Doctori Ioanni de Sosa Sotomayor, medico ac chirurgico praestantissimo

11쪽

Et confrmatur quin m emplastris appositum inhibet pustularum inflammationum biliosaru acri . In Oniam: ergo non nisi frigiditate potest id e sacere. Nitto etiam quod repercussivum est , ut la-tὰ & Docti sit me Doctor Sola probat in suo tractatu de argento vivo, & nos suo loco probabimus. Secuneo quod capiti, ossibus, neruis, dentibus, & spinali medullae contrarium , & inimicum est, debet esse frigidum; sed argentum vitrum o In μει; nibus his partibus aduersatur; ergo frigidum est. Divitium V Maior est Hippocratica sententia certissima, mitipibui 4ςnil nor probatur experientia cotidiana in fostaribus οἱ ital, mi narum argeti Vilii, qui parali sit, tremore, & apoisi uti iis . ple ia qua multi interimunt corripiuntur, &ini uti sin.: illis qui Vehemente inunctionem acceperunt treis s. apbo. 13. muli reddit tur, dentes& a suo pro pio loco multo ties excedunt: ergo necessario frigidili debet esse. Praeterea Tertio ortu suis principiis debet a testatri sed argentum vivum Momponitur ex plumbo, & alijs metallis, qu frigida sunt, ut Libabius in suis opusculis, & omnes alchimistat fatentur . ergo frigidum est. Quod si huic argum e to respondeas, hoc non semper esse perpetuum,cum calx viva eN

silice & materia lapidea constet qui Digida est 62

tamen causticum di nimium calore in se continet. Facilε huic argumento respondetur, calcis calorem in calcinatione & nimia ignis concrematione fuisse adquisitum & introductum quod is pe quotidiana experientia videmus in medicame. tis calcinatis empta reuma, vi ignis derelinqui quod

12쪽

non amittit, quin potius ipso causticam poten etiam adquirit; non sc argentumviuum puru quod nullatenus igne calcinatum eae Quarto sic arguitur; si argentum vivum caliduesset non ita igni aduersaretur ut lato pondere sursum eleuetur contra eius naturam contrarium fugiens, & ita auro e siet familiare quod est frigid. vr ipsum ubiq; quaerat quod naturaliter facit pro p

ter eius conseruationem, & prohibendam corrup tionem; at scalidum effeta suo simili non fugeret ,& contrario appeteret conseruaris nam sic leges

bonς philosophiae praeverterentur: ergo frigidum est & non calidum. Quinto de ratione frigiditatis est quod liquid afluida que concrescat, & congelet, sicuti caloris quod ipsa fundat & liquet; at illud praestat argen μ' 'μ s

eum vivum sua frigiditate cum maligna qualitate coluncta hoc vero minime propter calore, sed alia Ob causam, ut postea probabo : ergo frigidum est, Maior est Aristotalis doctrina confirmata & certatissima: minor probatur Abi cenae authoritate, qui experietia in Simia quς argentu viuue biberat sanguinem circa cor concretum esse inuentum, di secto cadauere, a firmat. Et Consiliator quandam an fert historiam Pharmacopolae cuiusdam, qui febrilis sitis restinguendae causa ex hausto argenti viii ι pleno vasculo, quod prim .m se obtulerar, aquamlub esse ratus, paucis post horis interi jt; & disiectis

visceribus, sanguis circa cor congelatus fuit re

pertus.

13쪽

sexto icimus di cotidie repertia inueminis sulphureas aquas actuali caliditate fulciri: ut refert Reynerius aliquos vis s fuisse fontes sulpi iureo et qui mixtionem argenti viui habebant frigidos actu scaturire; quod nullam propter aliam rationem contingere dicendum est, nisi quia frigiditas a genti vivi caliditatem sulphuris. deuincens , ipsas aquas tua qualitate infectas frigidas reddit. Secunda pars huius conclusionis, scilicet quod sit humidum probatur quia humiditate cirrosost

