장음표시 사용
211쪽
knto , magnitudine riucis , tot nascuntur ramice ς , quot 1blia Radices funiculi sormes in lutum penetrantes , hipcdales , limplices , albae. Folia longe lanceolata ,enii Ernita, triangularia , ciliato aculeata , inter folia scapus foliis brevior. Spatha bifolia , concava , tre3fiores pedunculatos complectens. Calyx triphyllus coloratus. Pctata tria albo - carnea , obcordata , calyce duplo majora. Stamina numerosa ad viginti , fila mentis brevisismis , anthaeris simplicibus , luteis , Germen inferum. Stili sex bipartiti. Fructus bacca sex - locularis utrinque
Sratiotres Aloides, L. communis prope Grodnam in aquosis Linofum , & alibi ; florebat Iulio : perennis. Radicu Ise & folia tali modo investiunt tuberem radicis ut vix appareat a radice ad medium solii. Dentes minimi distantes cartilla ginei , pungentes antiqua folia1ragilia, nova involventia scapum , mollia , laetius viridia . rigoiose calyx est monophyllus , trifidus: in meis pleraeque sne cimina inveni hermaphrodita . in paucis Observavi flores tantum scemineos , sed in istis erane flamenta brevissima staminum, circa germen οῦ affinitate naturali cum palmis plantis exoticis , haec species ana. an- danda. Foeni messoribus nudis pedibus aquam intrantibus , aculeis infesta vermes copiosissimos sustentat& alit. 3o3. Hydrocharis rotundissilia. Caules natantes. Folia aquae imposita , cor iacea , rotundata , reniformia. Florex dioici, seu mas & tamina in diversis stirpibus. Pedunculi axillares ex varginis hi liis , seu spatha diphylla in mare & tamina. Calyx parvus, trifidus. Ρetala tria diaphana , alba, unguibus lutei S , Patula , rotundata. Mati stamina novem , anthaeris gemellis , sex
Exteriora breviora , extrorsum curva , tria interiora
se tam ex basi emittentia , seu stili sera e Mminae stili sex. Fructus capsula sexto cularis , polysperma , i
mirochari e morsus ranae , L. communis in aquis lentae fluentibus , Loso irae , & alibi : florebat fine Iulii: perennis. Potius multiplicatur stolonibus gemmiseris , quam seminibus. 3oq. Alima plantago Aquatica L. communis propctGrodnam in locis illiginosis , florens Angusto perennis.
Obs saepe petata xlba, aut liliacea , & bifida , Sca-
212쪽
mina petatis breviora , Bracteae siccae sub pedunculi
Fcuchus concavus , ex capsulis revolutis. Frequens est varietas, foliis non ovatis , sed lanceolato acuminatis,
latitudine octo linearum , longitudine sex pollicum; in
ista rariores sunt stores , duo tantum verticilli remoti . Petala rubra, minima. Germina plurima , capitulum se mantia , quodque germen trisulcatum. Florentem inveni initio Iunii , in aquis Loso ae . Mihi videtur intermedia species , disponenda inter Plantaginem S: Ra-
3os. Alfitia ranunculiades L. passim invenitur iii fossis prope Grianam florebat Iulio : perennis. Obs in sylva prope Gro nam octava Iunii , in paludoso loco, inveni specimen lingulare , quod hic designo futuris Bolanicis , nam disi celionem peregi floris
nondum aperti , unde tutum genus non potui obtinere ;in ho e caulis singulariter contortus. Folia verticillata , tria aut quatuor, lanceolata , succulenta , glaberrima , quinque nervia , supra . alia alterna folia lanceolata angultiora ; in centro foliolorum quinque , approxima torum , subvillosorum , inveni glomerulos duos gollypio obdictos , a cicula evolvi unum , observavi tres laminax petato ideas interius , tres alias Virzdes exterius, Sex1tamina anthaeris magnis. 3o6. Cissuae helianthe atri L. communis ubique in pancuis circa Gloriam , florens Majo . Iunio.
