M. Tullii Ciceronis Orationum pars prima tertia. Post Paulii Manutii & aliorum doctiss. correctiones, diligenter emendata, & scholiis artificium indicantibus, & lectionis varietate, vbi opus est, ad marginem appositis, illustrata M. Tullii Ciceronis

발행: 1607년

분량: 691페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

151쪽

IIo Oratio

suspicionum peragrare dicendo. Non cause, non locus,non facti stas, no conscius,non peris ficiendi,non occultandi maleficiispes,non ratio ulla,non vestigium maximi facinoris reperietur.Sed haec,quae fiunt oratoris propria; quae s mihi non propter ingenium meum, sed propter hanc exercitationem , sumque dicendi ructum alicitiem ferre potuissent, cum a m a Z.ρDMora ipso a laborata proferri viderentur, breuita- 4r tis causa relinquo omnia. Habeo enim, Iudices, quem vos socium vestrae religionis, iuris- γ esutia que iurandi facile esse patiemini L. Luc-mini, L. Luc cetum,sanctissimum hominem, & grauissimumcεium, testem inui tantum facinus, in famam, atque fortunas suas neque non audisset illatum a Coelio, neque neglexisset, neque tulisset. Aue alassi, is iiiς Vir, ill numanitate praeditus, illis studiis, ι;όω ortio . tque doctrina, illius ipsius perieu- 1.iis ali. 'R-qMςm propter haec ipsa studia diligebat, ω, --. η ' iotuisset' quod facinus d in alie

nu/jo e Rum ψmmem illatum seuein acciperet , id al.b ebri 'misi x urar in hospite3quod per ignotos p.,,in, Roum, cum comperisset,doleret,id a suis ten a D. 9.e ac xψm f. ζgligeret' quod in agris,loe veae vim sua publiςi NMum reprehenderet,id in urbe, faecopi. d in m ptuan esse,leuiter ferret' quod in alicuius agrestis periculo non praetermitteret, id homo eruditus in insidiis doctissimi hominis

dissimulandum putaret Sed cur diutius vos, SI Iudices, teneo ipsius iurati religionem, authoritatemque percipitri, atque omnia dili genter testimonii verba cognoscite. Recita tostimonium Lucceij nmmonium Luccei. Quid exsib ctaeis amplius' an aliquam vocem putatis pam pro se causam,& veritate posse mit

ter o Lec est innocensiae desensio,haec ipsius cavis

152쪽

' pro M. Caesi . IIa

uita oratio: hecc una vox veritatis. In crimineis nulla suspicio est, Min re nihil est arguis

ienti: in negotio, quod actum esse dicitur,nul-im vos igium sermonis, loci, temporis memo:stis,nemo coriscius nominatur: totum crimero fertur ex inimica, ex infami ,ex crudeli, exicinorosia,ex libidinosa domo domus autemta, quae tentata scelere isto nefario dicitur, lena est integritatis,officii, religionis: ex qua

Imo recitatur vobis iureiurado deuincta au- , - .

toritas:vires a minime dubitanda, in con ntione ponatur , utrum temerari , procax. μ. μa 'ες. ata mulier finxisse crimen ,an grauis,sapiens,ioderatusque vir religiose testimoniu dixisse ideatur. Reliquum est igitur crimen de vene- . cuius ego neque principi inuenire,neque a oluere exitu possum. Quae fuit enim causa, uamobrem isti mulieri venenum vellet dare cultus ne aurum redderet num petiuies ne imen haereret num quis obiecit num quisenique fecisset mentionem,si hic nemini no-ien detulisset Quin etiam Herennium di- Mai. c. μ: re audistis, verbo se molestum non futurum /ηmμmiisse Coelio,in si iterum eadem de re suo famiari absoluto nomen hic detulisset. Credibilest igitur,tantum facinus, e nullam ob causam c me ab mi si e commissum λ& vos non videtis fingi see iam causam:ris maximi crimen, dit alterius causa celeia d ιν alte

suscipiendi fuisse videatur Cui denique eo ran elerisii sit' quo adiutore, sus est quo ei, quo suseipiendi Insci, cui tantum facinus, cui se, cui se Mi a fulse item suam reaidita servi e mulieris P sienim obiectum est. Et erat tam demens hic, cui vos ingenium certe tribuitis,etiam si cae e .e, cu vos era, inimica oratione, detrahitis, ve omnes tricias seminas alienis seritis committeret M, ι

