Puluis Peruuianus vindicatus de ventilatore. Eiusdem suscepta defensio ab Antimo Conygio hortatu Germani Poleconii

71쪽

alienus a natura corporis,in quo conti- έnetur,aptus non si ad eius nutririonem

re deinceps nee Fari3 ad putredinem iconu tatur. Quando autem & locus calidus erit,in quo fuerit collectu sit uncti maxime & celerrime putridus fit. ' In quartana febre materia morbifica adeo crassa est & copiosa, ut quς autumnali tempore incoepit , vix desinat ante . vernum Equinoctium Neque materia quae corruptionis semina continet, tota simul futrescit & accenditur et portio, quae tenuior est,dum in paroxismo rare scit &seruescit, a febri lago puluere distulitur: quae vero crassior, & pinguis inest, non facile absumi potest, adeoque relinquitur, quinimmo densatur magis, atque compingitur , ut videatur aeque ..ib. fixa ac nis cinis , quem in lucinae

nonis ara, sub dio sita, immobilem fuisse perflantibus undique procellis, I Plinius tradit. Post aliquot ergo circuitus febre vacuos, illae sorditiei reliquiae ser- mentescere incipiunt, unde nere arias est in febrem relapsus, dum latens siue inρainampneMm, incendi; semina concipit, accensumque Vig. 4- Aoquat,υι eLυῖ νvi inornaeibus ignis. G 0rἶ--vero recidivae imminentis sunt

72쪽

dolor & inflatio; aluus astricta; urina . cruda ; lassitudo spontanea. Non tamen ut omnia limul adsint, sed aliqua .

Serenissimus post assumptum iterato

puluerem febri iugum clie 7.Decembris factus rursum a febre liber, post quin- itum circuitum febre vacuum, die a 3. Decembris noctu incidit in turbatione alui supra & infra, ex qua cruda tantum& serosa exclusit, manifesto alterius recidi uae indicio, quae contigit s. Iauuari . Sed ante & post hunc telapsum , Serenissimus molestis stomachi, coli lumbo inrumque doloribus est assectus; qui cum fomentis & balneis solum delinirentur, simul ladem & omnino sedati sunt me. Iicrato absinthite assiimpto , de quo ita Galenus: fSi tibi coctionis signa mon-ctrantur, iam cum fiducia abinthium potes exhibere, quod alioqui summum eri remedium, mordicationum stomachi, quae a bile proueniunt, si praesertim en ius coma, quant limstissiciat accipiens, melio atmntinxeris.J Paratum fuit illud melicratum proportione habita librarum quatuor aquae sontis, ad uncias totidem Hispanici mellis tum in eo frigi de infusus est comae siccae absinthij v.ul

73쪽

garis manipulus unus , linteolo mundo inuolutus. Sumpsit Serenittimus horis matutinis uncias sex. Dulciore mellis succo molliores facti sunt meatus, & inissestae morsu bilis asperitas mitigata,quae absinthii amarore detersa est . Simplicibus remediis libentius utimur, quam Plin. valde mixtis, quae ossicinarum, seu ve-

lib. 33 rius maritiae commenta sunt. Sic ergo nostri q uartanarii, qui ex ansumpto puluere se conualituros spera bant, omnes ad unum sunt relapsi;non . absumpta nempe, neque exclusa tota morbi causa . Quod cum Serenissimo perspectum esset, atque ab ipsomet bis expertum, maluit remedio eiu simodi

abstinere deinceps, quim dubia per compendia vim naturae morari ac disti. nere. Adde quod Augustissimus Impe- rator FERDINANDVS isti eius frater , ipsi per literas ex intimo amoris sensu significauit, se nullo modo proba, cap. 24 re usum illius pulueris . Nihil est aliud Imperium, ut lapientes definiunt inquit Ammianus inisi cura salutis alienae: Ihane bifariam accersit Caesar, CONSILIO & FORTITUDINE.. Decreuieitaque Serenissimus obfetuare idoneam Victus rationem , perquam non substi-

74쪽

perest, paulatim absumatur, atque ita accessiones, quae nec impetum habent. nec diuturnitatem, expectare ad horam& aequo animo tolerare; donec masculi syderis appropinquatione, succi crassiores visceribus impactu ossicioso munere emicantis naturae sensim dissoluantur .fHyberno tempore quo potissim uim . Caleno quartanae vigent fieri tolet, ut humores com aintra corpus tamquam latibulis quibus- .phoridam delitescant, viresque robustae seruentur ac permaneant. Quare tum nec morbi soluuntur perseuerantibus scilicet eorum causis nee moriuntur aegrotantes, ipsis contra vim morbi abunde suppeditante virtute. I Ubi ergo nullum a febre periculum , tolerantia est opus, donec aeris tepefacti melior conditio Pepasmum iuuet,& meatuum libertas

causae promoueat excretionem.

