Curiosora et selectiora variarum scientiarum miscellanea. In tres partes divisa. Quarum primam continet curiosas dissertationes physicomathematicas. Altera curiosas ephemerides ac curiosas rerum variarum observationes. Tertia. Diversas synopses chron

발행: 1691년

분량: 710페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

171쪽

3 Continet sminter tres initiatis: Posiniensem Vspo Mensem, oestriniensem. . ora Ges,ria Rasciae sint Posita, Comitatus Pose ensis caput, admoravam fluvium, olim Reccatina diEtii, octo millibus passuum, a Saυofluvio

idistans. Valρο, Civitas olim culta, valponiensis seu vathoniensis Comit tus caput, ad Amnem cognominem sita , vix se millibus passuum a Dravo fluvio in Meridieni, was a Danubio in occasum o. a Mursa, seu Lxehi distans. Haec occupata fuit a Turcis , imo is sed proximo anno I 687 recepta est, cum tota circumjacente regione a nostris, Duce Generalemnes,ales Sir--, asymjo Rege Triballorim si dictum, Civitas olim . ampla, sia a Turcis seri excisa, dc in vicum redacta, Probi imperatoris,

talibus clara, celebris a vini praestantia, Comitatus Sirmiens caput & Sedes Episcopalis, sub Archi-Episcopo Colocensi. Sita est ad radices lini montis,mad Amnem Bois valliam qui paulo infra ad Caenobium Sancti Demetri labitur in Savum. An noras . fuit Syrint celebratum Concili una ener: le, aseversus Photinum Epit copum, qui JESU Christi Divinitatem abnegabat. 4. Abundat autem haec regio trumento, pecoribus, fructibus,, vino.

nobilissimo. Et quidem in Pannonia hic cultus vinearum coepit. Anno enima V. Pr. Imperator, primo Pannoniis, vites habere permisit,ac juxta rinium , Alavini uitem, maiori labore vitibus ennserit.

s. XL Regni Dalmatiae, cum Rebus memorabilibus Descriptio.

i. ar Almatia terminatur ab occasu istria, Italiae Provincia ultima, as ptemtrione Croatia, Boseia, a quibus separatur montibus, ab a triem servia, Besoria, macedonia, a Meridie Sin Adria

tic ax si dicta est a Delmio, seu Dei minio Civitate, Illyrica, cum enim regnante Gentio Illyriorum Rege, pars una eoruin, in libertatem se vendicat-set, de Complures Civitates illvrij, quas inter inti Delmium seu Delm;ni. .m ha distinctionem aliorum Illyricorum, Dalmatas se cognominarunt.

Postmodum vero Dalmatia, more aliarum Regionum, a Romanis r dacta fuit in Provinciam Romani imperij. Declinante vero Romano Imperio, a Variis Barbaris vexata fuit, ac tandem a Gothis in Italia dominantibns subacta, ac polias a verunt Gothis ab Imperatore Justiniano devictis, unul cum Italia est recuperata, is uisus Imperio orientali ad ecta. Dein vero Imperante Mauritio Stavos in Dalmatiam irrupisse, ab iisque Regionem illam e

172쪽

res qua Croatia debellarentur, ast ab anno Christi s i. vel ut alij volunt gig. Dalmatia a proprijs gubernabatur, qua Ducibus, qua Regibus, usque ad Tr nitriirum ultimum Regem Croatiae de Dalmatiae, quo demente Dalmatia quota que sacrae Coron emungaricae est incor rata. .moderno tempore interiora hujus Provinciae , obtinent, partim C.

sar, tanquam Hungariae Rex partim Turca, tanquam violentus occupator, ram vero aritimam Veneti tenent, tribus Civitatibus exceptis, nempe Scar dous, quam adhuc tenent Turcaeu Ragusa, lyae sui iuris est . luis protest iiiii et amen AElientella Regis ungariae, Segnia, quae etiamnum Corona: Hungarica iubjacet.

s. In Longitudine sua, prout nunc extenditii Dalmitia, habet milliaria o Germanica, in Latitudo circiter viginti. 6. Tres habet Archi Episcopatus nempe Iadrensem, palatensem, de Ragus anum, sinsuli suos suifraganeos Episcopos habentes.

