장음표시 사용
41쪽
te vom supplie instament. Vous verrae par les Letires que Mon- eur de Cordes ustus enuve , la contestation qui s'in mue entre te
Pere Sirmand se Petrus Aurelius de duplici Chri sinatione. Ilmesembis que Pon te prend au μed leueor que ron vetit reduire tantiquite auac remes posterieures. Ie uoudrois biens ausi r quia es vostre iugement de roiste de S. Clement imprimδε en -- meterre: la β' Δ Manuscrit que con dit venu de Leuant o donneas Rost de lagrand' Bretagne, la sincerisόde Patricius Iunius qui Papublie, os lieux or te signares des Anciens qui en ont citό des passages qui se troauent en re Eure meroni premierement com
confesse quen la considerant ιγ trouue des uosis qui me smbunt aut ement alienes δε Ale Apsolique, is pense vola des epithetes plus frequens, o des termes sampi ration quisnunt lamantere d'scrire qui a ene depuis , O comme cella des Liturgies Euchol es des Greci. L'argumento de iption dia Phoenix me paros aliene sun S. Clement premier aprδε les spines , quorquis ceux qui ont suis depuis i en sunt seruis, mais conire os σὸxtiti o Philosephes, se eis des ecriti, autres qu'vne Diure adresse a une uisse Apsolique que tona repatispour vntemps
tionis fassent par orie se dans se temps se rheure, pag. sa. s
42쪽
43쪽
usaeur es de tant di amitte o de bien--istance que ustus M. cesse de me pono, tot mon regret sunt quιlsiste que te vive se que is meure ingrat en vostre endroit, mars fl rest a ta recrensi nce interieure quil fuat mesrer la gratitude, os crate dissiton is riis remarque partes parales se aurres actions; ievous fluvise de croire que vom nsuen jamais oblige persenne qui en presse plus de sentiment v qui en conserve la minoire
Clim a studiis grauioribus stomachi morbus me retraheret, dumque aptissimam huic vitio medicinam , & corpori alimenta pauca & optima ingererem, fuit interim cura animum quoque breui .
44쪽
ui aliqua sed utili simulque jucunda lectione reficere. Itaque ne
inani prorsus otio torpet cerem , Tertulliani Apologeticum saepe jam lectum in manus sumpsi, quem librum cum non laeculio innem modo contineat disciplinam, quod olim a H I E R o M Y M o notatum, sed Eccleste orimam illam veram'ue effigiem satis exactὰ repraesentet, nobis eat scendum, non modo in manibus cottidie habendum optimε omnium nosti, Virorum Maxime. Certh IicEt Africani styli durities, & menda tion pauca, quibus adhuc horret, legentem aliquantum detineant, & attentum omnino diligentemque desiderent, ad singula tamen penε verba restitiite, omnesque clausulas expendisse, est quod diei possit id in tantae eruditionisi criptore, ut magis de Voluptati, quam ulli molestiae imputandum. Et quamuis dissiciliora quaeque sola fere interpunctione, vel obscurioris tantum locutionis obseruatione laborare, magni viri iam monuerint, restant nihilominus loci aliquot iamdudum depositi, in quibus planὰ haerere, de tantum auctorem mutilum lacerumque spectare nimis porro acerbum luctuosum videri debet : ut serὸ dissiciles nugas sibi quaerere amat humanus animus, in his praecipuE me nuper exercui, de medicinam ali- . quam facere ausus sum, ratus per Hippocratis leges id cuicumque licere. An aliquid fuerim assequutus tu aestimabis, humanissime Gno-Ti , cui ceu praestantis limo summoque Musarum Sacerdoti rectenean secus curata sint malitiosa ista vIcera, ius est potestasque pronuntiandi. Ex plerisque igitur quae attigi tres locos tibi nunc offero, non
tam a te probandos , quim de nouo curandos. Fortiora enim remedia poscunt, & plane dior, hoc est opem 1 te auxiliumque implorant. Hiseerth optimε consuluisse videbor, si cum ab aliis lintdesperati& deplorati, eos ego in augustissimae mentis diuinique ingeni j tui sacratio deposuerim, unde valentes & sani reuerterentur. Locus in emengatioribus quibusque libris ita conceptus legitur: sed noua iam Dei nos i in ista eluitareproxime editio publicata est, ex quo quirim in f strandis bestiis mercenarius noxius picturam proposuit eum eiusmodi inscriptione rDEVs CHRI sTI A N O R v M ON NYCHITEs : Puteant codex habet onocho etesiis , Vaticanus Onochorsitis j ae erat auribus asininis Hiera pede unguiatus tibrum gestans ct togatus. Risimus cst nomen es formam. Fr. Zephyrus qui primus Apologetici interpretationem tentauit rudi saeculo, de homine mercenario gladiatore noxio accipit, qui sua noxa ad bestias damnandus, cum illas sui corporis pastu vel corporis robore vel iniquitate iudicum defraudaret, velut gloriosus miles tabulam proposuerat
