장음표시 사용
201쪽
in hostili certamine tecum agere vetant. quin etiam si Iucaeco aliquis exercituum concursu te fortuito umbonis mei impulsu prostratum agnoscerem, cociderem ipse animo, applicatumq; ceruicibus tuis mucronem solicitus reuocarem,ac poenas a me ipse repeterem ecepti, in quod inuitus incideram,paricidii.tuum ergo crimen sit, o Rex, S ciuem amantem tui, & militem pro te morti de uotum extinguere voluisse; meum non eri ynquam,rex occisus: proinde aliam cave, ne cadas, dexteram, quoniam mea didicit te seruare, non perdere. In hanc fers sententiam Iocutus Dauid stesit tunc regis animum ἔ jed mox recaluit furor. dedit vero utrique coeleste numen debitum exitum. si quidem Saul in hostili pret 'io propter hostile in innocentem odium necatus est : Dauid propter insignem in ipsum mansuetudinem in regnum euectus. quanto igatur huius felicior euentus, quam Codri nam alter ita suos periculo expedijt, ut moriendo desereret regnum, alter ita,ut tri vphando reciperet.
AMbo hi ' vaticiniis inclyti fuerunt eum apud Dauide,
tum apud Salomonem reges: sub idem vero tempus Vixere,quo Homerus,atque Hesiodus, ut dicemus sed dum illi fabularum nugis occupatum habent ingenium , hi in seria laborant hi storia; neque enim tantum acuerunt linguas in crimina, sed etiam stylum in literas. nam si hchiseles, atque Vlysses suos habuere praecones, quanto aequius erat Dauidis, & Salomonis praeclarissimorum regum lacia describi λ inuenti sunt igitur in Palaestina duo hi sapientisi simi,ac sanctissimi Vate qui res ab ijs gestas, immo a se perspectas non inquinarent fabulis, sed incorruptis monumentis consignatas posteris traderent.ac Nathan quidem duo conscripsit volumina,quorum primo Dauidis, post iiας Salomonis acta continebantur ; Gaddus auten
202쪽
ton modo de rebus suo tempore in Iudsa gestis scripsit, sed omnium regnorum complexus est historiam.
INter Dauidis uxores praeconium hae sibi maximὰ vessis dicant lectissimae sceminae, quarum altera rege ob Nabalis viri sui stultitiam, & inurbanitatem iratum blada,&ad pietatem accomodata oratione placauit, altera vitae stintillam, quae vix in Davide a sta iam aetate supererat, ne omnino extingueretur,effecit, idq; singulari quodam pudicitiae quasi prodigio, quia inter thalami taedas neuter coniugum arsit,illibatumq;puella retinuit forem. itaque ex duabus uxoribus ilIa titulum meruit prudentis : haec etiam pudentis. Amaaones per id tempus bellicosiis mae . mulieres Asiam occupauerant, maetaq; ediderant sertitu δῆO dinis argumenta praeclara armis instructae;verum harum nes heroidum multo maior est Iaus, Abigailis, inquam quod iratum regem exarmame, Abi agae, quocunter ipsas nuP'tias intacta Cupidinem expugnaritis
bellatoribus, s amicisSInchroni.
M Vltos habuit Dauid In cassris egregIos bellatores..