Sique supererit aliquid ad recidium

longinquioris sermentum tuto,& facile remoueri poterit acidula Spadana, quRi Serenissimus ante biennium cum fructucit usus. Aquam illam fermonet ρο- Plinius ris, ut singulare ad tollendas viscerum. 31 . Obstructiones remedium, fluere natura *yp δ' iussite ea lauatus aliquando Lipsius, a Prorupit in haec verba: fo illa saluti. Aib Α-

sera i quod spiro, quod ambulo, quod L in scri- ''ν.

75쪽

seriptito, huic acceptum refero. I Medicina certe nostra Spadanae perfugio feliciter utitur

Expenduntis eommoda ct ineommo da Peruviani puluerisi Osredituν que Uum eius Europais necessa-

. , rium non esse .

Q EN E C A Philosophus, rarum iI o Iud sapientiae lumen , in podagra , qua laborabat, L delinimenta magis

quam remedia componebat, contentus si rarias accederet, ac si minus vermi naretur . I Mens est alia frigoriticis,qui, post assumptum puluerem,pro cetis ha hene febrem non redituram; cum tamen perindeχallantur ac illi quide vicis. se putant in causa ,eum distulerunt vadimonium γή Eo glutito maiora quiadem interualla febris facit, & retarda tur, quod unicum pulueris commodum p est; sed eausa morbi ex parte remanet, ' quod maius incommodum . Extingui-Itur enim ignis ad tempus,ac rursum a '

cenditur , nec luci datur aliud puluer

76쪽

vientes, quam haesitationgm quamdam ac moram. Dicet aliqnis, dari ab illo inducias, augeri commodi naturam , fierique potioris conditionis. Sit ita tindusiae non semper via sunt ad pacem; unde dux exercitus etsi nullam tune Mimpressionem fieri iubet, custodijs tamen positis sibi cauet ab hoste, ac si re- tuersuro, bellumque grauius illatur Ad p ut ueris in Europa necessitatem quod attiner; ego nullam esse contenuo, & primo quidem, propterea quot quartanam, per se alioqui securam, ci

tra remedia, natiuo calore audi O,ac ve

getiore solui non raro contingitis Hippocrates de virtute calidi innati . Quo tempore Digus innascitur , & hominem de affligit, primum ex eo ipso calidum in. 8' didem ex homine praesto est, sine ullo prae hi '

sidio atque apparatu .' idque tum in si nis, tum in aegrotantibus emcit. Cormnelius Celsus de quartanario:) Quo die eap.is. febrem expectabit, ante surgere , & ex erceri , dareque Operam Oportet, ut tu ipsam με citationem sisti incurrat sic enim saepe illa discutitur I et . .

RFABIVS Maximus Consul Plinii

verba sunt apud flumen Isaram praesto commisso aduersus Allobrogum Arueris n0rumque Gentea ad 6. Idus Augustua1 Io

77쪽

Tata millibus perduellium caesis, febre saνιana liberatus est in acie. I -- snadi scilicet ardore, nouo velut incenis dio, incendium vetus sebrile discussum

est.

Pres II. Pont. Max. in Conc. innis lib. L. tuano, graui raritudine stomachi cum Cumis febre assiciebatur,arida tum adeo vexa, eus, ut de vita eius & ipse & Mediei d hilarent et pontifex languidus,& ingeti dolore oppressus, sublimi sedens istio,de admodum anxius, vix sari poterare ae ubi ealo inualuit,ardens dicendi vi,do lore superato, affluentibus verbis sine dolore locutus, trium horarum habuit rationem, natimque ex aula in cubi siculum rediit, omni langore ac dolore Iiberatus . ita ealor orationis stigm omne deiecit e stomacho. Ilις de sinum alias quoque per subitnmhen es metum . Multos fortuita iuuant inquit cap.8. Seneca nec ideo remedia sent; & εα, flumen alicui cecidisse frigore magno causa sanitatis sui liquo modo quorum ' clam ρ Nana flagellis discussa est, &metus repentinus animum in aliam euis

ram auertendo, suspectas horas fefellitalib. so. Coelius Rhodiginusi Sed & usu ventro