humores concretionesq; di soluit Jc liquat non calore ut in thophaceis nodosisque tumoribus appa ret quin etiam inuncti maxime faetidum anheli tum expirant non alia ratione nisi quia humores obuios summa sua humiditate putrefacit. Multas alia ς rationes a Tert Do ctor Sossa in o pusculo nuper in lucem eddito de argenti viui nautura videlicet quia ponderosum est colore aluo lucido & aquoso , saporeque insipido Sc eius figura

istar grandinis 3c eius nomen cleatura id dem osted ir; dicitur enim Idrargyro, hoe est argentu aquci

sum sed, aqua frigida est de humida ergo ὁ ipsum

argentum.

Secunda conclusio; vi quadam, occulraq; proprietate argentu viuum morbo Gallico contrari dest. Haec conclusio probatur hac ratione; contraria contrarijs e corpore debent extirpari sed qualitas morbi Gallici, qua totam Masiam sanguinariam&iecur inficit non est manifesta sed occulta; ergo alia qualitate occulta debet extirpari; Maior

14쪽

Est Hippo eratis authoritate, & omnibus ut axio, ma,&Verum principium certissima : minorem Probare mitto quia nullus reperietur qui id esse verum non fateatur unde necessarib s argentum vivum penitus Gallicam luem e corpor e extirpar, illud qualitate occulta & non alia debet efficere. Quod si dicas ; non esse necessarium, ut o c.

cultae morbi Gallici qualitati primo & per se contrarietur, sed sat est quod ex accidenti illi adue

setur, quatenus evacuat imores liae Gallica inisfectos: contra sic insurgo. Si ex accidetilio efficeret; quodlibet medicamentum expurgans crassos, lentosq; humores. quos haec quallitas magis attingit; luem Gallicam sanaret; sed nullum reperitur medicamentum expurgans praeter argentum uiuum Guaia cum chi nam smilacem asperam &c, & alia huius conditionis, quae omnia eandem habent occultam proprietatem, malignam iecoris, Mastaeq; sanguinariae intemperiem corrigendi : ergo Occulta propietate id valet efficere. Praeterea Rha barbarum attrahit bilem car-

ρ muni & agari cum potuitam & menalagogamelancholiam: non quia calida , frigida , sicca, aut humida, sed, quia talia hoc est quia habent

propietatem quandam ocul tam ad hosce humo res e corpore detrudendos : ergo si argentum vitium humores Gallicos expurgat , non quia

calidum, frigidum aut humidum id praestat sed et tu tale; hoc e sie verum probatur ex mirabili

arsen

15쪽

argenti viui natura qua omnes effectus praeter rationem nobis cognitam & appertam causare vide Enus, quid de eius ponderositate qua pollet cum qua necessario partiti crassitudo debebat copulla iari; & adeo est tenuiu partium ut omniavel durissima metallorum corpora subeat, penetret, atq; dissoluat; multae corpore per sudores dissipat quaedam purgatoria vi in aluum deturbat. Multamq; pituitam ex ore prolicit quo circa ex accidenti den ii suis, sύς-i VRcu Π sit sympilio matri materiam no paa, abiiiij fe r m succurrit, Vt optime est Fernelius; quod nul rum Gi ' lo modo tanto pondere id praestare posset nisi alia cap. i . cim quid diuinum, & occultum intus delitesceret. 1 ηςm. Quis etiam negabit antipathiam illam qua cum toto genere neruoso vel ut melius die am) cum omnibus partibus seminalibus neruis scilicet ossibus, dentibus, spinali medulla, & alijs huiusce co-ditionis, a potentia,viq; occulta pro manare & inimicitiam&auersionem quam cum igne habet rationibus manifestis poterimus deprehendere 'ininime gentium ; ignis enim vi argentum Vivum nais tura sua ponderosum superiora scandit, aurumq;

si auro est adiunctus deserere cogitur quo ipsis nihil est amicius.