quos si Graecia cognouisset, aut inter Hercules suo more recensuisset, aut ab Hercule prognaros dixisset; nam eius posterr ad hanc usque aetatem peruenerunt , quos ta men a Dauidis militibus virtute superatos ostendat atqὸ ut hinc potissimum incipiam , quam praeclarum heroicae virtutis argumentum i n triumuiris illis spectatum est, qui
203쪽
sitiente rege per medios hostes sibi viam secerunti atque usquel ad Bethlemica cisternam perua serunt modo haurirent regi aquam, libenter sivissent suum exhauriri sanguinem . deuouerunt se hostium telis milites pro rege nobilius certe, quam Codrus rex pro militibus, quod noc seretempore factum diximus. itaque ob hanc in tignem animi magnitudinem cum pietate coniunctam communem habebunt laudationem; isdemq. singillatim etiam a praeci ris alijs facinoribus commendabuntur in encomijs. fuisse hi putantur Abisaus,Banaias, & Sabochaiis . atque Α - saus quidem ab ipsis lecti faucibus eripuit regem; quippecu hic aduersus Philisthaeos puenaret, Iesbibenobus quidam non minus barbaris moribus,quam nomine asperiacteter, ingenti nixus hasta, cuius ferrum trecentas unci appendebat,& nouo accinctus ense spledenti, audacter in Dauidem irruitiae toto conatu intendit ictum; std eum Abisaus oppositu sui corporis elusit, neque hoc conteneus . vltus est audaciam ,percussumq; hostem humi strauit. at Banaias incredibili robore praeditus non uno in gen re consecutus est laudem, nam & virum Aegyptium quinque cubitorum mole, & lancea texentium liciatori simillarmatum aggressus est virga , tum arrepta ipsius hasta interfecit.praeter haec Moabiticos leones duos, siue verae belluae fuerint, siue validissimi hostes ita appellati, necauit. adde illiim verum,prorsus horribilem,ac iubatum, qui se in cisternam abdiderat: adpo nps modo sed ινυρ ιομαχος incredibili robore dicendus est . atque hoc eo difficilius factuiqit, quod niue tunc omnia erant Op-Plera torpente, ut fit,ac stupente propemodum manu: sed nimirum aestus quidam animi ipsum egit in caedem,atque aquarum receptaculum impleuit belluae sanguine. Sab Chau S autem quendam ingenti mole gigantemZaphum nomine conspicatus in campo, non dubitauit cum eo C. .gredi; nec antς a pugna destitit, quam de ij ceret, inroque Conficeret. His porro accedunt alii triumuiri item stre. nuissimi; lesbaamus polemarchus inter triginta singulari Virtute praestans , qui una vice, unoque impetu trecentos
hostes hasta confodit . at Eleazarum patrui Lauidis filium
204쪽
ciis clamqn obterendo hoste quasi contumacia tandiu tenuit,donec deficeret manus, ct obrigesceret vina cum gladio.post hunc Semmas Ararites excelsi animi vir, ac plane inuicti, qui conuersis in fugam suis hostium metu , restitit solus in campo, multos eorum vulnerauit, victoria ditii. nitus parta.Pecit eadem militaris ars , ω Ionathanum Dauidis nepotem rebus praeclare gestis nobilem, qui in bello Getheo monstrosum gigatem senos in manibus, pedibusq; habentem digitos,conuicijsq,in Hebraeos insitatatem cum nudacia,tum vita priuauit. adde Adeodatu si alteris a Da. Mide est non minus insigne bellica arte,qua in textili;qui' se polymitarius dicitur, qui di ipse immanem gigantem oppressit. neque vero Uriam inter strenuos bellatores prae- aerire debeo qui non sortiter modo ante acie,sed innocenter cecidit in pugna. mam Ioabus quanquam imperator. tamen quia increpitus est a rege, quod manus domesticia, Caede cruentassetipso inulto, merito a mansuetiore hoc dicendi genere excludendus videtur. De reliqua vero Davidis militia quid dicam certe Gadditq ut reliquas exercitus classes omittam 9 ob infignem fortitudinem hoc in diuinis literis habent elogium, Uiri robustissimi, ct pugnatores opti' mi,tencnteselypeum. σ hanan . facies earum quasi facies le vis,o Neloces quasi eapreae tu montibus.quos tu Heraclidam, hoc est posterorum Herculis cum istis conseres e qui quide Heraclidae cum aliquandiu in Peloponneso regnassent, hoc tamen sere tempore, quo Dauidis bellatores norere coeperunt,amisso imperio extincti sunt in Peloponnesiaco bello aduersius Athenienses inito cum hi post Codri deuotionem