Obf. Basis caulis rubescit, & tape inveniuntur specimina , caulibus de soliis rubris. Huc veniunt, etiam specimina soliis magnis , longitudine unius pollicis , nigrescentibus, vix villosis. 3o . Acta Christophoriana L. communis in s vis prope Grodnam, in umbrosis locis , florens initio Iulii iperennis. Raὸix lignosa acris , baccae nauseosae , faet da , venenatae; succus baccarum cum alumine coctus, dat
colorem nigrum. Odor foliorum vix ullus. Sapor sub recessu amaro - acris , subadstringens , proprius. Obs Lobi foliorum inaequales, dentato in serrati, dentibus magnis. Ρedunculi albi , diaphani , apice incransiti. Petala angusta, nivea , alba. Stamina sexdecim ad viqinti quatuor inveni in variis speciminibus. Anthaerae albae. Stilus nullus. Stigmata es germina alba. Bracteae
lineares , ad basim cujusque pedi celli. Pauci flores seu sex in quoque racemo ; saepe infra ramum , pedunculum ferens , invenio duos flores sessiles.
213쪽
3 3. Prunus Dinosus L. nunquam inveni circa Gmd-rram , observavi in districtu Praesciensi , floret Majo.
Cortex in febribus intermitentibus pretiosum etiam suppeditat auxilium, post toleratos aliquos paroxismos; lores recentes, homines delicatiores sat bene purgant. succus fruetuum immaturorum spissatus acacia dicta germanorum in diarrhaeis chronicis optimum adstringens, druparum maturarum succus , addita lassiciente quantitate aquae, post fermentationem vinum non ingratum Iargitur , ex quo etiam spiritus ardentes eliciuntur, 3O9 Prunus avium L. frequens in sylvis circa Gradnam ,
florens Aprili, Majo. Cortex melius vere febrisugum , pretiosum in febribus intermittentibus tertianis vernalibus; gummi stillans ex flavo rubellum, mite in dissenter iis , stranguriis , colicis pretiosum anodinum, infusum florum εhetiforme aromaticum, mitigat dolores in eolicis spasmodicis. Fructus refrigerant sed vix nutriunt ; instasione ex eo pota is obtinetur metaribus salubris: fermentatione gratum '& generosum vinum nobis concessit, quod distillatione liquorem spirituosum suavem copiose largitur.3 Io Padus racemosa. Frutex decem-pedalis. Folia deeidua ovato-lanceolata, serrata, subtus in basi biglandulosa: flores racemosi. racemo basi folioso. CaIyx non reflexus. Potata quinque basi serrata. Stamina a viginti ad triginta. Stigma dilatatum, bifidum y fructus macilentus , niger . ossiculo scabro. Pruntas padus L. communis in omnibus sylvis prope Grotiam , ex primis florens fine Aprilis. Calyx ingrati odoris , sat bene persicae saporem referens. Folia nauseosa respuunt caprae , & equi: baccas dulces, & nauseolis in-tadias relinquunt aves , impune tamen illas sale conditas
comedunt homines ; lignum leve & flexibile ; decocto
corticis saturatissimo curatur Siphilis notante Linnaeo.
3II. Crategus Osaeantha L. passim in sylvis prope G Inam, florens fine Maii: frutex utpote di Ormis, &spinosus, sepibus aptissimus, lignum tenax & durum ad rotas , manubria , & alia instrumenta aptissimum ; flores quasi istidi, in affectionibus spasmodi eis , infusione suppeditant utile auxilium ; hac carum farina subdulcis ,
mucum nutritium continet: selmentatione subacta, vinum sat gratum largitur. . . 3I2. Sorbus aucuparia L. communis in sylvis prope Diuiligod by GO le
214쪽
Grodnam , florens Iunio. Lignum sat durum & firmum seu
tenax ad rotarum radios , cochleas praelorum , ad insculpendas ligneas icones utilis. Flores penetrantissimum spargunt odorem , in sylvis qui a quinquaginta passibus Percipitur, succus haccarum vere sicut dixit Linnaeus alvum ducit, absque torminibus, ex eo per fermentationem Vinum&spiritus parari possunt,baccae nutrimentum hyeme copi Ole concedunt plurimis avibus , praesertim Amperidi garrulo . rustici Lithuani conservam magnam quantitatem baz carum denicatarum , iisque utuntur contra ardores, Mtumefactiones faucium , & tonsillarum.