7. Devoluta Dalmatia ad Coronam Hungariae multa hellam ungariat Reges, adversiis Venetos, pro ejus conservatione gessere. Nam imprinais ex Colomanus, qui Sancto Lad ista Rege successit, suscepta expeditione contra venetos qua armis, qua liberalitate, in summa, Libertate Dalmatis attributa.

universim provinciam plene sibi subjecit, atque a defectione facta ad Venetos. magna dexteriore, Dalmatas revocavit, supra Hic re cum Republica Veneta. perpetuόispere inito, qua tamen mox imo, Colomanus novas suppetias in Dalmatiam duxit, atque profligato Ordephalo, Venetorum exercitus Duce, universam regionem, ad Fidelitatem Corona Ungariae reduxit, dispositis ita 'que ubique praesidi js, prout cuilisque conditio requirebat, victor in Panno niam rediit. Dein Ludovicus I ob eandem Dalmatiam, bellum in Venetos movit, sed hoc parum prospere gesto, rem tota Compositioni pacificae commisit, quae tamen Literis de Legatis diu agitata, in cassum abi jr. Ergo Ludovicus rursus

Dalmaticini armis repetere statuit, accitaque in belli societatem Leopoldo Ammiae Duce, hinc Dalmatiam, illine striam, de Foroiulianum agrum, magno cum εxercitu invasit, atque ad restituendam sibi Dabinitiam , Venetos coegit. Post hune Sigismundus Rex, in eosdem venetos, pro retinenda ac integre oeuperanda Dalmatia, iteratis vicibus bellum suscepit, variaque tartuna libidgessit. Loea et ebriora Dalmatiae sunt Segma sve Sevia, urbs parva, sed munita ad radices montis, cum casti antiquo; arce valida, in monte prae . rupto, e portu in ora maris Adriatici, sub Dominio Regis ungariae estque

duplex, nova, de vetus, egiae Insula proxima sedes est Episcopaliis lub Archissipiscopo spalatino, Segnia finitima est Modrusia, de illa Episcopalis, sin . . ArchbEpiscopo adrensi, Enona vulgo Nona, Civitas Episcopalis sub A chi Episcopo Jaarensi pari a sed munita, ex adverso Gise Insulae, subest D

minio Reipublicae venetae Iadet a vulgi Zara, Urbs Archi-Episcopalis, it praemunita, in ora maris Adriatici, a quo undique cingitur, ab ea tractus adj

cens

173쪽

cens dicitur Territorium sive comitatis Dderae, Iralis, ii Contado di Zara Alias suberat Regibus Hungariae, nunc subest Reipublicae venetae. Hae Urbs septies redij ad Coronam Hungariae, toties ab eadem est avulsa. Suben

aum, satis amaena urbs, at parum culta, ob veXationes vicinorum Turcarum, qui Scardonam tenuere. Erat autem Seardona, Civitas Episcopalis, sub Ar

chi-Episcopo palatensi, in sinu maritimo prope lacum parvum scardonium.. vulgo Prochlian, ad ostium Titi fluvii, cujus nunc ideo tantum cernuntur,

eique adiacet arx pari a in colles, qua ipsa postmodum fuit a venetis diruta. Ragusium vulgo qua urbs Archi-Episcopalis, clibera sui juris, atque Reisniblicae cognominis eaput in ora maris Adriatici, in confinio Albaniae λο est, ad radices montis Bergasti in rupe maritima λαν dicta, de ob id a principio Lausum nuncupabatur, postea Rausium, δε nonnullis pro Epidauro ponitur, sed male, eum Epidauri rudera, sex inde milliaribus Orientem versus , hodie quoque cernuntur. Ipsa autem urbs Ragusium . est probe munita, di culta, estque Emporium celebre, cum arce praemunita, cum duplici portu

capaci , tuto de quanquam pro majori parte conquassata fuerit horrendo ter Me motu nunc tamen in dies restauratur. Est autm etiamnum sub Gentes Regum Hunguis, stipendium tamen etiam Turcis solvit, sed cum iure,

