Caroli Linnaei botanicorum principis Systema plantarum Europae, exhibens characteres naturales generum, characteres essentiales generum & specierum, synonima antiquorum, phrases specificas recentiorum Halleri, Scopoli, &c. Descriptiones rariorum, nec

발행: 1785년

분량: 428페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

201쪽

viseidus. Polla glabra, ovatO- longe - lanceolata eracemos, racemo terminali ex verticillis peracto. Calycrubens , tubulosus , nore longior , breviter quinque dentatus. Petala pulpurea subemarginata. Capsula conica quinque locularis. Semina rcniformia , stili quinque. Lydhnis Vi caria L, communis in sylvis prope Grod-nam: Florens Iunio , Iulio: perennis. 26 s. Liefinis dioica L. communis in arvis & pratis prope Grianam , florens tota aestate : biennis. UM . Non rara sunt prope Grianam specimina floribus hermaphroditis , inveni etiam floribus hermaphroditis & masculinis; in his erant stamina tantum Octo ἔsaepe inveni specimina sceminina , cum duobus tantum

stilla : decima Augusti obiervavi sceminam Lychnidis dioicae ita quae omnibus floribus exhibebat sexstylos. 266. Agrogemma Giιπο L. communis inter segetes ,

O . In arenosis locis specimina inveniuntur caule fili rini simplicissimo . unissoro , vix palmari , Foliis angustissimis , Calyce corollam superante , Petalis car

neis.

167. Geranium purpureum. Cantis diffusus subpro-eumbens. Folia quam in pratensi obtusiora simpli-eiora , minus profunde secta , seu quinqueloba , incisa. Flores pauciores navis sparsi , Pedunculis historis, longissimis, declinatis. Petala maxima purpurea , integra. Calyx lineatus glaber. Geranium palustre L. in pratis jurta amnem Losiore ,

forens Iunio : perennis. 168. Gelanium caeruleo - eurpureum. Habitus praece

dentis, sed soliola latiora minus profunde secta , semi- quiRquelobata , lobis acute serratis , semitritobatis. Petala emarginata ex caeruleo - Purpurea , cum venis saturatioribus. Capsulae sub hirsutae. Geranium struaticum L. communis prope Grianam in sylvis iuxta Niemen forens Iulio : perennis. 269. Geranium viscosum. Caulis decumbens ramosus , debilis , viscosus. Folia semiquinque Ioba , Iobis tridentatis , & quin edentatis, circumscriptione reniformia. Pedunculi histori. Bracteae minimae. Calyx hirsutus . aristatus. Petala purpurea, venosa , integra , longitudine

Gσ-ium rotundisolium L. tiequens in arvis quilis

202쪽

prope Grianqui , sorens sine Augusti : annua. Gera nium pusillum Linturi petatis hi fidia, caeruleis. Foliis rinisormibus , palmatis linearibus , acutis , quod etiam irequens.xst prope GioInam in arvis , non in ilia vid tur disti ficta species a rotundisolio. 27O. Geraestivi cicutarium L. ubique prope Grostiam in arvis cultia, florens Majo, Iunior annua. OU. Specimina minima inveniuntur vix palmaris , soliis vix hirsutis, caule prostrato; alia etiam freque tia circa Gnidnam caule suberecto pedali , Foliis villosis, rostro capsularum longissimo , quae vix cum cicutaris Linnaei sub eodem nomine designari possunt. 27 I. Saxifraga lutea. Caulicuit vix pedales , simplices , sub sore hirsuti, erecti. Folia alterna lanceolata , ima latiora , subovata. Calyx expansus , sub hirsutus

Petala quinque magna , ovato - lanceolata , flava , --culis croceis notata. Germ. superum. Fructus bi locularis ovatus , hi comis, nitem P semina Ovata , acumina- lucida.