victores extitissent: nouim igitur exortum est sub Dauidebellatorum genus Herculeo maius ; ofiecit enim quodam . modo Heraclidarum luminibus horum altitudo utoriae, Stanquam minora sidera evanuerunt ad Solaris lucis aspectum. ac posteri quidem Herculis etiam antequam ea regione potirentur, ludibrio fuerunt oraculis ipsis,quq co-sulebant. neque enim, ut Hebraei,aut nuficis logeum ut veridicos vates aut Arcae cortina, unde certa,ci indubi Mia reddebantur responsa,adibant . itaque cum ingruente .pestilentia e Peloponneso digredi a Delphico Apollineo Z iube
205쪽
Aρινο. O . iuberentur,duplici oraculo delusi sunt. primum id erat,
quo τνέτο ν καρπον hoc est τρίτην γενεια, ut expectarent mo
niti, ipsi de tribus annis interpretati sut,ac nota de triplici genesi, nempe de uteri, sed de trium annoru stuctibus, quos certe sibi acerbos ab oraculo collegerunt, infelicem vide- licet eius expeditionis exitum sortiti. alteium oraculum fuit,quod Aristomacho, uni ex Heraclidarum numero euindem Apollinem sciscitanti proditum est
hoc est victoriam a Dis praemonstrari per iter humoris angusti;quo ipsi putarunt Isthmon significari, cum potius
vafer hostis mare intelligeret, quo ad eas anguli iaS teditur. ha commissis praelio Aristomachus perij t. tamen multo post nouam expeditionem adornarunt, ac Peloponnesum tenuerunt.durauit hoc Heraclidarum imperium centum victoginta, di amplius annos, donec Dauidis aetate concidit: sed nimiium Heri ut is posteritati successere huius bellaetores,qaorum robur ac virtus insuperabilis fuit, tegente praesertim numine . e sacris autem adytis non implexa, veilli, sed exped ita, & vera acceperunt oracula, nunquam
delusi in ludo Martis . Iam his Dauidis heroibus bello praestantibus etiam ibaui cum ipso coniunctissimi alias ob caulas fuerunt,anne :i possunt;quibus sua impartienda laus est. horum quas
gnifer fuit Ionathas Saulis regisfilius, iuuenis S bello cla-. x. Irei rus, S Dauidr arctissimis amoris vinculis adstrictns, atque inhaerens; cuius dum causam ageret apud iratum patrem in pene paterno confixus est telo locutus aliquando est cum ipso i avide nouo in uento, per sagittas, quibus scilicet notaciendis, modo in hostem, sed accipiendis pro amico p ratus semper se it exuit se purpura, ut hunc indueret, haereditarium regnum ultro concedense eterum tam sormidDdus inimicis, ut eius veta proni aspectum, di arrepentis ad saxa in ascensu arduo vultum ferre non potuerint:& attineniti, ac sanatici mutua inter se caede corruerint - Αce te non amicitiae modo , sed naturae nexu eolligatus Dauidis ipsius patruus Ionatha, qui inter regis liber os est versatus, ut e OS cum Optimis moribus,tum literi ac disciplinis e-diret,
206쪽
d laeti dicitur enim vir literatus,& prudes. Chusa usquoque Dauidis amicus memoratur, quod habitu ipse praestitit, cuet erranti, ac sugienti sordidatus ipse occurrit aeissa vest iniectoq; capiti cinere immo re praestitit, cum mira vias industria Absalonem iam inuadentem laudiit tenuit mora, quandiu Dauid potuit sibi fuga consulere. Fuit & Dauidi religionis caussa coniunctus Abimelechus sacerdos, qui apsum,cum fame laboraret, pane de sacra mensia deprompto pauit, quamobre Saulis iussu impiε necatus est Sado cus autem cum adhuc puer esset egregiae indolis hanc . n. Iaudem sacrae illi impeti ut literae I ad Uauidem cum fami-Ita se contulit eius partes secutus; idem postea inauguratus ponti sex Salomonem inunxit regem. Asapho etiam, S Obededomo sua laus est, quorum alterum David sacrae melodiae praefecit,alterius domi Arcam, hoc est augustum Dei solium asseruauit.
