Ordo et ordinis ratio in legendis Hippocratis et Galeni libris

2쪽

ORDO ET OR

bum Sylvium Me dicam.

3쪽

m IVRIS TRIVS QVE PRUDENTIS SI

fee: omnino, et tibi uni praeter ea teras labo

remita amam de medicae iactionis ordine de diearem,mole quietam exiguum, sie facultate maxinium.Nam ordinis tanta spulchrisas do,taniaque u sim in Ommbm non modo hinna in naturalibώω sil etiam dimnis, ut nihil iustum,nihil rectam, nihil a Fre-henione liberum hia=eatur,quia ordinatum nonsit:idq; quo est,ia nazi-.eoperfectivi: ruantoque minin habet ordinis, tanto imperfectius es metur. Nec alia virtus inesse rebus cun iis videtis , quam orani ratis qsae ades latepatet, ito pauca cogi nequear. Siquidemiam inde a conceptosemine in corpora partib formandis, perficiendis,augendis,nutriendis, ad interitum usque alteraιionums ccessio, actionums naturalium orao ex Mistus cernitisr nec ratione adia in plantis omnibin,in cibo item solis aetorisque can*salabribuis ordo aliquis est necessiiuivis animal; anum effuturum . Est etiam ιο vitae conditio nibus ordo,ac ordinum secretio:hiacpriuatus ordo, eque Iris ordo, nunc quoque remin,in militia item ordo , religioseu saee oris .in Republica bene constituta ordo,in familia bene morata ordo,s ubi nonΘHine facium arbitror, ut abjordissima Omnia non

miabfactiosed etiam dictis ordine carere volgo dicamus Des o demira remedis esse orditaem adhibendum . Qisidae memoria tam naturis quam artificiali Ga quari ut ista cirra ordine nulla esse possit, ita haec a Simonide poeta e convivara τι ina domus oppresin odidine iuveta:deiade a via missustrata multis imagirus' ordis certo Milocatis mirax Ummam; quati oritat feri q-anis

4쪽

ks,studines ac mulis magis corporis caris in moti uessam ordinate a dea condito orbe prerpet-ara,nulla iure mutatos Cumentumsum milli in iam nisi iusi ci em tanqisam bonum omnia nexunp,adeomῆ se coormant, elut ad regulam quaudam non Polycliti, sed plane coelestem . Ade ordinesa runc denitori , non res olutono, nam cornpositorio sic enim appellare cogγmμr disciplina carent sed

unum aliovem exciti rubiqm exprimunt, ac omnium maxime medicina. Iulisa etiam disienda rerum ordinem compositori in icubi viti rerat Giaienses ac vinorperfecerat libessio in id in itur , sed eo media plus paue mMido,dserat ordo videri, a medita inter e- rentamseruari. Quae res bustimulos dedit, ut qMod in e Galeni libello desiderari poterat irificeremus, m ordinis praeterea nostri a

tionem redderema . Cuivi labori, quantastfutura utilita , medicorum libros lecturis, etiam anse experientiam c-ctis peripicuum est. Fuerit autem nostere hic commentariu non modo dux qisidam ce ris .muis est tutisirmin viae in legendu medicorum Gris seruandae edetiam velut index a colicula,quap ι quis medicum explorare, ausit Ierit ιι, s medis nomme digni .a 3 titulo tenvi medic- , qui iniquissimesbi nomen mediciari ei quorom etiam hodie maxim est turba,quos aeq-itate tuastati, ep ica propediem extrusum iri considimω . Fuerita adiposse cophantas suo atros deprehendendos hvim indicti maior tu repub ua,non dico ruit, sed nec ἱ- taue,qMam indissi risum rargentum exploratatu. Vale ordinunistin Senatori cor phaee.

