장음표시 사용
431쪽
ΙΜPER. MARIT. 37restus annum tum agente x x ii. ictae Italia veluti ingenti terrae motu metu Gallicanae classis concussa fuit, non tantum terra, sed mari. Dux classis erat Ludovicus Aurelianensis, qui ad portum Veneris curbs est in ora Liguria:) Fredericum Alphon si , Arragoniae, Neapolis, & Siciliae Regis fratrem , praepositum triremibus, maritimo praelio devicit, totamque Italiam a Genua Neapolim usque pacavit, compulitque Alphon sum in Siciliam fugere. Regnante Ludovico XXII. qui Carolo VII. successit, anno is Is . Preginius vice-Amiralius, regis auspiciis, primus suo seculo ex Gallis Gaditanum fretum trajecit, grandemque eladem, obtruncato quoque Angi iae Amiratio, Anglicanae clas Sintulit,ut testis est Bellasorestus lib. 6. Hist. cap. 23. Dein sub Francisco I. Amiralius est constitutus Atidreas
Doria , qui quamdiu supremo illo imperio
gavisus fuit, ratio maris coronae Gallicae constitit , vastataque Asinaria dc Sardinia insula omnibus constitit, Gallos, modo vires suas exerere velint, in mari dominari posse. Caeterum Doria tanquam homine peregrino aula submoto , eoque dein ad Carolum V. deficiente, in pejus ruere ut multi recte notarunt) Gallorum res, nec tantum amissum
fuit Neapolitanum regnum, sed etiam ipsa
Liguria Gallicum imperium contemnere coe
vit. A Francisco b usque ad Henricum ΙV.
432쪽
38 MART3Nr Sc Ho OcKI IBorbonium cognomento Magnum, nihil serememorabile est gestum ; sub hoc vero dum Amiralius esset ρndreas Brancasius , nova Francia in orbe Americano lilia no ste coepit. Praecaeteris vero Gallica haec per mare potentia sese prodidit sub huius Henrici I V. filio , Ludovico χIII. cognomento Justo; cuiusquam plurimas vi fortas mari partas, ut hic si sentio praetereamus, illud si dum notamus, capta Rupella ei trophaeum cum hac inscriptione statutum fui ne : Fugis terra , marique Anglis. Fra lis Sed Fariorum partibus. Victa
subditori m rebellantium pervicacia. Vero veri Dei cultu restituto. Oceano compedibin vincto rRupella in deditionem accepta: dubium, maj riaementiae an fortitudinis exemplo. Regibus ac Principibus multis frustra conjurantibus ' victor
exercitus , Deo Opt. Max. ac Ludovico XI II.
Galliarum sin Navarrae Regi Iumici semo , Plissimo, IusLsimo , Gloriosis imo semperque triumphanti, hoc monimentum sacravit. Deo gloria, Principi decus, hoλbus terror , s ditis exemplum. Postea eiusdem Regis praecipua cura fuit mari prospicere. Eoque tres classes uno eodemque tempore ab eodem paratae sunt, Una, quae Oceani littus, quacunci te Gallia Protenditur, servaret. Altera, quae Septim
ae, Provinciaeque oris excubaret. Tertia
classis in Aquitanico littore constituta , deVen undis Plotannis in Canadam coloniis , mer
433쪽
cibusque. Quae postea gesta fuerunt tum sub hoc rege, tum filio ejus cognomine , qui
etiamnum regnat,& in mari non minus quam in terra nominis sui terrorem circumfert, quoniam in recenti adlluc memoria sunt. nec piae vietoriis, terra patiis, aeque augusta, com me nio i are su pei sedem i s.
CAPUT IX. De iis , qua ab . crilis tu mari praeclare geLLisunt.
Dost Gallos occurrunt nobis Angl i, qui jam olim quoque, ioniam trisulam incolunt , longe latcque nominis sui terr rorem per mare propagarunt. Interim notandum, frustra eos esse, qui existimant iam Romanorum aevo, imo sub ipso Iulio Caesare, Anglos mari potentes fuisse. Quod ut constet, non abs re fuerit paucis errorem hunc detegere. Utque a Iulio Caesiue, qui primus omnium ex Romanis Britanniam ingresius est, incipiamus: Tantum ab est, ut tum in mari domi nati fuerint Britanni, testatur Caesar, lib. . B. G. cap. 2 s. primo suo in insulam appulsu inusitatas longarum navium species incolis timorem incussisse & secundo , navium omnigenarum numero ita perterritos, ut a littore discederent, Caes. lib. b. B. G. cap. 8 .
434쪽
Erant siquidem ad bellum navale omnino imparati, nec classem habebant , sed naves vimine contextas ac coriis. bubulis circumtectas, testante eodem Caesare lib. I. B. G. cap. 4.
