Vrbis Romae renouatio Hieronymi Borgii

1쪽

eem Pyrrhum Loisium Farnesium. Astyanacta Duens hae Hector voce precatur,

Sic optat nato fata secunda suo. Quitecunt puer carissime viderit oro: Sis melior dicat maior dc ipse patre. Vincere mortales alios cuncti acrius ardent. A t vinei a nato gaudet,auet y pater. Filius est etenim patris immortalis imago ;Fortuna virtus cum comitante micat. FeIix ille parens:quem nati gloria coelo Tollit: ut est selix natus honore patris. Post cineres remanet vivens genitoris imago. Et domus εἰ nomen perstat in urbe frequens. Gaudet ut In coelo sanctos reperire parentes. Sic gestit prolem sidera clara sequi. Qualis Alexander praecessit honore Philippum, Florust & victo maior in orbe patre :Talis Alexander tua Dux Pyrrhe inclyte proles Nunc superat patrem ἰmox superabit auum. Cusus adhue forens virtus me condere carmen umi suis laudes dicere Iussit aus. estia pectus perfundens perlege carmen et L sis est natorum gloria summa patrum. Quod si non cecinit surdo mea musa :videbis In laudes pandi mox Helicona tuas.

2쪽

AD ILL. AC R. ALEXANDRUM

Farnesium S. R. E. Cardinalem. Hieronymi Borgii My

HOSPES IOVIVS.

E T V A fama noui genstris

insignis amoris I Quae capit absentes,late diffusa per orbem, Ad te clare Ioui Lucanis traxit ab oris. Quanci sanctus amor suis urbent causa videndi:

Promptior ipse tamen feror ad venerabile nomen Ceu quondam Phoebo properauit ab usi cadente Hospes: ut Historiae patremi decus i Latinae A spiceret propius: sensust referret opimOS. Hic quando optatum mihi te sors obtulit ultro. Hoc age siste pedem nemoroso in colle quirini, Vrbs tota unde uetus solet oc noua Roma uideri, Incipe: dum spirant septem de montibus aurae ἔFelices aurae sedantes molliter aestus cHie aliquid memora: quod amicas impleat aures, Ate, ambo hac uiridi meditemur carme in umbra Nostri admirantes fatum memorabile secti ἔTras nuper furias tenebrosi e faucibus orci Tl

3쪽

Bacchari armata, di eodem sidere diro In genus humanum coniurauere cruentus

Mars,& saeua lues,& longe tetrior omni Peste fames uae si domos,& inania diissRegna replere nouis certarunt undit praedis orbantes populis magnas forentIbus urbes. Nee sat terra fuit, Neptuni ad praelia eampos

Sortiti liquidos stygii mortalibus hostes Insensi largo foedarunt sanguiue pontum, Impia facta hominum diris obnoxia poenIs

Tantas conflarant ansmis coelestibus iras. Tunc vltro Pallas nostrae studiosa salutis.

Pallas noster amor coelii magistra colendI, Vnde meus Siris piscoso sumine felix Currit in Ionium,nemorosa cacumina montIs IScandere me monuit, Parnassi ut uertice tuto PQualis Deucalion citra discrimina sumis

Spectarem vastos,alienat fata dolerem. Nuntius interea, quo non mihi tristior alter o P Ingruit,ecce meas iterato perculit aures, i u . IAuspiciis positam Martis felicibus urbem dili' Mirificamq; Deum sedem caput orbis,& amplo Iura orbi dantem Dominam cmIrabile di etia Bis capta heu dolo M laeerata imanibus armIs, Effreni'; datam latronibus omnsa praedam Dura pati, re miseris compleri questibus auras Protinus obstupui,vox pulsa dolore refugit. P

4쪽

Qualis amore pio Iuuenis cum concitus ardet, LSpectat ae ab rapidis caram praedonibus amensa lRamari matrem tyrrhena per aequora flentem. Non tantum sparsit lacrymarum c uera fatebor Facta dolore canis natorum ad funera mater LPlurima,troiugenis reginam flentibus orbam Quantum nostra graui rorantia lumina fletu I dere excidium Roma subeunte nefandum. Nunc autem admiror ueluti si horrentibus hoste,

Nulli euertissent armis crudeliter urbem Omnia florere, α renouata resumere formam

Augusta sorma, decus omne hilarem uigoremdDic o docte Ioui quando pars una fuisti Exstii)causam breuiter seriemi malorum; C f cs Et quoniam fecit tempestas horrida finem, A Quis Deus hanc urbi faciem priscuml decorem