per totum Turcirimi imperium libere exercendi mercimonia. Scauari, oppidum Tureicum Emporium est haud ignobile. Spalatum, Urbs ampla pro. he munita, in ora maris Adriatici, olim Diocletiani Imperatoris palatium, crevit e ruinis Salonae urbis excisae urbs portu gaudet capaci tuto, ubi minio Reipublicae venetae, ab anno i 2o eum olim esset juris ungarici est

que sedes MAELEpiscopalis, ac pluries tentata fuit a Turcis, irrito tamen semper eonatii. Gmnium olim Arduba dictimi, incolis o Civitas uis: alis, cinn Capitula, quisndat habuit proprios Comites imbus suberati Grerum, Civitas Episcopalis, optimum habens portum. Imma Civitas, itidem Episcopalis 3 maritima, ad ostium fluminis Cerinae, olim dictu Pesuntium, subestque Dominio Turcarum. Custe novo , ad ostium sinus Rironici ab Antiquis vocati, nunc Crenaci dicti, recenter a Venetis expugnatum, Turcis ereptum. Habet eadem Dalmatia, Stridonem. Divi Hieronymi Patriam , reclinam arcem probe munitam, in rivo praealta, in expugnabili loco cemstr

eum in qua Besa M., a Tartaris δim pulsus, liberos sim conservaverat, uinc anno n3. Turcae, fame ac siti praesidi trios deditionem sibi dari e r xunt Ast anno astu militari a nostris fuit recuperata, sed ecusem anno xursus amissa , postremo, 3 capta ruit L iis , ipsis diuam nu- pace ad candiam sulcita.

RK orum Bouvae de Ramae, cum Rebus Nemorabi

174쪽

Ho Roma Apin Ic A. i. Dolaiae Regnum, inter unam, Sayum, WDrinum amnes, BGi6squamom, D es situm, notiae accepit a BOlna flumine. Σ. Longitudo ejus inter otio flumina unam,irinum, porrigitur millia aribus Germanicis o Latitudo vero inter Bosnae sontes ac confluentem milliaribus i s. 3. Habet a septemtrione claroniam, ab occidente croatiam, ab ornente Rasciam. dc a Meridie Dalmatiam. . Duplex est, Superior' inferior, & illa quandoque micupatur Duc

tus S. Sisae.

s. Porro Rama, seu Ramia, cujus fit in Regum Hungariae titulis mentio, pars est Regni Bolaiae, versus fluvium Ramam, in Naronem influentem, quae Onen fluviorum nomina jam videntur esse immutata qui regioni per quam libitur nomen dedit, unde etiam consequens est, Boseiam olim magis late patuisse. s. ine constat, Ramae Regnum pro Bosei Regno intelligendum esse. hae de causa in Titulis Regum ungariae, nulli bi invenitur nomen Regni Bonniae, sed Ramat, aut si alicubi nomς Bosei e ponitur, nomen Ramae, seu Mia

mia omittitur.

. Primus vero qui hanc Provinciam Coronae Ηungaricat inseruit, fuit B la caecus, Rexmungariae, qui ab anno ii 38, hoc titulo usus est, atque ad successores suos transcripsit. 8. Bosesam possinodum. Bani, nomine Regum Iliingariae rexcie, aede in Bela frater stephani IV. atque etiam Elisabetha, mater Ladisi a Cunni, Regis ungari , Ducatus nomine habuerunt, sed eodem Lad ista iaciso,

dum de Coronam ungaria disceptatur, Stephanus Rasciae Despotes, Bos iam o Cupavit, verum eandem non diu post, Paulus Banus Croatiatin Dahnatiae, Caiarolo Regni ungariae recuperavit, Banique titulo ipse, illius eiusdem Mia. dinus hanuit, utquequo ab eodem Regelladinus depositus, captusque fuisset.