153쪽

ra oratis

quibus seruis)refert enim magnopere id ipsume

hisne, quos intelligebat non communi condi- tione seruitutis uti, sed licentius, liberins, familiarius cum domina uiueres quis enim hoc non videt Iudices aut quis hoc ignorat, in eiusmodi domo , in qua materfamilias meretricio more vivat ininti nihil geratur, quod foras pro serendum sit: in qua lustra, libidines, luxuries, omnia denique inaudita vitia, atque flagitia versentur hic seruos, non esse seruos quibus omnia committantur per quos gerantur λ qui versentur iisdem in voluptatibus quibus occulta credantur ad quos aliquantur ae luaeu etiam e quotidianis sumptibus, a ac luxuria, redundet Id igitur Coelius non videbat si s

enim tam ramularis erat mulieris Mam Osuultis: istos quoque seruos faeniliares essedo minae sciebat.Sin ei tanta consuetudo, quanta a vobis inducitur,n erat: quae citi seruis potuit familiaritas esse tanti Ipsius autem v neni ouae ratio fingitur 3 ubi quaesitum est quemadmodum paratum quo pacto λ cui,quo in loco traditum λ Habuisse a uini domi, vimque eius esse expertum in servo quodam , ad fort.as hoc rem ipsam parato cuius perceleri interitu esse νenenum esse ab hoc comprobatum venenum. Pro dii scompyobatu immortales t cur interdum in hominum steteribus maximis, aut connivetis , aut praestiuis

fraudis poenas in diem reseruatis 3 Vidi enim, vidi: illum hausi dolorem vel acerbissmaum in vita,cum Q Metellus abstraheretur e sinu, gremioque patriae, cumque ille vir, qui se natu huic. Imperio putauit,tertio die post,quam incuria,in Rostris,in Rep. floruisset, integerrima aetate,optimo habitu, maximis viribus, eripe-xetur indignissime bonia omnibus, atque uni uersar

154쪽

versae ciuitati. Quo quidem tempore ille mortes,clim iam caeteris ex partibus opprestimes essee Extremum sensum ad memoriam Reip. Tem uabat: ci,n me intuens ficii e sigmi Nabat Hateτruptis,atque morientibus vocibus, quata impenderet procella urbi,quae tempestas civitati: eum parietem saepesseriens cum, qui cum Catulo fucrat ei communis,crebris Catulum,saepe me, pinsime Rem p .nominabat: ut non tam se emori, quam spoliari suo praesidios cum patriam, tum etia me doleret .Quem quidem virum si nulla vis repet in sceleris sustulisset quonam modo ille furenti a fratri suo a Z fatri patrueli consulari rest tilici,qui Consulem in με patrueli Cipientem furere,atque conatem sua se manu γ' aris re interfecturM,audiente Senatu, dixerit λ Echae uel se ui igitur domo progressa ista mulier , de veneni Consul inc

celeritate dicere auebit' nonne ipsam domum Dientem metuet,nequam vocem ό eliciat non parietes M atriiciat lconscios,non noctem illa funustam,ac luctuosam perhorrescet paed reuertar ad crimen. Sed enim haec facta illius clarissimi ac fortissmi viri mentio 4 vocem meati fictu debilitauit, ε mentem dolore impedivit. Sed tam τ venenum unde fuerit,quemadmoduua paratum sit, non dicitur. Datum esse hoc aiunt P. Licinio,

pudenti adolescenti,& bono, Coeli familiari:

d constitutu factum esse cum seruis, ut veniret ad balneas Xenias eodem Licinium esse venturum,atque iis veneni pyxidem traditurum. Hic primum illud requiro, quid attinuerit illud ferti in eum locu constitutu cur illi serui e LA Onfigi uia non ad Coelium domum venerint. Si manebat A n uo cum tanta illacosuetudo Coeli cum Clodia, tant f uis, a . Omque familiaritas, quid suspiciom esset,i apud flutum lo- lium mulieris seruus visus erant sin autem eum esse cum tam suberat simultas,exaeacta erat cosuetudo,s