ςλ' S, compertu,m timore praesigni etiamnum

morbi discutiantur scuiusta isngat

78쪽

uanus quemdam quartanarium, qui in lib. 4. paroxismi principio deiectus .ex imprO- cap. a uiso in flumen, a febre liberatus est. Vidit etiam alium, apud quem cu m exiscitatum fuisset artificiale tonitru , initio accessionis ex fragore tantum timuit, ut 'sebris eum reliquerit. In subitario metu extrema corporis stigent i calor onaonis ad interna celeriter cotrahitur, ciuis daque superat & coquit unde lex mor-hi turbatur, atque frangitur. ILonge tamen diuersus fuit metus il- se, qui non excussit febrem, sed adduxit, in Ioanne de Pictauia, Domino de S. Ualerio , Dui ad mortem damnatus, cum iis . ad supplicium duceretur, expauore imi hi . tam acutam febrem incidit, ut venia id gratiam filiae, quae pulchritudine sua multorum Procerum beneuolentiam demeruexat , a Francisco I. Rege impetrata, vix ad mentem & sanitatem , saepius misso sanguine, reduci potueriti . unde Santiaoriaua febris apud Francos in prouerbium abiit. Ibecnndo loco, puluis Peruvianus Europaris nequaquam est necessarius, qtia.doquidem prius quam cortex ille , ex quo paratur puluis, ex Orbe America ahq adno adierretur, alia iam ha beba - .

79쪽

tana.

mus remedia specifica, paratu stellia dicerta, modo recte administrentur. 1. Solemne est remedium Caleni, rotiis sectio de Oiperis, quam Neronis Archiater Andromachus inuenit; de via eius in febris declinatione sic Lazarus Ri-C p.de rius: ITHERIACΛ exhibetur hora una. μὴ ' ante paroxi smum, drachmae uni po dere ea vino, ani decocto chamadryos: vel si nimia caliditas timeatur, cum de cocto agrimoniae, succo vel aqua piamtaginis . Reiterandum est medicamen tum per plures parorismos. Potest et i a exhiberi mane extra paroxisinum per aliquot febris dies: sed paulo ante proxismum facilius operatur, quia augmentnm frigoris prohibet, humoremq; ebris causam, iam effervescere incipietem commodius discutit, & hoc modo paroxismum vel imminuit, vel si malef

- IL Dani e t Sennertus de Febribus reap, so ἱNonnulli tribus horis ante paroxii muexhibent ea Drei es ani drachmam semis, cum vini albi, aqua boreraginis diluti, unciis tribus: & quartanas hoc modo plurimas fuisse sanatas . scribunt, si tribus vel quinque vicibus

lib. 2.

assumantur

III. Horatias Λ si genius de modo curandi

80쪽

randi febres contumaces & rebelles r Hoc unum nolo praetermittere, quociapud me constat , longissimaque experientia comprobatu m est, gentiana sucincum prodesse muItum contra eiuscemo.

di febres,& circuitus et Sunt qui laudant eius decoctum , quidam aquam stillatitiam; & mihi non displicet , ut qui viderim non semel multum profuisse. Sed succus iis, qui cordati sunt, &generosi

in assumendis medic amentis, adeo con ferti ut nullum sit auxilium cum eo conferendum Iniuersalibus praecedentibus. Modus est hic t Rec. succi gentiana co densati drachmam unam ; vel liquidi

trachmam unam semis, iuris pullae un- Cias quatuor; specierum diarhodon Abbatis , &-specierum aromatici rotati. scrupulum unum, ad ventriculi robur indendum; capiat ante accessionem horis tribus. In multis vomitum prouΟ-cat , in aliis aluum mouet, sed maxima commoditate utrumque facit, quia faturam accessionem prohibere solet, aut certὰ adeo illam diminuere, ut aegroto fit contemptui. Succum liquidum, non

intelligo depuratum . sed cum sua faece

recenter extractum . succi extrahendi ratio haec estr Contusa radix quinque ldiebus aqua maceratur; postea in ea Glantis.