Huie deinde stepilanus in Banain successit, qui cum esset assinis Regi Carolo, Bostiam iitulo Liberi principatas p. sedit, cui subjectione tamen Coromellum

earicae. Eius deinde Successor, nepos ex fratre, itidem Stephanus, cognomine varthus , a Ludovico Rege Uungariae Corona Bosnensi insignitus est, utpote cujus si iam in uxorem duxerat, mob insigne auxilium sibi praestitum, in Tartarorum ex suo Regno expulsione , habuitque postea Reges proprios Bosnia , ad annum usque i 63 qu Bosniae Regnum a Turcis est occupatum, ejusque Rex itidem Stephanus obsessus Jajcetae , a Machomete Turcarum Imperatore blanditi j obeatus, vivus excoriatus est. vero Matthias Corvinus, Re Hungariae, eodem anno in Bosniam prosems, profligatis hostibus , mi innia recuperavit, quae antea Turca occupaverat. Postremo autem sosymanus Turcarum Imperato , occasione domesticorum I ungariae dissidiorum, interreta dinandum primum, Ioannem Zapolianum Inter Regemi, iterum Ialcgam Μ

iropolim Bosei cxpugnavit, totumqu Rerum suae Tyrannidi subjecit.

175쪽

.dusici muro munita, quae duabus e partibus praedictis fluviis Danubiciti Savo , alluitur. Ar vero est in edito Civitati imminentes si excelsis tur-rib iis , quadrato e lapide constructis, iisque compluribus satis firma, suburbia autem etiam hodie late protenduntur. Et quidem Belgradum dirutum otii insit it ab Hungaris , quo tempore , cum Graecis Thracibus ac Bulgaris pro eo

frequenter dimicatum est, te postea a Stet hano Nemaonia cog omento Bano, Ludovici primi Regis ungario Socero citauratu in iiit, ac tam a Sigismunia do Imperatore Magis munitum praesidioque militari armatum. Hoc postmo dum murathes Turcarum Imperator, anno Issa obludit. Sed post Septem

mensium obsidionem, re infecta recedere eoactus est strenua opera fortissimi Ducis Ioannis unnyiadis astoda Transylvaniae, in demum a Solymano Turcamisinperatore, magno christianitatis damno expugnarum anno Lsai.Dein ' niana secunata minc Pristis,a incolis, in planicie ad uvium obieetam, i ad radices Illyricorum montium, in limitibus Albaniae, Civitas Episcopalis Graeci ritus , ampla, sitis ulta Ecclesiam habens pulcherrimam, a Rege Stephano

e magni aedificatam, nune in Moscheam versam. Novus Merentin Incoli sNovi baetar Civitas Serviae praeci oua, ad oras iam amnem. Proeupia, alias

Procupiana villa, sic dicta a Sancto Proeupio ejus Episcopo, satis etiam nutriculta, prope Fluvium Tectoam , non procul a montibus Catavi, hineis unitis diei cum limidio distans ab .ppido ontis novi. -andria In Uriter

dero , Hungaris Mendero, nomine a vulgo corrupto ex sancto Andrea, cuius hoc cognomen, sedet ad Istrum fluvium, sex milliaribus infra Belgradum. Civitas Episcopalis, satis culta cum arce in colle fuit sedes Despotarum Serviae, nunc est Residentia Praefecti Turcarum . quihus subest ab anno labis. Seu- Scopia Latinis, Civitas Episcopali in ilibus Macedoniae. . Infra Serviam et Bulgaria extensa minc ab amne orava olim Nessum secundum Dan bium, ad eius ostia, & Pontum Euxinum in longitudine 6o milliariunx Ger manicorum, quo ad latituduiem vero quae intexus rumiuiiniues Thracia ir--currit est prorsus varia, nam initio ro in medio vicio in finem Ny o. in latitudine sua, numerat milliaria Germanica. sunt autem Bulgari lacti Hungarorum tributari longe adhue ante tempora S. Stephani nempe temporibus Arnulphi Regis Gemnant ei; qui obiit anno 49ν Deinde . S. Stephano Rege fusi ac cum ci eo tum principe coe si , ire ordinemque redacti de cum iterum iugum tangariae, excutere contarento stephano tW Rege Hungam anno i 3 s debellati. Dem a cani rursus tumulamarentur, Ludovicus, Rex contra eosdem belluui movens, denuo universam Bulgariam in suam potestatem redegit, abducto in Captivitatem principe eo i dem Stratim iro. iae. Pro eadem pomnodimi desendenda adversus Turcas murum gessere bella Reges ungariae. Et quidem Bajalethes Turcarum ni pera tor occupato potiori ex parte Graecorum Imperio, primus invasit Bulgariam anno 39o. Contra hunc igitur, Sigismundas maximum habuit delectuin matrum, sed infeliciter cum eo pugnans ad Nu opolim profligatus est , Gallorum. Vis auxilia,-Dj0itiae by omla