155쪽

est in isto genere urbanissimus qui te amat plurimum inui, propter nescio quam,credo, timiditatem in nocturnos quosdam inanes metus,tecum semper pusio cum naiore ser re cubitauit Tum putato tecum loqui: Quid a L. Quid a tumultuaris rorξquid infanis3a quid clamo- ciamare e re exorsa .verbis, paruam rem,magnam facisλαονsa, vicinum adolescentulum adspexisti candor, .peνeule huius te,& proceritas,uultlis, oculique oper--ni pulerunt saepius videre voluisti nonnum casusino quam in iisdem hortia visa nobilis mulier: in . numquam intum filiumfamilias patre parco,ac tenaci, ha- Udem hora. bere tuis copiis deuinctum non potes calcitra: respuit, non putat tua dona esse tanti. Conferte alio Habes hortos ad Tiberim Dacd .e.parasti diligenter eo loco dira parasti, qub omnis. iι a L. iuuentus natandi causa venit. Hinc liceo condiciones quotidie legas. Cur huic,qui te sper 37nit,molesta est Redeo nunc ad te,Coeli,vicis. sim, ac mihi authoritatem patriam, severitatemque suscipio: sed dubito, quem patrem potissimum sumam. Cecilianum ne aliquem, vehementem, atque durum 3 Nunc enim ορ- eg his itari, Vm mihi Vimra a det,nune mlum ων cumuin laιu irati Aut ilium,.

. O infelix, a sceline Ferrei sunt isti patres h fort. qmm dieam lagori quid velim qua ιμοm' - m omisia tuis foedis factis facis ora προ- quam velim. Vix serenda diceret talis pater, rena ce Cur te in istam vicinitatem meretriciam conti '' ivlusti cur illecebris cognitis non refugisti , cur alienam ullam mulierem nom34 dede te, abi ce ac disiice per me licebit Si egebis,tibi dole- bit mihi sat est,qui talis quod reliquum est, ac μ re ouectem meae. Huic tristi, i ac decrepito seni , . temonderet Coelius, se nulla cupiditate indu-

156쪽

pro M. Caelio. IU

tiim de via decessisse. Quid signi' nulli sem-

triS,riri II iactura, nulla versura.At suit fama. ostias quisque istam emigere potest in tam maledica cita irate Vicinum eius mulieris miraris male audisse, cuius frater germanus sermones iniquorum effugere non potui es Leni vero ite menti patri cuiusmodi ille est: FOVes.ff, egii pre fi ι uetur dis ait veliem resareretur. Coeli causa est expeditissima. Quid enim esset iri quo se non facile defenderet' nihil iam in istam muliere dico: sed, si esset aliqua dissimilis istius,curae se omnibus peruulgaret,quae haberet palam decretum semper aliquem,cuius in hortos,domum, Baias, iure suo libidines omnium comearent: quae etiam aleret adolescentes, parsimoniam patrum suis sumptibus su sentaret: si vidua libere,proterva petulanter, diues emise,libidinosa meretricio more vius Tet: adulteru ego putarem, si quis hanc paulo Is liberius salutassees Dicet aliquis, Haec igitur est tua disciplina3 sic tu instituis adolesceretes8 ob hanc causam a tibi hunc puerum parens a sit v. e. at commendauit, tradidit, uti in amore,& parens . tibi voluptatibus adolescetiam suam collocaret: hsie sue m hanc tu vita,atque haec studia defenderes commend. Ego, si quis, Iudices, hoc robore animi,atques alvu amavi hac indole virtutis,ac continentiae suit,ut re- ώui, spueret omnes voluptates, omnemque Vita cal. r hane suae cursum in labore corporis,atque in animi su ita contentione conficeret: quem noli qui , non remissio, non aequalium studia, non ludi, non conuiuia delectarenti nihil in vita expetedii putaret, nisi quod esset cum laude,4 cum diagnitate coniunctum hunc mea sentetitia dἱuinis quibusdam bonis instructu, atque corna I.ονnatu

