장음표시 사용
361쪽
XXI. De quasi maleficiis. XXII. XXlII. XXIV. De Lomis dis G ejus variis casibus in nava accidenιιbus, aliνt que delicitia pub. I. OB'igationem exeod tractu, dc quae uinde nascuntur actiones earumque qualitates, nunc sequitur Obligatio ex deelictis, qualia sunt furtum, rapina, Vis, damnum, iniuria, quasi maleficium; ho- micidium di alia publiea delicta οῦ qua . . . quantum nostro serviunt instituto, nunc discutiemus. II. Si res, quam magister navis recepit salvam fore, furto sit ablata, inde tenebitur ille: quia semel periculum rei suscepitia . l. 3. D. M.ta cav. b.LI .im M. D. de ore. Aliud vero dicendum , si inter magiis strum navis ει vectores conVenerit , ut quisique res stas ipse custodiat : hic enim actio contra magistrum navis propter pactum cessat. va . v. δε rex j. . . in eamm,er t. m. Is r, 8.f.
362쪽
Il I, Si magister navis recipiens res ad me perferendas , non tantum restituat, quantum ei commissum est, omnino inde tenebitur. Sed hie prius constare debet, quantum eius fidei sit commissum : quod vel testibus probandum esse, vel expressa designatione, alibi dictum in Synops. jur. Disi a 8. q. 1.) Sed Dd. negant necesse. esse expresse adsignati res nautae, sed sussicere res in navem immissas esse, ut ex contractu etiam tacito de recepto , & exacta custos dia teneatur magister navis. Quanquam hoc non aliter procedit, quam si in verit aut scire debuerit & potuerit esse immissas. Gudelin. l. 3. de jure novissc. 1 o. Ceterum si reus negaverit tot & tantas res immissas
esse, quot & quantas adfirmat actor, ει habeat quidem quasdam hujus rei probastiones, sed ancipites nec satis idoneas, hic. ut in re dubia iuramento locus erit. l. 3 Ide Iureiur. Sed cui deferendum iuramentum, Ieci an actorii Reus, si bonae famae sit, ad delationem actoris se iuramento liberabit a praesumtione rerηm subductarum aut male custoditarum. Si vero adsit iuspicio periurii in reo , fallere & mentiri solito, aut si sie infamis atque inaestabilis, aut in probatione jura
363쪽
De Iure uaritimo Lib. III. 3 o s
ne iuratoria Eeficiat; actori, si sit homo bonae fidei ila famae, deferendum juramentum Beu . de jureior. ρ. m. O .qO M. Ocsie a reo tantum restituendum, quantum
iuraverit sibi ablatum actor. Ea videtur esse mens Theoderici Gothorum Regis in Edicto g. ri 9.quae sic habete Si quid de taberna, nave vel stabulo perierit, ab his qui locis3atibus prasunt. vel qui in his negotiantur, repetendum es, ita ut praestent sacramenta de eonscientia seua suorumque : ms boc fecerint.
niba cogantυν exsolvere 3 aut certe quantum
petitoν juraverit se in eo loco perdidisse. resiluant. In Codice LL, antiquarum editionis Lindenbrogianae circa initium hujus Edicti vox nave est omisSa. sed hanc ei resstituendam esse patet ex inscriptione Edicti: Si quid cita emend. pro quis) de taberna,naeve aut fabulo perierit. Si vero postea desprehendatur ipse magister navis res quassdam suppressisse & abstulisse, aut in usius
suos convertisse, furti reus erit arg. l. 7. Cod. de Drt. e. r. 2.jur. Suet.eod. In Statutis Lub, q. I. 7. sic habetur : Nauta , auriga similes persono , quibus res transportanda creduntur, iis justo loco non traditis, sed eae pane abnegati/, cum aliud compertum fuerit,
364쪽
ut fures plictuntur. Conferamur quoque Statuta Prustica lib. . tis. I9. arti c. I. 9 9. IO. Recepta, quorum dominus ignoratur, masgistratui loci, ubi exonerat navem, tradi iubentur. ibid Sed magistri navis pecuniam ab amicis accipientes , ut illam aliis in transmarino loco degentibus perΘlverent quam illi non animo furandi, sed necessita. tis caussa in usus suos converterunt , Teddere parati simulac potuerint, furti poenae non erunt obnoxii: quia non habuerunt affectum furandi. Dd. Mev. in ZIjur. Lub. n. g . Gγῆ. Pract. crim. p. 58. u. 87. est' sereo Si vero absque eorum culpares,
quam receperunt, pereat, tamen' tenen
tur de recepto , nisi quid damno fatali
contingat. l. 3. 6. I .n aut .causta b. Si vero
solvendo sint magistri navia ,- furti actio contra fures eis dabitur l. IAE. g. i 7. D. de furi . Plura d e surto in navi exstant in I.
