장음표시 사용
11쪽
hus admodum in dubium vocata fuerunt. Negativam tuebantur a ii ex verbis art. 24. I R. B. t der grauς
tione credi poterat, viduam unius tantum anni comme-
stibilia capere posse. Uerum hanc in Jure Weichbildido
restrictam sententiam nunc noui ori jure sublatam atque nostro usu ad omnia cibaria cxtensam, quotquot post obitum fuerint residua, Constitutio 33. abunde commonstrat. cons Andr. Goldbe . de Gerada Tit. de rebus quas Uxor quasve proXim. Cognat. n. F. infin. & n Uerba insuper 2. Li. art. aa. alle Spei se ita generalia sunt ut liquido ex iisdem constet, jus provinciale hanc restrietionem non admittere. Quodsi enim viduae, ea solum commestibilia pro dimidia competerent, quae in unius anni necessitatem collecta & comparata sunt, non in omnibus sed quibusdam tantum divisio esset admittenda, eaque in Iure provinciali Saxonico, determinanda sui sent, cum vero hoc jus in I. I. art. 22. vocula aue utatur, Sivo hujus voculae sensu negativae subscribere quis au- ΩΘ Negativam porro ex naturali aequitate urgent,quippe cui neutiquam consentaneum esset, ut vidua quae jam dotalitium, Sponsalitiain largitatem, nec non geradam Consecuta est, etiam dimidiam eorum commestibilium partem auferat, quae vel ad decennium usque victum suppeditare possent. Sed quis neget, hanc rationem ex aequitate quadam cerebrina proficisci ρ is enim nemini
injuriam facit, qui, quod sibi jure debetur,postulat viduae
etiam insuper nobilis sat dura conditio est, cum non eodem modo ac plebeja in bona sui mariti succedat, istud enim illi magis proficuum foret, quam nobilium mulierum jura conjunctim sumta. Quamuis vero ex hactenus adductis satis superque appareat, nostram sententiam verioris locum tibi tribuere, eaque praeterea coDsuetudine
12쪽
poneretui p. 3. c.36 937. tanquam indubitatas normas
edidit, vi quarum viduae nobili amplissimus jurium suorum usus conceditur.
f. VIII. E contrario vero prona quoque consequentia fluit, quod vidua nihil commestibilium loco e. g. pecuniam consequi possit, si contingat, ut omnia cibaria
intra tricesimum consumta fuerint per 2. N. II. m. aa. Si itaque commestibilium species in certam pecuniaesiimmam redactae fuerint, tunc pecunia eandem cum commestibilibus naturam non induit, quamvis eorum venditione fuerit acquisita, nisi peculiare inter conjuges pactum initum sit, vi cujus uxor desumsti mariti heredibus omnia relinquit commestibilia atque sibi certam pecuniae suinmam eorum vice stipulatur. . IX. ' Porro autem mulier vivente marito commessibilia petere haud valet. Viventis enim nulla datur hereditas, divisio autem commestibilium successionis in alte rius bona species est. Si ergo mulier ante maritum dein Ceciati ejus heredes, commestibilium jure, a marito superstite nihil petere possunt. Carpet. p. g. c.3 VIo. Alias autem hoc jus ad heredes cujuscunque sexus transmittitur, modo desumsta revera commestibilia acceperit.
que praecipue animadvertendum censeo, quantum ita capiendis commessibilibus ad mulierem pertineat, si concursus creditorum in defuncti mariti bonis oriatur 3 D hiam fuisse iam olim hujus casus decisionem apud ICtos comperimus, dum denique omni lite sopita conssitutum fuit, ut mulieris emolumentum,quod ex commessiis bilibus captura erat, hoc casu expiraret. Cum enim aerialieno
13쪽
ὶ ---- alieno exstinguendo caetera mariti bona non sum cerent eorum solutio vel ex commestibilibus nunc erat adimplenda. F undamentum rei est iust issimus canon exquo indignum videtur, ut is qui de damno vitando certat, jacturam suarum rerum patiatur, quia alius de lucro captam
In percipiendis cibariis probe attendendum est, ut vidua solum ea cibaria cum heredibus dividat, quae eo
jam tempore, quo maritus decesiurat, in ejus aedes illata adeoque in pollessionem ejusdem redacta sun . p. I. c. 3 .