tum puto. Ex hoc genere illos suisse arbitror, jus

157쪽

Cain illos,Fabricios,Curios,on sque eos,que haec ex minimis tanta fecerunt. Verum haec o genera virtutum non si, tum in montibus no stris, sed vix iam in libris reperiuntur,chartae quoque,quq illam pristinam scueritatem cor tinebant, obsoleverunt, neque blum apud nos , qui hanc sectam , rationemque vItae , T magis quam verbis , secuti sumus, sed etiam apud Graecos , doctissimos homines. quibuS, cum facere non pollini, loqui tamen, scribere honesie,4 magnifice licebat Alia qua dam , mutatis Graecia temporibus , praecepta exstiterunt. Itaque alii voluptaris causa orno nia sapientes facere dixerunt: neque ab hac orationis turpitudine eruditi ho manes resu- gerunt Atticam voluptate dignitate coniungendam putauerunt, ut res maxime in tu rea v. e. zum pugnantas dicendi facultate coniungerent a

num lin Illud unum ad laudem cum labore directit αλι- ιθη ad iter qui probauerunt,prope iam bii in schol autem cum lis cluit relicti. Multa enim nobis blandimen- αιον qui ta natura ipsa genuit, quibus sopita virtus to πινῶς, conuiueret: interdum multas vias adolescen Lia lubricas Oltendit quibus illa insistere, hi v. c. si aut ingredi sine casu ali ilio, ι aut prolapsi - p ne vix posset, Muliarum rerum iucundissimarum varietatem dedit, qua non modo haec aetas , sed etiam iam corroborata caperetur. Quamobrem si quem forte inireneritis qui a spernetur oculis pulchritudinem rerum . non odorcilio . non tacti, non sapore capiatur,. cavliuia auribus omnem suauitatem huic

homini ego fortasse .pauci , eos propia

Mos , plerique aut Lin irato putaban L. Ergo inaec diserta via in via culta, atque interclusa Mi occubi in virguli relinquatur detuτ

158쪽

pro M. Coelio. IIIp

siquid aetati: sit adolescetia liberrori non omnia voluptatibus denegentum. non semper sv per et vera ill a directa ratio: Vincat alii a sie, e . quado cupissitas,voluptatque rationem,dum di,' cta modo illa in hoc genere praescriptio,m era Pia aetioque teneaturi parcat iuuetus pudicitiae se , ne volt et alienam me emin dat patrimonium,

ne taenore trucidetur, ne incurrat in alterius

domum, atque fama me probru castis,labem q. vis aris integris,infamia bonis inferat ne quem crim fumiliam, terimat: ne intersit insidiis : scelere careat: po ori e νι, strenab, cum paruerit voluptatibus, dederit4jὰι

aliquid tempoxis ad ludum aetatis, totque a d si eis e Minanes hasce adolascentia cupiditates aeuo atque cet se aliquanda ad cura maci domes, cae rei is i , serentis, Rei p. ut ea,quae rat Onerantea non f 'iam Reique perspexerat, satietate abiecisse, eXperiendo ubi contempsisse videatur eo multiis nostra fiat. νοβεμ& patrum , maiorumque memoria , Iudices, εγαι, summi homines, clarissimi ciues fuerunt, L. cmum quorum cum adolescentiae cupiditates h de ι ouid mserbii: ssent,eximiae virtutes, firmata iam aeta- Ο Ηνa, te, exstiterunt. Ex quibus neminem mihi, ne L .fγui cesse est hominare vosmet vobiscum recor fint, damini. Nolo enim cuiusdam sortis, atque ii iis. eo δεαμ α lustris viri ne minimum quidem erratum cum malon maxima laude coniuno ere. Quod si .facere vellam, multi a me summi, atque ornatissimi viri praedicarentur: quorum partim nimia libertas in adolestentia, partim profusa luxuruS, magnitudo aeris alieni it sumptus, libidinesilao kL si ρο-

minarentur : quae multis postea virtutibus libidini o obtecta, adolescentiae, qtii vellet, eXcusatio, minar. 44 ne defenderet. At vero in M. Casti, dicam enim iam confidentius de studiis- eius honectis inuoniam ait deo quaedam , fretus vestris