Restituit laetorident hic omnia uultu, En musae uario solantur tristia cantu, rivbnVRelligio passim cultu dominatur honesto, i Fratris in urbe tener regnat cum matre Cupido; Cum nymphis charites celebrat puerisi choreas, Per fora splendidius per templa uagantur amores, Connubiis operam nauans hymenaeus inanes Prole nova reparare domos studet acer α urbem,

O quas delicias animis mirantibus offert , IPulcher amor passim matronis plena uenustss l

5쪽

Inter pstenta exultans Ec splaula torquens. Cum strepitu iuuenes ciet ad spectacula currus. Iam mercatorum periuria ridet Atlantis Mille nepos opibusq; vias artest parandis- Monstratoc agricolae rellus iam paret Ruaro. Iam res Neptunus peregrinas undiq; mittit, HEn urbs barbarico facta est formosior igni: Nam uelut ambustis ab stirpibus omnia multo Laetius exurgunt uirgulta: feracior omnis Terra fit: ae patulas selisior arbor in umbras i i Crescit: sie longe meliores ubere pleno - - ἱRoma cremata uiros peperit; maioram pandὰ Lumina uirtutum magno reparante Camillo..nocratulor: an ne alter dedit l,se meliora Camilluse Dicere nune ausim gentem rediisse togatam. .i l iExcoquitur flammis uitium: uenit aurea uirtus Acta per aerumnas; bonus aedificator ab imo Eruit ipse domum: meliorem ut reddat,opacis , Lux oritur tenebris,soelix Iniuria,maior iVnde habet utilitas species & pulchrior urbem. ΙPurius ac melius fit multo verbere linum. RIncipe:nam ueterum secura in sede malorum i Saepe iuuat meminisse, aliisl referre labores, it Hecundas aperi scatebras,ac pectus opimum. lib. Ne me ne iubeas hospes renouare tremendum, Quo stupefacta cadut etiam num corda,dolorem:

Non mea si faciles afflarent pectora musae; . ONec mea Maeonidae si spiritus ora subire

6쪽

Omnes exelaii Drmas eo rendere possema IAequare aut uerbis tam lamentabile funus. At tu quo mecum doleas magis impia lacta et Laetere dc fatis melioribus aeripe paucis i IPlurima Artunae uariantis vulnera, tes Fraternasalii conentur dicere pugnas, Eteoniuratis captam legioni S arcem, tFataq; saeua fleant Priami ratum; labores, Materiam prisco sibi miram a tempore quaeram :Nostra fuit nobis nimis exitiabilis aetas. lai Ne tantum facinus,ne tantum dedecus,ah ne Tam scedas scelerum facies,ec barbara monstra Aspiceret moestis oeulis Uberinus, amictu c AIpse caput savum nebulae praetexit,α imo dia r Li Gurgste delitust foedatus ec ora suorum

Sanguine,fata suae pIorauit turpia gentis. T Alta super liquidis Regina sedebat aquarum

Fontibus, dc caste uiridi degebat in aevo, Temneret in tenui quanuis mortalia cultu, Nee crinem ornaret nee laco pingeret ora,

Gratior illaramen diis εἰ mortalibus ibat fomnibus dc uultu formosior ibat honesto. Tantum forma placet,sormam comitante pudore. Omnipotens illam genitor de uirgine nato Connubio stabili iunxit,propriami dicauit, P Ie noua ut uacuum penitus copleret Olympum. Iunxit utrunq; sacram primu Iordanis ad undam Vraniae proles,thalamosi Hymenaeus in altos

7쪽

Duxli,eam relebrans dIui no carmine Iuce Illam etiam sponsus miro decorabat honore, Ut domina una foret rerum,ut noua regia coeli In tertis supera ditione potentior esset, I . Vt mulcere queat tumidos εἰ vincere reges ut Exigui is foliis, ec saero carmine victos i l In quoscunt uelit trahere,ec deducere tractus . Inde potestatem dedit illam,& claudere coeli Posse adamantaeas penitus 3 recludere portas, Nec posse eumenidas,nec vi nec fraude nocere, I Nee duros Orci postes obsistere contra. II

Hane sibi pastores Dominam legere pudicam Ab Ioue selices soles hyemesq; serenas, χAe tempestiuos orantem frugibus imbres. IMira fides,quaeunt pedem pia nyn pha ferebar

Alba sequebatur comes illam in vertice fulgens Ales,ec igniferum fundebat ab ore ruborem, Septena immensis spargens saera munera terris olHanc. matutino dicebant carmine musae, o PAlternis i choris iterabant vespere carmenM PIEt cum nox medios agitaret in aethere cursus D Dii quos gaudebant socio per mutua coetu .Et laetos ductare, choros, di iungere cantus 1 rLTTantus amor terras inter c umq; vigebat , in DNam cum diis homines intra lim eonuiuia sanctet Pronuba Reginae, longo post tempore pacem N IFacere placido sunxerunt foedere dextras. ori

