Quaestio non minus pulchra, quam vtilis de sarzaeparillae, et ligni sancti viribus, habita à d. Hieronymo Minetto Aretino, in Senensi academica anatomico, cum d. Livonio Rectorio ..

1쪽

. . .

2쪽

vel tutum a. Non mirum igitur ,si e sed corum industria in eam cognitionem incumbit,

per quam homiraum sisti praecipue consi itur. Inde factu m, ut elusis diebus , inter me,

D. Liuomum Rectorium circa Sarἰ arita, ac Ligni Indici vires altercatio coorta sit. uuam, literis mandatam , quod medica

menta communIa examnat, eaque ex occiduis

regionibuου , ου habet aliquid iucunditatis , per Wpos edere consilium fuit, tibi, qua tua es benignitas , nostri amantissimo commendare . Vuamquam enim grauissimis, i que assiduisi curis distineris , tum publicis , tum priuatis s

- Heuer. admodum Pater , -- tura secreta rimari, tum Amplicium medicamentorum vires persequi, parum vel certum, a

3쪽

Liei mi tamen quidquid est hoc munuscidi

percurrere non sernaberis , oe a parum aquis iudicibus tutabere qui tot annos , tanta cum

laude, Ita sma istius Congregationis molem suBinui , adficia extruxi , monΩra subinde nasientia peremisti ue gratus demum summis , mi infimis fusi . Ualeia , meque, ut facis,

ama , DE U Optimus Maximus long uam tibi faelicitatem concedae. Datum Senis tertio nonas Februarly IJ I.

4쪽

EXCELLENTI D. HIERONYMO hMINETTO,

UD i v et sepius a quibusdamsapientibus viris sextant enim in hac Ciluitate nostra quamplurimi, mplo,

radoxa quadam , atq; a veritate α-- aliena ad artem Meduca lectatia pronunciare, atq; aliorum gesta reprehendere, quod cum mecum idem experiri tetaueris ommissis qui Lydam alijs, de quibus disserendum in praesentia non mihi videtur , confirmare ausu uini Salsam Pariliam, ese magiae calis dam, quam Lignum buricum; CPraetermitto nunc tuum dicendi, ac disserendi modum quem sane admirantur omnes, σ eo mariri quia temnicum contra tantos celebres

Scriptores, pugna umere,audere intelligunt. Ibe enim fateor a quocunq; Doctore recte σ rationa Aliterser bente doceri posse, at rationibus firmis Demonstrativi Phisicisi; adherebo semper magis, s unquam in authoritate unius viri tantum, etsi percelebris, persistam, eiusdemq; sententiam temere enuntiabo. Sed ad id quod

magu urget accedamin.

Legi multos de Ligni natura σ Salsae peragentes , ut Dubitantem, aut qui is eorum calidius in litem vertra rem, reperι neminem; cy' quoniam doctissimorum Inter pretum aueloritates, te non urgent, infinitae enim pro Iemodam essent, rationibus insinemus, mea breuitate

5쪽

qua poterimus, potiores explicabimuri ut cognoscas tamdem, quantum aberres, σ quam minimam operam scri ptis , ae doctrinis celeberrimorum mirorum dederu, tu ipse animaduertas. - 'Notum est, quod Medicina non dicitur calida, aut

figida, nisi quia talem qualitatem potes in corpore nostro imprimere, mi docuit balenus Jarsim in libo desimplici

Quo acultates ratione venandaesunt, σ haec ab oper rionibus originem ducunt, oe operatio experimentum sm cit, unde velis nolis, experimento tanquam effectui a cause prouenienti, credendum . . Ll incessicina igιtur, quae procedit calefaciendo, σ ca

Iiditatem semper addit, calida est, At sumamus ligni P

in Salsae decoAlum . in ore detineamus, nulli dubium quod magispercipiemus caliditatem illius, quam huius: Immo in gutture remanet, Gentitur caliditas, m inflammatio maior ex ligno, sic arguunt Practicantes. vin Praeterea Luentur ulcera, aur pars aliqua morbosa, aut na ex utroq, decocto, omnes fatebuntur,se percipere caliditatem notabilem magis ex ligni aqua, quamμνα. - ddo, quod secundo ea accidentales qualitates idem

arguunt, nam sapor, σ odor,sunt signa quibus stecula itui, σ Medici Philosephi in cognitionem etemunt primarum qualitatum, sic docebat balso de simplice cap. .