159쪽

pro M. Caelio. I I

sserendus. Quae res in hoc genere homines abore, studioque dicendi deterret, a non quo aia , ou.d ingenia deliciant,aut doctrina puerilis. i sese isti vitae dedisset, consularem homi in tu admodum adolescens in iii licium voca-set Ἐ1e si laborem fugeret, Tobstrictus vo-Itatibus teneretur, in hac acie quotidie veretur appeteret inimicitias in iudicium careel subiret periculum capitis ipso in , oectante pop.Rom. b tot menses aut de salu ' Ii ν ς με, ,aut de gloria dimicaret Nihi igitur ilia Vi altas redoletλnihil hominii fama nihil Baiae I

nique ipsae loquuntur illae vero nod quunia solum, verum etiam per nant, huc unius ulieris libidinem esse prolapsam, ut ea non do solitudinem,ac tenebras,atque haec fla- iorum integumenta non quaerat, sed in tur-simis rebus frequentissima celebritate, irissima luce laetetur. Verum si quis est, quiam meretriciis amoribus interdicitam iuuenti putet,est ille quidem valde seuerus mega non possum: sed abhorret non mod5 ab hu-

saeculi licentia, verum etiam a maiorumnsuetudine, atque concessis. Quando enimici non factum it quando reprehensum L. ' ρη

iando no permissum' quando denique fuit, ',quod licet,non liceret vidi ego clam rem ' i rim μm

finiam: mulierem nullam nominabouantum medio relinquam. Siqua non nupta mulier imum suam patefecerit omnium cupiditati, lainque sese in meretricia vita collocarit,virum alienissimoru conuiuiis vel instituerit: hoc in urbe, si in hortis, si in Caiarum illa lebritate faciet:si denique ita sese geret,non cessu solum ed ornatu,atque comitatu: rinnagrantia oculorum, non liberint e sermonis,

160쪽

lenum sceleris consilium, plenum aiidaciae. uo quidem in crimine primum illud requi-ain , dixeritne Clodiae, quam ad rem aurumum sumeret, an non dixerit: Si non dixit, curl edit' si di κit, eodem se conscientiae scelere leuinxit Τune aurum ex armario tuo prome- ausa ei tune Venerem illam tuam spoli ricem spoliare ornamentis 'iterum cu:ncires, quantum ad facimis aurum hoc quaereetur, ad necem scilicet legati,ad L .Lucceij, a vae. ad -- anctissimi hominis,atque in tegerrimi, labem rem Legati. celeris sempeternam: huic facinori tanto tua adnens liberalis, conscia dua domus popularis, Dinistra: tua denique hospitalis illa Venus a.

utrix esse non debuit.Vidit hoc Balbus is fa A ,,Mrinoris tantum celatam esse Clodiam dixit; - , - - itque ita Coelium ad illam attulisse, i se ad e . . o darnatum ludorum aurum quaerere.Si tam 3 ὴνκameneum

niliaris erat Clodiae, quam tu esse ura,ciam destis Iibidine eius tam multa dicit dixit profectb, quo vellet aurum, si tam familiaris non erat: aon dedit. Ita si verum tibi Coelius dixit, 3 inmoderata mulier, sciens tu aurum ad faci-rus dedisti, si non est ausus dicere: non dedisti Juid ego nunc arsumentis huic crimini, quae uni innumerabilia, resistam' possum dicere, nores M. Coeli longissime a tanti steteris V in in itrocitate esse disiunctos: minime esse creden- ιμι tum,homini tam ingenioso, tamque prudenti i5 venisse in mentem,rem tanti sceleris,igno-is,alienisque seruis non esse credendam ocum etiam anais caeterorum patronorum , ne consuetudine, ab accusatore perquirere,

bi sic congressus cum seruis Luccei Coelius: ut ei ruerit aditus. Si per se, qua temeritate per alium,per quem ZPossum omnes latebras

SEARCH

MENU NAVIGATION