176쪽

auxiliariorem auda si temeraria cladem causante. Quod Meldit anno 13 6 Anno deinde Rex ladistius, hujus nominis primus, pro conser'atione Bulgariae in Turcas movit, sed proelio ad amam commisso fortissiliae dimicans gloriose occubuit, amissis suorum multis, longe tamen pluribus exhostium numero caesis, penes quos nihil minus victoria stetit. Demum Joannes Hunyades Regni ungariae, pro Rege Ladisia post- humo, Gubernator, anno I 48. in Bulgaria acerrime tribus continuis diebus, cum Amurathe Turcarum Imperatore dimicavit, de victus si cet per proditionem Despotis Rasciae maximam tamen stragem hostium edidit. 13. Hoemus mons altivimus Win longam seriem ab occasu in ortum protensis, Bulgariam a Thracia dividit, qui adeo est excelsus, ut ex ipsius iugis pontus Euxinus conspiciatur. 4. Loca celebriora Bulgaria sunt: -xiopolis Civitas ad Ictrum stae regione Valachiae Mesembri Mesember hodie in Ora Ponti Euxini. H- evolu ad atri fluvij, in Istruit cou fluentia , a Trajano Imperatore condita, estinque duplex major minor, quas medius Ister fluvius intersecat Sophia, quae Sardica, ubi fuit celebratum Concilium Generale sardicens dictum, anno

3 7 sub Julio primo Pontifice, maximo. Sedet haec ad Bqianam olso ischfluvium, versus Hoemum montem, Estque Civitas ampla d probe munita serdesque Prae laeti Turcarum, quae a Iustiniano Imperatore condita fertur. Sim fria Civitas ampla, Sedes praefecti Turcici , cum arce ad amnem Albis τε κοιum olim Archi. Episcopalis Livitas in principis sedes, ad antram fluvium, prope montem Haemum, Thraciae limites. Varna ipsa Archi- Episcopalis, cum portu capaci , prope ostia fluvi Turae in pontum Euxinum , laudprocul a Lacu Divina estque nunc etiam urbs utcunque culta. s. Finis Bul

stariae, quasi in duas alias provinciolas sebdividitur, quarum una nocumve dicitur Sagora, altera versus Danubii ostia, sto is blaesiam luperiorem ubi nunc est Semiae, olim inhabitabant Dardarais, inferiorem vero, quae nunc est Bulgaria Triballi, nationes potentissimae. His successere Scythae, quam in

pars validissima fuerunt Geter Demum clavi supra Mare Ponticum considentes , millioribus sed thus allecti, utrairque Moesiam occuparunt, mulgariae ac Serviae Regna consstituerunt. 6. Servia est magnae ubertatis, ita ut Adrianopoli Constantinopoli, frumentariam sufficiat annonam in carnes suppeditet Bulgaria benigna est pascendis pecoribus, nec fruges denegaret, si culiura accederet, si licet montibus, multis in locis obsita. 7. Praeter enumex tactam loca celebriora, servia habet, Uiva ad savum, sedem Sangiani Serviat. Esti Libat .sortalicium a Turcis olim aedificatum, ad incrusiones in Pannoniam saciendas, tempore Matthia Corvini Regis , quod tamen idem Rex

postea expugnaviti Turcis eripuit. I. Coeterum . utrumque hoc Regnum ibi Bel graclo expugnato facile ad manus Christianoruna deveniret, cum nihil aliud sit, quod amplius resistentiam facere pCsset, quin Ghan lylvania ac uiatraque Valachra ab eius nutu dependet qui dominatur Belgrado. Ad oppidum Seu

177쪽

severinum, qua Bulgaria fines Hungariae Transylvaniam versura respicit, ctantur Trajani Pontis, per danubium vestigia.

s. XIV. Regnorum Cumaniae, Galliciae, ic Ladomerita, cum Rebus Memorabilibus, Descriptio

