장음표시 사용
551쪽
Ι M P E R. MARI T. I ssobi alisque etiam beneficiis , atque praemiis, hoc agere, ut animum mutent. Quant Opere enim .iales, pauci licet, majori quoque alicui emporio, imo universae reip. obelle po1- sint, quotidiana experientia testis esse potes Quantum incommodum enim a talibus, numero licet paucioribus, non set um ipsi Mercaturae procurari possit, Verum etiam reip. idis , hoc ipso tempore experiri possumus, quoniam quidam in Sueciam usque propagarunt
ea, quae in re nautica Batavis solis existimationem procurare solent , hoc tempore e pretio ibi non censetur noster Status , Quo olim. Imo quoniam Angli , ob longam habitationem inter nos , parum ab indigenis differentes, ad suos redierunt, usurpatores potestatis supremae, edocuerunt de omnibus, quae rem naralem concernunt , expediundis scit. secundum Methodum Batavicam : nec hoc solum , verum etiam persuaserunt multis
nostratibus , libenter Anglis. operam suam nauticam addicere : qui nisi in hostili elasse
notarentur, naVeS , utut grandes , minus
formidabiles forent. Praeter caussas secundas, iam tactas. restant aliae considerandae. Quae triplicis ordinis, primi generis respiciunt media inanimata specialiter huc facientia. Ante omnia autem supremae potestates, earumque adjutores curare debent , ut omni tempore, atque ad Omnes occasiones, iustus non solum G 6 arma-
552쪽
isS MARTνNI Se ΗΟΟe K I Iarmatarum navium numerus sit paratus, sed variis in locis quoque armamentaria nautica omnibus ad navigandi usum pertinentibus, sint instructissima. Cuncta enim si in procin- 'ctu fuerint, nulla calamitas ingruere poterit,
quae per Dei gratiam, pro defendendo maris usu propuliari non possit. observatum hoc a Romanis ab Augusti tempore , atque in solo oriente, ut constat ex Notitia Imperii , sex classes parebant Praefecto praetorio Orientis: nempe Classis Seleuciae, classis Ponti Euxini, Classis maris rubri , Classis Alexandrina, Classis Carpatia , & Classis Thesau-Tensium. Venetorum cura hac in parte ante est expensa. Iidem portubus quoque prospicere debent, tum ut navigabiles sint, tum etiam tuti adversus cui cunque insidias. Quam vero hac in parte a nobis, mox a promulgata pace perpetua peccatum fuit 3 Deus
novit per quorum aut imprudentiam , aut
proditoriam malitiam ) Quoniam naves pria
marias vendidimus , ea quae ad apparatum nauticum pertinent, negligenter curavimus , ad Anglos surgentes non attendimus, connia ventibus oculis passi sumus ab iis capi tum naves nostras mercatorias tum bellicas , hoc
tempore adhuc, parum quin imparati simus ad educendam iustam classem. Quicquid no bis persuasum habeamus, post Deum cujus operam si resipuerimus , nobis sponderae poG sumus
553쪽
ssimus eirca mediorum benedictiones antea subsistere non poterimus , quam si praeter Validam classem in mari , perpetuo alteram, eamque procinctam in portubus habuerimus. Propterea enim res nostrae non tam
gliscunt, quam praecipites ruunt, quod primaria classe e mari redeunte , altera non sit parata, quae ejus loco in altum de si endat, quodque testudineo gradu properetur ita restituendis de expediundis navibus : per centurionum quorundam avaritiam interea dilabentibus sociis nauticis. Alterius ordinis caussae respiciunt ipsos viros navales. Eoque x. Opera danda est ut viris sortibus, & rerum nauticarum peritis administratio imperii maritimi committatur : duae illardotes magis , quam sola generis nobilitas , attendi debent. Nec probaverim simpliciter Venetorum institutum, qui cuiusique .iremis imperium, ut supra ostensum est , nobili sive patritici eommittunt. Quibus maris , imo singularis quoque navis bellicae imperium committetur, a teneris mari innutriti esse debent. nec minus commendabiles a fortitudine qua a dexteritate singulari imperandi nautarum vulgo. Qui allium & picem olent, longe crispatis iis
praestant quia monum olere solent. Fallimur, si eos, qui terra praeclare rem gesserunt, existimemus bonos centuriones narales fore. Exem
plum illustre notare possumus in nostra histo
554쪽
rsa NAn vetur Se ΗΟoc NI Iria.Anno 3623. sortissimus centurio navalis Rombout vande Perre redux ex Anglia,in sua navi habebat complures praesectos militares ex Exercitu Comitis Mansveldiae, cumque obvias haberent duas naves Dunkerhanorum probe instructas.velatis manibus hi rogarunt Centurionem,ne eas aggrederetur. Quique in terra hosti suo cedere nesciebant, unicum praesidiuin inari existimabant fugam esse. Interim cum praeter cium nauticum miles quoq; in classe esse debeat, consultum videtur , ut Anglorum exemplo, integre potius cohortes legionesque,
quam selecti qui ex quaq; cohorte milites per classem distribuantur:ha enim equato periculo viri strenui ignavis exemplo praeire poterunt,
