장음표시 사용
61쪽
movere, talis eo ipso in poenam temeritatis suae sit perpetu inhabilis ad aliquam provisionem sive in domibus sive in villis praest, monialibus a Capitulo obtinendam.
contra non solventas ensus s. artini ex praestimoniis.
Si quis Dominorum provisionem a Capites obtinens censum annuum ex huiusmodi provisione debitum, post festum Sancti Martini infra duas septimanas non solverit ex integro, talis incurrit poenas contra non solvente in Statutis contentas, et nihilominus idem non solven cadat a portionibu seu refectionibus quotidianis ipso laeto tam diu donec ad plenum huiusmodi persolverit censum, quodquidem Statutum in nullo penitu relaxetur.
Da traditione villae proeuratorum capituli post mortem praelati vel canonie ante terminum optionis.
Indemnitati Villarum vacantium accursuri statuimus, Ut quoties aliquam illam praestimonialem ipsius meusae Capituli acare contigerit, extuno roguratores Capituli, pro tune existentes, de posse8sione eiuΗdem se intromittant, omniaque ibi derelicta et pensalitia praedii conscribant, ut si dicta villae Teuutaritis defunctus aliqua debita contraxisset, talibus omnibus pensatis et venditis fiat satia- factio creditoribus et servitoribus defuncti, si aliunde haberi non potest, si quid vero servitii ac debitis deductis resultaverit, in Anniversiarium eiusdem defuncti convertatur, illa vero Vacans antequam alicui Dominorum conferatur, prius ad certam laxam laxetur, quani laxam sive pensam, singulis annis eiusdem villae tenuiarii, procurato Capituli plene tradant et solvant. Datum racoriae in Capitulo nostro generali pro festo Sanoti ichaelis celebrari solito, Anno domini illesimo quadringentesimo vicesimo Sexto.
62쪽
De praemittendis literis eridae eum termino unius mensis securente vaeatione villa praestimonialis aut Lapideae.
Revolventes eum debita diligentia, quomodo alias villarum praestimonialium et domorum Capituli quoquo modo vacantium, distributi sive provisio duntaxat Capitulum generale concernebat, plerumque ex diuturna Capituli generalis expectatione, earundem villarum et domorum Vacatione durante, notabilia ipsarum desertati rerumque Fratrum aliquo defuncto, derelictarum pro anima defuncti disponendarum, graVis et damnosa distractio domorumque collapsio ab expresso contingebat. Volentesque huic notabili defectui salubriter occurrere, mutua deliberatione praehabita statuimus, ut deinceps, quο- tiescunque aliquam villam, lapso a die vacationis eiusdem unius mensis spatio, prima die Capitulari post eundem mensem immediate oecurrente, omnibus dilationibus submotis per Fratres praesentes de
illa vel villis, domo vel domibus si vacanti vel vacantibus alicuive aliquibus ex Fratribus debeat provideri. Ut autem huiusmodi
viliae vacatio non clandestine lateat, sed ad siligulorum Fratrum notitiam deveniat, Volumus autem ut mox exequiis Fratris defuncti peractis, aut Vacatione villae per censum raelaturae aut Canonicatus Sive munus consecrationis impenAum, seu quoVis alio iusto et legitimo vacationis genere occurrente Citatio generali super omnes et singulos Fratres abaentes quorum interest citationis terminus ad eandem primam diem Capitularem post lapsum eiusdem mensis occurrentem, peremptorio durare debebit, per rocuratorem Capituli in Chor Ecclesiae affigatur, qua visat omnes et singuli ad disponendum de huiusmodi vacanti provision legitime conapareant, in quo termino ad dictam provisionem erit procedesdum, abnentia quorumcunque non obstante, salvo casu quo dicta vaeatio villae aut domus infra Capitulum generale eveniret, aut infra cursum dictimensis huiusmodi Capitulum generale celebrandum occurreret Tunc
enim non expectato fine dicti mensis distributio et provisio de dictis villa et domo fieri poterit modo perexpresso. Cum ad tenendum Capitulum generale singuli Fratres teneantur interesse et colobratio Capituli generalis unumquemque Fratrem, litatione non praemissa
63쪽
invit ad veniemium. Nulli insuper Fratrum nostrorum plures, sed ne duae villae praest Oniales apitulares onseraniur, simul vel successive sed cum aliquia Fratrum villam potiorem optaverit et optinuerit et possessionem illina pacificam fuerit consecutus, Vel per eum steterit quominus eam consequatur mox illa, quam prius tenuit alteri Fratri iuxta voeationem et aenium per Capitulum more solito libere conseratur, quam per assecutionem alterius ensemus
vacare. Datum Craooriae in Capitula nostro onerali pro eat ει- rificationis celebrari solito, Anno domini illesimo quadringenteiamo Trioesimo tertio.
