M. Tullii Ciceronis Orationum pars prima tertia. Post Paulii Manutii & aliorum doctiss. correctiones, diligenter emendata, & scholiis artificium indicantibus, & lectionis varietate, vbi opus est, ad marginem appositis, illustrata M. Tullii Ciceronis

발행: 1607년

분량: 691페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

131쪽

II Oratio

Camillos,Fabricios,Curios,omnes ue eos,quali ex minimis tanta fecerunt. Verum haec o genera virtutum non solum in montibus nota 1iris, sed vix iam in libris reperiuntur,chartae quoque,quq illlam pristinam seueritatem cor tinebant, obsoleverunt , neque solum apud nos , qui hanc sectam , rationemque vitae, Te magis quam verbis, secuti sumus, sed etiam apud Graecos , doctissimos hominec quibus, cum facere non possint, loqui tamen,& scribere honeste, & magnifice licebat Alia qua dam , mutatis Graecia temporibus , praecepra exstiterunt. Itaque alii voluptaris causa om. nia sapientes tacere dixerunt: neque ab hac orationis turpitudine eriuiit hom: nes resu- gerunt Attici an voluptate dignitate coniungendam putaueriint, ut res maxime inter re-a . . Assum pugnanties dicendi facultate coniungerent. αν-- ιρο ulud unum ad laudem cum labore directium Eum ι. ad iter qui probauerunt,prope iam seli in scho-ιaud cum lis iniit relicti. Multa enim nobis blandimen- αιον qui ea natura ipsa genuit, quibus sopita virtus.

νοθι μινnt, conuiueret: interdum multas vias adolescen

tiae lubricas ostendit, quibus illa insistere,. di se,. .al. aut ingredi sine casu aliquo, aut prolapsi

ne vix posset, multarum rerum iucundissimarum varietatem dedit, qua non modo haec aetas , sed etiana iam corroborata caperetur. Quamobrem quem sorte inueneritis qui a. spernetur oculis pulchritudinem rerum monodore ullo . non tacti, non sapore capiatur,. xludat auribus Omnem suauitatem huic

homini ego fortasse .pauci , eos propitios , plerique autem iratos putabanta Ergo, haec diserta via .&4ncirita, atque interclusia

132쪽

pro M. Coelio. Is

aIiquid aetati: sit adolescetia liberrori non omnia voluptatibus denegenturino semperi per et vera illi, directa ratioci vincat ali a si , e quado cupiditas,voluptasque rationem,dum di .cta modo illa in hoc genere praescriptio,m era via a ratiatioque teneatur: parcat iuuetus pudicitiae se , ne poliet alienam me effundat patrimonium, ne iancire trucidetur, ne incurrat in alterius domum, atque fama: ne probrii castis, abem l . .v-e in integris, infamia bonis inferat ne quem crimi liam, terimati ne intersit insidiis : scelere careat: po ci coistremo , cum paruerit voluptatibus , dederit4 ι aliquid tempoxis ad ludum aetatas, i atque adias γ. e. Minanes hasce adolescentia cupiditates aeuo atque inace se aliquanda ad curam rei domest cae rei /i', 'forensis, Rei p. ut ea, qua ratione antea non f e vis. Rei que perspexerat , iatietate abiecisse , eXperiendo j. 5 . contempsisse videatur. Ac multi is OstrR,4 al. νοψι-Wpatrum , maiorumque memoria Gudices, εγaι, summi homines, S clarissam ciues fuerunt,4 L. . c, -- quorum cum adolescentiae cupiditates h de Ouid inferbuissent,eximia virtutes, filamata iam aeta OBra, te, exstierunt. Ex quibus neminem mihi, ne hL.dfejus cesse est hominares vosmet vobiscum recor seni, da mini. Nolo enim cuiusdam sortis, atque ii i v. liisu elustris viri ne minimum quidem erratum cum nominionis. maxima laude coniungere .Quodsi facere vellam, multi a me summi, at e ornatissimi viri praedicarentur: quorum partiti, nimia libertas

in adolestentia, partim profusa luxuries, magnitudo arris alieni , sumptus, libidines,no EI. simpmominarentur : quae multis postea virtutibus libidinis M obtecta, adolescentiae, qui vellec, eXcusatio minar ..