3I3. Spirara silipendula L. in pratis & pascuis prTe
Grianam , florens Iulio , initio : perennis , radices coctae pulveri satae farinam non ingratam mihi suppeditarunt , suos eas avide eradicant & comedunt. Flores aromatici, herba stiptica . sub- adstringens , contra album fluxum uteri, utilis ; equi hanc plantam intactam relinquunt. OM . Corpora radicum succulenta , cortice nigro, figuram & magnitudinem olivarum reserunt. Pleraeque
folia radicalia petiolata ; caulina pauca, sessilia. Calyx quinque aut sex fidus , segmentis inversiis ; inveni petata quinque , septem & octo , sed plerumque sex caduca ,
facie externa apice rosea , interna alba. Stamina raro ultra
viginti quatuor , corollis longiora. Antherae didymae , sublureae. Germina plurima , annullatim dispouta. Stillh levissimi duodecim. Stygmata glutinosa , magna. 3I4. Rubus ruber. Caulis herbaceus hirsutus , proltra tus flagellis reptantibus, radicatis . vix spinosus. Folia ternata , glabra , foliolis lateralibus hemibi Iobatis. Pedunculi hirsuti,subspinosi, uni stori& multis oti. Calycis soliola lanceolata , vix villosa. Petala alba. Baccae, rubrae ex paucioribus duobus, tribus, aut quatuor magnis acinis distinctis, composita . Rubus Saxatilia L. non rara in sylvis prope Gmdnam , florens Iunio : perennis. Succus baccarum gratissimus etiam vinum post fermentationem largitur . . 3IS. Rubus ribis solio. Radix repens fili formis. Caulis emipedalis , inermis, herbaceus, simplicissimus, villosus. Folia tria alterna , petiolata , quinquelobata , inaequaliter serrata. stipulae binae ad basim petiolorum, flos terminalis unicus , pedunculatus. Calyx quinque fidus , patens , Petala quinque , alba , magna , obovata, venosa, Bacca ex paucis acinis pallido, rum S. . 'Rubus chamaemorus L. in humidis sylvarum propς
215쪽
Godnam , sat frequens : florens Iunio e perennis. In hae specie aliae plantae sunt mares, aliae seminae , sexu distincti Dsimae. Baccae conditae cibum suppeditant gratissimum Phtisicis , hemophii scis, & scorbuticis. Huc veniι alia species, Cuius Caulis herbaceus, pal- , simplex , basi glabra , superne hirsutus , erectus , rotundus. Folia tria aut quatuor , petiolis longis , canaliculatis . hirsuto- subpinosis , ternata soliolis magnis , naequaliter serratis , ovatis , lateralibus sub - sessilibus e pagina inferiori a bescente. Stipulae duae lanceoIatae ad: Pginem petioloruQ. Pedunculi tres , vix pollicares , hirsuti , nascuntur Fx apice pedunculi crassioris , generalis , bracteis minimis circum-vallati: ex eodem puncto Surgit petiolus , tria foliola ferens minora. Calyx quinquefidus. Petala quinque alba , angusta , erecta, Stamina Vrecta , flamentis latis , villosis anthaeris nigro-luta is .i frequens in sylvis Lithuaniae , florebat decima Iunii: in
sylva iuxta Niemen. odor florum suavissimus. Baccae Paucae, rubrae. Militat inter saxatilem & arctium , sed in 3 ostro certe non sunt flagelli reptantes: figura oederi tab. perfecte restri nostrum , sed in nostro tres pedunculi simul oriuntur, breviores folio florali 2 praeterea petata
n nostro eonstanter alba , minora S angustiora. Tormentilia erecta L. communis prope Grodnam
in omnibus sylvis, florens fine Iulii: perennis. Radix austera cum aromate ; decoctum intus su tum sub fine dissentetiarum & in diarhaeis ab inertia, emcax remedium. Vidi phti sim usu pulveris tormentillae sanatam .' extus decoctum in ulceribus utile topicum. Pulvis radicum non. modo inservit pro coriis preearandis , sed etiam illarum' succus illa sat pulchro colore tingit. 337. Tormentilla reptans. Habitus praecedentis ς differt
repente ex peniculis radiculas emittente, Foliis ni inoribus albidioribus, & profundius serratis, caulinis petiolatis, colore 'orum saturatiore. Tormentilla reptans L. inveni prope Grodnam in sylva dicta G andibete. florebat fine Iulii: perennis. 3I8. Fragaria vesca L. communis in omnibus sylvis prope Grodnam , florens malo : perennis. Radicis decoctum aquam tingit colore rubro, eum sacharo edulcoratum Phtisanna grata & utilis Herpeticis , hypochon driacis , ictericis. Fructus dulcis suaveolens, omnibus. gratus. Plitisicis non contemnendum medicamentum
216쪽
OV. Ante evolutionem , folia plicata iuxta Iongitudinem nervorum , de tot sunt plicae , quot sunt nervi, in hoc statu involuta stipulis siccis , sicut folia arborum in gemmis p senescens tantum planta stolones ex radice producit : saepe segmenta calycis apice bifida. Peta Ia
319. Potentilla trifolia. Caules hi unciales , & triun
ciales : stipulae magnae ovato- lanceolatae. Folia radicalia . Petiolata , ternata , ovata, hirsuta, paucis dentibus serrata , caulina tripartita , angustiora , duobus stipulis ornata , pedunculi pauci flores : terminantes caulem , Petala lutea, eordata , calyce majora. Semina numerosissima.