Saxifraga hirculus. L. in pratis paludosis circa Gro nam I psh , florebat Majo: perennis. Petala ad basim

gerunt lacunam oblongam nectariseram , seu imam hi-valvem , apicibus acutis. 2 71. Saxifraga granulata L. communis prope Grodnam

ubique in pascuis storens initio Maji: perunnis. Buthuli

separati novas plantas producunt. Malticata folia initia sunt subacida , contusa in pΛlegmonibus , dc hemtirmissibus titile cataplasina largiuntur ; vix tangunt herbam p

OV. Frequentia i sunt circa Grodnam specimina mi nora , quorum folia omnia ad paginam inferiorem exhibent densa puncta , crocei coloris , quasi herpetica.173. Saxifraga ιrida*lites conamunis , in arvis prope Giodnam: Florens initio Maii: annua. q. Sedum complanatum. Radices , grumi olivares ad Originum ramorum , ad Aascuntur. Caules pedales erecti. polia planiuscula , patentia , serrata. Flores corymbosi terminantesi, corymbo solioso denso. Calyx exi suus parum carnosus quinquefidus. Petala quinque albescentia lanceoIata ..Stamina decem. Capsulae quinque put-

pareae.

Sedum Telephium L. frequens in monticulis arenosis prope Grostiam Los Quin e uocens: Iulio: perennis:

203쪽

s. Sedum aere L. communis ubique in pascuis pro pe Grodnam forens Iunior perennis. Succus cum melle mixtus epregie ulcera saniosa ad statum vulneris recen iis reducit intus praescriptus , cum sacharo edulcora tus & dilutus in sufficienti quantitate aquae, vomitum& purgationem excitat , ad dragmam unam in scorbulo& febre quartana , vere edicax auxilium. Sempervivum tectorum L. forebat fine Iulii reopiose in monticulis aridis Lo Dre , prope Grodnam. Succus foliorum aqueo - nitrosus, subacris , in ulceri bus ambustis, rhagadibus , hemorroidibus , iure laudatus , cum mella mixtus in Aphthis infantum, pretiosum to picum. O . Huc veniunt specimina propaginibus globosis , saturate rubentibus. Floribus luteis sulphureis. An sint sempervivum globi ferum Lin t Communia sunt in monticulis arenosis prope Grianam de minam. 277. Oenothera biennis. L. Grodnensis communis ubique, florens Iulio: biennis Ficstes spargunt odorem pin

netrantem.

O . Passim inveniuntur in arenosis locis specimina caule vix semipedali , partibus omnibus minoribus. 278. Epit obium hirsutum parvo fore L. Habitus praecedentis , sed omnia minora ; fios dilute carneus. Folia opposita lanceolata , serrata, sesilia , villosa. Grodnensis communis in pratis humidis Lino in pe

rennis.

Epit obium roseum. Caulis quadriuncialis , glaber et superius villosus. Folia inseriora opposita , superiora alterna , ovato lanceolata , petiolata ,.serrata , glabra. Flores parvi Petala rosea albicantia , venis saturatioribus pieta. Stigma clavatum indivisum. Germen album, villosum.

Dilobium roseum SCHREBERI Inveni forentem Augusto. in pascuis humidis juxta amnem Lo sena pro

Pe Grosnam. Perennis. Epit obium purpurascens. Caulis semipedalis , teres, glaber, ramosissimus , Folia opposita & alterna , lanceolata , glabra . serrata , basi decurrentia , parva. Flores alterni parvi : petata purpurascentia. Germen vil-

osiam , pilis brevissimis. Siliqua longissima acute ango tua, sere glabra. Epilobium obscurum Sebeberi nequens prope Grod-

204쪽

diam iuria ripas stagni dicti Diios. Florebat Iulio e

Perennis.1 o. Dilobiram Angustifolium L. Lithuarii ca in sylva

Bobrovocordia , florens Augusto : perennis. Obs Frequens est etiam varietas circa Grodnam flore etiam distormi, sed foliis angustioribus. linearibus , subtus reticulatis , Calyce purpureo nigrescente, flore purpureo & albo. Caeterum Epitobiorum medulla & stolones est ut lati, bonum pabulum suppeditant pecoribus. Pap-Pus seminum cum gossypio mixtus texi potest, & facilii me paratur pro tibialibus. 28o. Monotropa flagrans. Radix parasita fagi, aut abiectiis radicum , succulenta , squam mola. Caulis simplex . navescens , foliis nudus, squamniis ovatis aspersus orexterminantes spicati, spica florens cernua , curvata : frutescens, Eiecta , elongata et flores lutei flavescentes, cylindrici , vix aperti: foliola calycis quatuor petaloidea , petatis breviora, basi excavata, mellifera: petata quatuor : stamina duorum ordinum : stilus unus , styg male crasso excavato ; fructus capsula ovata , sulcata , quatuor loculis & quatuor valvis r semina minima : initore suprei no putata , ω soliola calycis quinque, stamina.