ne cominestibilia ideo veniunt, quod in mariti aedibus sunt per: L. R. I. r. art. aa. Vidua itaque de cibariis quae post mortem mariti in ejus sedes illata sunt, etsi id intra tricessimum factum fuerit, nihil commestibilium jure consequitur. Ejusmodi cibaria enim in aedibus ac possessione mariti fuisse dici non possunt. prid. CR p. 3.
f. XI. Ex quo nunc firmissimum nobis licebit constituere principium, nec de eo frumento dimidiam partem viduae cedere, quod tempore mortis mariti jam demesitim inque fasciculos colligatum est, licet pariter intra tricesimum diem in horrea reconditum sit. Etsi equidem Berlichius p. 3. conc. I. u. 7. Contrarium defendit, quod, uti inquit, fructus agrorum percepti, & in dominio alicujus esse dicantur, quam primum a solo sunt separati, etiamsi in horreum reconditi non fuerint, neque sic pars fundi essent, adeoque cessaret hic omnis ratio, ob quam alias tempus mortis mariti spectandum esset, videtur tamen Berlichius hic magis ingenio quam ex legibus di
14쪽
nis 3 .p. I. Voluntatem eVertit, constat enim ex illa, Divimentum non ideo viduae Commestibilibus accenseri,
quod sit in dominio mariti, sed quod in ejus domo ac possessione naturali reperiatur. Id quod aliter se habet
in frumento demesso, in fasciculos colligato. atque post mortem mariti intra tricesimum demum inUecto. utpote quod in aperto agro positum, ad mariti aedes atque possessionem tunc pertinere dicitur, si in horreo recondistum atque clausum sit. Alia enim ratione rei dominus, alia iterum polleilbr existo, ut itaque hoc dato alterum nihilominus deficere queat. Ulterius a Berlichio d. l. urgetur: quod idem in usu fructu obtineat, in quo, inquit, omnium maxime ut fructus percepti sint, necessario re
uiritur, id vero factum tunc consuri, si fructus ab illo emessi atque a solo separati fuerint. Cum vero indubitati juris sit, quod ad acquisitionem commestibilium non sufficiat, si illa in defuncti mariti possestsione civilisnt, sed naturalis quoque desideretur, adeo, ut vel illa dificiente haec suinciat; hoc argumentum ab usu fructu desumtum statim corruit,& fatis apparet, Berlichium
hic legum romanarum amore captum,non satis caute pon
derasse viduae saxonicae jura ex codice qui talia privilegia ignorat, legitime non defendi, nisi, quod quidam amant, ostensurus fuit, leges provinciales ceu rivulos in apertum Juris Romani mare Concurrere. g. XII. Idem iuris obtinet in frumento illo, quod rustici si-
ve subditi, nobilibus quotannis certo die praestare tenentur; quodsi enim m.rritus ante statutum praestationis diem decesserit, nec istud frumentum commestibilibus annumeratur,etiamsi dies iste intra tricesimum cedat. Q d& eo extendendum est, si quidem dies praestationis ante monem mariti venerit, frumentum vero vivo marito non praestitum sit. Cum neutrum in aedibus mariti defuniat reperiatur. Quamvis contrarium omnino statuere B non
15쪽
non dubitem, si heredes subditis persuaserint, ne debita
frumenta ante mortem agoni Zantis mariti praestarent, cum enim hoc in fraudem Viduae audeant, non Credo
hoc ipsi damnosum fore, quod frumentum nondum in a d bus mariti deprehendatur, modo vidua dolum her dum demonstret.