Potentilla Norvetica L. frequens in pascuis prope Grodnam , florens MajO : perennis. 32o Polemilia reptans L. frequens proph Gradnam in pascuis , florens fine Iunii et perennis. Foliorum decoctum leniter adstringens in ulceribus, dissenteriis ,
febribus intermittentibus, tumefamone Lucium oede-matosa , catharali utile medicamentum , certis observationibus comprobatum.
OU. Saepe caulis repit tenui sin us, ad distantiam quinque pedum. Folia in nostris plerumque quinata, opposita, 'Ionge petiolata ; ad nodos in statos stipulae duae, palmatae.
bifidae aut trifidae. Inter utrumque petiolum pedunculus nascitur uniforus e quinque folia interna calycis , colorata. Anthaerae & stili lutei. 321. Potentula Mema L- in pascuis prope Grianam , florens Aprilli: perennis.
Obs. Huc reduco specimen florens fine Aprilis prope se Grodnam , circa palatium dictum Stanisaio,. Minima planta , vix tri uncialis. Caules plurimi, brevissimi. Folia ternata sit longe petiolata ; soliolis laete viridibus , pilosis ,
crenato is dentatis. Stipulae duae lanceolatae, petiolatae,
ad originem cujusque petioli ; sed quod praecipue notandum petata minima , lutea , calyce breviora. 3ΣΣ Potentilla maeulata. Habitus praecedentis. Folia radicalia quinata , serrata , alba , splendentia , retusa oris argenteis, sericeo pilo hirsuta : caules declinati semi pedales , summe ramosi. Stipulae ovato lanceolatae, acuta ιFlores terminantes caulem. Calyx pilis albis , striceis hirsutus. Petala magna , crocea, ad unguem macula latuis satiori tincta. Disitiam by GO le
217쪽
Potentilla aurea L. communis ubique in pascuis prope Grodnam , initio Maji: perenni S. . 323. Ρotentilla alba . Caules fili formes , procumbentes , pedales, villosii. Folia quinata apice conniventia , inseriora longe petiolata , pagina in seriori alba , serie ea . Caulina breviter petiolata , ternata , cum stipulis duabus longis lanceolatis. Calyx seri ceus. Petala alba. Potentilla alba L. frequens prope Grodnam . Losi in
florens initio Maii perennis. In plerisque speciminibus , Iongitudo soliolorum unius pollicis & dimidii , vixque caulis potest dici procumbens alia specimina inveni,
foliis multo minoribus , caule vere procumbente , unde forte circa Gmdnam , possidemus potentillam albam &caulescentem Linnaei. Quinque dentes adsunt terminantes folium impar, quatuor terminant folia intermedia, duo tantum exteriora. Stipulae lanceolatae, longitudine unius pollicis , ad mediam longitudinem . petiolo agglutinatae. Folia ante evolutionem plicata sunt, sicut duo folia ibri. Di ameter corollae decem linearum. Stamina circiter
triginta, quorum pleraeque castrata. Stili viginti quatuor , certe glabri. Fundus calycis purpureus, suhhispidus. 314. Comarum rubrum. Cauli. serpens , per intervalla radices longissimas producens. Folia pinnata soliolis ellipticis, acuth serratis impari majori. Stipulae ovato-Ianceolatae. Flores terminantes ramos. Calyx amplissimus obscure purpureus. Petala quinque , minima, lingulata , obscure purpurea. Plaeenta permaturitatem carinosa tumida. comarum palustre L. non rara circa Grodnam in pratis
uliginosis juxta amnem Lino e , florens Iunio , perenniS. Ex radice color caeruleus & rubicundus obtinetur. Decoctum in Ictero jure laudatur.32 3. Geum nutans. Caulis erectus cubitalis , summa parte ramosus , & florifer. Folia pinnata pinnis acutis , extrema maxima, trilobata. Floius nutantes , conniventes. Calycis segmenta decem; quinque minoribus: petata quinque succulenta, semina arista geniculata plumosa. Fructus