Monotropa hypophis L. Groinensis ubique in sylvis. florens Iunio , Iulio perennis. odor primulae veri S pensi- trans. Planta jam florens vix palmaris , postea elongat ut ad altitudinem unius pedis. Filamenta stamiti uici villosa , antherae gri leae , magnam quantitatem pollinis eiaculant. Germen magnum. Petala inaequalia ; passim inveni specimina petatis albescentibus ; vix vere distinguuntur foliola calycis , a peralis; unde plurimi auctores numerant octo petata in floribus lateralibus , & decem in terminali: extina radice plerumque duo tres & aliquando quatuor caules , seu scapi oriuntur. Squammae in iuniori planta ut eae , in adulta albescentes, in deuiccata fulvae , sed semper pellucidae; jam flores adsunt in scapo vix tri unciali 28 1. Paris quadrifolia L. Grodnensi S. sylvatica comm . mire , florens Majo e perennis. Odor & sapor aliquid virulenti habent, & nare ortici: extus applicata in inflamma tionibus utilis: certe ene eat gallinas e sat parca doli baccae

degluti tete anxietates excitant.

O . Folia nervosa nervis anastomo si unitis. Pedunculus

foliis paulo brevior , seliola calycis lanceolaici, inversa

205쪽

Petala viridi albestentia, etiam inversa. Antherae in medici si lamenti enatae albescentes, quatuor linearum longae. Germen magnum nigro violaceum , angulis obtusis odio exaratum , itili violacet: solia inaequalia , passim quinque& sex sape constituunt verticillum. Caulis basi caerulescit: folia fricata inter digitos spargunt odorem sambuco analogum: masticata excitant saporem proprium non mihi in

gratum.

282. Pyrola uni flora. Folia radicalia , petiolata , subi tunda, serrata, teneriora. Scapus quadri uncialis uni storus. Flos nutans sequentibus major. Calyx albus, magnus , segmentis subrotundis. Ρet ala lactea ovato lanceolata , Iineata. Stamina reclinata. Stygma maximum quinque-

fidum.

'rola unifora L. rara proph Grianam. V na vice inveni florentem Iunio in sylva Bobro ic Pra. Frequens prope Vilnam. Perennis. Flores spargunt odorem Conualariae Majali S. 283. Pyroia minor. Folia ac habitus majoris , sed minor, racemus longior , & laxior. Stylus incurvatus. Stygma minus. Stamina sursum reflexa seu ascendentia. Pyroia minor L. rarior prope Grodnam: inveni florentem fine Iunii in sylva iuxta Memenum. Uar. soliis coloratis minimis. 284. Ρyrola frutescens. Caulis palmaris, lignofus , ramosus. Folia conferta ad summitatem ramorum, dura , glabra , splendentia , nigro viridia , obverse lanceolata .

seu cuneiformia, dentato serrata : ex centro foliorum pedunculus multiflorus. Flores subum bellati. Calyx quinquesidus coloratus. Petala quinque rubra. Antherae roseae. Stigma magnum.Stilus brevis. Germen crassum coloratum.

'roth umbellata L. sat frequens prope Grinnam in sylvis L U- & alibi, florens line Iulii, perennis.

Pyroia secunda. Radix lignosa , tenuis , alba . Caules plurimi ex una radice quadri unciales. Folia supra radicem in caule crenulata , serrata , sub undulata , OVato Ianceolata , subtus laete viridia, supra nigrescentia, splendentia. Flores racemosi uno latere versi, seu secundi. Calyx minimus albescens. Petala alba concava conni ventia. Antherae albae. Stamina petatis longiora. Stylus rectus longior corolla & staminibus. Stigma crassum un-dulatum. Bracteae minimae lanceolatae , foribus oppositis.