ΑΦ ne defenderet. Ad vero in M. Coeli, dicam enim iam considentius de studiis- eius honestis inuoniam audeo quaedam , fretus vestris

133쪽

Io Oratio

v. e. au ili'-im, si quem si accedi, a aut si a me distena sit umquam quamquam muli boni adolesce-tes illi homini nequam, atque improbo studuerunt tum existimetur Coelius Catilina nimium familiaris fuisse. At enim postea scimus, in vidimus esse hunc illius amicu .Qtiis negat sed ego illud tempus aetatis , quod ipsum sua sponte infirmum,aliorum libidine infestiuest,. id hoc loca defendo. Fuit assiduus mecum,

Praetore me: non nouerat CatiΙinam Africam tum Praetor ille obtinebad.SecutuS est annus. .

Causam de pecuniis repetudis Catilina dixit Mecum erat hici illi ne aduocatus quide venit

umquam .Deinceps fuit annus,quo egoConsulatuin petiui .Petebat Cairlina mecum. Nilm-

' cessit. Τot igitur annos versatus in toro sine β' suspicione,sine infamia,studuit Catilinae itera

petenti. Que ergo ad finem putas custodiendam illam aetatem fuisse Nobis quidem olim annus erat unus ad cohibendum brachium to-e Re ,. e. Laa, constitutus: Mut exercitatione, ludoque eo ituris: νι campestri tunicati uteremur. Eademque erat. εχεν is si statim disereri stipendia coeperamus,castre- stat merere sis ratio, ac militaris. Qua in aetate nisi qui se ipse sua grauitate,&castimonia,& clim discia plina domestica, tum etiam naturali quodam eae dos,d. bono e defenderet, quoquo modo a suis cu-- inita γ.e stoditus esset,lamen infamiam veram. effugere non poterat. Sed qui prima illa initia aetatis, integra,atque inuiolata praestitisset: de eius fama,ac pudicitia,cum is iam se corroborauissed acri inter viros esset,nemo loquebatur.Seu raduit Catilinae, cum iam aliquot annos esset in sero,Coelius,4 multi hoc idem ex omni Min atque in omni aetate fecerui.Habuit enim

ille,

134쪽

pro M. Delio Ior

ille, sicuti meminisse vos arbitror, permulta maximarum non expressa signa,sed adumbrata virtutum. Vtebatur hominibus improbis multis:& quidem optimis se viris deditum esse simulabat. Erant apud illum illecebrae libidinum multis erant etiam industriae quidam stimuli, ac Iaboris Flagrabant vitia libidinis apud illum: vigebat etiam rudia rei militaris. Neque ego umquam fuisse tale monstrum iri terris vllum puto, clam ex contrariis, diuer a L. vi essisque inter se pugnantibus naturae studii F, u ινapiis diti ad piditatibusque conflatum .Quis clarioribus Vi 'si quo , . clueris quodam tempore iucundiorῖ qui turpiori inier se pug bus coniunctior3quis ciuis meliorum partium aliquando quis taetrior hostis huie ciuitati3 quis in voluptatibus inquinatiora quis in la-Doribus patientior quis in rapacitate auarior quis in largitione effusior)Illa vero, Iudices,

in illo homine mirabilia fuerunt, comprehendere multos amicitia tueri obsequio,cum ominnibus communicare quod habebat,seruire teporibus suorum omnium pecunia,gratia,labore corporis , scelere etiam,fi opus esset, Waudacia: versare suam naturam, regere ad tempus,atque huc, Milluc torquere, bra flectere bet .ae'ct cum tristibus seuere,cum remissis iucunde,cu ν/: ita senib. grauiter, cum iuuentute conaster,cri a cet .audaciteν cinorosis audacter,cum libidinosis luxuriose , i . v. e. rq uiuere. Hac ille tam varia, multiplicique natura, cum omnes omnibus ex terris homines improbos,audacesque collegerat tum etiam

multos Drtes viros,in bonos specie quadam virtutis dammulata tenebat.Neque umquam da asim ex illo delendi huius imperi tam . sceleratus Mimpetus exstitisset,nisi tot vitiorum tanta ina e .e. eansi ananitas quibusdam facilitatis,& patientiae a serat