De modo distributionis villarum praestimonialium, et quinam sint capaces earundem ex Dominis praelatis vel canonieis fraeoviensi s.
Quotiens de aetero aliquam ex illi Capitularibus quomodolibet vacare contigerit, adveniente die in quo iuxta formam Statuti super eo confecti, alicui ex Dominis huiusmodi villa oonserri debuerit, audito voto seu votis illius seu illorum, qui eandem habere seu Optare voluerit aut Voluerint, extuno si huiusmodi optante seu aliquia eorum prius habuerint se habuerit aliam villam ibi a C pitulo assignatam, non fiet illo die de villa praedicta provisio, sed differatur ad diem Capitularem proximam, et interim mittantur aliqui ex Dominia ad coiispiciendum villam huiusmodi per illam prina habitam, ut si inventum fuerit per eosdem, quod praedictus optans villae prioris conditionem fecit meliorem, sibi merito de alia possit provideri. Si vero hoc non secit sed fortasse deteriorem reddidit
villam priorem, repellatur a petita, et alia puniatur secundum sormam Statuti supramemorati, nisi forte aliquia praedictorum brevi tempore villam aliquam tenuisset, ita quod merit non potuimet praedictam meliorationem efficere, et hoc arbitrio Capituli reservatur hoo etiam adiecto quod villam taliter vacantem petere non poterit, qui expost Venerit et venire neglexerit ad diem praedictam super distributionem sive provisionem villae praediotae praefixam et Raaignatam.
64쪽
Da villis praestimonialibus qualiter in illis fruges et stramina
aliaque necessaria pro Suetessore relinquantur. Cum de illa praestimoniali, et de Duotibus et bonis in ea
post mortem enutarii eiusdem recolleotia et derelictis, Statuta mperiuntur contraria, noram unum ordinat et disponit quod ni modi bona omnia applicari debeant pro utilitate mortui, et pro obvendia ipsius debitis, aut si non extant, pro Anniversario eiusdem totaliter converti aliud vero ordinavit et statuit, ut omnia huiuscemodi bona et motu recollecti tam per eundem defunctum, quam adhuc ex laboris eiusdem recolligendi iuste per medium inter executores ipsius et successorem praedictae villae dividantur. Ad tollendam eiusmodi contrarietatem et reducendo dicta Statuta ad debitam mensuram rationi et aequitati consonam, statuimus, disponimus et Ordinamus, quod quoties aliquem ex raelatia seu Canoni habentem villam praestimonialem praediorum contigerit, ab hac luce dis dere, bona praedicta per eum qui sequitur modum disponantur. In primis si in tempore messis aut post fructibus iam in parte vel in toto recollectis praedictorem, quis decesserit, Ductus omnes praedicti, Geoti et colligendi sui sint, et pro necessitatibus eiusdem
libere applicandi, data duntaxat de ipsi tam in humento, quam intritio tanta quantitate, quae ad seminandum agros pro hyemalibus aeminationibus posset suffoere. Si hic vero quis praediolorum Ductibua taliter Oileotia, et etiam agris Memalibus praedictis seminatis, naturaliter vel civiliter mortuus fuerit, habeat omnes seuotus praedictos taliter collectos, et insuper pro laboribus et impensis sui hyemalibus habeat medietatem omnium per ipsum pro hyeme seminatorum. Quod si mortuus fuerit ante messem, seminatis tamen per ipsum etiam agris aestivalibus, habeat similiter omnia per ipsum taliter elaborata et seminata, tam aestivalia quam hyemina, relicto tamen semine pro hyemalibus, modo et mensura supra dictis. Si vero modi inua fuerit tempore hyemis ante seminationem agrorum aestiolium, habeat uno tantum medietatem seminatorum Memalium, sed nihil percipiet de aestivalibus per alium seminandia, sed ne etiam uno teneatur aliquid dare pro seminandis aestivalibus praedictis. In om-
65쪽