Pyroia secunda L. florebat sine Iunii prope Grianam uisilva perennis.

206쪽

286. AE cu Ius 'noe anum L. arbor exotica nunc ei curata in tota Ruropa r iam excelsas inveni in horto Dominicanorum Griame & alibi, Floruit initio Iunii: Folia hujus arbocis non tam defaedantur ab erucis in Lithuania sicut in Gallia : castaneae coctae farinam pro ovibus nutritivam copiose largiuntur : ex iisdem facili encheri si gluten si ponaceum obtinerur , utile pro mundatione linteorum I cortex amarus valet pro debellandis febribus imiermittentibus. 287.

Ledum. Grave olens. Frutex caule cubitali , ramoso, & ramis teretibus glabris. Folia alterna, perennia , retiolata , lanceolata , longitudinaliter revoluta , subtusirsuta pilis intricatis , ferrugineis , Flores corymbosi. Calyx parvus quinquesidus. Petala quinque patentia , ovata concava, alba. Stamina decem. Stilus unus. Fructus capsula sub rotun Quinque locularis , cernua , ha

si quinquesariam des in

Ledum palustre circa Gmdnam in paIudolis

tida , nauseosa, amara. Florum odor gravis , & penetrans etiam ad magnam distantiam , certe cephalalgiam prompte excitans. Decoctum arcet Boum & suum pediculos allitum : irami pellunt cimices. Oleum per descensum sum cortice heiulae , corio Russico odorem conciliat ; loco humili in cere visia conficienda producit horrendas cephatias : tinea & scabies lavacro tollitur ; tussis ferina invo- Iucro mitigatur et hinc omnia auctoriιate Linnaei. O . Rami flexibiles fere nudi , nam folia & flores evol. vuntur , versus extremitatem. Antherae albae. Calyx minimus. Pedunculi nutantes. Germen tar binatum , glutinosum , viride.

188. Tilia Europaea L. communis in sylvis Lithuaniae prope Grianam iuxta Memen : sorens Iulio : Arbor post ducentos annos jam decrepita I lignum album, leve , proseliniis tabulis & operibus tornatorum utilissimum. Cortex telas rudes , vincula , S funes suppeditare potest. In Lithuania omnes rustici calceos ex ligulis eorticis sibi parant trabes etiam levissimos complanato eodem per gunt. Flores suaveolentes, apibus eximium mel suppeis ditante unde vinum poloni cum Liprec dictum optimum ,

in districtibus quorum sylvae maximam quantitatem Ostc.,

207쪽

runti Insiluo florum in eephalalaia iure laudata : fruet uxcontra dilienter iam sub fine morbi , Iene pretiosum ad se

289. mperisum perforatum L . ubique prope Grodnam in agris, si orens initio Iulii: perennis. Flores oleum eginti. ale , copio su ira , flagrantissimum , rubrum , largiuntur . infusio florum cum vino , certis observationibus probata in ulceribus internis R. externis , in nonnullis Diui Heris , in leuitate intestinorum post Dissenterlam , in hyPochon-.dri si quotiescunque adest Iabura in Irimis viis. Florea inficiunt oleum , de spiritum carmesino colore ; herba cum lana in alumine macerata , illam satis pulchro flavo colore tingit. Flores fricati tingunt digitos colore caeruleo : caeterum species diversa quoad habitum iuxta varias retates , primo anno caules simplices & folia minora producit. 29o. repericum humifusum arvis arenosis prope Grianam i

Obs. Ex radice fusca , ramosa , plurimi mutes prostrati, inaequales. Ρedunculi longitudine λliorum , rara puncta nigra in foliolis calycis . Antherae parvae , luteae , nania versim positae. Stili tres inversi. Germen magnum.

29 I. Hypericum monιanum L. non rara circa Grianam

in sylvis juxta Nemen, florens initio Augusti et pe-

, rennis.