quum alias ignavi ssimi & imperitissimi, iique
aut inviti,aut pretioempti,obtrudantur. II. Cuzandum ut gens nautica perpetuo in opere sit, qa enim ubicunq;otiosa est,dat turbas, uti magno suo malo expestas esse Athenas, testes sunt Plato L . de L L. Xenob. libello de Rep. Obem
Isocrates in Panathenaico Iro opera quoq; prae
stita prompte solvenda sunt stipendia : s.cii emari reduces paratam si non inveniant pecuniam,turbas dare solent,quibus si abstineant m tu poenae,postea tamen subducere se solent instanti expeditioni,si non alium quoque dominii quaerere. III. vi strenue re mari gesserunt, uti hactenus observatum fuit , praemiis condigni3 Publhca authoritate honoran diiunt. Imaanlu-
555쪽
anquisita cura gerenda est , ut non solu vulnerati probe curentur, Verum etiam ut iis, qui in bello navali usum membrorum suorum a serint,commoda vivendi subsidia contingant. Quibus, si qua ratione consulatur quoque, in posterum vulgus nautarum usibus reip. deum tissimum experiemur,atque emei benedietione, existimatio Batavica in mari breve in integrum restituetur. Praeeunt Angli, qui nullum facinus maritimum, ab excessu quoque eorum , qui illud gesserunt, indonatum sinunt. IV. 1n urbibus, maritimis maxime,oporteret esse publieas Seholas mathematicas, in quibus publicis sumptibus promiscua etiam nautarum turisba,omnia ad rem nauticam pertinentia, addiscere posset. V. Mathematici complures e publico stipendium accipere deberent, ut quotidie ars navalis magis perficeretur,subsidioque novarum tabularum & instrumentosum, abbreviarintur in mercatorum subsidium longiora maris itinera. VI. Omnibus modis opera danda ut leges navales,antehac latae & laude omni dia
gnae, in navibus inter nautas observentur. Nee illae solum observandae ratione vulgi nautaru , Verum.etiam respectu Centurionum & praefectoru. ad quorum delicta si conniveatur, mur murat non Elum vulgus, verum etiam reip. invidet suam operam,quam alias una cum Vitat . di sanguine pro libertate paratum est impe dere. Ante omnia proIliandum,ne inter cen
556쪽
16o MARTINI Se Kooe, Irturiones navales, qui certo pretio in diem iis . qui in navi sua sunt vii hum praebere solentialiqui occurrant sub Euclionis sidere nati, qui dirmale socios meos pascunt,eos exasiperant,& si non aufugere compellant, tardiores tamen efficiunt ad rem bene gerendam.
De arario, .premisque administris rei navalis, una cum Epilogo totius operis.
I Srtii ordinis causise coservantes respiciunt
aeraria, ut enim Omnia, quae monita sint,
diligenter observari queant, speciale aerarium, idque validum, in maris usus constitutum esse debet. Habent illud Veneti, dc quoniam dilia
genter& circumspecte curant,hactenus res eo
rum tam feliciter succedunt. At pro doloriqua hic omnia remisse & infideliter adhue fiunt squam diu negligentur quiretae populi,qui non potest non femur ferire de indignari maxime, si videat remp. pauperem esse,ejusque Curatore de die in diem locupletiores evadere. Quoniam muneribus publicis plerisque in locis tam ampla sunt definita stipendia, i neptissimi & ignavissimi quique ea anectantiquo possint ditest
re,atque in hoc mundo splendide vivere .securi Ubmurmurantis vulgi, quod leges peculatus&Tepetundaru non exereeantur,illique, qui sub Inde suo infortunio produntur , impune illudurant. Sed quo dilaborὶ Interim aerarium nau ticum
557쪽
ticum hoc tempore deberet esse validissimum. De subsidiis quaestio in omnibus provinciis moVetur. Quaeda tergiversantur,aliae suam incusant inopiam, Hollandia se enectam praedicat tamen opus nervo belli. Unde nuper adhuc famans maximi Thesauri, domi quasi inventi,divulgari curarunt,quo hostem suum juratum,Turcam, h ac ratione percellerent. Reliqua: provincis aeque stricte observent leges tributarias,atq ; provincia omnium ultima, Gro ninga & Omlandia, facile publicae egestati proin curabitur remedium. quoniam alicubi ex co suetudine eximia solet esse nobilitas,alibi transigere licet eam Publicanis, secundum ordin rium fere canonem habentibus vectigalia redempta in magnum rei communis praejudiciu aerarium laborat. Praecaveantur quoque fraudes, ab iis circa vectigalia committi solitae . quipri aliis conqueri solentide belli maritimi molestiis, quam vero indignum, eos prae aliis nomiari querulos, qui ipsi per suam avaritiam, imo. si scapham scapham vocare liceat, per sita furta Obstaculo sunt,quo minu bellum maritimum ex voto geri possit. Quum vero subitaneo iam opus sit remedio, nec aequum sit plebem nimi- .um graVare : Age, prodeant illi, quibus patriae cura incumbit, quique ejus debent esse defen- res. Remittant ei, Quam diu durat bellu hoc triste, a stipendia,atque dum suo succo in honorem patrie viventiaccedet plurimum aerario, unius.