in qua Fbd esset monstrum depictum Christum diceret. Pamelius,
45쪽
hoe Catone contentus solam ononychitis vocem ut vulgδ eoneepta legitur tueti voluit, reiectis Vaticani dc Puteant Iibrorum variis lectionibus. Iunius ad meridianos refert, qui mersede fru-sraisdis bestiis , id est deludendis aut debestandu er trucroiandis o eis cupantur. IdEmque pauid ante dixerat suavilis, merassianos diei H diatores mercenarios , qui sub meridiem petrabant , ut prandium quo sibi deerat selere gladiatorio compararent. Vnde istud hauserit nescio, sed si Senecam consuluisset,poterat hac diuitiatione absti
optimὶ Dec. Heraldus locum obscuri consessus es ineque mlasse, inquit, satis sanum. morsum enim ait, noxius aeuid sibi vult mercenarius noxius sed cum is noxius glossema putat, de de Psyllis& Marsis circulatoribus loqui Tertullianum credit, qui bestias siue serpentes populo innocenterattrectandos praeberent. Nec is longius. meo judicio, i Tertulliani mente aberrauit, quamIunius quem notat; qui diim meridianorum crudelitatem, quam antr exagitauerat Septimius, huc referri posse opinatus est : non in alio saltem genere quaesiit loci explicationem,quam in ea ipsa re de qua agere Tertullianum, hoc est de spectaculorum editione dubitari non posset. Miror tamenta tos viros aded hic caecutisse, ut ex illorum qualicumque interpretatione nihil sani, & quod aA rem vel sensum authoris faciat, haurire queas. Quod non eo animo k me dici optim intelligis, mi GROTI, ut eorum laboribus & diligentiae obtrechem aut imii deam. Non enimis sum qui soleam spiritus mihi stimere dc arrogantiam, satis quippe propriae imperitiae conscius. Neminem sane meratorum sua laude fraudatum vellem, vel ubi Iabi illorum aIiquem contingeret. Novi etiam vada eiusmodi priuatorum periculo,bono publico tentari, hinque erroribus lumen aliquod accendi, qub viam commodias munire valeant qui sequuntur. De prauatum autem Iocum ut credam non sanὲ Oedipo opus, ita manifestε mendosa lectio se prodit; quam si leui aliqimmutatione sanemus ducta ex vestigio litterarum, & alterius loci collatione coniectura forsan siquid inde confici poterit. Ceria tutior Sc aliquatenus modestioris videtur veteres scriptores emendanda, quam singula quae non placent audacter expungere, quiduis pro libitu rescribere. dc probationis loco propriam auctoritatem, solamque diuinationem adterre . Eum ergo locum eme n datum sic Iego: Ex quo quidam infrum andis bestiis munerarius noxi' picturam proposuit. Visit sensus, Carthagine munerarium aliquem in spectaculorum editione noxii picturam proposuisse, hoc est, non nocentem M damnatum hominem , sed hominis essigiem induxisse pilam cui in eo genere diceb Diqiligod by Corale
46쪽
tar quae bessias eam adorientes ementita figura frustraretur & eIuderet. Sic pro carne humana quam ferae adpetebant, vimen, tomen
tum, stramen vel quid simile, quo construi & inferciri eiusmodi pilae solerent, exhibita hint, de caedis loco spectata factim hominis laceratio,qui Deum Christianorum ridiculo modo expresserat. Nam in capite asinino quid intellexerit impius ille,satis ex Tacito patet, qui cuia id Iudaeis objectum narret, mirum non est si Christiani primis temporibus Iudaei ab Ethnicis dicti, eodem calumniarum genere similibusque penE mendaciis peterentur. Libri gestatio sacrarum Scripturarum apud Christianos assiduam lectionem, & ubique praedicat an
auctoritatem, denotare videtur, eodem modo quo Iuvenalis arcanum Mosis volumen traducit. At cur toga, quae vestis proprie RO-mana non Iudaica, ne Graecanica quidem, apposita sit non video.