Quod si vero contingat, ut maritus dum in vivis adhuc est, alicui quantitatem frumenti mutuo det, nonne hoc pro dimi ita parte viduae commestibilium loco Cedit P Et respondetur, quod non, cum nec hoc in possessiona mariti tempore mortis sucrit. Non obstat quod Sid nostrum dicatur, quod nobis debetur LaU. de V S & quod ex Pauli sententia in Lis. f. de R. A. is qui actionem habet, ad rem recuperandam, ipsam rem habere videatur, nam nec dominium, nec spes dominii certa, ac infallibilis aliquem effectum hic sortitur, cum neutrum officiat ut commestibilibus quid annumeretur, nisi pollessio naturalis cum iis conjuncta sit. g. XIV. Fieri etiam potest,ut vivente adhuc marito frumenta aliaque cibaria vendendi ergo aliorsum avehantur, ante ultimum attamen diem defuncti distracta haud sint, cedent ergo es sine dubio viduae pro sua dimidia. Non enim obstat, quod ejusmodi frumenta aliaque cibaria in curiis ac aedibus mariti defuncti non inveniantur,quod, uti hactenus domonstrabatur, commestibilium naturam constituebat, sufficit enim haec frumenta jam pridem in areas aedesque defuncti mariti ita illata fuisse. ut non solum dominium sed &possessio ipsi rite competierit, etsi
in curiis ac aedibus mortis momento non reperta. Ita
tina; quae in ejus potesate reperiuntur, diluςidius apparex.
16쪽
Quis enim dixerit alia ratione non possideri,quam si in curiis aedibusque res sita sit. Attamen obstare videtur, quod maritus defunctus, ejusmodi frumentum aliaq; cibaria, ad usum familiae non destinaverit, sed vendendi causa alio transtulerit, adeoque illa juxta vulgatum istud: actus destinatus habetur pro re perfecta,pro venditis haberi debeant. At enim vero quanquam conceditur quod illa ad venditionem destinata fuerint, hinc tamen nondum liquet, ipsa venditione non secuta, eadem usui familiae inservire non posse. Revecta enim a foro in horreum aedesque, pristinum naturam denuo consequuntur. Quare viduae vel hanc ob causam dimidia eorum pars salva esset. Praeterea id neutiquam commestibilium naturam constituit, quod ea ad usum familiae destinata fuerunt, sed lassicit si tempore mortis in potestate vel possessione mariti reperiuntur, atque post tricesimum a mortis die supersunt. Utrumque requisitum hoc casu comparet. s. XU. Hinc porro rei ordo nos ad quaestionem deducit: an
P. frumentum vivo marito venditum, emtori autem nondum traditum, viduae commestibilium jure cedat nec ne Scilicet haud haesitandum censeo, quo minus affirmativam amplectamur sententiam, cum & ejusmodi frumentum in aedibus, possessone, dominioque mariti defuncti
inveniatur. Nec obstat, quod venditor ejusque heredes ad ipsam rei venditae traditionem jure teneantur. Etenim hic casus est, ubi duo ad unam eandern- que rem vindicandam concurrunt, jam vero indubitata atque perpetua juris regula est: quoties duo de una e demque re litigantes concurrunt, toties potiori jure gau-- dens illi cui infirmius competit, praesertur. QuiS vero neget, viduam nostram hoc casu potiori prae emtore praerogativa gaudere Θ utpote quae statim a morte mariti aus in re consecuta est, ex quo omnia commestibilia, quae tempore mortis mariti in ejus pomssione&aedibus reperta, fuerunt, pro dimidia parte po ere
17쪽
Err. I. dicant, ea est, quod in casu, quando una eademque