nibus tamen asibus praedictis tramina omnium frumentorum medictorum hyemalium videlicet et aestivalium relinquantur successori pro pabulandia pecoribus et bestiis, aliisque neceAsitatibus explendis succestorum, salvo quod et de eisdem traminibus pro consimili necessitate habeant actores defuncti, quoties ipsos ad villam venire oontigerit pro triturandis bonis eiusdem, aut illorum, quibus forte eadem vendita forent, usum vel participationem, foenum tamen re-oollectum poterint abducere executores defuncti praedicti, et in utilitatem eiusdem convertere, prout ipsis melius Videbitur expedire. Et idem per omnia quo ad vivos raelatos et Canonicos Eoolesiae nostrae, quoties ipsos aut aliquem eorum transire de una δε illa praestimoniali ad aliam contigerit, ordinamus et statuimus in omnibus punctis seu clausulis supradictis observandum. Datum Craooriae in Capitulo nostro generali pro festo Sancti Michaelis, Anno Domim Millesimo quadringentesimo quadragesimo octavo celebrato.
De evactione frumentorum et straminum ex illa praestimonialia aliam, tum de dispositione eorundem.
Quaestiones et querelas frequentes sedaturi statuimus, ut dum
et nando alicui Fratri Villam Capituli in provisionem dari, qui
aliam illam prius habuit contigerit, in qua fruges suas, unonam, pabula vel aetera similia locavit et reposuit, licitum sit sibi fruges huiusmodi et caetera praedicta similiter et stramina, si quae habuit, iam granis excussis, de priori illa ad aliam, quam est assecutus, totaliter recipere vel aliter pro libito suo disponere. Si tamen alicui extraneo quam Fratri frumenta Vel similia caetera vendiderit, extunc Frater uocedens sibi in eandem illam si soluerit id praetium, pro quo contractum est forum dare poterit, et pro se frumenta talia retinere vel caetera praetacta, quod si dare noluerit id praetium et alius extraneus illas fruges obtinuerit sive emerit, extunc talis emptor medietatem traminum Fratri succedenti in villam tenebitur dare sine oontradictione.
66쪽
statutum de censibus ratione villarum capitularium ps tenularios huiusmodi villas solvendis.
Ρraeterea animadvertentes quomodo propter immoderatas taxas villarem Capituli Ecclesiae Cracoviensis, quae etiam Vere in omni-blla huiusmodi villis censum totalem a methonibus et hortulanis provenientem notabiliter excedant, multa incomoda et gravamina, nedum raelatis et Canonicis dictas villas obtinentibus, sed etiam toti Capitulo continuo accidunt et succrescunt, cum ob huiusmodi taxarum excessum iis qui illas praedictas tenent et gubernant adimitur saeuitas ipsas debito modo reformandi, sicque villae ipsae in suis altodiis, molendinis ot alii opportunis dissolis plerumque eos utitur. Volente huiusce Diodi gravaminibus et incomodis pro- ridere, et priscis dispositionibus et consuetudinibu Ecclesiae praedictae no conformare, statuimu in antea observandum, quod Praelati et auonio praedicti villa dictas obtinentes, de caeter teneantur duntaxat ad censum Capitulo persolvendum de mansis sive laneis
Κmethomun sive rusticorum possessi sive etiam desertatis per regentes et possidentes villas praedictas. Residuum vero quidquid de Allodiis, Molendinis, tabernis et hortis, aliisque utilitatibus obvenire
poterii cedat lucro dictorum regentium, pro ipAorum consolatione et dictarum villarum reparatione. De villis vero, quae carent altodiis Gnaus medieta assignetur, et Veniat in commune, et alia medietas huiusmodi cengus pro regente convertatur, prout alias per privilegium et ordinationem antiquam est provi8um. Caeterum cum per huiusmodi noAtram ordinationem damnis et incommodis communibus intendamus occurrere, Volumus et ordinanaus ut singuli regentes praedictas villas, tanto accuratius reformationem illarum OMessarum
intendant, quanto uberiori provisione se sentiunt per huiusmodi Statutum et ordinationem consolatos. Et si quispiam in iis quae circa talia reformatione indiguerint, segnis et remissus inventus de caetero fuerit, declarat co per Visitatores Capituli qui pro tempore fuerint, reformatio huiusmodi per Capitulum dici Regenti districtius iniungatur, sub certo temporis spatio per Capitulum moderando, omni semota excusatione perficienda. In qua si negligens fuerit lapso hu-
67쪽
iusmodi termino possemio villae huiusmodi tanquam dissipatori et ingrat per Capitulum aut per Dominos uno residente omnino auferatur et alteri concedatur qui id velit et pomit eum effectu adimplere.