IΝter alios Titulos, Reges ungariae, etiam utuntur titulis Regnorum ci mota, Puisiai La oria, de quibus parva omnino ei nunc notitia, quod tamen nullus mirari debet, per multas siquidem rennii vicissitudines, α Regionum, Regnorum, ac purum qu6que Nationum nomina mutari talent. Et quidem de Cumania, non una est Authorum sententia, quae nam par ι orbis ea fuerit. optime illi sentire videntur, qui asserunt Cumaniam fuisse mlam, ubi nunc est Procopensium Tartarorum Tractus, intra oristhenem Flu vium , de Pontum Euxinum. Erat autem Cumanorum gens ferox , r. bellis assueta, &mungariae, ac Provinciis eidem annexis infestissima. Nam impriamis temporibus Salomonis Regis, eam partem ungariae, quam Ab vocant rotam quantam, pecora cum hominibus abigentes, devastamini sed cum iterum

successu rapinarum allecti , ea loca repeterent, tanta strage a salo non affecti sunt, ut nuncius cladis non supersiisse dicatur. Deinde stilom qui ipse Ree, e solio Regio dejectus, Euthescum Chunnorum Principem evocavit in auxialium contra Sanctum Ladisi aum Regem Transylvaniam Chiunorum Ditioni perpetuo se concessurum ad promittens, si ope illorum in pristinam dignitatem restitueretur sedin tunc fusi fugatique sunt, Caesis decem millibus illorum. Rursus vero, nec diu post magnis copi j sub CFμlcho Duce in Hunoariam.& Transylvaniam, cuncta vastantes irruperunt, sed adrime .m Fluvium, ad in ternecionem suὀre caesi, vel in captivitatem redam, in tantum, ut unicus dun- lavat servus, qui Esceribus dimis est, veluti in morandae cladis nuncius eva. serit. Postmodum Stephanus . ungaria Rex, contra Graecorum Imperatorum bellum moturus, eosdem pro auxilio assumpsit., ob praeclare navatam in i lci operam, etiam pace confecti magnis favoribus illos , iniungaria est

prosecutus.

Anno demum t 237. Cumani di pugnantes cum Tartaris, ultimo devicti sedibus suis pulsi sunt, sicque Cumania in Tartarorum devenit manus. Ipsi ve- τω istic, qui adhuc supererant cum suo Res Cuteno in Hungariam, ad Belam iv. Regem e re atque sub eiusdem clientelam se sub ,ὀre, quos is humanissime suscepit, atque Religioni Christiana initiatos, in qptimis eiro Tubiscum locis collocavit, isque Regem Cumaria dixit, utpoti accipiens in ipsuncuma in ius Regium . in ipsos vero cum nos mi in Hungaria consederant

178쪽

Dominiino. Insignta habet Cumania, Leonem coronatum, non absimilam oni Bohemico Belgicove. Galileia . sive Romus Italicia, suis pars Russiae Rubrae, quae etiamnui Italiciensis Tractus, vel pronunciatione Polonica Galiciensis denotrii natur, Re gio ad Meridiem extensa montibus Transylvaniae ab occasu hybercio, a Meri'aie autem Valachiae Sylvis cincta & vra fluvio lias per medium lecta- Larimeria vero tuit ejusdem Ruisiae pars alia dicta etiam Ἀωώ- , a

Duce Vuismera, sive ab Urbe ν δε- amperii sede, quas Regiones m litis o Polanis, iis longo tenapore intercessu Has autem Bela III Coronae ungatue subjecit, de per Andream Filium suum administravita alij vero Reges,

per ungarosin Croatas eas gubernabant, donec ad Hesistem Filiam Ludovici, Regis angariae, ac dein oloniat Reginam , partim armis, parturi fraude oedirent. Et nunc sub uno nomine Gisia comprehenduntur

i Principatus Transylvaniae cum Rebus memorabilibin Descriptio

osim dicta et aera Missior . . denominationem mar Mensit a sylvis . si montium piis quibus clauditur. 2. Terminanta eam ab occidente ungaria, a Septemtrione Polonia, ab Austio

Valachia. a. Longitudo Transylvania est, o milliarium Germanicorum, maxima latitudo viginti octo. Hungaris denuminatur Erdely a Germanis Sie