S Alomo is praemantem in omni genere gloriam quicquis animo reputat, siue sapientiae magnitudinem di- uinitus acceptae, siue immensas OpeS,ac vim auri,atque aro genti,ceteraque regni decora in contentionem cum ext eis reuocet, neminem plane reperiet non modo eorum,qui tunc vivebant, ac varias terrarum partes obtinebant, sed qui postea consecuti sunt, parem: ipsi Roma es Imperato. Rac Caesares submittant oportet fasces. Re nabat tune P ης a
apud Aegyptum Vaphres;apud Assyrios Laosthenes;apud V phres.
Lacedaemonios Strato; apud Corinthios Ion; apud Athe - La Osthe: nienses Archippus: apud Latinos Alba 6yluius; quoru vix nes. nomina extant, iacta, si qua suerunt insignia, vetustas Ob- Strato. Nit.Sed quid abdita isthaec, atque in antiquissimiS annali- Ion. hus penitus abstrusa commemoro e proferri poteste secra . Pipse historia qua nihil incorruptius, regina e selicis, ut qui
dam putant Arabiae finibus profecta Nicaulam Iosephus pr*' . ivpetuoquae ubi Salomonem regem convenit hssit plais Alba Syl
207쪽
ne,ae penE hebetari sibi sensit aciem mentis, quasi in se υeo quodam lapicntiae splendore perstrictam. cc quod praeclariuriae luculent instestimonium adducrpore ut, quam eius heroinae, quae cum opulentissima esset, sepientiaq; viris psis longe praestaret, tam longum, ac dissicile stet suscepit, regia relicta, & regni gubernatione tanti Sper intermissa is,
ut Palaestinae rogem, tanquam nouum orbis terrae adiret oraculum et quippe illam sapientiae prope diuinae constans, summaq, omnium sermone increbescens fama primum auribus accepta commouig tum ita videndi, conueniendiq; studio exarsit, ut in i ij sede peregrinationi postli heret; viden rem vero iam, S stupentem ad tam in signo prodigiu detinuit se licior species, quam Arabiae , clim ille
in aureo eburnem; throno, quo nihiI magnificentius estivisum in terris,alid considens, iura daret; cu regiae domus amplitudo, cum aulicorum splendor,ac nobilitas,cum au- gustissimi delubri forma, opes, sanctitas. sacrificiorum statorum solemnitas,ritus, hieriirgiae oblata sunt oculis, qua rum rerum in attenta contemplatione defixa pen E a sensi-hus abstracta est. postremo toto corpore, di animo conte-tioni vocis a seruiens, maius aliquid exclamando, debitum tantae dignitatis ae sapientiae magnitudini praeconiu dem- Iit;& ipla certe laudatione,atq; enco mi O digna,quae no ve nonnullis postea philosophis est factum peregrinata eis,
atque aliena gobi jt terras, ut inanem,ac futilem; sed ut so Iidam, veramq, sapientiam quaereret. frustra, ut hanc inu niret pertrasisset L aucasum, Albanos, Scythas, Massatetas, opulentissimaq; Indiae regna penetrasset. non Hiarchanias vidit apud , lyrachmanas in throno sedentem aureo, ac deis Τatali sonte potantem, sed clarissimum regem ex augusti ' re solio pene oracula sun dentem, ac de accersitae diuinitus et
lapietiae scatebris haurientem: qua certe sapietia inuenire minime potuerunt alij, S si Elamitas, Babylonios, Cha Idaeos , Medos, Assyrios, Parthos Aethiopes adierint; Gymnosophidos couenerint; S celeberrimam illam Solis men sim obcaecati ipsi superstitione in fabulo viderint. admi- nata haec vero regina est auream illam in sanctissimo de lubro a Salomone.extructo mera lacris restitam panibuti
208쪽