res, duobus, separatim & diversis contraetibus venti ita est, is emtorum potius jus habere dicatur, cui priori res tradita fuit, licet emerit posterior, idque propter jus in re quod traditione nactus est. Nunc ergo de nostrothemate dispiciamus; vidua nobilis, uti antea dictum, ius habet in re in omnium cibariorum & potulentorum dimi-
.dia, quippe suae illi ipso jure competit. Fac itaque haec
Cibaria vendita, ita ut in rem atque pretium consensum
iam sit, praeterea quoque pecuniam jam esse defuncto marito solutam, ut nihil amplius deficiat, quam traditio. Hic viduae contractus emti venditi in sua dimidia non nocet, possessionem enim mariti quam in horreo atque aedibus defuncti cernit pro causa sua allegat. Attamen
Sin hoc casu sciendum, signum possessionis indubitatae fidei haud esse, si dicas frumentum horreis desuncti re- Clusum est, ergo viduae mariti pro dimidia ce lit. Neutiquam ita indistincte; res aliena enim titulo depositi vel pignoris in aedibus ejus deprehendi potest. Uide itaque
porro an ex titulo dominii vel possessionis meum dic tur frumentum, in villae meae horreo quidem repertum, verum cujus claves iam emtori tradidi, atque illo actu, reclusi illic frumenti dominium & posthsuonem in alium transtuli ita, ut mihi nil amplius sit residuum,quam quaedam re, alienae depositio. s. XUI. Quare dum vidua ab ipsa mortis momento, poti ri prae emtore jure utitur, emtoris sors inde non reddiatur deterior, quin imo liber ipsi patet ad heredes aditus, Suo vel pretium jam solutum reddant vel aliunde sibi ex ista commessibili uin divisione enatum damnum resa ciant. Annon autem Pauli lententia l. U. ff. de R. A cm
18쪽
torem iuvabit 7 cujus tenor est; is qui actionem halet, ad
rem recuperandam , I rem ipsam habere videtur. Uerum cum haee sit in contractu cintionis venditionis interpretatio adhibenda, ut alienatio non praesumatur, sed traditione demum absolvatur; ipsa quoque lex ao.. f. de Ra. dilucide fatis rem explicet: Innus esse a rem habere quam rem, facillima erit hujus dubii solutio. g. XUII. Commestibilibus porro accensetur frumentum quo agri conserendi sunt, atque id quidem ex larga ac ampla
regulae dispositione, qua omne frumentum, quod tempore mortis mariti in ejus pollessione ac potestate reperitur, inter heredes ac viduam superstitem dividendum est, cui tain diu inhaerendum, donec probetur Contrarium, cui accedit luculenta sitis Serenissimi Saxonis in P.
Saxonici interpretes nondum expeditum est, an vidua hoc casu dimidiam saltem partem .frumenti sati, an vero S fructuum exinde natorum ab heredibus exigere queat. Berlichius p. I. con . M. cum wesen becio & Jacobo Schultes posterius affirmat. Sed nos meliore jure quam laudatus Erlichius, ut patet, concludimus, quod vidua hoc casu dimidiam solum seminis partem commestibulium jure c'piat. Fructus enim qui ex semine post momtem mariti lacto nascuntur, tempore mortis deiunctimariti in ejus potestate possiession eve fuisse quis allerere audebit 3 Praetereaque tam de iure civili f.D. A. de R. D. quam jure Sax. 2. N. I. a. art. ψ1. Certum est, quod is qui alienos agros bona fide consevit, praeter impensas, de fructibus nihil lucretur. Nec en quicquidaliud, inquit Carpn ad p. s. c. Ja. def. 13- n. s. RH is mus consis tuens sancire voluit, quam ut viduae, quae marito defuncto, aute
19쪽
QN-- ci H-aeceptam suam remmestibilium partem agros L iis seminari curavit, frumentum sationi impensum, pro dimidia parte a fudi successoribus refundatur, neutiquam vero ut fructus percepti inter viduam ct Dudi successores dividantur, prout