Nec Caesaris solum aevo adeo rei navalis imperiti suerunt Britanni, Verum sub ipso Domitiano quoque, fidem faciente Tacito in vita Agricolae, cap. 27. ubi refert, Britannos visa cIasse manorum obstite factos , tanquam aperto maris si secreto , ultimum jam ν ictis perfugium esset ereptum clausumque. Imo, quod magis est, tempore quoque Maximini Imperatoris, sive circa annum Christi Σ38. teste Panegyriste Anonymo, Britannia non erat ullis ad navale bellum armata navigiis. Et , ne de antiquioribus , quae inchia sunt, plura dicamus, Anglia' navalis belli & potentiae gloria pri- mum inclaruit, sub Richardo Rege , qui cum seculo undecimo cum aliis Christianis Principibus in Orientem abiisset, totam clas.sem Saladini, quae laborabat Acrensibus obseς sis suppetias ferre, perdidit. Sequuta est victoriam illam Acrae deditio , ipseque Richard usper totam Asiam omnium consensu supremus Imperator appellatus, urbes maritimas, quas Saladinus cum servare non posset, diruerat, moenibus circumsepsit ac propugna culis munivit, interque eas Acram ipsam,
Porphyriam, & Astalonem : longeque plura egistet . nisi per turbas domi inter suos exo
435쪽
tas,pacem cum Saladino facere coactus fuisset, ut refert Polidor. Virgil. lib. 14. Richardi λlius Iohannes, & ipse ingentis animi Rex, anno Iar . teste Polidoro Uirgilio lib. is . in
ora Flandriae Philippi II. Galli arum Regis
classem subvertit, omnibus naVibus aut ea tis,aut incendio consumptis. Postea Henricus
III. An. I 293. videatur Gregorius Lilius in Epit. Chron. Angi. Regum) occupationem Normanniae diu meditatus, infesta classe per
ejus oram cucurrit; dc dein in Aquitania conis versus, Rupellam terra marique obsessam empugnavit, postea Burgu,Blaiam, Batonamque.
Anno dein I 3 o. uti idem Lilius testis est Eduardus III. ingentem illam Gallorum cla G1em ad Slusam oppressit,& profligavit: quoniavero ipse ex vulnere,quod in praelio acceperat. decumbebat, Duce Roberto Artesio arma viactricia in Armoricam convertit, asscitaque in partes Comitissa Monisertensi virilis animiscemina, ad insulam Caesaream non solum cindere compulit Ludovicum Hispanum Galliae Amiralium; sed etiam meliore Armoricae partem domuit.Εduardi haeres Richardus I I. clas sis subsidio, cui praefecerat Richardum Aron deliae Comitem, non tantu feliciter sua tuitus est, sed Flandrorum quoque classem anno 33 86. secundo successu fugavit, capto amplius illius Amiratio Johanne Bucquoi O. An. I S. 9.sub Henrico VIII. rege, classis Anglica, mo
436쪽
ψΣ MARTINI Se Hocii Ri Id erante eam Thoma Flavardo, urbem Lethen, simulque portum totius Scottae celeber rimum occupavit, ac longe lateque in ipsunt Scottae regnum excurrit. Sub Elizabetha vero Henrici VIII. filia , Anglia maxime lacertos movit, & quantum in mari posset, orbem universum docuit. Siquidem anno I 386. Franciscus Dracus in Americam usque provectus, in Hispaniola insula, Hispanorum colanias , urbesque littorales aliquot evertit, interque has S. Dominici urbem, portubus, negotiationibus, & populi frequentia celebrem. Anno is 8 8.eadem Regina sub Carolo Havarindo Amiratio stupendam illam Philippi ri.