Geum riuati L. communis in paludosis prope Grianam , Linosere, & alibi florens Majo perennis. Decoctum radicis& foliorum in febribus ' intermittentibus Diarrhaeis ,
laxitate ventriculi . hemorhagiis non inutile auxilium: OU. Radices numerosissimae, cortice rubescente odotato, Caulis plerumque vix pedalis. Folia radicalia lon
218쪽
oissima ; inveni specimina petatis albis , alia petaIis
ubiginei coloris , plerumque sunt lutescentia rubris maculis tincta ; in uno spem ine duodecim erant segmenta calycis & sex perata.
Caryopbllata prolifera flosculis elegantis Limis Loessetii observata prope minam. Foliola calycis valde ampliata ,
sex exteriora breviora , dentata , sex interiora maxima , dentato-Iohata , sat aemula involucro folioso anemone ranuneu Ioidere. Petala calyci inserta circiter triginta spatu lata , unguibus longis straminei coloris , numero lis lineis sanguineis picta. Stamina numerosa petatis intermixta. Excentro floris pedunculus elevatur ad altitudinem sex linearum, ferens calycem polyphyllon , soliolis dentatis, scd absque staminibus & petatis , involvens numerosissimos pistillos dense stipatos , stilis hirsutis, apice rubescentibus. Demonstratur mera varietas Get rivatis, utpote ex radice producens unum tantum caulem monstrosum , α duos alios caules naturalis sormae , scilicet non proliferos. Petala nondum bene evoluta in his , stramineo-viri desce tia, absque lineis rubri O
a16 Geum Vrbanum L. passim circa Grodnam in silvis iuxta Memen . florens Maio Iunio : perennis. Primo vero radix effossa caryophyllos redolet ; caeterum subadurangens ; infusa in vino , praestans in debilitate ventriculi, di arrhaea, pulvis in fine dissenteriae, in febribus tertianis vernalibus & in febribus quartanis autumnalibus utilis. 327. Ranunculus scaria L. ubique prope Giodnam , in umbrosis locis florens Aprili: perennis. Radix in recessa acris : lalia fatua : cataplasma ex foliis lenimen dolorum pro homo rhoidarii S. - OU. Filamenta inaequalia saepissima plurima invenio castrata , jam sicut petata dilatata : nn merus petalorum incertus , modo decem , modo duodecim invenio , in non nullis speciminibus calycis foliola quinque observantur, saepe duo petata unguibus eo alescunt : juxta Hationes , plurimum variant folia , video quasi palmata , integerrima , angulosa , dentata , rotundata, elongata ; primo tempore vegetationis radicis buthuli sunt duri, solidi, succulenti, pulpa albissima , postea evadunt flaccidi , cavi ;praeter bulbulos istos inveniuntur saepe alii in axillis petiolorum , qui separati & pingui terrae commissi ficariam
producunt e bulbi radicum etiam novae plantae rudimenta
fovent, hic est in ista specie solus efficax modus propa
219쪽
rationis , nam plerumque abortiunt semina : a credo. hul horum dissipatur decoctione , tunc vere edulis farina obtineri potest. 328 Eanunculus acris uicomni unis ubique in pratis
circa Gradnavi , florens Iunio: perennis. Planta recens acerrima , comburens & Vesiculas excitans cuti imposita , secata , evadit fatua. Clavum historicum , contusa, super partem dolentem applicata , vix vcsicula formata me praesente plenarie dissipavit carpis admota febres tertianaseerte saepe fugat; in Rheumatismo chronico, ta nouam est catorium apposita , diu antea prescripta seponaria , admiraculum energica evadit. '329. Ranunculus multiforus. Caulis ramosus , multisorus, e rectus. Folia insuta multi partita semi-septiloba Iobis tridentatis, acutis. Pedunculi sui ali. Calyces patuli