Da snstitutione proturatoris ob absentiam praelatorum canonicorumque.
Frequenti absentia et isoesan raelatorum et Canonioorum Cramviensium in loca remota habentes pro comperto Villa capitulares negligi opprimi, et in suis limitibus mutilari, statuimus ut dum extra dioecesim recedere vel domicilium agere aliquem m-norum raelatorum aut Canonicorum contigerit, extuno villam alicui Fratri committat, ac ipsemet proouratorem in eadem illa constituati Qui tamen procurator propter multas ausas ibidem emergentes respectum ad Confratrem, cui villa commissa est, habebit, et velut domino suo principali obedire tenebitur.
De non donandis arboribus, virgultis ex silvis praestimonialibus.
Destruetionem Silvaram, vorum et Virgultorum, quam se quentius in villis nostris intervenisse comperimus, restricturi statuimus, quod nullus Canonicorum habeat potestatem sacere donationem lignorum et virgultorum de silvis villarum Capituli, dempto, quod Fratri potest donare pro reformandia sepibus vel aedificiis, ve albovi Vicin villae, non tamen in magna quantitate sed moderate modum ad facultatem referendo.
Ne domos capitulares negligi et Anniversario Fratrum defunctorum perire contingat, statuimus, ut quotiescunque aliquam domum
68쪽
Capituli per e sum vel decessum amre contigerit, extuno antequam alioui de Fratribus assignetur ad ceriam laxam sive summam Capitulo dandam, domus eadem debet aestimari et taxari, quam laxam Praelatus e Canonicus, domum eandem incolens temporibus Statutis monratoribus Capituli, aut alteri ad hoc deputato, sub poena privationi eiusdem domus tenebitur ex integro persolvere Super quo teneatur dare ex Capitul fideiussores, nulla excusatione adveniente olutionis tempore usuros. Quae quidem pecunia totaliter in niversaria iuxta formam et dispositionem anniversariorum in po-ateram dandam convertatur.
De non conferenda domo aut villa qui non solvari taxam prioris domus.
Nullus raelatorem vel Canonicorum aliquam domum, vel Villam aut etiam quamcunque rem aliam, petere aleat et pracsumata Capitulo, nisi prius laxam domus prioris, per ipsum tentae plenarie exsolvat, quoniam in sua petitione minime veniet exaudiendus.
B loeationa patris similias in lapida ad ustodiandam eandem et purgandam plateam canonicalem.