4enburg , flavis. Sibaeosfracta Rin haud dubio, et septem Urbium nuinem,

- certe Pseptem Castris, 'iue a Septem Ducibus Hunmotimi , in ultimo oorum ex scythia exitu, in ea locata suerant. , Est autem Transylvania rerum omnium, quae sustentandae vitae hominum sunt necessariae . feracissuria Fra' menti per universam hanc Regionem maxima est ubertas , seu fluum item praestantissimorum, vini ac pecorum , ferarumque magna abundantia, messis M MMue rama copia, ut praeter usim rimimunem incola ex eo catim conficiam potum, seu mulsum, qui etiam remini peritis , vinum Creticum aut mi vas am opinanti Ancile imponat. 6. Herbae etiam nobilores passim crescunt, uti Crocus in compluribus locis Metallorum fodinas nobiles, permultas habet, utpote Auri, Argenti, Chalybis, Ferri Cupri, Sulphuris,in Antimo. nij. Salis aurem follitis tanta est copia ut vicinis Regionibus, abunde sub' nummet. Boum praeterea tanta multitudo ut etiam praegrandes, singuli sin gulis aureis , aut leviori quandoque pretio vendanmr, equos' que genex.ηssimos pro bicit. s. Avium genera vatia habet, de siliu praegrandes, ac numor ingentia, in quibus multifariae sunt ferarum species ro Transylvania nunc in tres lividitur Nationes, suis inter se legibus minoribus dissidentes,&

179쪽

UOI saxones, sicut caeterae omnes nationes Germanicae habent peculiaretrilingva Dialectum in urbes incolunt munitissimas. SA'uti, Moldaviam versus, sities Provincia obtinent Hun ari, meliores partes Provinciae incolunt , a

gnates vero mobiles Transsvani, promiscue Arces Castella inhabitant. . a Mungar in magna prae illis duabus Nationibus est potentia ae a tori tas, nam&Principes, dealii seri omnes in Regno Magistiatus, ex ipsis creantur: Saxones vero opibus aliis praestinc Siculi autem livere ite gloriantur, nemo

enim apud illos ignobilis esse censetur, etiamsi manu aratrum tractet , aut caprino gregi praesit. II. Sylvas habet frequentes .i monoes circumquaque, ex

quibus illi, qui alachiae Cis-Aluinae. QMoldavia sunt vicini, Agaricum, de Terebinthum stillant. 14. Incolunt etiam Trans valvam passim alaesii, qui nuuiis pene legibus obsequentes . clivo seria pecorum de equorum abiegatu se a-hint,anium vestibus pilosis, e lana caprina contextis, gens plane a ra, bonarum artium atque disciplinarum expers, Religionis Graecat, nec oppida nee domos latericias habent e. Non de lunt huic Regioni etiam stagna atque paludes, quae pilaibus praestantissimis affluunt. 46. Fluvios navigabiles tres habet.

videlicet: μ. - , Marissium Q in rum Aluia sontes habet in montis et Carpati radicibus, in ipso Ruilia Rubrae limine, Siculiam alluit, Transylvaniam et Valachiam, & per angustas valles subit Danubium, haud longe sim

Nicopolim Bulgariae. Maripi oritur ex Carpatho in Transylvania Iupra oppidum Novum mercatum dictum deinde Alba Juliam Lippam r. alias VibesTranin sylvaniae rigans, uti metanadinum ungariae, ubi paulo intra Setegedinum Tibisco miscetur missi ex Alpibus Catao dictis oriens, itidem in Tibiseum delabitur sunt praeterea de alii amnes ut Sari , mra , c 'pinei,

Si ,- , quorum tres aurea ramenta devehunt, habent vero omnes quovis tem pore pisces selectissimos, fundulos, ephalos, carpiones, auratas, truttas. gobios quamatos, Salmones, Walio complures ig. Praecipuae Urbes Tranis sylvaniae. Septem nominantur. i. Obinium , quae est Metropolis ivlbinio a- .nane nomen sortita, Hungaris MeMn saxonibus Hermansiit, ab Hermano eius conditore dicituri sita in punicie , nullis proia montibus impeditur, quinae in admirabilem latitudinem aperiat. Non multo minor est Uienna Ausulae rartem natura fere munitior, nam propter frequentes piscinasis stagna , non patet ad eam exercitui aditus. Distat is milliaribus Germanicis a civi diopoli in ortum, uti octo ab Alba Julia, versus confiniatoida viae, estque Episcopa lis sub Archi Episcopo Colocens, quanquam hodie si me Episcopo, Haeresii valescente. i. raseria, sive Corona, Germanis Crinstar, quae, Stephan ,- , intra montes amoenissimos sita moenibus, fossis, de propugnaculis, satis munita: habet tria Suburbia distinctis vallibus cireum posita, quomim unum incolunt Bulgari, alterum Hungari, Saxones agricolae tertium per singulos fere vicos rivuli descendum. 1aluberrima fontium ricaturigine perpetui Campos habet planissimos, longe lateque densis montibus cinctos, frumento . Lino