135쪽

ua Oratio

dicibus niteretur .Quare ista condicio, Iudices respuatur, nec Catilinae familiaritatis crimen, haereat .Est enim commune cum muliis,& cum quibusdam etiam bonis. Me ipsum, me, in qua quondam paene ille decepit, cum Metuis mihi bonus in optimi cuiusque cupidus & firmusa δενι a s amicus, in fidelis videretur. Cuius ego faci- 4 ii nora oculis pritis,quam opinione manibus an iste, quam suspicione,deprehendi Cuius in magnis catervis amicorum, si fuit etiam Coelius, magis est,ut ipse moleste ferat errasse, se si metu I uti nonnumquam in eodem homine me quo-

que erroris mei poenitet, quam ut 1tius ami-

. A et μ' - citiae crimen reformidet. Itaque a maledictis ' pudicitu ad colurationis inuidiam oratio est vestra delapsa .Posuistis enim, atque id tamentitubanter, virictim,co iurat: onis hunc,pλ-dus, q- ω; pter amicitiam Catilinae,participem fuisse: in mori erimine quo non modo crimen non haerebat, sed vix n. inhae, bis distri adolescetis cohaerebat oratio .Qui enim sed , ω ntiis furor in Coelioῖ quod tantu aut in mo- Lisb dbhi ribu , naturaque vulnus,aut in re,atque fortu-

qu suis istis di denique in ista suspicione est Coelii ius Caeli, nomen audi umλNimium multa de re minimes L. Hoeisaa duo illoquor: Hoc tam dico, no modo rum dico, ius coniurationis, sed mur inimicissimus istius sceleris fuisset, numquam coniurationis accusatione adolescentiam suam potissimum com mendare voluiiset. Quod, haud scio,an deam L. θώθὰν bitu, in de criminibus istius sodalium , ac se minio isti questrium, quoniam huc incidi,similiter respo- H. . it.t e ciendivo putem. Numquam enim tam Coelius h arιit ista, amens fuisset,ut, si se isto infinito ambitu co- enim , abeii maculasset,ambitus alterum accusaret. Neque ν ο Od. 4 eius facti in altero suspicione quaereret, ci

.inis ius ipse sibi perperuani licentiam optaretri nec,

si sibi

136쪽

pro M. Coelio. Iu

s sibi semel periculum ambitus subeundu putarct,ipse alterum iterum ambitus criminea Cesseret, quod quamquam ne sapienter,& me inuito facit, tamen est a eiusmodi cupidu ,Vt a totam,d. magis insectari alterius innocentiam,quam do up ALιM. se timide cogitare videatur Na'tiod aes alie rim. num obiectum est,sumitis reprehensi, tabulae sagitat :videte, quam pauca respondeam.Ta

Stimius unius generis obiectus est, habitatio ρυ 'nis: triginta millibus dixistis eu habitare. Nuc demum intelligo,P. Clodii insulam esse vena- Iem,cuius hic in aediculis elabitet, decem,ut . . opinor,millibus. Vos autem, dum illi dilacer Vultis, ad tempus ei mendaciu vestrum rae commodauistis. Reprehendistis a patre qubdiemigram Quod quIdem iam an nac aetate mi γnime reprellem dendum est. Qui clim ex Reip.

causa ,elici mihi quidem molestam,sibi tamen 'IM μaloriosam. victoriam consecutus, ter aetate erMagistratus petere possedi. non modo permittente patre,sed etiam suadente,ab eo semigra. uit:&,cum domus patris a foro longe abesset, quo facilius 4 nostras obire domos, ipse a suis coli posset,conduxit in Palati, non ma ' Γno,domum .Quo loco possum dicere,id qubd 'm-

vir clarissimus,M.Cralsus cum de aduentu re ς Ptolemaei quereretur paulo ante dixit, Vtinam i , m σν ε elo , ac longius quidem mihi contexere hoc carmen liceret Natum- quam hera errrans hanc molestiam nobis e . hberet, λ sed . aisim .e i. amor Duo a M. Sic enim, Iudices ,reperietis, quod,cum ad id Ioci venero, ostendam , hanc Palatinam Me deam , tigratiotae inque, huic adolesceo ei

