Erycii Puteani De cometa anni 1618. Nouo mundi spectaculo, libri duo. Paradoxologia

11쪽

deia unciam. Unusquisque quod' non intelligit, portentum clamat. & cclestis irae signum. Vnde in remedium quoque Sapienotia venit, olim culta 3 quae posta quam inuestigare abditas coepit rerum caussas, Oculos quasi humano generi dedit. Vulgus tas mea omni aeuo formidare maluit , quam scrutari: quicquid non caperet, extimescere. Sic quidem rati oris & horroris mater ignorantia est; quae imagia nem velut noctis habet. Teneo brarenim metum incutiunt, quia tonebrς sunt : claro die nemo spectra lemures Ue timer. Omo nino quicquid in obscuro est, percellere solet i, adeoque ipsa ignorantia obscura est & in suis. perstitionem trepidas mentes rapit . Astrologos, Hariolos, Auo l

so, qui , ut opinionem scientia

12쪽

Lraa PARADOY tr. Is Velent, dQgmata sua fatalibus minis onerant. Praecipue Osten. torum Interpretes , & Progno. stae. Dei consilia inuadunt ;quasi etiam facilius , Prouidentiae, 'quam Naturae arcana reserare.

Transcendunt scientiae fines &in ijs quae non intelligunt, ingeniosi sunt: propterea quia non 4ntelligunt. . Hic igitur morbus primum terras tenuit , & quicquid ignorari necessum fuit , ad stenta venit. Non alia caui conditio: quicquid contemplantium solertiam vicit, pro miraculo habitum . Huius generis Unus praecipue Cometa est , insoliti fulgoris schema , in tam Vario astrorum coetu , sparsis Velut ra- dijs emicans. Cometa est , ille

novus, ille nuperuS ille omnium / sermone agitatus : quem exami nare, quan sum licet, constitui

non viscire plus velle videar, si

13쪽

E. P v T. D E Co M ε τ A' lcuriosior ero sed ut minus meo tuere si non omnia ignorabo. Nm 1unt, inquit Seneca , lib. Vn.

Natur Quadis, qui terreant i qui φ

gniscariones eiusgraues praMentsci scitantur, ct cognoscere volunt, prod giumst, anmus. Sed obsecro, quos terrenc 3 ignaros , & cur terrent quia ipsi ignari. Grauis etiam significa tio partim ab ignoratio one caussae est, partim a nouitate, quam Vnam 2dmirari solemus. Caugsartienio ignoratio, ut est apud Ciceronem . lib. xi de Diuinae. in re noua mirationem facit:eadem i noratio si in rebus Utaris est,non mιτ

ΡΑ RA DOXvΜ II. Frustra timeri autem, cum in tota n rura prodigia sint. Nouirarem,admi rationis caussam esse: admIrationem, . timoris

14쪽

sceleribus ,& velut flagellum di/vinitus imminere. De sceleribus non vani fiunt. Quicquid in caelo est, terret; quicquid i u cer, ad Probitatem, pietatem, sanctita tem vocat Ιdeo Sol illustrat omnia, ut ad numen omnes assur

gant, caussam , & principium omnium Ideo saeuo caesum mugitu boat, & vibratis fulmen ignibus excutitur , Ut regi mun dum maiori potestate cernerent, summo imperio cuncta coerce qxi. Ad rem Poeta princeps, lib. U. -- Ante gentior, cum fulmina

Nequicquam horremus, caecique in nubibus ignes '. Terriscant animos, ct inania mur- mura miscent' Admiranda haec: naturae tamen legim & ordinem sequuΠtur, semel a Deo , causa uniuersi, constituta. Sequuntur Cometae, Vano

15쪽

vano licet terrore passim tradu-- scti . & prodigio io omine infa- 'mes; quia non omnibUS anniL. aut lustris nascuntur. Sed ita seres habet: quicquid infrequens, . oculos animosque hominum trahit & occupat. Tum Icisciramur,. ltum inquirimus . nostri& natum rae solliciti: quippe quamdiu so litam mundus faciem ser uat, &slatas vices obit , magnitudinem rerum familiaritas ah scondit :siquid mutatur, aut praeter morem incurrit, passim Omnes, tan-qDam attoniti haerent Miractiolorum omnium compendium iSolem puto: hic tamen quia quo ridie lucet, spectatoreiM Vix habet: quoties dcficit, renebris oque obducitur, obseruari incipit. . Luna etiam, tam Varium formasiad iis , & vel maculis su is piau chra r ta Neri negligitur. quam diu pu hra : laborans autem s.