pracipia abundat Bistrisia, in amplissim vallis Ianici sita, utrinque

180쪽

vitiseros colles habet per mediam Urbem fluvius ejusdem nominis labitur, a

Germanis cognominatur Noesens δt. IV. Me svarsa, Sebesburg Germanis, paratim in edito colle, partim ad radices collis ablata. V. Meraesinum, in mediutullio Transylvaniae situm, sera vini, ae rebus alijs omnibus, ad quaestum, victum pertinentibus satis resertum. l. -- , in planicie valle profundissima Quis piscium foecundissima inimita , iacet. VII. Claudiopolis vulgo Cotis

Germanis CDUenbuet , itidem in planicie suaviter admodum sita, tam mu torum ambitu, quam tedinciorum structuris intus splendida olim a Stephano Battore Rege Poloniae, Academia condecorata. am saxones mixti Pann

nibus incolunt, qui Judicemi Consules, alternis Vicibus quotannis concor. libus suffragijs, nec dispari numero eligunt p. Est hic AlL. Atiamin,

vetustissima, ae olim Sede Episcopali celebris, haec in colle declivi sta, circum fusa undique ad duo fere millia passumin planicie Olim Tarni dicta, ac Reagis Deceb.iti Regia . tempore Trai mi fuit. Est mr fortissima Turria Ruria dicta sita in Alpibus juxta decurrentem amnem , ubi angustus introitus in Re Oionem patet, estque seu propugnaculum totius tenae, ut ab illa parte nemo ui redi queat, si arcis praesectus obstacula objiciat. Est Walia Ar munita in fra oppidum Mille ach, juxta Bros oppidum, ubi qu6que juxta fluvium cinter convalles, nivosas Alpes, iter est in Tranlylvaniam ducens. Est Civitas

τον da Tordensis Comitatus caput. Est WArx et,irit bene munita , Ar Κουar, oraesidium firmum in limitibus Hungariae, Ied Civitas. o.

Univeris autem Transvania, septem Comitatibus constat, quorum nomina sunt: Ἀolos, Doboka S-lno interiori, Torda , Rikello, Albensis Ηunyat. i. Siculi quoque, quae est pars Transylvaniae, septem numerat sedes, quas diser. sas ditiones, videlicet Marossaei Chixtae . Sepsis e. Orba is est. isχdilaeli, Aranyasielc viduar helys et . quae inter alias est praecipua. Ibi enim causae appellatae discutiuntur, Si inde in praesentiam Comitis Siculorum quod olscium ios Principes Τransylvaitae nunc gerunt deferuntur. Sic Saxones septem sedes seu Coa- ventus constituunt. r. sunt autem sieuli, reliquiae antiquorumliungar vim qui post primam adhue Hungarorum in Pannoniam eruptionem, redeuntibus his in scythiam extremam partem Transylvaniae occuparunt, quam etiam hodie retinent. 23. Porro Saxones sunt a Carolo magno in Transylvanam deducti, inque Colonias distributi. mos post nodum evia II. ungariae Rex, anno ii 2 magnis Privilegi j donavit , a quo tempore primo erigere coeperunt suas urbes. sic Megyesmum muniri coeptum est anno ii 46. ebriusti m Cibinum 116α Claudipolis ii 8. Setege svarinum li98. Brasovi lao3. Bistriola lao6. 24. Olim Tranlylvania cuna reliquis partibus Dacia habebat proprios Reges dei id de victo ultimo Daciae Regetheebalo redacta est in

Provinciam Romanorum . post Riurranos eandem Hungari occup:ive e Paruia

SEARCH

MENU NAVIGATION