus, ita tamen, ut si hoc indulto in uno trimestri aliquis usus non fuerit, illud in aliud reservare sibi non possit. Arctivi colesiae et Bibliothecae veteris reformationem toties ante Nos decretam, hactenus tamen neglectam et intermissam, regiminis nostri tempore perficere cupientes, raefectum eiusmodi Ar-ehivi et Bibliotheoae instituimu et designamus Illustrem et Admodum Reverendum Gregorium Borastum I. U. D. Canonicum Creooriensem, Fratrem nostrum, qui Bibliothecam quidem cum aliquo ex Poenitentiariis orianis, Archivum vero cum Venerabilis Capituli Seoretari revidebit, reformabit et in loco commodo collocabit. Iurium, rivilegiorum, o aliarum quarumvis Scripturarum o- Messiae nostrae quomodolibet ervientium indemnitati consulere et interitu obviare pro mei nostro cupientes, decernimus ut omnia Dira, rivilegia et Scripturae eiusmodi, tam piscopalium, quam Capitularim bonorem, nec non aliarum Ecclesiarum, libris ad hoc

285쪽

- - destinatis inscribantur, iuxta modum a rationem a maioribuam tris in Volumino seu odio Privilegiorum antiquorem observat-Ut debita omnium Constitutionum Hampatium, ne non St tutorum a Deoretorum Capitularium observantia haesonus proptα ignorantiam eorundem intermissa, ad praescriptum usum revooetur, praesentibus ordinamus ut amodo et dolaoepa in quolibet eonaeam Capitulorum septimanalium, et praesorum pro Murrentibus tracta-ubus negotiorum, aliquid de eiusmodi Constitutioni a Statutia et Deoreus per ordinem publice legatur. Modum M ordinem tractatuum Capitularium conservaturi, prioribus Praedeceasorum nostrorum a Venerabilia Capituli ha in parte reassumptia ordinationibus, hoc praeterea superaddimus: quod a quispiam Canonicorum, dum aliquod negotium per Vota expeditur, alterius votum interrumpat, privationem voci activae in Capitulo

illa die austineat Ρerioulo damni aut inoommodi, quoquo modo illud contingere

potuisset, obviantea, statuimus ut ex rebus tam colesiae, quam thesauri, et praeserum pretiosis, nihil omnino partioulari alioui commodetur, sine expresso consensu et licentia totiua Venerabilis C pituli, idque sub poena excommunicationis. Quo commodiorem Statutorem et Decretorem suorum scientiam omnes Capitulares teneant, ab eis paterne requirimus quatenus duos ex resbyteris, de quorum prudentia, iudies et dexteritate oonatiterit, eligant, qui aliquod quam brevissimum omnium Statutorem et Decretorum eiusmodi reductorium seu repertorium, etiam constituto operis pretio consciant et conseribant, similiter et onerum, ad quae Venerabile Capitulum tam in ommuni, quam in parumlari ratione acceptarum fundationum quomodolibet obligatur. Culturae illarum raesumonialium et Domorum anonicalium

fabricae conservandae ausa, triennalem nunc intermissam misi nem reVocamus, praecipientes, ut quamprimum expediatur et deinceps observetur ordinamus insuper, ut sub poena privationis quilibet regenuum tam Domus, quam illae suae, circa primam posse

aionem in praesentia otarii capitularis aedificiorum et totius au- pellectilis Inventarium onficiati Frateream illamque valde salutarem orreotionem ad prisunum rigorem instaurare volentes, annuo quos Venerabile Capitulum in

286쪽

Capitulo generali S. Sinnivia in Maio, iuxta praesoriptam onsuetudinem eligere olet, morum Datomorum Censores paterae monemus, ut ossicium suum iuxta Statutum Capitulare desuper editum quam diligentissime exequantur. Quae supra scripta omnia et singula in Venerabilia Capituli oonaeam legi et publioari, ne non debitae mandari exemtioni in virtute sanotae obedientiae mandamus. In quorum fidem, praesentihus manu nostra subscriptis, nostrum Sigillum apponi iussimus. Datum ramulae, Di Deoima quinta ensis Maii, Anno Domini Millesimo moenissimo Quinquagesimo rimo. Ρe a Gembiori Episcopua raooriensis.

287쪽

ST UT SUMMARIA.