137쪽

pro M. Coelis.

tur,pugnant lacessiti.Sed vestra sapientia tam me est, Iudices, no,si causa iusta est viris fortibus oppugnandi M. Coeliu,ideb vobis quoque vos causam putare esse iustam alieno dolori potitis,quam vestrae fidei consulendi. Quae siemultitudo in foro,quae genera,quae studia,qus varietas hominum,uidetis. Ex hac copia quam multos esse arbitramini,qui homini b. potenti. 'us,gratiosis,disertis,cu aliquid eos velle arbitrentur,vltro se offerre soleant,opera nauare,testimonium polliceriῖHoc ex genere si qui se in hoc iudicium forte proiecerint excluditote eoru cupiditate,Indices,sapientia.vestra

ut eode tepore a huius saluti,4 religioni ve ctrae, contris periculosissimas hominu po ' ρηε μις

tentias codicioni omnium ciuiu prouidisse Vi 'deamini. Equidem vos abducam a testib neq; 6 huius iudiciiveritatem,quae mutari nullo modo potest,in voliuntate testium collocari sina:

quae tacillime effingi,nullo negotio flecti, acae L. MIἰ,

detorqueri potest. Argumentis agemus: signis Homni luce clariorib crimina refellemus .Res tuae luee cum re,causa cu causia, ratio cum ratione pu nignabit Itaque illam partem causa facile patior grauiter,& ornatesa M. Crasso esse peroratam: de seditioni b. Neapolitanis,de Alexandrinorum pulsatione Puteolana, e de bonis e sputaris,

Pallae, velle dictu esset ab eodem etia de Dio O,abs disne.De quo ipso tamen quid est, quod ex spe e.

ctetis: quod is, i fecit,aut non timet,aut etianteturVetenim reus,qui dictus est & adiutor fg est nim uisse Meoscius,P.Ascitius, is iudicio est libe rein,quid. ratus. Quod igitur est huiusmodi crimen, ut, qui comisit,n neget: qui non negauit,absis ga qua negalutus siti. id hic pertimescat,qui no modo a se uitiaUcto,veru etia a conscietiae suspicionet abfuit huis iis

138쪽

ros Oratio

ti, si Atatio causa plus profuit, quam nocuit inuidia,huic oberit tuum maledictu, qui istius lammmodo facti a non modo non suspicione, sed ne infa-μ isticiρη mia quidem est Aspersus' At praeuaricationes est Ascitius liberatus .Perfacile est isti loco renpondere,mihi praesertim , a quo illa causa defensa est. Sed Coelius optimam causam Asciti iba emustu esse arbitratur: b cuiusmodi aute sit, a sua pu-iusmodi Mox t esse seiunciam, neque solum Coelius , sed ει Leuius etiam adolescentes humanissimi,& doctissmi, m.di avi L pectissim; studiis, atque optimis artibus prae-

diti,Titus, Caiusque Coponij: qui ex omnibus

maxime Dionis mortem doluerunt qui cum doctrinae studio,atque humanitatis,tum etiam Hospitio Dionis tenebantur. Habitat is apud L .Lucceium , ut audistis. Fuerat ei cognitus Alexandriae .Quid aut hic,aut summo spledo Te praeditus,trater eius,de . Coelio existime ex ipsis,si producti erunt, audietis. Ergo haec a s remoueantur, ut aliquando , in quibus causa

nititur,ad ea veniamus.Animaduerti enim,Iue v. 'mil dices , audiri a vobis meum familiarem , L. res Here ni- Herennium,perattente. In quo etsi magna X parte in senio eius, uicendi genere quodam

tenebamini: tamen nonnumquam Verebar, ne

illa subtiliter ad criminand nni inducta oratio, dial de lεm animos vestros sensim, d ac leniter accende-ειν are ret Dixit enim multa de luxuria, multa de libidine, multa de vitiis iuuenturis , multa de moribus:&, qui in reliqua vita mitis esset, in hac suauitate humanitatis , qua prope iam delectantur homines , versari periucumis soleret. Fuit in hac causa pertristis quidam

patruus,Censor, magister obiurgauit M.Coelium, sicut neminem umquam parens Multa de incontinentia, intemperantiaque disseruit.

