장음표시 사용
11쪽
& Arist. de sen. & sen. q. non autem a.de anim. vi ac seris: Verum autem odor,& color saepissime nobisin.
certam afferunt veritatem z. quoniam non aeque eua- .porantur partes,Vt patet ex Arist.& Gal. loco citato. Reliquum est, ut ex sapore magis medicamentorum complexiones inuestigentur, quamuis ex sapore etiacongruam veritatem non habemus,& hoc non ex sui natura, at ex plantarum mixtione, si Gal. credimus: q. simp. vlt. N Andreae Caesalpino, ut etiam patet ex-i perientia, cui non est contradicendum: ob hanc camisam non solum saporem in plantiS, verum etiam omnium mixtionem perpendere decet. Istis igitur cognitis tunc summus philosopus, atque exercitatissi
-iti Pharmacum igitur, quod sui natura calidam, Nprocedit calefaciendo, semper sit calidum, oe in corpor uas inferat qualitates et vel per se, vel per accidens lit, a nobis non negatur, nec quod ligni vires, non praeditae sint calida, ac sicca temperie, ut nonnulli affirma runt, qui a Fallopio in lib. de morb. gall. rationabiliter reprehenduntur, a quibus ipse quoque maxime dissentio: Sed quod experimentum insensu gustus, ac
tactus, detinens in ore, π Ulcera abluens ex Utroque decocto , neces nate sequatur, quod ligni temperies siit, ac reddiIur calidior. Hoc negamus: quoniam ictili caliditas magis in gutture periistere videtur, ac percipi-Aur, non vere caliditas eli, sed quaedam parua mo dicatio, vel potius irritatio,quae non necessitate probat, ligni temperiem esse natura magis calidam, qua R Sar
12쪽
Saraarparillae: quia illa irritatio non est ratione com plexionis calidς tatum existentis in ligno; sed ob siccitatem, ac terrestreitatem cum euidenti astrictione oritur, quibus omnibus ligni natura construitur: quod etiam experimeto comprobatur in multis meia dicamentorum generibus, quae ulcera mordicant,ac
vellicant sua siccitate, ac abstringenti terrestreitate,&in quibusdam etiam ulcera conglutinant Omnia non solum ex caliditate, sed ex dictis. Addi etiam potest, quod, si partes morbosae, ac ulcerosae ex piperis, ZimZiberisque coctione abluantur, quΟ-rum caliditas sere in summo ordine reperitur, minus autem partes incalescunt, hac coctione, minus vice ' ra vellicantur, quam ligni coctione, si diutius ulcera
ex utroque decocto abluantur, ex muria etiam, S sale magis ulcera vellicantur obiam dictas rationes; attamen caliditas minus in salso, quam in amaro, de acri sapore reperitur, ut patet q. simp.Cιrca rationes exspore, ac odore: diximus supra,
quod secundae qualitates sunt primarum qualitatum signa, ex Ari it. N. Gal. loco citato: At quod odor migis ex ligni decocto, quam Sarxae percipitursensu ipso effugi non potest. Ratio est, quia in materia magiS tenui reperitur, quam in Sar .ae substantia, quae est glutinose magi S, & non aeque parteS evaporantur, Ut ligni partes . sic ex odore in certam medicamentorum naturam,ac virtutem .habemus,authore Arist.de sen.&sen. q.& q. simp. 23. inquit Galenus, qus Odore carent, crassam, ac glutinosam essentiam obtinent,
13쪽
caeterum, quae sit in eorum calore, vel frigore natura, non dum vere constat; hac de causa omnium mixtio nos sunt admodum noscendae, & hoc modo n5 con tingunt errores in ratione, ut Andreas Caesalpinus ex Gal. Psuper sapor est amarior Agni , quam Sargae: igitur calidior, recte Val. . simp. p. ab excessu caloris oritur: nisi simpliciter absque alia admixtione accipiatur, non sequitur calidior, quoniam non semper veram ac certam ex necessitate maiorem calorem
nunciat sapor amarus, & praecipue qui in ligno continetur, ta non sit ex multa amaritudine; ut in Abrorano, quae in tertio ordine continetur in caliditate ratione seporis,m q.simp. sed parua ligni amaritudo, quae cum multa admixtione reperitur,ab hac eius crustiditas cotemperatur, ut experimeto colligi potest in multis medicamelis,quae sunt magis amara,& tamenno solum non sunt calida, sed sunt frigida,ut opium, cicoreum, semina citri, & rosa, de qua est: exemplum apud Gal. . si 'vit. Schoc insequi ob mixtionem oportet. amaritudo etiam, quae in ablinthio ad gradum tertium accedere sua caliditate deberet; attamen ob ponticitatem, ac abstringentiam, eiuS temperies calida non reperitur, nisi in primo ordine siccaq; in tertio, authore Gal. 6. simp. cap. de Ablinthio, insuper&caeparum sapor, ratione suae ac redinis, in quarto gradu esse monstrat; & nihilominus obcius humiditatis admixtionem ad summum ordine caliditatis non accedit. Sed quid ad probandum, quod sapor amarus non semper est necesse ad conii i