Rearii eradorienses Missam defundiorum post rimam, et Vigilias inlagras post completorium, singulis diebus, s specialiter seria quinta pro animaduola Bolesta et aliorum Regum et rincipum Poloniae, tenentur explere ineantu disbus domicidis, festis duplicibns et sabbativis, a diebus per totam Quadragesimam, in quibus festum novem Lectionum tenetur, exceptis Salariantur pro huiusmodi onae offertorio do capite Sancti Manislai, quod alias ras- lati si canonio percipiebant, decem Mois de Zuppa, si duodecim mares demensa piscopali, ut xindo fiant quotidianas distributiones. Drtur sontentia recommunieationis ipso facto in transgressorss. cum inis choros Angstorum. Stat ID. Insta Divina rastati et canonio stant in supfrioribus stallis, Rearii in

inserioribus, scolars in chori medio. Sedus faciens perisoanum, Vel vices suas gerentem puniatur.

Quoniam eis rio os in sortem. Stat V . Praelati, canonidi, Altaristas, Rearii, ansionarii, saltaristae si molari boneficiati dolosias eraeoviensis sub ossidiis nonnisi sups illiciati, aut cappati,

sub tonsura olfridali, in soclesiam incedant aliter ingressi sententiam excommunicationis ipso laeto nourrunt; non habentes tonsuram per hebdomadarium svangelicum expoliantur. Et si expelli non poterint, mox essetur a divinis, quae eis recedentibus, resumantur celebrantes coram talibus suspensi sunt ab ingressu dolosias, done poeniteant canosllarii et familiares regii ex permissione audient Divina, issa horali, ista et Non expletis.

288쪽

cum snsfidium dari. 8tat. D. Prastati si canonio tantummodo eradorienses, et nulli alii insinores, ad Maius Altars flabrent, iuxta vicem hobdomadarum. Negligon punitur in duabus marcis, quarum medietas edat celebranti, medietas pro luminaribus, quas infra duos mensos tenetur solvere. Rocusans sententiam exoommunicationis in- eum apso laeto, non absolvendus donso satisfecerit. Exsoutio soano et eius vicesgerenti committatur.

cum singulos Praelatos. Mist. Id. Prastati et canonio eradorienses ad tria capitulaasnsralia in lastis Purifleationis Sanetas artas, Sancti Stanislai, si Mohaglis venire tenentur, stibi, nisi aliud grandis suadeat necessitas, sigillo maiori, quod sub tribus ela sum debs tonsi seris, liuras sigillari. Ingrusnte necessitat totiens quotiens poterit tensii capitulum generale voeatis, si patiatur mora, absentibus. Eteonolusio praesentium firma sit, aliorem absentia non obstante. Elovatione in Missa matura laeta, quilibet ingredi tensatur capitulum. Si quis ante ineoptionem Summas non ingreditur, carore debet distributionibus illo dis Sups quo

proouratorum conscientiae onerantur.

Quoniam infinitas si multitudo onoros a. Sta I . Gratiales canonio non recipiantur, recepti nihil iuris anonici habeant, nse teneantur in choro aut capitulo pro canonidis. Deos ut colesia nostra athsdralis. Itat. 3. Metors scelsaiarum in civitate et suburbiis eraeoviensibus dominieis diebus, in festis Iohannis et Haro Evangelistarum, in Rogationibus, Asoensionis Christi, Assumptionis artas, per sos vicarios, processionibus eiusdem scelesias tenentur interesse. A visitatione Archidiaconi propter id exsmpti. In una olla vini, si negisxerint; si vero rebelles, censura scelesiastio per eantorem craeoviensem, aut eius substitutum, puniendi. Ad de eor sm nostras matricis Eoo lssias. Stat. XII).Ρraelati s canonici eradovienses, non obstante, quod alia quaecunque beneficia in aliis seclesiis quibuscunque Dioecessos racoviensis obtinent, ab omni iurisdictions capitulorum, Decanorum, Praepositorum, Arehidiaconorum, Officialium et Iudieum episcopalium generalium et specialium quom mounque perpetuo sint exempti, tracti quoquo non tenentur coram illis respondere, nisi ab Ordinariis sups hoc specialis illis attribuitur saeuitas, et irritatur omnia prooessus in contrarium attemptatus.

Quoniam nonnulli stati m. Quilibet in Episoopum lectus vel assumptus, priusquam de capitulo exeat, iurabit observare firmiter privilogia, libertates, immunitatos, Statuta et Gn-

sustudines eoisaias ciacoriensis.

289쪽

At quia, ut si ipsi. sint XVI .

quilibat Episeopus eradomansis prooessas et eansuras capituli non revoeabis, ad probabit.

Statuimus etiam insups r. 8tat. XVID.