In qua serunt Signiferum mira arte fuisse coelatum , hos est duodecim illa signa, per quae annua conuersione Sol permeat, ac proinde multo dignius ea mense dici poterat Solis. Sed inter multa,quae in Salomone argumenta prude-tiae, ac sapientiae fuerunt, illud in primis admirabili specta. culo exhibitum est. Contendebant inter se mulieres duae generis ignobilitate pari, sed prolis felicitate dispari: nam ocum in eodem domicilio degerent, essetq; utraque eodem stre tempore marem enixa, sorte accidit, ut altera altius, arctiusq, somno grauata haerentem uberibus filium ipsis corporis pondere oppresserit, atque extinxerit; sive igitur metu suppIici; , sine alendi cupiditate, vasto consilio aderi, qua in proximo cubantem dormire senserat, furtim filium adimit, extinctiim substituit, ac leniter quiescentis lateri acclinat. ubi vero dies illuxit, deprehensa Daude vociferari haec, filiumq; sibi vaste sublatum arguere; audacter illa se etiam negare,atque una conuicium alteri facere, quod impudenter necato per negligentiam infante , aliena clade vellet orbitatem,in quam inciderat,euitare et mutuo igitur seco uicio lacessentes ad regis tribunal se sistunt. utraque
satis costanter caussam dicit. erat iudicium coniectura arrinceps; stabat circumfusa inultitudo in cite utum, ac sentenissae dictionem suspensis animis erecta tum rex lictori mania dat,uti infantem gladio dissecet in partes duas,atque utraque dimidium reserat;stupuerunt qui aderant nouitate S rentiae, ac visum fortasse cuipiam dicturn aut praeceps, aut impium.Verum cum reclamaret illa, cui fuerat infans sub tractus, ac diceret, malle se vivum puerum alteri addici, quam sibi dimidiatum reddi ,altera contra non detrectaret decretum, censuit Rex ei adiudicandum infantem , quae se manisesto pietatis argumeto indicauerat matrem, quod
filium vivere maIuisset, quam in alterius inuidiam perimn vertit tunc id iudicium populam in admirationem prude-tiae , magnaq; ex eo praecipuε sapientiae fama Regi eo ne iliata est. Neque res iudiciaria tantum sublimem illius metem declarauit, sed omnes philosophiae partes copiose ac diligeter pertractataeidisseruit de herbis plantis,arboribus, da volucribus, ac ceteriSanimaubus, siue quae terram, huc
209쪽
quae mare incolunt. similitudines vero,quas Gratei parab Ias vocat, miro sententiarum pondere conscripsit, de quihus extat illud Romani Clemetis elogium , in ijs plus ac minis. quam in omni poeseos genere reperiri, denique gentilia cantica quinque millibns carminum complexus est atque, ut non ulli autumant, Tragoediam quoque conscrip. sit. quanquam hanc de se potius ipse dedit, ac certe omnium maxime luctuosam cum ad impietatem desciuit inciderunt cum in Dauidis,tum in Salomonis praesertim tern-
Euseb. pora Homerus,& Hesiodus, sed paullo liic iunior, ambo
inter poetas praestantissimi. quam amplus his campus ape riebatur, quam praestas canendi materies ex rebus ab utroque Rege gestis8at in nugas, S ineptias abierunt i scilicet Homer' alter, Homerus. inquam. Achillem sortitudinis exemplar,
Resiod' Ulyssem prudentiae sibi proposuit: atqui Dauidem nume -- retur, di hoc inter eius caecitatis incommoda non vidit bellica Iaude florentem; Salomonem contemplatus no est sapientia omnibus antecellentem . anilia Comme