5쪽

Diatum Medisum. VVin artis omnis coststutio a finis notione proficiscatur. artificem quoque ouiso uis fingere ac formare aggredi- is tur, finem illi proponat oportet in queaeeu laborum omniam scopum, totus sit

intentus:suos mura conatus, studia, curas denique omnes coniiciat, nec

prius a laborando quiesca quam optaeto fine fruatur. Hoc tame interest, quod qui arte constitu-n aliqua,a fine in causas propinquas resoluto, incipit nec ante a resoluendo cessat,quam ad primas temotissimas causas peruenerit Contra vero qui artificem instituit, fine tibi primdm proposito omnia vestigat media ordine cer eo,quoad finem sit assequutus. Quomodo qui Romam petit, eam ceu finem xviae scopum animo semper gerit, Miate disquirit quam potest certissimum rectissimum,modis omnibus clementissimum, quod ante dilige ter emetitur, quam urbem ipsam attingat medicum igitur formaturi, medicinae ipsi finem proponamus , quem animo semper cernat,&in quem sua deinceps omnia studia conferat Iaautem medicinae finis est sanitas, qua homini ut idem etiam de caeteris animantibus pronunciem nihil est optati-us,ob id quod per hanc actiones suas omnes integras obit. Est autem illa sanitas partibus similaribus sua ,sua item organicis, sua denique toti corpori ex ambabus his partibus consistenti.Quomodo autem no ex quouis ligno Mercurius fingi queat, vi est in Adagiis , sed aliud ipsi exprimendo, buxeum verbi gratia,aptissimum fuerit, ficulnum ineptissimu sic neque quiuis Medicinae auditor idoneus fuerit,etiam si horoscopo,ut vani nugantur Astrologi,aut

6쪽

ORDO IN LEG. HI P. ET GAL. LIB.

somnio monente id quod Galeno contigio medicin si

cris destinetur , nisi etiam raras illas animi simul ac corporis fortunaeque dotes vel cumulatissimas sortitus sit. L Naturam videlicet solius veritatis tota vita studiosam,

perspicacem ingenio foetici, memoriaque fideli ptaedia

tam,ac prudentem.

. lii et Corpus integrum ac studiorum laboris patientissimiEcobstitu o. acuitates amplissimas aut fauem mediocres. arti med. . Optimos quosque sui temporis praeceptores, qui iam ea et Hi inde a puero ipsum rationalibus disciplinis , ramatica, poc .de Logica,Musica, Astronomia, maxime vero Arithmetica, praece de Geometria ut Plato cosuluit ataue adeo philosophia, diligenter ac melinodo certa imbuant Quam in rem libri Oρtimi Galeni demonstrator ij, sunt utilissimi. Caetera medico fagumque turo necessaria libro de medici officio de honestate, di- messicubi bro de Chirurgi munere cum Galeni commentariis a doom est cet Hippocrates.sbitas i, Porto auditorem his artibus quas percenii probe instructum, paucis praeterea ad medicinam apparari oportet, ut ad medicor u libros accedat non mod6 instructior, sed etiam Vis in illis perlegendis tenendae celtior.

imprimis igitur hos Galeni libetos dilige te pellegar,

Hortationem ad artes discendas. De vocabulorum rectitudine I

De captionibus, quae in dic tione consistune a. Expositionem antiquarum dictionum Hippocratis r. De arte lib. 1.Hip. De prisca medicinali b i. Hipp. De praeceptis medico seruandis librum 1 Hlyp Iusiurandum Hippocrati S.

De lege libellum Hipp.

De natura, mancum librum Hipp. De signifψatione nominum Graecorum ex scriptoribus Atticis 3 Comicis,congestos propteribilosophos medicos noua dictionum Graecatum ignificata scribentes,libros 48. Quo tu adhuc dest gerator u loco esse possint Lexica qu dam medica, Se libri dennitionu Galeni, seu de vocabulis

nae dicis, cum erit illor potestas. Na qui definition medicara libri titulo Galeni falso circunfer utur,ut Gala pica

7쪽

PER IACOB SYL. MEDICUM.

quaedam continent, ita etiam non pauca Ceseni doctrinae,hoc est,ueruati pugnantia docent Potest tamen qui quis est Hippocratis Galeni lectione multa exercitus, ex ipsorum scriptis vocum medicarum diffinitiones ali quot in unum colligere: modo id purius prellet ac verius, quam Otho quidam suo Onomastico. Legat preterea medicinae auditor futurus,historiam philosophorum Galeno adscriptam: Meiusdem librum Quod optimiis 1MedicuS,i dem etiam philosophus esse debet: Sc libride optima doctrina:& de sectis scriptum his qui introducuntur:& de Optima secta, cuius vix octava pars est in versione veteri: S de subfiguratione empirica, cie experietia medica libra iustae magnitudinis , in quo Pelopis praeceptoris rationes scribuntur afferentis medicinam non posse per solam experientiam consistere: S Phil:ppi empirici, posse affirma tis. Post hos doceri possunt,liber de partibus artis mediae,