Iairi munerari, vocem fuisse illo saeculo usitatistimani, ex quo Augustus eam primus, Fabio auctore, usurpauit, notius est quam ut Probandum sit. Unicum tamen afferam Senecae patris testimonium, quod huic Tertullianeo illustrando aliquid faciat. Ruod munerari'I.lenifacere ad expectationem populi detinendam, ut' quod 'ulum cst delectet streuocet, hoe ego facio semel. Muneratorem dixitFilo rus ubi de Spartaco, quem pristinum dedecus obliteraturum sperasse ait, si captiuos in ducum suorum obsequiis committendosic ex gladiatore munerator fieret. Ubi tamen nuperus quidam interpres nostra lingua disertus liberalem dc munificum alienissimo sensu vertere non alibi tauit. Ludit hic ergo suo more Tertullianus spectaculorum imi meditorem,qui deridendos Christianos proposuerat, quasi partura sui nominis ossicio respondisser. Munerarii quippe esse bestias pascere non figmentis frustrari, noxiorum poenam sub aliquo argumento exhibere non sola pictura& stratilentitiis pilis noxios fingendo frigido prorsus ludo vi erant tempora spectantium oculos detinere. Infrustandis best iu munerarius , egregjius scilicet munerarius,
inquit, noxii tantsi in pictiarain proposuit,cium potius in more est ut editoribus si splendidi, elegantes, planeque munifici esse vel unt, de ne caedes & homicidia mera spectarentur, quod de meridianis queritur Seneca epist. VII. sceleratorum poenas quodam fabulae apparatu velare idem Tertullianus Apolog. cap. x V. Religiosiores estis in cavea, ubi super sanguinem humanum, super inquinamenta poenarum proinde saltant D questri argumentas historias noxiis ministrantes, nisi quod ipsos Deos vehos saepe noxi induant. Vidimus aliquando castratum Atyn illum Deum ex Pessinunte,& ardebat Herculem ιnduerat. Sic de Laureoli poena Martialis :
47쪽
Non falsa pendem in ertice Laureolus,
Vicerat antiqua sceleratus crimis a sema.
Idemque de orphei laniatione in amphitheatro exhibita: θθ f d in rata lauultl ceratur ab urio. Hac tamen stres es acta, itasmatia est. Et quemadmodum D mitianum laudat Martialis, qubdin poena nocentium scenae speciem arena praebuerit, hic contri Tertullianus editorem arguit, qui atrocitate arenae,ut ipse alibi loquitur, in theatrum versa bestias sola no-xij pictura pauerit. Vt verb conjecturam firmem plenius, munerarii vocem miniis a descriptore non satis sanε antiquario intellectam, aut male Icetam, in is mercenarius degenerasse, ex ductu & similitudine litterarum syllabarumque numero suspicari non dissicile est. Sed ut ita Tertullianum scripsisse crederem fecit insignis ejusdem auctoris in hoc ipso libro locus cap. x Liv. Da vestris semper metasta suspirant, O vestris Iemper bestia saginantui , de vestris semper munerari' nexiorum greges pascunt. Nemo istis Christiaηπr, nisi plane tau- r. m Christianus, aut si aliud, iam non Christianus. Item illi qui munere in arena noxiorum sanguinem recentem de iugulo decurreutem
exceptum auida siti comitiali morbo medentes sumpserunt. Locus alter quem medicandum sumpsimus, extat ejusdem Ap Iogetici cap. xLVIII. Aguamsi qui Philosophus Q irmet, ut ait Labserius defententia P thagore, hominem'ri ex mulo, colubrum ex mκυμυ, cte. Nonne consensem mouebit, cte. enim Christianus si do homine haminem , ipsumque de Caio Caium reaeucem repromittae , Iahdibis magis ne saltem esibus a populo exigetur. Si quamn
que ratio praest animarum humanarum reciprocandarum in corpora .