16쪽

terra que Umbra velut per naata, trahit oculos,& Endymionesimi enit. Ad summam: qtiam diu Ordo seruatur , caeci sumus: si. quid praeter consuetudinem se ostentat, oculos aperimus,ade naturase est,magis noua. rcum Philosopho dicam , lib. VII. Natur. Quaest.quam magna admIrari. Haec omnia , qu quotidiecin caelo videmus, magna sunt: Cometam lucere ,id Vero nouum Ergo nemo non sicire quid sit cupit, ct oblitus aliorum saluentario quaerit ignarus, Vtrudebeat rhrrari, an timere. Sed pro fes

Quid sit, Vbi sit, Quomodo sit:

timet, quicquid fallax persuasio ominosum facit, Ρersequor sinis gula , & de Ostento audeo Pa.

radoxa depromere: quae, quem admodum ab opinione multos rum aliena erunt, ita veritati ma-xIme accedent. ΡΑ

17쪽

quam sciri H Rrere circa vocabulum. non constitui,in progressu.explicandum . Hoc nunc fatis. Nolui πιιν ἀπο της κομης dici sed ad

omnes tamen formas referri.

Latini stellam vel sidus Crini, rum appellant. Rem igitur ag-gredior,dicturus praecipue Quid se sit, & Vbi sit Cp meta: ut e gemiano hoc velut fonte omnis argu menti copia educta dilatetur, MDiuinatio evanescat. Ignem e saia , & in aere incendi, a pleri'; hactenus creditum : stellam e se, & in cae lo lucere, plures ab antiqui stimo ceu o statuerunt. In A ere quomodo Fiat , Moueatur, Desinat, inuenit Aristoteles, ingeniose tradidit : quomodo- vero in caelo, diuinare hucusque

magis

18쪽

LIB. I. PARADOX. III.

magis licuit,quam statuere. E leonim si stella est, vel fuit semper,

vel noua certe origine coepit. Et quae haec tam occulta natura est occulta, non repudianda. Iube.

at Deus . & noua sidera , imo noui caelorum orbes exsurgent. Ita enim totam hanc mundi ma ochinam condidit , ut augere &ornare etiam possit: nisi ex hau . stas tantς potentiae Vires , Unius operis molitione , credas : quod fine scelere nemo arbitretur.

Opus quod videmus,finitum,lio nutatum, & ipsa sua magnitu/dine paruum est : Νumen quod credimus colimusque infiniis

tum , aeternum , Omnesque ter.

minos ignorans. Vnde si comis paratio instituitur, tamdiu auge. ri opus potest, quamdiu Auctox hoc ipsum superat,nunquam tamen opere aequandus. Quicquid accedet, finitum erit: infinitus

illei

19쪽

ille, a quo accedet. Minus is pom set, si crescere opus non posset. Quod sit mundo quoque capideo heret& includi , iam infinitos

conderet: hos tamen rursus ominnes excederet , quia nullo loco aut L mite potest circumscribi .. In suo vero domicil D',quod caristum appellamus , maiori poteno tia praesens est , qui ubique est; Numen suum nouis sideribus, si opus. ostensurus ', iram signis.. . verumenam vero' semeli nuturai conTpleta est ideoque a: Deci co I si tuta ut perfectionem Q ata haberet . An dicari ξ nostro eris rore fit, ut admittere incremen tum videatur. Saepe etiam qua miramur non quia non sues rurit, sed quia latuerunt, prodi gia sunt: prodigia , quia ex oc culto prodeunt, siue producuntur In coelo autem nasci nouum

sidus, quam condi , facilius dixerim,

20쪽

eti m. Agnosco Deum, neque ministram Naturam excludo. Haec quocumque se extendit, morem Auctori suo gerit: terrae, caeli que potens, cuncta sioi obnoxia trahit, generando , corrumpendo, transformando. Quid miorum igitur, in su peris illis aetheo relique plagis aliquid noui esse ubique est . Ac sane videtur ipse Deus insolito interdum splendore ad astra vocare mortalium oculos, continuo vel tri siderum familiaritate in terram & ter rena convers S. Homines enim,

quia quotidie caelum videnr, non vident: Vile est, quod quoties.

cumque velis cernere, in conspectum venir. Cometa Uero, Vt dixi, rarus est, ideoque omnium

vultus in cauum erigit. Alij lg-nem . ego innoxium malo Luismen appellare. Ignem illi ,&in aere, tanquam propiorem , & sic faci-