ta sunt illa, in quibus tanti poetae desudauit ingenium piae iis, quae a nostris solida,atque testata potuit accipere,
S inserere carmini. Tiresiam inducit vaticinantem, nimirum caecus caecum; Xanthum unum ex Achillis equisi
quentem facit, immo ei mortem vaticinanteire quo scilicet fere tempore Nathan ,& Gaddus sanctissmi, clari sibmique vates habebantur: nam quid leuius, quam quod idem poeta de ventis fingit utre conclusis, quos apud se habuisse dicitur Uysiαὶ monomachiam describit modo
Pal idis cum Menelao congredientis, modo Hectoris cum Aiace: at illud singulare certamen,quod Dauis etiam nutanadolescens,& exarmatus cum immani gigante commisit, dignius prosecto erat Homerico carmine. Remodocum facit canentem Martis adulterium cum Venere, S ambosa Vulcano implicitos reti: at deseri poterat David adulter, sed explicans tamen sede pedicis, recantato confli O. Circeas narrat praestigias,& Sirenum illecebras: at in pruis .ptu erat materies haud dissimilis,& amplior, S ueriotaex terae scilicet mulieres,di peregrini cultus, quae corrupte
larum quasi veneficiis Salomoncm insecerant Achillesia
210쪽
duehnrlugens Patrocli mortem: at Dauidis potius comis memorandus erat luctus, S profusae lacrymae cum in lona. iliae sibi conluctissimi, tum in Naulis quod inauditae pieta. tis fuit hostis infestissimi nece. denique ne omnia peris. quar, cum ab Homero Iris describitur pacis nuncia, quae Neptunum dehortatur a bello, SalomoniS quietum regnu, di tranquillitatis plenum, unde hic pacis sortitus est nomen . potuit maiore cum laude describi, Iam praeter Homerum Hesiodus quoque in Salomonis artatem incidit: atque
hic quidem in Theogonia occupatus suit, hoc est in infinita illa in uumerabiliu Deorum turba recensenda, cum cotra Salomon templum, atque aram vero numini dedicaret, antequam ad impietatem delaberetur. descripsit item Hesiodus Aspidem, hoc est scutum Herculis opere mirabiIi fabrefactum,quo tempore Salomon trecentos instituit scutarios in cohorte praetoria,qui totidem gestarent ad maiesatem, & pompa chrysoaspidas, hoc est aurea scuta, cum se inserebat e regia in templum. Sed nimirum offecit tu. minibus exterorum scriptoruin Iux tanta nostroru: ac lusit semper in paruis Graecia, cum suppeterent magna, &. feria'. atque illi quidem dum incestos hominum, immo De orsi ipsorum amores canerent, David in facris carminibus pangendis ac Salomon in saxro epithalamio canen eo, hoc est in castissimis sponsae cum Deo nupti; s versabatur. lam praeter hanc eximiae sapientiae t udem, accedebat regia dignitas,& maiestaS, immensa vis auri, argenti vero copia tanta, ut ne non aliud esset pretium, quan quod lapidum Ac plane commode accidit, ut e Moresceret, S emineret Salomonis, eiusq; regni gloria sub idem tem-Pus,quo nouorum initia contigere regnorum, Lacedaemoniorum in primis,& c orinthiorum; illud legibus, hoc opi-hus inclytum suit; sed in altero adulterium pei missum, in altero, quod Graciae lumen est dictum , Romana desaeuiit famma . Sunt qui Carthaginem quoque exaedificari coeptam putent; scilicet sub pacato, S quietis studioso rege vrbem quae aemula R Omanae perpetuo belli stagore detonuit. Ephesus item condita dicitur urbs loniae. siue Lydiae nobilissima, ubi postea Dianae templum celeberrimis totius Lacedae.