caeterum habitu , & plerisque attributis similis praece
Ranunculas poIIanthemos L. non rara in pratis & pa cuis prope Grodnam , florens Iulio : perennis. V33o. Ranunculus lanuginosus. Radix ex numerosis fibris teretibus. Caulis pedalis , ramosus , ereius , hirsutus. Folia crassus cula , radicalia quinque lobata ; eaulina . semitralobata , lobis serratis , hirsutissima seu holo- sericea : Pedunculi teretes. Calyces hirsuti, patuli. Flos magnus, flavuS, aureus, unguibus tuberculo & viridibus
Ranu neu Ius lanuginosus L. communis in omnibus fulvis circa Grodnam , florens Malo: perennis. Bona figura exstat illius in Flora Botussica Laselii Icon. II. cui uaphrasiς comparativa, adjuvat diagno sim , scilicet ranunculus nemorogus , hirsutus , solio caryophyllatae. -L- ubique Prope Grodnam , in pratis & sylvis florens Maso; perennis. Folia & radices recentes acerrima , Vesiculas excitant scut cantharides , sed minori cum dolore , nullumque in suxum super vias urinarias demonstrant; unde anteponenda: Quoties cunque Indicantur vesicatoria. IOU. Specimen curiosum circa Grodnam inveni : radices , caules , pedunculi , & forcs , erant fasciati, scilicet caulis planus , latit dine unius pollicis , tres caules coadunatos osteiebat; flores non erant rotundi , sed elongari , viginti circiter petata inaequalia exhibebant.
220쪽
33 L. Ranuneulus Deliratas L. communis proph cria adnam , in omnibus locis paludosis , florens sine Iunii rperennis. Planta acerrima inter socias impositacito cutem rubescit, phlyctenas excitat, ulceraque prolanda , dis Millime sanabilia : decoctione & desticatione amittit vires suas, sicut pleraeque aliae species ranunculorum intus sumpta anxietates, vomitus, cardialgias, convulsones excitat , postea mortem , Vparentibus omnibus signis inflammationis & sphacelli; oves tamen impune me praesente vorarunt illam. Caeterum haee species , diversam saepe faciem obtinet, saepe ramosissima , aliquando vix ramosa, nec constans est figura soliorum, modo segmenta
333. Ranunculus mitis. Radix numerosissimis gracili-husque fibris constans. Caulis erectus, pedali S. ramosus. Folia levia radicalai, reniformia, integra & semitritobata .
Totunde erenata; caulina superiora, multi partita, palmata, segmentis linearibus, inteferrimis. Calyx reflexus. Petalaealyce breviora, flava , nitida. ,
Ranunculus auricomvs L. prope Crianum. eopiose in sylva Dominicanorum , florens Majo: perennis. Planta initis, & diu masticata nullam mihi acredinem excitavit. Aecurata dissessione invenimus petata agglutinata calyci , qtali modo , ut prorsus nulla appareent sed postea separantur successive. 334. Ranunculus renisormis. Radix ex innumeris fila mentis albidis . simplicibus. Caulis cubitalis . superiushrachiatus, ad divisionem tumescens. Folia caulina digitata seliolis lanceolatis, dentatis; radicalia longe petiolata , subrotundo-cordata , crenata. Flores plurimi. Petala lutea.
nam, in silva Domitileanorum; perennis. Est ranunculus aconiti istius solio rotundo ad radicem praestolante feliι, cujus figura reducta bene exprimit nonnulla nostra individua : folia caulina inseriora ab octo ad duodecim ;numerus minuitur ad quamlibet subdivisionem , plerum-Τue unum tantum folium adest radicate, modo parvum
icut in figura L elii, sed plerumque diametri duorum pollicum , figura illius solii non est constans, inveni verε
reniformem diametri itansversalis semipedalis. Ranuneulas Lingua L. communis proph Grodnam