Ob Iluc reduco specimen , caule bipedali, rubescente , simplicissimo , rotundo , Foliis oppositis , subrotundis , subtus albescentibus, nervosis , punctis nigris ad margines notatis. Calycis foliola obtusa , non ciliata. Petala brevia , extus pulchre punctis nigris picta. Stili tres. Flos unicus , terininans caulem , foliis floralibus circumvallavis. Florebat 17. Augusti, proph Groseam , in aquo-ss Lin ire. Videtur Caryophyllus palustiis , foliis subrotundis , in canis, floribus aureis , MENTE , pug. t. 7. f 3. unde assinis Hyperico elodi, sed in nostro , certe caulis unis in omnibus Iulio , Auguito :

29a Euphorbia palustis L. passim in pratis uligin sis prope Grianam, in sylva Bobro Ninna & juxta Menien , florens Iulio : perennis. CV. Vicina est species , caule sublignoso , bipedali, in Gerius rubescente, Radice longa , lignota , Folijs caulinis alternis, lance Olatis, integerrimis; ramorum solia sunt by Corale

208쪽

linearia : Pedunculi generales , nascuntur ex a X illis omnium foliorum caulinorum ; in extremitate caulis octo pedunculi generales , verticillum formant. Involucra scin Volucella cordato- acuminata ; ex his duo pcdiccili steriles oriuntur. Collegi octava Augusti, in arvis prope

293. Euphorbia helios opta L. communis in agris culti prope GrGInam annua. Iuxta Linnaeum succus corro-sivus , exulcerans instar cantharidum , verrucas , clavos odonthalgiam tollit; editur ab ovibus , sed facit diarrhaeam , non Vero a bobus, & carnem odore ingratoe

afficit: iuxta Hallerum Sapor laetis subsalsus non acris ,

tingit cartam cyaneam.

OV. Saepe inveni specimina , vix tri uncialia, persecta , colorata , rubescentia : in his radii umbellae brevissimi . lente stamina evolvuntur , num ravi variis temporibus , a sex ad duodecim. Umbellae radii non sunt constantes , veri stores omnes fertiles . hermaphroditi. 294 Tirhymalus Angusti lius. Caules pedales, folio si. Folia linearia subtus carinata. Umbella multifida , dichotoma. Involucella, seu bracteae, sub flore cordi formia numerosa ad decem. Petala lunata cornubus brevibus et stamina pauca ad decem: Capsula levis. Ruphorbia cyparitias L. nunquam observavi in Lithuania . frequentem inveni in arvis prope Varsaviam floret initia iunii : perennis. O . Sume folia Euphorbiarum nostratium , sicca insornace , pulvcrisa , serva in loco sicco per integrum an num , misce cum succo Glyci rhietae, habehic simili dos catharii cum, prorsus simile Jalapo, & praestantissimum medicamentum contra febres intermittentes , herpetes , scabiem, opthalmias sero fas, cephalleas, Rheuma tismos frigidos. Lys. Chelidonium marus L. frequens prope Gro antinter rudera 'irbis florens Majo & Iunio : perennis. Rupta folia stillant humorem flavum , amarum , acrem . ingratum , & proprium spargent om odorem . qui saepius cum utili effectu in ulceribus saniosis a nobis fuit praescriptus ; pulvis foliorum in talorosi, ictero chronico , alii Gque obstructionibus utile, & pretiosum offert practicis auxilium ; sed nunquam succum recentem intus suade rem ; vidi ctenim post similem administrationem anxie