14쪽
mandum calidiorem esse quaeramus 3 quod apertissime exemplo,atque experimento colligi potest in ipsa Saraaparilla, quae absque dubio calida siccaq; est, ut omnes sentiunt; Uerumtamen eius sapor insipidus est,qui apertissime frigidam complexionem ostendit,
si Gal. credimus q. simp. tamen a Petro Andrea Mathiotio, & ab omnibus Scriptoribus, calidam, ac sic. cam este, dicendum est: igitur non semper amaro se Pore nobis medicamentorum virtus vere manisesta tur, eorum complexio; & idem ad saporem acrem, est dicendum,qui non semper micera vellicat, ut scrilis ex omnium Autorum mente, ut manifestum est in
quorundam acrium coctione, ut pulegij, thymi, epithymi &c. tamen in summo fere gradu sui caloris c5,
sistunt; non mordicant vero, quia non sunt terrestri substantia praedita; ad rationem vero ligni esse extensi ne calidius, criniensiue ob eius pinguedinem; unde m
gis diureticum esse, ac calidum: superius ex dictis satis a nobis probatum est, quod non sit magis calidum. Praeterea, dum quaeris probare, Sarraparillam sti-gidiorem, ac sicciorem guaiacco esse, & rationem
non inuenis, non admodum miror, cum Saraae naturam, atque ipsius complexionem non intelligas,&per consequens verba Excellentissimi Thomitani, &Fallopij non percipias, qui in ventriculi imbecillit
te, ast ido orta, ratιonabiliter imperant, Sar a deco ritum vitandum, confidentes autem ligni decoctumsum re, quod ventriculi imbecillitatem quam plurimum ii uare queat, ut quotidiana experientia docet . ratio igiti
15쪽
tur est, quod isti grauissimi Viri Sarrae decoctum non prohibent, & obesse potest ob ipsius frigiditatem in
tali affectu,ut a te dicta est, quia error esset in sensu in ratione & in experimento,sed Sarzar decoctu ab ipsis vitandum; quia Santa astrictionis est expers, qua abstringentia indigent membra coctioni dicata,& pra cipue ventriculus, qua abstringentia lignum guaiac- cum est maxime praeditum, & ad eius decoctum in hoc casu se conserant,&verba a te posita Ob Samstigiditatem ob iste potest, non sunt, nec esse pos sunt verba Thomitani viri grauissimi, unde, uno in-
conuenienti dato alia contingere videntur. M id, quod res Recentiores omnes in morbi quedis, tutius, ac rationabilius ligni de Alum magis, quam Sardinumere imperare, σhac causa omnes magis calidum ese fateri, assubministrare, atque ob id quaerendum esse, an hoc artes at, vesti opinione, si arte, ratione F mul, ac experimento; si opinione, ignorantiam asserret. Ad hoc respondendum, quod Authores in morbis frigidis non ligni decoctum subministrant eo quia iit magis calidum, quam sarhae: sed cum iit semper sere
in talibus coniuncta materia glutinosa, humida ras sa, tenax, ac viscida,& in ligni decocto sit cum multa siccitate tenuium partium, conuenit in talibus hoc magis, quam famae decostum, uticontrarium, ut in Epilepsia, Apoplexia, paralyti, ac in csteris huiulm di particulae aliquae lixis. Insuper, quod experimen 1 tum periculosum, ac iudicium disscite: quomodocunque sit, Hippocratem in pri. Aeli. i. intelligas. Sed,
16쪽
Sed, ut melius quaeramus, Sarraparillam magis calidam, ac minus Accam esse i qu in lignum Indicum;
videndum primum est, quod cu Sarra parilla notatim sit medimentum ex cciduis Indijs, ab Hispanis allatunu teste Fallopipi in lib. de morb. gall. ad con firmandam hanc rationem alicuius authoritate, non habemus Authorem magis fidum, quam Nicolaum Monardium Hispalansem , qui optime, secundum Hispanearum,atque Indorum communem sententi ex pluribu, experimetis erectam esse sci ipsit. Inquit enim iste Autor, Sarhaparillam calidam,ac siccam e se quasi in secundo ordine: Ideo complexionibus ca
lidioribus est detrimqntum, & proruipuir, si ipsius her