nec non Arssec. de Anima odorem acutiorem, potentiorem, percipimus magis ex ligni decoctione, quam sale, al, quodsensu ipse essum non potest. U. . . Sapor praeterea est amarior ligni, ergo calidior; conse Pem valet, eo quod amarum fit Galeno teste . desim

6쪽

plic: eat. 3.) a ea loris exeestu. Insuper in aeris magis

ac mordax, ergo calidior; Palatum enim stimulat, via. cerati; vellicat , ut omnesseribunt vociores, oe experientia ipsa docet. diungitur esse calidius lignum, tum extensive, tum intensiue, primo modo iam patuit, secundo patebit, σω- tio est, quia lignum est pinguedine praeditum, τnde ob hanc causam, calor magis perdurat, π agit; σ hacforsitam ratione , magis Hureticum esse, confirmant multi sapientes Medici. Numento etiam esse potest, Salsam esse figidiorem, quia Practicantes de imbeccillitate ventriculi orta asti giditate, constulentes, imperant Salsa potum vitandum, quia obstigiditatem obesse potest,sic tectabatur Tomitanus Philosophus σ Medicus Excellentissimus: Unde lignum econtra etentriculi imbeccillitati conducere quampliarimum, experimento ipse testabatur Fallopius libe de

Morbo Gallico, cap. . .

Et Moderni omnes de morbusti dis pertractantes, consulunt, tutius σ rationabiliusfere uti ligni decocto,

t posteaquam calidum magis omnes, seu plerique se

tentur, ubministrant, quaerendum est, an hoc tantum arte fiat, ansola vinione; Si arte, ergo iudicio simul, se/ι ratione, aut experientia; Si opinione sola, ignorantia muferret; Ars enim σ experientia certitudinem gignunt; Non erit igitur experientia nudae, aut opinionu inuenti', quia set non securus experiendi modus, periculoses,uc dissicilis . Jure igitur, σ non ab re experimento

7쪽

confirmatur, ealidiores effectus ligni decoctum parere,iquam salo. Et si dubitare possis a quia tues Galliea aliquando marigis castigatur a falsa ; Citius caliditatis nota prod. cita Respondemus dicentes, quod quisic dubitant, ignorare uidentur Salpae s laeni vires; Nam iι euenit, quoniam luis Oliditate alpa corrigit, σ castigat; lignum vero,

augendo potius calidιtatem, noxam ιnfert ut experimemto colligi potest, in Muliere illa, quae a te curabatur sRatione mero siccitatis magis iuuat quam lignum, π hac de causa tenuissimum est medicamentum, σ adstrictionis non particeps; propter quam tenuitatem sc re ponde tur ad alteram argumenti partem ob quam anteponimrbuat acri citius apparet caliditatu operatio, si qua ess,σ talis sit concedenda. Eademq; ratione salsa facultis miscribunt doctissime quidam ex Modernis valet ma gis contra eum morbum ballicum, qui mitior est, π aut inceperit, aut declinarit. Hacet; sunt, qua breuissimo temporis statio, π cu renti calamo se priuans nunc, σpublicis lectιonibus

detentus criberepotui, pro rei veritate, redestructione 'Paradoxi Solutiones nunciargumenimum quampri'mum expecto, quas habes rationes, σ authoritates, in medium adducere ne dedigneris, dummodo fideliter a te π non falso fit in cuis de vini potus administratio ne, secundum multorumsententias manas omnes addu cantur . Datum Senis die textiaJanuaris .i a s ' 3