cur non in eamdem substantiam redeant, cum hoc sit restitui id esse quod fuerat 'Praeclarὲ omnino secit Iuniusqubd variarum lectionum siluam ex Fulvij Vrsini codice jam peractae editioni suae adiecerit Nam ex optimo codice descriptae sunt, dc veram fere ubique Tertulliani mentem
aperiunt: hic certe reponenda docent quae vulgo leguntur decurtata: Si de homina hominem, ipsώmque de Caio Caium reducem repromittat,
statim illic vesca quaritur, ct lapidibus magis nec saltem copiis a populo exigetur: quasi non quacumque ratio praest siego praeeatb animarum humanarum in corpora reciprocandaram lego iterum recipiendarum in usa exigat istas in eadem eorpora reuocari ι quia hoc fit reuocari, id esse quod fuerant. Sic planius leguntur haec pura puta Tertullianica, & expositione tantum indigent. Pauld antὶ Tertullianus dixerat Christianorum dogma ab Ethnicis irrideri: Itaque, inquit, εν ririmur Deum predicantes iudicaturum s exim ct ricta σ Phu
48쪽
sophi tribumit apud inferes ponunt. Si gehennam commἰnemur, qIM est uis arcani subterraneus ad poenam thesaurus, proinde decachinnamur. Nunc addit: si P thagoreus aliquis doceat , cum assensu audietur. At Christianussi resurrecti Om fἀem praedicet statim vesica quaeritur, hoc est irridetur ab omnibus, in istius centis meliam visi supere ut eius displodenda qua ritur lapidibus d nique caput eius petet fu ais,Aqurpopulus, nec rorti igisatis erit mira verbapeccare. Tangith unc morem Seneca naturai. quaest. l. II. cap. xx VII. Atiudge .m ut ι Aod
crepitum magis dixerim quam tionum, qualem ait ire sotimus cum supc reaput alicujus dirupta mesica est Unde Sidonius lib. II. Epist. x III. parasitum , quod vidclicet has contumclias ventris caula pateretur, vesicarum ruptorem feruliarum fractorem vocat.
Sed quae sequuntur dissiciliora sunt, neque fortasse omnino sana : Lapidibus magis , nec saltem eadibm a populo exigetur. Pelli mε sic in vulgatis, eaedibus, quasi morte assici minus sit, quam lapidibus peti, clim hae particulae, necIaltem, manifest Eminuant quae praecedunt. Item caedibus pluralis locutio non conuenit, cum singulari dictione Christianus, de quo agitur, Ful. Ursini codex, teste Iunio, habuit lapidibus magis nec saltem copiis a populo exigetur. Ita que diuinabam legendum, cachinnis, ex supra allato Tertulliani loco. Tentabam praeterea num cottabis legi posset, cum is sit conuiuialis lusus species ; ubi sonus editur , temous Athenaeo & Polluce ideoque vesicae ruptae aut rumpendae poterat conuenire λ ut interim omittam hanc etiam vocem indistinctὰ pro ludo alicubi ab Euripide usurpatam. Simplicius quoque contumeliis id sensu postulante rescribi poterat. Denique plura eiusmodi satis probabiliter fingi certe vulgata lectione meliora, in vetusti codicis eiusdemque optimi scriptura, dum aded juvamur ex ea, aliquid immutare religio esset. Et quia apud amicum audacius aliquid tentare licet, cum de sei se & mente auctoris constet, dicerem omnino copiis rctinendum,&itaverὸ scriptum fuisse ab ipso Tertulliano mihi facit E persuadeo. Extat enim ea vox Graeca quamuis alio sensu, sed unde illius origo sit in Nouo Testamento,ut Matth. vi. & Ioannis Iu , & apud alios saepetetiam occurrit. Et via labore& fatigatione corporis facetiarum Asaliuiu amari lusus , fatigationes dictae, qu bd audientibus illa sint
iti deni dici possit ipsam vocem Graecam copia in eam quoque significationem translatam, &in Africa, alibi que etiam in partibus Occidentis Tertulliani aeuo usurpatam, ut copiae dicerentur quasi sannae
α fatigationes. mquam S ipse Tertullianus Graecis passim phr a a iii
49쪽
sibus & peregrinis vocibus loqui solet, & fortasse nouis etiam Ioe tionibus uti non dubitat. Sic copiata postea dicti, qui in Ecclesia humandis cadaueribus darent operam, longe quidem alio sensit , sed ab eadem origine recenti usu. ut dicitur a Constantio Imp. ini. xv. C. Theod. de Episcopis de Clericis: sane fatigationes pro italibus dici notissimum est. Seuerus Sulpitius Dial. i. Tum ille sicut est verecund/wmus aliquantulam erubescens dum sat rationem meam accepit: facis, inquit, Sulpiti , tuo more, qui nullam occasionem serua tibi porrecta fuerit omittis, quin nos edacitatis fatiges. Caeterum eius quod Tertullianus dixit resurrectionis dogma ab Ethnicis irrideri,&cachinnis excipi, insigne extatin Apostolica etiam historia exemplum. Ach. xvii. 31. de Pauli apud Athenienses praedicatione, υ- me Δ