Quid curaritis Iudices e gnolaebam vobis

139쪽

pro M. Coelio. Io

xttente audientibus, propterea quod egomet tam triste illud,& tam asperum genus oratio-α nis horrebam.Ac prima pars fuit illa,quae me minus mouebat, titisse meo necessario Bestiae Coelium familiarem:carnasse apud eum, venti- tasse domum, studuisse Praeturae. Non me haec mouent,quae perspicue falsa sunt. Etenim eos Vna caenasse dicit, qui aut absunt,aut quibus P ' necesse est idem dicere. Neque vero illud me 'commouet, quod sibi in Lupercis sodalem esse Coelium dixit Fera quaedam sodalitas, plane pastoritia,atque agrestis germanorum Lupe corum quorum coitio illa siluestris, ante est instituta, quam humanitas,atque leges.siquiadem non modo nomina deserunt inter se dales,sed etiam commemorant sodalitatem in accusando, b ut ne,si quis id rte nesciat, ti bi t. ne mere videatur. Sed haec omittam:ad illa, quae '' fla magis mouerunt, respondebo Deliciarum, ραμ obiurgatio fuit longa in ea lenior plusque disputationis habuit, quam atrocitatisci quo η mo it me etiam audita est attetius.Nam P.Clodius,ami I μ πινε νι- Cus meus, e cum se grauissime, vehementissi de ntur. meque iactaret,& omnia inflammatus ageret tristissimis verbis voce maximari tametsi pro et 'quei se babam eius eloquentiam , tamen non pertu mescebam aliquot enim in causis eumram frustra litigantem Tibi autem, Balbe,r spondebo primum precari , si licet, si fas est defendi a me cum, qui nullum conuiuium re- nuerit, qui unguenta sumpserit, qui Baias vi , derit Equidem multos vidi in hac ciuitate, Maudiui non modo qui primoribus labris

gustassent genus hoc vitae,4 extremis,Vt di .citur, digitis attigissent, sed qui totam adole egis' stentiam voluptatibus d dedidissent,emersisse I ς' raliquando ai

140쪽

pro M. Coelio. IN

diligentissime respondeam, non recuso. Sunt autem duo crimina,aur 4 veneni: in quibus Una atque eadem persona versatur. Aurum sumptum a Clodia:venenum quaesitum, quod Clodiae daretiit, dicitur. Omnia sunt alia,non

crimina, sed maledicta iurgij petulantis in i , quam publicae quaestionis Adulter,impu-icus,sequester,conuicium est, non accusatio. Nullum est enim fundamentum horum crimi. num, nulla sedes Voces sunt contumeliosae, temere ab irato accusatore, nullo authore,.

34 emissis Horum duorum criminae video iam a si v. e.

caput. Auro opus sule sumpsit a Clodia,sum rem , ideo sietae teste,habui qua ii voluit. Maximumfontem. . video signum cuiusda egregia familiaritatis.. Necare eadem voluit,quaesiuit venenum: solli, citauit quos potuit, b parauit locum, consti bis e paratuit,attulit,magnum rursus odium video cum uit, locum crudestimo distidio exstitisse.Res est omnis in conIIiιuit.

hac causa nobis, Iudices,cum Clodia, mulieres L. discidio,. non tum nobili,sed etiam nota de qua ego. .c. 3' nihil dicam, nisi depellendi criminis causa. . Sed intelligis pro tua praestanti pruderia,Cn. Domiti,cum hac sola rem esse nobis, quae si se

aurum Coelio commodassenon dicit, si venenum ab hoc sibi paratum esse non arguit p. tulanter facimus, si matremfamilias , secus,

. quam matronarii sanctitas postulat, nominamus. Sin, ista muliere remota, nec crimen.VLlum, nec opes ad oppugnandum Coelium illis relinquentur, quid est aliud, quod nos patroni tacere debeamus, nisi, eos,qui insectantur,repellamus e quod quidem facerem vehementius, nisi intercederent mihi inimicitiae cum isti munieris viro,fratrem volui dicere semee

SEARCH

MENU NAVIGATION