Tertia conclusio argentum vivum Vim quandam deleteriam toti nostrae substantiae prorsus in-efuta.Dfensam habet, haec coclusio ex praesse est ad Galle 'lidia. ni mentem qui inter venena , quq tota substantia agunt, argentum Vivum connumerat, cuius haec sunt verba: at sunt qui tota essentia nobis contra

16쪽

m sunt proinde s vel minimum eortim assumptus' rit omnino laedet necesse est, ceu Dryopteris,& Pityo campe, &Tapsia &Solanum manican,& Hydrargiros, I fungorum non nulli, praeterea saliua & fel venenatorii animalium: hec Gallemueandem sententiaria tenet Fernelius lib. ζ.de 'bdi- δε - 1 4,

eis rerum causis. Manardus I . epistolarum Iaco- ι ι ms Greuinus a lib. de venenis. Estq; fere omnium Litis ratum

neotericorum sententia quam probo his rationi υν- ων. bus. Primo ea qualitas; quae nec calore, nec frigore, nec humido , nec sicco interficit recte ve inenosa& occulta dicenda est, hoc autem praviat ticii. Iris

argentum vitium : ergo Venenosum est. Maior est xivus a.ιψcerta: minorem pr6bo; non eatore, cum iam sa- 14.

stis probatum habuerimus nullatenus esse calidum ilion frigiditare, nam si frigiditate id emceret non nisi magna quantitate, cum intus assumpta frigida venena & largius ebibita quaedam demetent, quae alam mortem inferant, at leui pilorum fricatione argenti uiu, pediculi enecantur : ergo maligna qualitate : & cotidiana experientia docet pueros sola duorum granorum quantitate mortuos fuisse repertos ut inquit Laguna supra Dioscoride propio capite. Praeterea congeIationem illam,quam in sanguine causat quare a frigiditate sola nec a calore fieri dicendum esst,nec ab ulla manifesta qualitate;cum multa si assumantur venena frigida in . gradu, & si in magna quantitate sumantur, mortem sito causabunt sine sanguinis concretione , sed, ipso

17쪽

fluido & liquido in corpore permanFnte ' ergo frigiditate non prouenit solum. Nec etiam a calore dissipante seu guinis calorem & accidentaliter& priuatiue producentem frigiditatem ; nam quanto aliquid calidius est tanto melius& sitius ab assumpto ipso sanguine congelaret; sed ab assumpto sublimato stu calcinato Hydrargiro quod calidissimum est, sandaraca, SI auri pigmento nullo

modo sanguis congelatur I concrescit : ergo non a calore. Nec a siccitate, & humiditate 1 cum

congelatio non possit fieri a similibus qualitatibus. ergo necessarib ab aliqua maligna & occulta qua

litate causatur.

Nec audiendus est Ambrosus Pareus, quem iniconfirmationem suae sententiae contrarium asse Tentes afferunt, qui multis experient ijs probarrion esse venenum ut videre est in historia a Maiariano narrata , qui inquit vissam sibi fuisse mulio rem, quae certis de causis & assectionibus pluribus vicibus sexuui libram hauserit , quam sine noxa per aluum reddebat & in illi aca collicaq; pacsone valde profuisse asserit : & Antonius Mu sia ipse in argentum pueris vermibus moribundis exhibet: quod confirmat Abi c. asserens argenti vitii potu multis fuisse innoxiun, ἰ& Mathiolus visummum remedium parturientibus proficere asseue rat: ex quibus ipse Pareus venenum non esse sibi persuadet. Quae experientis non deberent illum conuin cere, ut a sereret non esse venenum, cum iaci

18쪽

Ie illis respondeatur experienti js; dicendo, quod

intermedicamenta quaedam celeris, quaedam tardae , quaedam vero tardissimae actuationis reperiuntur : eeleris actuationis est vinum , de quo