ad Iulium in veteri versione de contritutione artis eoi caer liber de artem eaica sic tamen illorum interpretatione temperat vitantiam rudis quaedam medicinae quam

totam libri hi duo epito me perstringant imago auditori

velut per trasennam proponatur verius, quam explicetur. Nam quae medica theoremata in his duobus libris densu Gaa sunt,absoluto iam medico reliciendae memori oraria confirmandς, ratione optima demonstranda sunt, non tyroni nouo frustra inculcada. His apparato prope au ditori ordine quodam opus est ex rerumatura sumpto, quein legedis Hippocratis Galeni libris quibus medicina

est absolutissima sequatur,ut non modo breuiore sed etiacertiorem atque manifestiore viam teneat,in qua ceu gradus quosda, priores libri posterioribus te struant, d me mori foecuditatem miram patiant. Ordinem huiusimodi leuiter perstrinxit Galenus in fine libri de arte medica,&lib. . methodi absoluerat vero in libello de ordine libros suoslege di: qui si integet nobis saperesset, hac institutione nostra no magnopere egeretur: niti no ordine solum, sed ordinis etiam rationem doceret, sumpto hinc initio. mar Medicina est scientia Calabrium, insalubrium, neutro te medicaram:scilicet corporum, signotum, cautarum Ad quae triae, ex raro coppor inqua,sigila, causas:salubria insalubria. neutrarue pis

A iiij

8쪽

ORDO IN LEG. HI P. ET GAL L IB.

capita quedam,& genera summa, referuntur omnia quan tumuis particularia que in tota medicina traduntur: qui haec tria cognouerit, ac in his se multum diuque exercue Iit. is demum medicus fuerit optin ius. Medicina vero cum ibi scientia dicituraiasius scientiae nomen Sc communius,

non autem proprie accipitur. Est enim reuera aIs κ πτοιου

τι κῶ , hoc est factivarum di opus aliqaod relinquentium

numero non tamen sirnpliciter, ut aedificatoria domum, sutoria calceum, textoria para, num sed veluti ea que colladi fas aedes instaurat,& calceos fractos vestes laceras resarcit. In hoc enim genece sanitatis tuendae iudium, Scario ibi profligan Si contulit.

Primum enim fanos tum nos tum alios noli rideinde q-gros cupiuimus postmodum artem constituere,qire sani talemne ruet aut si abiit, efficiat, desiderauimus Qua r 'tione ars factiva est medicina, laem factum opus, sed lap-

sum corpus instaurans. Quiam igitur corpus humanum ceu factam iam domum conisi deremus, quomodo qui exacte cogniturus est, qualis est domus, ex eius resolutione sola in partes primum maiores,postea minores, postremo mi nimas iplius velut elementa, ut lapides , coementa a igna,

intelliget: ac in harum unguEs substantiam, magnitudine, numerum, figuram, applicationem mutuam, i sum obseruabit. Sic humanum corpus quisquis est perfecte cogni- iturus, disi blutionem eius per anatonias, primu in magnas partes, is instrumetarias,postea in minores, deniq; in mi nim asin limitares, vera propria hominis elemeta, com prehendet singularumque substantiam magnitudinem,

numerum,figura, satum, conexioRemo sum actione con

templabitur. Quas res per compositionem Deu sin natura prae nouertini, ut aedificator primus omnes domus partes

ad sum aliquem ante statuebat Homini vero non exacte sed tantum quadante nus nouisse datum est quam nos via compositoriam medicum formando seruamus, ob idque uniuersam corporis humani naturam, omnes corporis eius dispositiones sanas, aegras, neutras harum denique dispoiitionum omnium causas salubres, insalubres, neu iras, signis propriis a medico pernosci oportere connrmamus. Vnde tres prim ei generalissimae partes medicina

9쪽

statuuntur,Physiologia,fmgune,Therapeutice. Physiologia est tractatio de corporis humani natura,citra cuius absolutam cognitionem , frustra aut sanitatem tueri,aut morbos profligare contendis. Hygi ne est, quς corpus sanum similibus seruat,peis menda, admouenda educenda, facienda, tempore S dignitate prior. Therapeutica,hoc est, curatoria,quae corpus aegrum sanitati restituit, morbo per contraria profligato. Alij medicinam in partes primas plures diuidunt, tanquam superior diuisio omnes medicinae partes no exhauserit: sed eas tantum que corpus sanum igrum spectant, expresserit, neque eas omnes,ob id addunt Pathologiam, Aetiologiam,Sem oticen, alias permultas, de quibus

mox agrinus.