Hispaniarum regis classem, quae tam milites, quam socios nauticos centum viginti millia Veliebat, quaeque antequam solaeret, Angliae hoe occinuerat rn quae Romanat voluimst ruere Ieger sHispano disces subdere colla jugo. igno ferroque felicissime submovit & dissipavit. Postea , anno scit. is 96. sub Comite Essexto non solum insulam Gade et , sed ipsam
quoque urbem occupaVit, quam cum viet effores maximo Hispanorum incommodo servare potuissent, depraedatam diruerunt. Anno 36oa. Richardus Lusotus in ipso Lisbonae flumine ante Setubalis castellum validam Hispaniae regis classem, accinctam expeditioni
Belgicae partim incendit, partim vastavit. Quid
437쪽
quod in Virginiam Americae regionem plurimae Anglorum coloniae sint deductae. Primae duae deductae sunt anno 16o6. ducibus Thoma Galesio & Thoma Hamundo: alterae duae anno I 6o8. Landino & Ρlemuthio duce Vinoseldo. Hodie vero aliquot millia Anglorum& Scotorum regionem illam incolunt: ibique praeter A ngliam & Scotiam novam, Occurrit quoque Neusoniandia, sive nova terra. Hoc quoque non praetereundum , quod jam olim anno scit. 3344. Macham Anglus nauta primus omnium Europaeorum appulerit in Maderam Canariarum insulam . unde dc hodie portus, in quo anchoras fixit, Machico de illius nomine nuncupatur. Similiter Angi i anno IS9O. per Septentrionale pelagus aditum tentarunt ad insulas Morieeas. & ni glacies ulterius progredi vetuisset, Aniani fretum tenuissent: interim Nieulandiam,sub LXXI.gramdu sitam occupaverunt, inveneruntque illud Mirabile aquas polo subjacentes, a gelu immmunes esse, Virentes terras,dc praesentia semper animalibus pabula. Denique nee hoc praetereundum , quod propter hanc maris potentia. praeter Europae principes, Anglorum amicitiam appetierint Mogol Mahumet Eliebar, Mohol Selin Indiae Orientalis Principes, Candacharis dc Corazai i rt x, Pedulias Siri r Suma-trae dominus, aliique. Imo hactentis salva ibi
est Societas n Orientalem Indiam singulis adhuc
438쪽
44 MAnet et si Sc HOoc RII hue annis classem expediens. RecenteS recentium dominorum post eversium Monarchiculna perium per Britanniam Sc Hiberniam victorias adversus Lusitanos, itemque res gestas ab iisde mari adversius Belgas, hic commemorarem ; nisi certum esset, hos impiis injusti' ;' armis contra omnem rationem peti, classemque validissimam. dc parum quin Europae terribilem, magnam partem constare partim iis naVibus , quae per summam iniquitatem integra adhue amicitia sederatis Belgis flant ereptae, Partim illis , quas regum infelicissimus Carolus I. in usus suorum hosti tun dc Percusso-Tum eo tempore extruxit, quo a suo Partamento accusabatur, quod vectigal nauticum in privatos uis converteret: primaria elassis' naVi, quae Soumerauitatis ominosum nomen
fert, primum dominum agnoscente dictu in ' Carolum , qui ut nunquam frui potuit tantae navis, & cui hactenus aequalem vix orbis ha-huit, usu atque Voluptate 3 sic novorum Do minorum censetur Palladium , usquedum cum suis inquilinis aut ultricibus flammis pereat, aut ab aquis absorbeatur , aut ad alios transeat possesbores.
439쪽
Derebiu mari ab Hi anis praeclare gestis. Α Ν os excipiunt Hispani , quos praeterire αμ haud possumus, quod nullum sua laude defraudare fas sit. Omissis autem antiquioribus regibus, rebusque plurimis praeclare ab iis mari gestis, initium facimus a Ferdinando dcΙsabella , qui plura regna , antea divisi,
primi sceptro suo subjecerunt. Horum ergo auspiciis anno I 492. Christophorus Columbus , primu S omnium mortalium in Occidentales Indias navigavit , ac priori sua navigatione insulam , quam Hispaniolam vocavit , item Guanahamum , Floridam, & Cubam detexit. Posteriori navigatione , quae incidit in annum I 493. Canibalorum insulas idem Columbus invenit, quibus & varia indidit nomina , ad hoc redux in Hispaniolam, sanguine insulanorum, suis, qui ab iis intersecti erant, parentavit. Paulo post tum ipse. tum frater Bartholomaeus, a Rolando ximene proditionis accusati, apud Castellae Reges carceri mancipati fuerunt. Postea Columbi socii, pertaesi iniuriam, quam is cum fratre
concoquere cogebatur, expeditis suo aere liburnicis in diversas partes discessere, variasque
440쪽
6 MARTINI Scii Ooc K Irregiones detexere. Et quidem Vincentius de Arias Pingonii mare dulce, item Mara no, i Orillanam, Chianam. Puyramque. Americus Uespucius dum Moluccas per occidentem petit, istud maxime profecit, quod quartam , eamque maximam orbis partem de suo nomine Americam Vocavit. Petrus Aloisus, cognomento Niger, ad Pariam, in qua jam ante Columbus quoque fuerat, per enit, an pliusque Curianam, atque Cinianam detexit. Denique Vasco Nugnesius a Balboa , reliquis felicior extitisset, nisi naufragio praepeditus fuisset : postquam enim Isthmum qui Americana Australem a Septentrionali dividit, tenuisset, mare Pacificum detexit. Omnes Vero hos supergrestus Ferdinandus Cortesius opera Hieronymi ab Aguilar, per Jucatanam provinciam penetravit usque ad urbem Mexi- canam, quam eodem tempore canno si ii. Isr3. expugnaxit, quo Orati in Africa a Cardinale Ximenio Hispaniae Pro rege e Xpugnata fuit. Anno vero I 2 . demum, Cor-tesius Carolo V. tantae victoriae primitias obtulit, qui per Castellanorum seditiones beata illa possessione paulo post excidisset, nisi tempestive missis eo j udicibus, occurrisset. Anno
a s r s. Ferdinandus Magellanus, Lusitanus . Patriae suae iratus, promisit Carolo V. se com Pendiario itinere per occidentem ad orientem dc Moluceas Insulas perventurum esse et caeterum