558쪽
tiniusque consulis stipendium annuatim milIesolum florenis valens, sussiciet in annum integrum alendis decem militibus navalibus. Nee hoc solum fieri oportet, sed Patres patriae is supremi atque subalterni Magistratus,quibus hactenus rei communis administratib tam lucrifica fuit, de suo subsidiumaerario conferre deberent. Sic demum agnoscentur hi ipsi veri Patres patriae,& pastores populi. Praeivit Senatus
Romanus: quum enim seeundo Bello Punieci egeret Marium opes suas libens in medium protulit, ut loquitur Florus I. 2.c. 6. Similiter teste ri-
sol. s Polit. c. 4.ὶ bello Medico publica defici
ente pecunia Areopagitae Athenis singulis in litibus draehmas de suo dedere Anno I 68.ut repraesentari possent Casimis alatino,succuserenti Reformatis in Gallia, centum aureorum millia, Condaeus, aliique, quicquid auri vel argenti habebant, protulerunt in medium, ut resert Antigue hist.lom. I I .Matronae quomque,quae anno i 7 F.turbatis Genuae rebus exulantes Finalii Nobiles prosecutae fuerat,gem mas omnes & pretiosiorem mundum ultro ire belli sumptus obisserunt , commemorantet. T auo l. 6.His .Nec minorem laudem enet in Tum pietas meretur .Qui cum,post initam inter omneS propemodum orbis Christiani Prinei-
pes contra te societatem,ingenti ερ setali paene sibi praelio ad Ripallam a rudovico XII. superati essent. omnesque fere subdiu imperiit exue
559쪽
IM P R R. MARI r. 16 3Tent, patriae tame amorem ipsi non exuerunt;
sed, ne quid vel exercitui reparando vel aliis necessitatibus deesset, primus Leonardus Laure-danus eorum dux,ingentem auri vim publicis usibus impendendam in Senatu m detulit, cuiatos exemplum protinuS secuti sunt Senatores Nee laude sua fraudandi sunt Cretae Nobiles, qui anno i6o7. Viginti contra Papam triremes
suis ipsi sumptibus sponte instruxerunt. Sed cur
oberro circa externa3quum constet Patrem patriae nostrae Guillelmum I. Auraicum omnem suam supellectilem auream, argenteamq; Ve didisse,quo inGermania exercitum pro assere da nostra libertate conscribere posset, eius e emptum compluribus exulibus sequentibus. Utinam horum Nepotes, ad clavum rei communis hoc tempore sedentes, no degenerarenta suis maioribust Illi modo praecedant, dc cer eatim omnes ciVes, usque ad servos & aneillas sequentur, quomodo constat Condaei, cujus modo facta mentio,exemplum ipsis nobilium famulos secutos fuisse,atque linum,totum sim peculium, hoc est,uiginti aureos contuli fle. Si tergiversentur, qui praecedere deberent, animutamen despondere non debent φιλο - δεα
vel decima pars supellectilis argenteae a quoq; conferatur, dc abunde subsidiorum erit. Imo quisque curiositati suae ad tempus fraenos intiaciat, re quq expendere sistet in flores,columbas, equos, canes,tabulas pictas, antiquitatis
560쪽
item quae lascivae, & parum quin idololatricae mulierculae,quotannis pro aedibus & Ω- pellectile mundanda erogare solent, Unum aerario offerantur,&ingens colligetur thcsaurus. Non convenit ita animum abiicere,& tam prono affectu se componere,oblucrit quod e mari speratur, ad subeundum jugum, quod durissimum sentietis,simulac receperitis. Spiritus Emthusiasticus, quando aut in Ecclesia,aut in rep. dominatur,mirabiles habet motus. Quoniam vero,mei Mercatores,qui dicere debeo quoniaam verissimum est uni Mercurio & Pluto servire videmini, adeo ob impeditu mare stomachamini,&quacunque ratione cum Anglis dominantibus transigi velletis , cogitate quaeso,
quae sors vestra sub Anglis futura sit, quicquid
etiam somniatis, ubique ubi mercaturam exercetis circumscribemini, ecbrevi India occide tali excludemmi,imo nunquam ullis praemiis satiare ςos poteritis , qui bellum injustum oc , coeperunt ob naves & merces vestras.Si una curep. velitis salvas fortunas vestras, optetisque propitia vestra numina, non instar Directoru, sed vestris propriis sumptibus classem adorna te,eamquς reip. Classi conjungite auspiceque Deo seliciter re gerite, mare expurgando: quod
ut liberum sit, sic rei p.interest, ut ex eo maximum lilcrum ad vos redundet. Quo Vero re aerarium benelnstruatur & administretur , res, quaquc -gotia quam convenienter expediam