Ipsa sinini dum sponsa virum vastissima solii 'I

8쪽

DIlIgere eomplexa deum,complexa maritum, Ac mentem ad superos tantum conuerteret orbes, Coniugis re solos animo nutriret amores, Et manibus puris stata sacra imponeret ars' Cum caris alacres mortalibus orgia Diui Gaudebat celebrare, de amicas iungere dextras Mutuat a terris ibant commercia coelo, UQuid noua quid numere miracula plurima sancto Nata solo,hinc getes magis ac magis aucta p oest Mille vel elati feretro rediere relicto In sua tecta hilares,mirantibus ora propinquIs Viua, Deoq; simul grates soluentibus amplas. At posta monstrante deo terras viam Transtulit ad lyberim uirgo sanemssima sedem, Ac septem geminos montes vxberal superbam subiecit,pedibusq; sacris figi oscula iussit, a Casta gradu primo,nullii obnoxia luxu .

Aetatem exegit teneram sine labe pudoris . Post ubi magnanimi eertatim plurima reges Munera coeperunt, viride m offerre imaragdos, UEt quas delicias rubro de litore mittunt si Illustres populi,quod Naurum clauelist hermus Mox cum fortima uisa mirabile. mores Mutauit, sensim niueum de fronte pudorem o I Reppulit,& primum donis summittere sensus, . PAc dites adamare procos, re poscere coepitia 14 L IPlura datis,auidost animos explere petendo, i Venderem immeritis auro coelestia dona.

9쪽

Hinc pos re palam,choreiril agitare procacespDNunc lebrarciteriani co uiuia lauta sub umbris,

Nunc alto Scalice s ac libera vina madentem

Instaurare iuuat, fi dibusq; in eum bere blandis Et pro diui 1 fallaces uoluere chartas; ira aries clinc pro pauperibus turmas nutrire nitentes ,h Omadrupedum , gregibusq; canu uexare fugaces Saxa per Si compos indigna indagine ceruos. Nunc hos,uunc illo Reges admittit amantes; DIHoλnecat amplexus inter blandissima falsos, : VHos suu sister se ualidis committere pugnis. I RUspictaru procos In mutuua vulnera ferri. Tandein de ualidis tot legit amantibus unum Lilia gestantem multis uictricia sectis. Qui dominam luxu dapibusi iocis uacantem Tutari gladio ualeat uel cuspide forti. ΛTalia dum spectat coniux moestissimus alto Fl gitiae thalamo saeuas exarsit in iras. VI Sponsam indignatus prouecta aetate procacem

Evasisse,uelut circaeo carmine uersam ri lii Ira turpe stolidamq; suem, graue propter εἰ ingens

Podus opum equiemss altam , quae vixerat annis

Cassior in teneris, S purior alite pura: IDum pareret sanctos humilis fortuna labores. LPrqtinus Aligerum talaria nectere tu stum Alloquiturduuenem,descende ad tybridis artes

10쪽

Docte mi niste abi,monea s infanda surentem Potantem l procos inter ludoSU profanos, Ae tot opes facras immaniter absumentem λCaram olim sponsam,thalamos sine fine pudicos Incestantem, omnem pudeat posuisse pudorem. Incestast faces nimium qi impune uagantes O Tot scelerum facies extinguat,& improba mostra

Arceat,ac meritae uirtuti prae mia reddat 8 8 Gua Mella absumentes aliena,amumq; terentes lRidiculis studiis fucos extrudat inertes. A i meritae quonda dederae tot munera prinoem Auferet immeriis,ne tot male sana pudendis CrimInibus uitiisq; deos ecelumcn lacessat AVltores oculos ultricia fulmina gestans. AHaec Deus,haec rutilis demissus nuntius astris frirxs referti minans, sed nullis stulta mouetur ITristibus illa minis surdas obstruxerat aures ' iEbria deliciis, non cessat pangere uites, ' Vnabriferos tr hortos de amaenos quaerere sontes Coniugiisq; novis primas impendere curas, 'Atq; oblita uiria in rotantia pocula mensis i - 9

Ingerere eNtruem'coelol attollere turres. M a s Interea coniux horrenda concitus ira PAFlagitia ulturus moechae intoleranda pudendae Laxarat stygias acies simul alta tyranni D ad

Ostia tartarei patefeeerat. haud mora seuo Ex aquilone tonat templet Istrillior unde . tPanditur omne malum turbati ab Oi igine mund