IV. Si res aut pecuniae nautae commissae naufragio perierim: aut per vim piratarum raptae sint, aequum est magistro navis exceptionem dari, nec eum ad hoc damnum casu datum obligari dI. 3. g. i. na t. c. s. i. 23. de regjur. Cujus ergo hoc pericu
365쪽
Ium 3c damnum erit , an debitoris vel creditoris i Communiter statuitur debitoris esse periculum, quem casus sortuiti non liberant ab aere alieno arx. l. II. COd.s cera. per .c p. 3 s .de 1ωre ad .LL. ro. ed. Aliud vero dicendum, in ipse creditor debitorem iusserit per hunc nautam transmittere pecuniam et vel amico scripserit, ut exigereta mo debitore pecuni m sibique mitteret r' is vero tradiderit nautae qui spoliatus e st a praedonibus , aut nauhagio perdidit, hoc casu damnum est credito iis , S liberatur debitor a N. I. 1 o. g. I. D. commod. Cra eιt. n u. a 47. V. Raptum ex naufragio vel nave expugnata proprie dicitur, quod eo tempore de loco quo nauflagium fit , raptum est L I. f. s. L 2. 3. D. de 3 end. ruin. naus. &quando navis in praelio expugnatur ab hostibus vel piratis, quando spoliatur, mergitur, dissolvitur aut periunditur, aut funes eius praeciduntur , aut vela conscin duntur aut anchorae involantur de mari l. 39. II. 6. D. ei. de inc. r. naus . nam . r.exp. in primis hic dolus malus attenditur, atque
ii vis adhibita sit: rapienim sine vi non pQ test, L 3. s. 3, s. h. t. Si quis ergo recepit ig
366쪽
De Iure Maritimo Lib. III. ro '
plecti alterum enim utilitas privatorum, alterum vigor disciplinae pub postulat l. 9. g. s. D. de pub. vect. VIII. Si quid dolo aut culpa non fecerit, aut fecerit, quod non debuit magisternavis,atque sic damnum mercibus dederit, inde dominis mercium tenetur, ut sup. ex occasione suis locis proba Vi l . 2 c. i. g. bb. a. s. g. io. i a. c.6. g. 9 c 8. 3 6.io. 3. li6. l. 3. e. s. 7, iq. Sed & si naufragio sua culpa caussam dederit , quos modo teneatur, Vid. su p. lib. I. cap. 7. 3.
IX. Si merem alio transvehendae a praedonibus direptae sint in ordinaria via, nauclero nihil de illis ante constiterit,actios .ne nulla tenebitur: cum hic sit casus mere
fortuitus. Si vero in locum piratis infestum navim applicuerit, vectoribus ei loci vi- 'tium testato denuntiantibus , & direptio subsequuta fuerit, seoliatis damni accepti
nomine tenebitur. c. 4 ex. naui. Rhod. Unauclerus vel exercitor propter privatum eo in modum alios depraedetur & ab illis iterum spoliatus sit , unde mercatores damnum patiant ui 3 aut a piratis captustis resistere potuisset, & non restiterit : laut' . piraticam
367쪽
piraticam navem, quam sciebat esse talem vadis liberaverit , si postea a pira
X. Si magister navis falsis insignibus peese in iussu domini utens merces per publicationem amiserit, ad damnum praesta dum obligatus est. Id.u. 23 . a 4.quia hoc suo periculo fecit. XI. Navis funibus invalidis ruptis , aut non bene alligata, aut non ita gubernata, ut debebat, aut absque ductore, vel sine perito ducto te in mare immissa, si aliam . navim in turrendo ei damnum dederit, vel eam depresserit, actio damni dati contra
exercitorem competit, si navim minus idosneis hominibus commiserit t. i 6. g. l. v. de rei vindie. er seq.b i. e 7. g. I t. Si vero exer citor sit cxtra culpam, adversus magistrum navis datur actio, vel quod non idoneos ministros elegerit , vel incuria ipse quid admiserit, unde damnum datum L l .c.7.9 i. Mf. h. f. ao. c. 9.j.r. .