8쪽

NVM veritatis noscendar omnibus hominibus natura inditum sit desiderium; vix tamen attingere datum est paucis, quamquam enim eius initium maxime simplex est,& natura clarissimum , atq; apertissimum; multiplici tamen prodeuntium compage inuoluitur, ut externa potiti, quam interna pateat. Hinc est, quod multarum re rum elementa, quae praecipuE ad medicae facultatis usum impcndantur, non mirum est, si omnibus Medicis cognoscere non licebit, sed latum quibusdam, ac magis rationalibus, qui scriptis clarilsimorum virorum permultaS lucubrationes, ac longam exercitationem operam dederint, quod significauit Hip. pri. Aph. pri. Vita breuis,& quae sequntur. Nec modo consilium meum est tua contumeliosa verba repellere, quae, absque ratione illata regredientur, unde egressa sunt, & ipsa veritas magis elucescet'. Illud aegretero, quod omnes mea de causa admiratitur, cum nemini paradoxum a veritate alienum, ae

medicae artis professore indignum pronuciasse reperiam : sed cum sapientibus tantum quibusdam, Samia parillam paulo calidiorem, ac minus siccam esse, quam lignum guaiaccum pronunciarim, quod tecti . prius in casu Mulieris, de qua mentionem faci experiri tentavi,quibus non aliorum gesta reprehendi; ted Autorem approbatissimu laudaui, ac multas etiarationes ipsis in medium adduxi, qui vero uno ore f

9쪽

tuam potius sententiam in hoc confirmarunt, sic indecentia in principio a te posita, in fine fallissima patebunt ; & tunc temporis, velis nolis, scriptis, ac doctrinis grauissimorum virorum latum me Operam dedisse, quibus condigna erit fides, & non alijs confirmandum erit, quos profecto vel maxime honoro, &quibus a nobis adhibendae sunt gratiar, cum inuenta nobis tradiderint, & iter facilius commostrauerint. Si enim Empedocles, Anaxagoras, & Plato non suis sent, ac tandem Aristoteles in rebus naturalibus;

Hippocrates, Galenus, Aetius, Paulus, & Trallianus in facultate medica; quid nobis elletὸ Ego vero in hoc, etiamque in alijs DE vM Optimum Maximum

precor, ut me ab huiusmodi erroribus praecaueat, de suo lumine, quo solet humanas mentes illustrare insinceram dirigat veritatem. Damnabunt sorte tecum ulti hoc institutum, quod temerarium videatur, Putare me videre, quod oculatissimi illi non viderunt, & hac ratione, solent enim eos reprehendere, quicumque noui aliquid afferunt, tamquam par doxa loquentes, ut a te positum est in qu*stione: Attamen, quod a me visum fuit, ex oculis D. Andreae Caesalpini, Praeceptoris mei sapientissimi vidi, dcau- diu i lib. i. quaest. Med. q.&i. Med. facult. 3.&X. N 3. Hist. Plant. 27. qui prosecto nemini est secui dus, ut Ioan. Mong. Ioan. Costeus in cap. de ani

apud Auic. de gloria ipsius, & Petri Andreae Mathioli mentionem secerunt. Sed ad Qtuendas ra

tiones positas me conuerto. I U . I

10쪽

AVibores multos de Sar Varisiae, ae Ligni Indicii natura peragentes, te per legisse asseuera3 ; at quid

- sis eorum caudius in litem vertentem inuenisse neminem, etsi te authorιtates Docilissimorum non urgeant,

propemodum infinitae essent, rationibus insistemus potio ribita. Quorum Authorum, vel authoritatum non tum loca, nomina, cognomina delidero ex tuis literiS , Verum nec etiam patriam reperio, & sic aut nullum, vel non omnes legisti. Tuas igitur rationes sorte inanes omnes esse, ut tandem cognoscaS, &quantum tecum,qui in hac reperiuntur sententiacciacutiant. Accipe, iundamentum tuum est Sarraparillam frigidiorem, ac magis siccam esse ipso Lignosmeto, & hoc probare niteris rationibus pluribus, authoritatibus, experimentis, ac exempliS, experiamentum circa sensum gustus & tactus, ex odore, &sapore, ac exemplum in ventriculi imbecillitate: quia per haec nobis venandae medicamelorum vireS. Antea ouam dissicultates soluatur, praescire oportet;

quod tam medicamenta simplicia, quam composita, ex partibus limitaribus, ac dissimilaribus conflantur, quemadmodum & ipsa animantia; non solum igitur Medicum philosophum similaria cognoscere, verum etiam & dissimilaria,interna,& externa est opuS; alioquin medicamentorum vires non rite inueniuntur, nec etiam eorum facultates optime a Medicis subministrantur. Inde notum est, quod communis Vsu & ordo cognitionis virium medicamentorum ex c