Domorum Capitularium conditionem meliorem effecturi statuimus, quod quotiescunque aliquis Fratrum a domo sibi per Capitulum data absens fuerit, ne absentia sua domus deteriorationem procuraret, talis in domo sua certum hominem ponat, qui purgabit plateam, et efferri procurabit purgamenta plateae, quae domum illam contingent, toties quotiens opus fuerit, ultra hoc alioni ex Fratribus, ocius favore habere posset, ipsam domum recommittendo propter hoo ut si aliqua persona sive spiritualis sive saecularis huiusmodi domus vel eam inhabitanti, aliquam vellet Loere violentiam. ille
69쪽
- - inhabitana significabit Fratri, tui domu commissa est, qui uitra Dominis de Capitulo iusimiabit, et illi quod melius videbitur dispo
LXI. Da lectione statutorum ante inchoationem cuiuslibet generalis sapituli.
Lioet a Nobis et noAtris raeduoessoribus fuerit saepenumero tractatum et conclusum, quatenus in principio cuiuslibet generalia Capituli Statuta in praesenti Volumine conscripta, antequam ad alia procederetur per rocuratores Vel Notarium Capituli publice omnibus audientibus attente legerentur, tamen quia nec poena in contra- facientes, nec praemium observantibus adiecta fuerant, oblivioni data iii executione defecerunt, propter suo multorum conscientiae fuerant saepius involutae. Nos igitui cupientes torporem et negligentiam liniusmodi et pericula conscientiarum excutere inanimi omnium nostrum consensu pariter et ssensu irrefragabiliter pro futurorum memoria et eautela statuimus, ut deinceps in principi cuiuslibet. generalis Capitnli in alios tractatus, nisi sine morae periculo prorogari non possent, nullatenus procedatur, nisi dicta Statuta vel ad minus ipsorum summatio infra descripta, perclare prius et intelligibiliter per aliquem ex Dominis seu per Notarium Capituli perlegatur, ita ut praesentes Fratres et ad dictam lectionem attendentea pro illa vice praeter alias refectiones quatuor grossorum largitione praenitentur. rocuratores Vero, si dictam lectionem legi ei pronunciari neglexerint, omnibus distributionibus uiuscunque speciei
fuerint pro tot tempore illius Capituli eo ipso sint privati.
se faciendis rationibus ex proventibus apitularibus per procuratores bis in anno.
Ne Capitulares pecunias et introitus in damnoso et illicitos usus distrahi contagat, Mahgimus, qu9β Cayihilo M a Pii 'in toribu
70쪽
Capites bis in anno videlioet ad sestum Ρurificationis Beatissimae Maria Virginis, et Sancti Stanista tenipore ait, teneatur exigere,
et ipsi facere debitam rationem, sub poena ab ingressu Ecclesiae. In qua quidem ratione, si et in quanto defecerint, in tanto tenentur infra sex mensium spatium, sub poena excommunicationis latae sententiae plenarie satisfacere, nec aliquiA raelatus vel Canonicu subsimili districtione audeat pro tali Ρrocuratore deficiente interpellare. Item rocuratore dum et quoties in meis procurationis alicubi tranSierunt, expensam congruam possunt deducere, attenta tamen ipsorum conditione et status qualitate.
De faciendis rationibus per ieeeustodes Eeelesiae cathedralis oratoviensis de supellectili celesiastica.
Ne lenodia et res celesiae nostrae Creooviensis distrahi contingat, statuimu ut singulis annis secundum sormam Statuti prius positi ratione atrocuratore Capituli reeopta, idem Domini videlicet qui deputantur ad rationem a rocuratore Capituli exigendam, una cum rocuratore novo, die sequenti rationem a Viceoustodibus de rebit Ecclesiae videlicet ornatibus, calicibus, Missalibus et aliis libris, uapulis a de caeteris rebus in eorum custodiam commissis exigere debebunt, antiquo rocuratore ad id accedente, ut tali novus recurator videat quid in stegauro de rebus eciae8iasticis relinquitur eidem ad tuendum, ut res colesiae in sua emaneant plenitudine et integritate.
de dandis relaetionibus Dominis Deputatis in negotio Ecclesiae.
Justum et tam rationi quam aequitati credimu consentaneum ut publica tractantes negotia publicis debent solatiis confoveri, sta icimus quod quotiescunque aliqui Fratres in negotiis Capitularibus bonam ecteriae disponentes, versus quamcunque partem missi fue- rint, inles, tanquam praesentes, refectionen pecuniarias, si quae tunc