cuivis verba exactius in picienti, obvium est. vid. Dan. Moller. ad Constit. Sax. p.3. c. Ja. n. M. Interim sensum tibi Berlichius finxit a Constitutionis nostrae verbis ita alienum, ut vel maxime sinistra inde emergat interpretatio. Legitur enim
deὁ Saamens mi eder eritat ten. Quanquam autem ne levissmum quidem vestigium de dimidi etate fructuum ad viduam ab heredibus transferenda in constitutione reperiatur, attamen Berlichius inquit, si dimidiam seminis saltem recuperare debet vidua, dicendum esse: So
oebeii oder erstat teni ergo particula oor ipli impedimento fuit, adeo, ut crediderit, Sereni Ssimum legislatorem voluisse, ut pro jacto semine viduae dimidia pars fructuum inde enatorum restitueretur, ipsique tanquam negotiorum gestori satisfieret. Sed nihil hujus dubii solutione facilius: Constitutio 32. p. 3. sistit viduam, quae bonae matrisfamilias officio. fungitur,& Cum ita temporis ratio jubeat, post mortem mariti intra Jo dies frumentum exhorreo de iuncti depromit, atque agros conseri jubet, necessario itaque sibi suisque commestibilibus damnum infert, si ejus seminis portionem sibi adimit, cujus dimidia ipsi cum herede competebat. Ne ergo sibi officium hoc existeret damnosum, laudata constitutio voluit, ut heredes ipsi restituerent 43or den hasben Theil destnens aliam frumenti portionem, quae in ejus dimidiam imputanda, ut quasi dicas legislatorem constituisse, ut heres pro specie illa seminis projecti, aliud genus redderet.
F. XUIII. Cum itaque ad hoc, ut aliquid inter commestibilia reserri possit, necessario requiratur, ut id ante obitum mariti
20쪽
cu mariti in aedes illius illatum & post obitum ibi repertum fuerit, omnino inquirendum est, quibusnam in aedibus ac curiis cibaria inveniri debeant. Variae iterum hic, pro more, sunt ad opiniones. Sic Roschutet in Thi Dotat art. Is n. a. ctari. ao. v I s. ex iis solum praediis viduae commestibilia praestanda este tradit, in quibus illi dotalitium concialium est, illique ex caeteris praediis nil praeter alime ita deberi,donec dotalitium aliaque quae ipsi debentur,solvantur. Alii e contrario tradunt: commestibilia non nisi ex praediis seu datibus aus denen miters Sit therii deberi, quam sententiam &ipsi Scabini Lipsienses testante Carpet. p.3. c.SL. f. a. Olim approbavere. Sed nos neutri sententiae subscribentes ob generalia eaque Uarissima verba g. l. I. art. aa. 9a.. in ieglichen. off
tuto asserimus, jus commestibilium, ad nullam certam praediorum qualitatem, an sc. lauda sint an altodi alia, rustica, conducta &c. restringi posse, sed viduae indistincte ex omnibus omnino praediis, quantumvis maritus ibi non habitaverit, commestibilia deberi. Mobilia enim & quae naturam eorum sequuntur, haud circumscribuntur loco , sed a rixa quasi ossbiis & personis dominorum intelliguntur, in' loco ubi fovent domicilium. Sicuti quoque maritus omnia uxoris mo-hilia ubicunque sita sint, gera da excepta , post mortem illius lucratur per L. N. Z r. art. II. 9 l. s. art. 7M ita etiam viduae omnia commestibilia aliaque mobilia adgeradam & morgengabam pertinentia, ubicunque locorum reperiantur, cedere aequissimum est. Carpz. p. s. C. d. 313. s. XIX. Sed nec haec regula, quod Q. viduae ex omnibus omnino mariti praediis commestibilia debeantur sine limitatione est admittenda, sequenti enim modo res est explicanda. Nimirum quando quaedam commestibilium species certo perpetuoque praediorum usui desti