par reperiatur calidius. Hac ratione conficit si rup-pum,in quo Sarrae caliditas,ac ligni sicc j; is conte peratur, in quiburi verbis, si optime perpendant ψr, manifeste affirmare videtur, Sarhaparillam calidiore, ac lignum indum liccius esse. & quamuis sapor inli- .pidus in farha sne ac redine reperiatur, quifrigiditatem arguit, ut superiuS dictum est, ex Galeno: experientia tamen, quae est rerum Omnium magistra, m*niaelle contra sentit e videtur, quod a firmare Opo rei sui, sarhar sapore insipido, ac glutinoso, aliquam dubitantia acrem, ac subtilem latere, non ut in ligno; propter quam rationem excalfacit,exsiccat, ac sudorem Pi ouocat: Li ni Indi siquidcm potior gustui amatitudo, quae caliditatem ostendit, ut pars retinosa;
attamen cum amarus sapor coniunctus sit cum.multa substantia teri essit,lignosa,frigida, ac siccat man,
17쪽
feste effectus videntur magis exsiccando, quam caI faciendo . Et quamuis idem Author, in fine capitis de ligno Indico, dicat, calidum, ac liccum esse in secundo Ordine; non propterea sibi contradicit,ubi infirmat Sara aparillam essequasi in secundo gradu calis dam, si modo quis optime consideret, quod habet Gal. 3. simp. vlt. Nam cui ullibet gradus tres partes assignat, principium scilicet,medium,& fine. Etenim cum inquit Monardes, lignum esse calidum, ac iiccuin secundo ordine simpliciter; non lic accipiendum est, ut in qualibet qualitate ad finem secundi ordinis perueniat: propterea quod eius dictum verificari potest, si perueniat ad principium, aut mediu,vel uniuis vel duarum qualitatum . Eodem modo cum dicit, Sarramparillam esse quali in secudo gradu calidam, ac siccam; exactius ostendit & quidem cum Gal.
ad finem, vel unius, vel aliarum qualitatum non peruenire. Ex quo patet, in verbis ipsius nullam esse co- tradictionem. Istis igitur piae cognitis rationibus,
Sarhaparillam calidiorem magis, ac minus liccam, quam guai accum esse confirmandum.' O Quare mihi prorsus videris de generei in aliud trascendere genus, quod lues gallica ali mando maga a
sarrae decocto carugatur, ac citius eius caliditata notas troducit, quamuis ellent ad illa nonnulla dicenda, non vereor: at id euenit, quia luis caliditatem surgucorrigit, ac ratione siccitatis magis iuuat, ae tenuissimum sit medicamentum , π i tis rasionibus anteponitur gua
iaco. Hoc admodum miror, de non vini potus admu
18쪽
nistrationem in febre maligna, & locum Fracastorii a me citatum , in quo non nulli in tali febre mera cum propinaste scribit, & ipse quoque non simplicitater negare videtur, inquiens, si fieri potest no detur; Verumtamen, cum in tali febre a nobis proposita fuit aliqua vini albi portio diluti, non ratione morbi conuenire diximus, sed ob virium imbecillitatem, &ex vita ante acta in aegrotante, & no salso in medium adduximus, ut dicis,&testis est Nobilissimus, atq;
Clarissimus D. Petrus Franciscus Tutus,&alij nonnulli . Lignum mero noxam inferre: ut exemplum,ac experimentum a te non vere positum, in Muliere quae rationabiliter a nobis curabatur, manifestum
est, te non legisse Fallopium de morb. gall. . & 9 q. nec ali's, in quibus locii Author aperth declarat, quod lignum medicamentum est maxime regium, &in lue venerea primum locum tenet, &secudum se 1a;&lic non anteponitur Indico ligno, etiamque noxam non infert: et si Mulier a sexta die assumptionis ligni indici decocti, omneS alios dolores mitiores eualisse,&capitis dolorem increuisse, hoc non
solum ligni proprium, sed etiam farZae, a sexta die, vel octaua assumpti decocti, usque ad duodecim, vel quindecim dies, &postea quiescunt, si Fallopio lib. de morb. gall. sq. &alijs quibusdam credimus:
Ideo inquit Author nunciate hoc, ne scandalo afficiantur aegri. Istis igitur rationibus manifestum tibi fit, quod non solum ligni, &sareae complexionem ignoras, verum etiam tuis venereae essentia, quemad-
19쪽
modum cum si1 Squoque, non solum morbi natu ram, quo i eligiosissimus, Nobilissimusque Abbas tu . cortipiebatur; sed etiam ipsum praesagium; quae omnia a me longa experientia , atque exacto iudicio, tum in natura morbi, tum in praesagio optime uno modo, & alio modo non optime iudicatum fuit, Quibus a te, ac alijs ignoratis, elua Anima se-stinanter ad Coelos euolauit, quiescens a laboribus suis. Et haec ad soluendas tuas vanitates longe sufficiant, & in suturis ad alia argumenta proteliando
prorsus non esse amplius responsurum. Datum Senis, tertio nonas Febr. II 83. lini 22 isti a us t r. iud ei on a II lidi notas i Tl:
. itas , t Hieronymus Minetius Aretinus.
μ. CAntonius a Liciniano Commissarius Sanctae D-quisitionis, concedit ut possit imprimi.