Pathologia affectus praeter naturam,morborum scilicet symptomatum differentias declarat. Aetiologia docet causas morborum, symptoematum,s nitatis,&eorum qui sanitatem sequuntur.Sunt enim ca se salubres, insalubres, neutrae. Sem otice, signa declarat salubria,insalubria, neutra:&ea vel demostrativa presentium affectuumvel prognostica futuorum,vel memoratiua praeteritorum,quorum muruto minor est usus quam duorum priorum generum. Sed he tres medicini partes sub tribus illis generibus primis facile comprehenduntur. Nam sanitatem seruare, aut morbum abigere nequeas,nisi per signa utrunque cognoueris,& causas utrinque salubres adhibeas,insalubrestigias.Vt rursus sub Therapeutice, Dicteticen victusa tione:Pharmaceuticen medicamentis praesertim sumptis, sed etiam admotis Chirurgicen manu curantem,omnes nostri maiores locauerunt, ad quam Cosmetice,id est o natrix: dc Commetice, hoc est,fucatoria, interdu quoque reducitur,interdum ad Hygi nem, uti Analeptice, id est, renutritoria:& Prophylace , seu Prophylactice,id est,pr cautrix ad utramque reduci possit, diuersis tamen rationibus Quapropter harum Galenus meminit in libris sanitatis tuendat,& therapeuticis Vtrique etiam Hygi nae inquam Therapeuticae,merito conueniat Gerocomice

10쪽

ORDO IN LEG. HI P. ET GAL. LIB.

hoc est, senes educandi ratio: cum senectus neque integra sanitas fit, neque omnino morbus,sed status quida neuter:

ut in morbum paratorum,aut a morbo revalescentis Ob

id Galenus eam in libris salubribus inter neutras dispositiones descripsit: vitae dotrophicen,que pueros educat:&Euectice ac Gymnastice inter fanas. Ali scrupulosius diuidentes tot propemodum Therapeutice differentias adscripserunt, quot sunt corporis partes εἰ harum morbi, quales sunt: Ophthalmice,oculorum morbis prospiciens.

Odontice,dentium. Cynancnice,cynanchis.

Pleuritice,pleuritibus.

Paracentice,id est, punctoria in hydrope Tussiatione. Tomice,id est incisoria in hernia.

Lithotomice, Quae calculum vesicae,&ut docet Hippo,

crates, renum quoque execat.

Hedrice, quae affectibus sedis medetur. Arthtiti .arthritidibus:& que naud ita pridem inuenta est miseris mortalibus aegris Hydrotice, sudationes,morbum septentrionalem quo non pestilentior alter , curansescripta Iacobo Castrico Hasebro cano Antuerpiensi Medico. Ne interim omittam, quae annis circiter quadraginta. ante hydrotice inuentaeu, Abipticen ,hoc est,unctoriam,

quiluem initio Hispanicam,nunc vero toti orbi communem jublicam, ipsa elepbantia multo squiorem, multis alioqui symptomatis illi similem, rare conatur unguentis ex argento vivo,&aliis quibusdam.Cuius hodie quaestus est longe uberrimus,sibiq; adluxit magna ex parte Leptodiaeteticen , cum ligni Gaiaci decocto: interdum Thymiamaticen, hoc est suffitu quodam ex argento vivo sulphure simul curatricem. Cuius partis aleiplices , immensa hodie volumina plena inuenias,ut etiam parua urbe atque adeo villa Aliptes aliquis peritus leunctor via uere etiam laute suo lucro possit:cum a dictis nuper th rapeutices particulis, Ophthalmice,odontice, caeteris aliis dicti medici iam inde a Galeni aetate vivant Romae tantu, 3 Alexanditae,& Parisiis. in aliis solum magnis

v bibus: paruas vero saepe mutare cogantur.