Gallenus inquit quod nihil ipso celerius nutriat; tardae actuationis sunt medicamenta, quae crassam Iiabent substantiam dura m & compactam; tardissim ς actuationis sunt illa quae crassissima & duram maximeq; po deposim ipsam substantiam, seu substantiar modum a qui si verunt, te quibus omnibus differenti js etiam latitudo maxima invenitur. Uiuum igitur argentum propter substantiae

modum maxime actuationi renititur, d multo ries a corpore sine ipsa detruditur, Ut ferrum, aurum, plumbum, dc alia metalla; at si ipsum argentum amrationem naturalis caloris consequa rur, statim venenata accidentia mortiferaque inducet unde prouenit quod multoties sine noxa in magna quantitate summatur, ut aurum, &aergentum, quin potius suo pondere humores in intestinis contentos & vermes per aluum detrudat ,& expellat ; & hoc melius sumpto Hydrar-giro in magna quantitate contingit, & securius asummitur quam in parua; quia in magna qua notitate dispositionem illam quae ad actuationem requiritur comminutionem scilicet& triturationem non suscipit magna argenti Viui quantitas,

parua autem optime trituratur,&comminuitur,ac

perinde actuatione consequitur, qua interficit &deleterium existit.

19쪽

Vel secundo respondetur maximam cum Hiis moribus turgentibus similitudineur argentu viuuhabere in motu illo, huc & illuc & undiq; fluen-

quemadmodum' turgentes humores propter inordinatum ipsorum motum natura cum sit tunc maximὰ adminiculans leui quodam pharmaco assumpto sine praeparatione&coctione a corpore detruduntur; sic argentum vivum assumptu, cum, motum maxime similem turgentibus humoribus habeat, ponderositate, qua pollet, in Venintrem & inferiora vergens vi simul naturae expultricis sine actuatione a corpore expelli necessui nest, unpe, sicuti turgentes humores leui quodam pharmaco trahuntur. quia motus ille undiq; facile conuertibilis leui medicamento trahe te naturaq; expellente impetum versus intestina a sumit: sic umiliter assumptum argentum vivum propio pondere in riora scandens ad intellina descendit, &quod in turgentibus humoribus pharmacum facit in turgente Hydrargiro proprium pondus praeiatat in utrisq; natura existente adminiculante,& ad

expulsionem maxime excitara.

Quibus sic positis fundamentis: ad responso

Renr argumentorum deitcniamus, ut nostra de argenti viui qualitate concludatur oratio. Ad primu quod probat calidum esse ex agitatione nimia& conturbatione qua fulcitur & omnes humor os lue Gallica infectos per omnem regionem d itur bat, Rei pondetur conturbationem illam & humorum agitationem prouenire ab ipsa argenti vivi

20쪽

agitatione quam habet, qua in omnem parte Veringit, & nullibi consistere potest: at quando sursum

tendit ad caput, palatu ad aliasq; partes superiores quo motu humores expurgat, prouenit ille motus ex eo quod maxime igni, eiusq; qualitati, adversatur,& postquam vi caloris naturalis in actu reducitur argentum vivum, duo apparent, maligna scilicet eius qualitas atq; aversio haec quam citcalore habet, hac contrarium & inimicu fugiens contra eius naturam sursum tendit, ill a vero humores conturbat, &sua qualitate maligna inficit facultatem, excitat expultricem:& ipsam ita irritat, Vt per omnem regionem, perquam quoscuq; humores expellit, expellat, per palatum scilicet, per sudorear, per resolutionem , atq; per alui fluxu tr Vt pol tum maligna, occultaq; argenti vivi ralitate, tu iri etiam humoribus illis sic coinquinatis maxime o pressa.

Ad secundum respondeo esse tus illos sundereti liquare ab humiditate qua humores induratos emollit Z a notiuo partium ea lore fortiori in contrarii praesentia reddito per anti peristasim fieri dicendum est . Sicut enim aqua frigida , ut Hippo

crares,& Gallenus testantur, nempe frigidi rate nimia nativus calor ad interiura per anti peristasim reuocatus postea fortiore vadens sudare arcessit: sic argentum vivum hos effectus accidetaliter causat reddendo fortiorem naturalem calorem prete sentia contrari j.ad interiora recurrentem : quo firrit humorezliquet, & sudores moueat, aliosq;ca