Tertius locus legitur Apologetici cap. ix. In primis filios exponitis suscipiendos ab Hii' praetereunte misericordia extranea, vel ad piandos melioribus parentibus emancipatis. Num hoc, ut credo, voluit Tertullianus exponi, ab Ethnicis liberos suscipiendos ab aliquo transeunte, abdicatis melioribus vel isque parentibus: sed potius noceantum exponi liberos suscipiendos ab aliis, quod Iurisconsulti nos ri dicunt, alienae misericordiae exponi quam ipsi non habent. Itaque sic lego εἰ in primis sitios exponitissuscipiendos ab aliqua praetereunte mι- fericordia: quod sequitur, extranea, expungo. Abundat enim & via detur irreptisse V eo qubd qui ignorarunt Aegantiam horum verborum ab aliqua praetereunte misericordia: ex misericordia fecerunt matre extranea ; ut in Rhenani & aliorum editionibus videre est. Sed ubi si misericordia ex fide veterum librorum repositum est : is exintranea mansit supervacuε. Ei t enim inelegans omnino pleonasmus a Tertulliani stylo alienissimus: vel adoptandos melioribus, a parentibur mancipatos. Sic enim distinguo.& emendo muxata una literula, addita altera. Alioqui meo judicio sensus non constat, locusque ita conseptus non vulgatam ut quidem existinio) cxhibet elegantiam. Est enim lepida Ethnicorum insectatio, qui sevum hunc Se inhumanum liberos exponendi morem praetextu inopiae excusare soliti, meliores infantibus expositis sic cepe parentes contingere dicebant. Hos igitur Tertullianus non Italico sed potius Africano aceto perfundit, dum eleganter innuit liberorum expositionem non iam erimen dici posses ita pessimus mos inualuerat) sed in adoptionis modum frequentari, cum sic verus pater jus patriae potestatis amittere videretur, Sc meliori, hoc cst educatori, quodammodo in adoptionem dare ; quae sanε frequentior fuit olim adoptionum causa, ut sic Iiberis Paupctiores colu derent. Vnde apparet Tertullianum Iuris Romani
50쪽
peritissimum, 'usque alias saepe petitis e Iure verbis uti libenters iet, ad ius more inque sui temporis allusisse, & mancipationis vocabulo usum , quia sic solemnis adoptio apud Praetorem caeterosque Magistratiis celebrabatur, apud quos lege agi poterat: nec enim patria potestas nisi trina mancipatione tollebatur, ut ex Halicarnassato, praeter nostri Iuris auctores, notissimum est. Gellius
lib. s. cap. x IX. . fripiantur cum a parente in cuius potestate sunt temtia mancipatione in iure ceduntur. Parentes etiam qui exponerentius patriae potestatis tantisper amittere ex leg. Ii. Cod. de infantibus ex pontis r & Quintiliano colligitur et sic enim iste Deciam. Cc Lxxv Ii I. scire quam pater non fueris, recipe se istum nisi μα- tis alimentis non potuisti. Lex tibi dicit: Alienus est,'tibi ut pater esse inestivi emendus. Sed me iam nimis diu tua humanitate abusum video, qui leuia haec neque satis tanto iudice digna, tamen scribere tibique offerre ausus sim , Rogo te ergo, Virorum amicissime, v t oblectamentum oti, nostri, quod per valetudinem rectilis ponere non licuit, benignε, ut soles omnia, interpreteris. Et si haec ut aegri somnia tandem rideast quid enim aliud nugae eiusmodi dici poliunt in per me sane licet, ὸum meliora doceas, tenebrisque nostris lucem tuam affundas. Vale
LINDENBROGIV S in Prafatione ad Codicem legum antiquarum. de Marculpho. Marculphus Monachus qui sermularum librum eomposuit, quis fuerit non facilὶ dixerim. In veteribus bibliothecis Marculphi cujusdam Abbatis vitam extare scio, sed cujus tanti non interest hic prolixius meminin , sussicit quod librum hunc nobis reliquit, quem profectb summi nostrae aetatis Iurisconsulti, Cujacius, Britanius, Pithoeus, &c. tanti fecerunt, ut non fastidierint ex eo formulas quaiadam eruditissimis suis scriptis inteIserere. 'IN MA R C VLP IT NOTIS INSIGNI BOillisὶ ratum a fummo quondam viro Domino HIERONYMO BIGNONO, δ c.
Vt bene suIgenti nequeunt sine lampade cerni Corpora iii obscuro conspicienda loco, Nec sine Bi GNONI penetranti luce paterent Edita uunc Francis jura vetusta suis.