Ιlana. piseopus oraeoviensia decimas in novalibus ob antiquis consu gentes, a rastatis et canonicis craeoviensibus non seipiat. Et quoniam vald eat poriculosum. Mat. VBI .uam, piseopus craooviensis astra si fortalitia cinooriensis piseopa- tua non Ommittat aliis, nisi rastatis si canonidis ad gubemandum. Ιι .m, quod a pras do eas soribus. Mat. XIX . Ilam, Episcopus craeoviensis gratias ps praedeeessores suos personis eo-olasiastisis adtas, firmiter si inviolabiliter observabit. ca. torum, eum omnes tensantur. Stat. XX). Iiam, quotiescunque Aeolosiam eraeoriensem in toto vel in parte aedi Mare oont frit, dabit Episeopus duas partes, capitulam tertiam pro fabrim.

Item, dum rastatos et canonicos in curias spiscopales desesndem conligerit, praeuratores uriarum tenentur eos expensis eoessariis, iuxta deosntiamst obsora antiam veterem, procurare.

Ρraetero statuimus Sta XXII).uam, si Episcopum et Capitulum craooviens aliqua negotia ardua ΕΟ-olsinas apud Papam, Rogem et Principes expedire, promovere, vel vexationesrsdimers contigerit, medistatem sumptuum praestabit Episeopus, alteram capitulum et clerus, pro qua exigenda aqsiste Capitulo pisoopus. Tandem statuimus Stat. XXIII).Itam, Episcopus non in ponet aliquas colisorus in clerum, sine consensu capituli, qui isto pecuniam in dolosiam reponent scolisolam. Ne remanebunt, nisi do oonsons capituli, vel ad minus procuriastrum. caeis rum statuimus, quod vicarii odissias nostras. Ἀ8ta XXIV . Ad eoclesias paroohials tas ollatione aptisti, non debent alii promρ- veri, nisi vicarii, vel scholae magister. Sed promoti lanantur vioarias et altam, quas ommuniter vel divisim in Ecclesia craeoviens obtinant, dimittere. cum seundum lagitimas Sa notiones. 8tat. XIV . Praelati a canonio eraeovisnsos liberam absant f rebus mobilibus testandi potssisum, proeuratores capitulitas bonis intastatorum se ini indisii

290쪽

stras consilio capituli oneralis bona derelicta in praemium servitorum, solutionem debitorum, et pios usus eonvertant. Impedito, res et oecupatores maiori sontantia innodantur ipso Mis. Deformitatam si ignominiam 'stat. XXVII). Ne in dolosia raoovisnsi committatur deformitas in aliis vigona Eoelestis, nullus vicarius anonicalis, aut ecclesiam parochialem, aut bonineium euratum consecutus, ministret per substitutum contrarium dioisns privatur ipso laeto learia habita et habenda canonicus quoque fine teneatur alterum praesentare, instituendum a Decano recludendus a refectionibus et capitulo, si inhabilis onaondus ad domum et villam praestimonialem, si non praesentati Et statutum prassens exundstur etiam ad omnos colisgiatas Eoolesias Diosos-ssos craooriensis. Gloria perennis obtentu. Stat. XXIX). Ium, quilibet in Episcopum eradoriensem promotus, infra annum a die pacifieae possissionis tenetur sponsam suam, racoviensem eolosiam, alios aureo, ad minus duoentis florenis appendendo, honorare.

Ad singularem omm sndationem Sta XXX).Αbrogato veteri Statuto ordinatur et statuitur, ut quilibs in Eodissicer

eouiens installatus et installandus solvat infra mensem, sub consuris, duodecim mareas Eoolesi pro appa, et peouniae huiusmodi non in appas tantummodo, sed in necessitates alias, apitulare duntaxat, do oonsilio capituli, possunt conventi. Ium unam arcam pro vicariis, alteram pro notario capituli,st scholae magistro.

Antiquae oonsuetudini Mat. XXXI).

commutans praelaturam vel praebenda cracoviensem, pro praelatura vel praebenda etiam eraeovisnsi, aut aliam moliorem vel inferiorem optans si reeipiens, si si de novo debsat solpi si iustallari, non ammittit tamen senium, loeum aut ordinem, o solvere tenetur appam, aut alia iura pro Ecclesia, rieariis aut notario.

Quemadmodum status deis fias nostras. Stati XXXII . Bona mensas piscopalis et capituli eraeoviensis ad praestations.larionum, alias Noyenne, et aliarum datiarum, et stationum pro rugs, Regina statiis Principibus, sub quorunque colore si actione belli generalis aut partioularis, et cuiuscunqus seessitatis, ps Episoopos non debent stringi. In magna et notabili paris. Stat. XXXIII .nem, pro indandis novis monasteriis, altaribus, practendis, collagiatis Molastis, mansionariis, psalteristiis si quibuscunqus snsfietis, aut in impinguationem dudum fundatorum, alienatione d mons spiseopali piseopi non