368쪽
De Iure Maritimet Lib. II1. 3IT
isjur. naul. i. 29. 3. 2.q. D. adleg. . μ ιι i 3. I. E. D. lo c. coud. quia est damnum culpa datum. Culpa autem est , quod, quum a diligente pio videri potuit, non est pro Visu N I 3 i. D. ad I A magisti onavis autem praecipua dii gentia de in pectio requiritui .sv.c. a. c. I 3 9. Mithridates rex Ponti navarchum , qui Chia na, i regis navem praetoriam incurrerat laseratque, capitis i cena affecit. quamvis naxarchus im tempestatis obtenderet, tamen illum
hoc potuisse vel debuisse praecavere, si prudentius rexisset navem , eumque per insidias hoc sectili rex existimavit; uti r sert Appianus in Mithridati c. Si vero noctu aut coelo turbido per tempestatem tanta Visonavi facta sit, quae temperari non potuerit, squod testibus aut juramento adseret nulla in magistrum aut dominum navis danda est actio l. 29 g. 4. F. Odleg, insin. c. i q. de jur. ua..LL. Sue. l. 4. I r. Irust ιιι. i .art. 4 3. 2. est enim hoci Vitum per violentiam, cuius principium Ust extra patientem. Aliquando etiam do minus vel magister na vis potest carere cul-pR , non vero nautae, aut gubernator na-
is, aut ductor; di tunc actio damni. datia contra
369쪽
multorum populorum Statutis dimidium damni dati praestatur laesae navia laedente, si absque culpa domini navis dam. num acciderit ; idque jurato adseverarenossit. alterum damni dimidium fert iplelaesius. damnum autem tale dividi solet ob culpae probandae dissicultatem. Groidetur. bel. .pac. a. i 7. ai. Iure Sue. e piri te tia damni dati, si casu non culpa factum lite s.fur. naut .LL. Sue.ubi vide. quid por- r. ad hoc requiratur. Existimandum vero, lassem Sueticam hic non latam culpam,sied levem quae casum praecesserit, intelligere. Alias damnum mere fatale nemo praestare potest aut debet. Hoc innuunt verba d. EM androni stara &e. quae actum nocendi significant, licet haud lata culpa InterVenientem. Si vero culpa domini navis damnum datum sit, idque laesus probare, di seipsum ab otmni culpa purgare possit,
casu dominus navis totum damnum solus sarcire tenerur. Vin. late ad leg. Maod.
XH. Si navis vi ventorum impulla euo
370쪽
in funes anchorarum alterius , vel retia piscatorum & nainae funes aut retia praecidissent, si nullo alio modo navis explieari posset, hoc necessitas excusabit. I. a9.6. 3.D.ad leg. quit. si quis funem. quo religata erat navis, praeciderit, de nave quae periit, in factum agendum d. l.9. s. sed si servandae navis causa praeciderit funem
scaphae , excusatur, I id. Actori cap. 27. v. 32.
XIII. Si navis perforata sit, est damni dati actio l. et q. s. 24. D.ad leg. . Ru I. Sed si per insidias hoc factum sit, intenditur di
augetur crimen . eiusque poena. XIV. Damno in navi a nautis dato, δε- 'ctum eorum praestabit exercitor, cum ipse eos suo periculo adhibuerit. Sed extra navem damnum licet a nautis datum ipse non praestabit L 7. D. nauta e. q. Damnum quod nautae inter se dederunt, ab ipsis praestandum est. n aliis. ὀι7. g. a. I .naM.c Us. Confer. c. . F. 6. 7. 9. I 7.18. de Iure Dint. Suedor. De alio damno dato vid. lib. 3. ωρ. 6. g. 7. 8. 3, 3. 4. s.' XU. Si quis vectorum jugia vel rogatu navaretii malum adstendat, & decidens sedatur, pro rata ex damno tenebitur na-O varchus,