209쪽

Decum luteum pauea . lente cristallina , saetis me distinia ruenda Succus iste , super cutem maculas dissicile cmendabiles derelinquit. Pagina inferior taliorum albescens rcalyx ante evolutionem petalorum monophyllus , virid Iuteiccns. Petala ovata. Stamina longitudine petalorum. saepe inveni quinquaginta. Filamenta lutea. Pedynculi valde elongantur, poli casum corollae. Petioli & caulis pilis albis , longis , intricatis, onuiti. Calyx raris pilis his Iulus. Bra et eae sicut involucrum ad summitatem pedunculi generalis. Radix subligno se , nigrescens ; mitior est succus luteus ante evolutionem floris. 296. Papaver somni erum L. magna copia eo litur in Lithuania , unde saepe spontaneum invenitur, humor Iacteus copiosus incisione & contusione ex foliis , & capsulis nondum maturis obtinetur , qui leni evaporatione optum optimum nobis concessit, sed debilius , vix enim quadruplici do si somnum conciliat. Lithuani nostri sti endam quantitatem seminum papaveris hujus comedunt. lores , capsulae & luccus omnes indicationes rite adimplent quotiescumque in morbis acutis & chroni eis lanimen dolorum tranquill asque noctes , medici aegrotantibus suis desiderant; caeterum papaver magnam quantitatem cerae apibus largitur. x97. Papaver dubium L. sat fiequens prope Grodnam inter segetes , florens fine Iunii : annua. Istius etiam succus amarus, nauseosus; igitur succedaneus Rhaeadia

rariori S.

Obj. Ex una radice , eaules decem, multi flori. Folia sere glabra , nervis tantum hirsutis in una pagina , raritamen pili observantur. Filamenta nigra , antherae sublutescentes. In variis foribus unius individui , inveni sygmata septem , octo & novem. Non rara est etiam circa Gmdnam varietas flore albo. 298. Papaver argemone L. communis. in arvis prope

Grodnam , florens Iunio : annua. Succus etiam amarus , Nause Osu S.

OU. Folia caulina tripartita , pinnati fida , subsessilia

Caulis ramosus. Capsulae sulcatae , angulosae. Color pe- talorum non est constans; inveni specimina crocei co- IoriS. 299. Nymphora latea , L. communis prope Grodnam , in omnibus aquis stagnantibus aut lente fluentibus ,

210쪽

OV. In pedunculo crassitudine digiti minimis textu , tenuis cellulosus , fibras distinctas , nudo oculo exhibet, vesiculae istae semper sunt aqua plena . Foliola calycis extus praesertim basi viridia , ad margines lutea , lectiliorum tota lamina interna lutea ; plerumque duodecim petata invenio , obverse ovata, spatulata , nerVoeminente . ad medium paginae suUrioris. Stamina ultra centum , iuxta tres ordines disposita , quorum duo extus inversi super petata. Antherae ad latera filamentorum planorum , luteorum. Germen magnum , Palicare , guram cucurbitae exhibens. Stygma planum , sulcatum, inde stellatum. Flos suavi mimi odoris. oo. μmphaea alba L. in aquis , etiam communis prope Grodnam , florens Iulio ; perennis. Utriusque radix subamara , subacris, sed recens et nam desiiccataria aquis , Grodnensis; florens Iunio : perennis. . LOV, Petalla magna , unguibus pur reo - violaced , Iaminis albis. Stamina innumera , capitulum formantia , filamentis brevissimis , antheris purpureo violaceis. Flores verticillati r Uerticuli ex tribus pedunculis in uno specimIne: in floribus imi verticilli, qui exhibet communiter flores

Gmininos, enucleavi petata nondum evoluta , Inveni constanter , stamina sicut in verticillis superioribus , unde crederem plantam istam , per accidens evadere monor

eam, scilicet debilia filamcnta, parum numerosa, cit marcescere , post evolutionem floris. Huc etiam sat frequens, prope Grodnam , seu Gramen Bulbosum aquaticum. C. B. prod. p. 4. Radices filamentosae ; ex his nascitur pedunculus semii edalis , vagina foliosa hi unciali ornatus , supra vaginam Profert pedunculus corpus solidum , bulbosum , oblongum, maculis plurimis luteia , oblongis tin m , in viridi, intus succulentum humorem lacteum sat copiosum post expressionem exhibens , longitudine uni pollicis, crassitudine quinque linearum. Ex t Ulce nat-

ntur plurima folia graminea , aquosa , semipedalia

integeresima plurima talia . specimina , variis tempOxibus examinavi, sed nullum florens potui invenire. Vigebat specimen descriptum fine Maii . in aquis rivi mrodni cae o L. Stratioties ensiformis. Ex nodo carnosis , luccu-

SEARCH

MENU NAVIGATION