장음표시 사용
221쪽
tibus composti rotunda est, in quidem persectε; nam quod pars anterior in culo mortui animalis nonnihil protuberet, id mi provenit ex eo, quasi protuberatici illa sit agnata oculo inventi, ea siquidom est solum mortuo oculo a
Iam quod ad peripicuitatem dc opacitatem humoraim itque Tunicarum culi attinet, duo domvra Sectora seis it opacae , Cornei e Cranea etina sint perspicuae maia insonem habet albedinem miniares item omnes sint perspicui , ut e dictis conssare potest.
Situs oculi ex unanimi opticorum consensu est talis ut centra omnium. humorum, unicarum sint collocata in unum recta linera quae axis opticindi citur. Totus tamen oculus & corneae lupeIficies, O p.ruinusque humor contiis
disserunt sic etiam humo aquein una eum et eo excentricus est tot oculo, Nervi viuin non iacet in axe praedimi , sed Gistrorsim vergit in oculo de tro, dexta orsum in sinistro. Porri compositio oculi ita se habet. Primo in externa parte ocuIi est sy
nat. , sub ea est Cornea, cui contisauatur Sterodes se Cornei concluditur primus humor, nempe , qui subtus coercerii quarta tunica. ι rei e Icilinet,
tum sibsequitur cim taris, dein Aranea, quae Choroidis arcum interlecat cry itissimnque humorem circumcirca complectitur, sub Aroea est Retina sub tu quod reliquum est spatium , mirreo hum se completur , cui cr)sastin .seia glacialis humor stabilis constansque innatat, ii quidem,' perfecte est spha xicus , sed parte atrie more aliquanto comprellior initi lentis. Atque haec ii, ine ad dicenda suificiant, plura de his petetida sunt ex Anmmι
Resolvuntur Centum Problemata ad organum visus spe stantia.
OLIaeri potest re .ibeam uos oculos ' Provenit id a benignitate naturae cum enim hic lenius sit maxime necessarius vomini, sic ei provisum est, ut si in uno oculis Gnsio vel destructio fiat, alter ei-Aein adhuc sussicienter inserviati .. a. . . Unoura dederis oculoratu rim si turam li. Quali vc figura humidis corpori in summe connaturalis. r. Aia cum ii defigura admotum sit maxime idonea . ut oculi peream fierent in omne in partem ad excipiendas specie sis rerum imagine I ohibile S. I. Quia inni ill lagurarum est capacillima, de ad tam multa organa ac instrumenra visioni elicienda acces.seria, intra breve stratiunt , valde accommodata. 4. Quia cum nuthun angului' prominentem habeo minime lamon fit obnoxia.. cor pueri in iuventu te harbeant m. gnos oculos Oi' -- ο --- gracile redduntur Responderuniuxta Aristotelem id evenire propter magna in cerebri humiditatem, qua pueri in iuventi te abundant. Ἀ snare homines b.ιν am oculos diveros Hoc si quia dein risum excies. iversitate humorum Uuos. Oculi in Ris Osuincia r. s. Disilired by oste
222쪽
suare fortiter bibenses ridentes Iaehr mantur ia dum bibunt, dum rident, aer inspiratus non exit per vocalem arteriam. cum impetu ad oculos dirigitur per poros exeundo, atque ita expelli oculorum humores,in hi adducunt chrymas. 6. Quare ali nisi habentes raros oculos nihil vident' Quia viso non provenit . sola claritate humorum, qui sunt in oculo, sed a ire,
liquis etiam dii positionibus oculi potest autem fieri ut hae in aliqua palle de
sciant, non obstant illa humorum claritate . . Quare oculus sit clariu Ἀσ- iiii instar feeuti Quia oculus est maxime humidus inter omnes partes O fori si aquaticae naturae sciat ergo aqua est clara .hene polita ita, cutis. 3 Quare homines ἡ .ibentes profundos oeulos acule, longisque vident orsimiliter atia animalia muta species visibiles in ij non disperguntur, ade6 que magis inter se colliguntur, virius autem colle icta fortior. 9. Cur e contrahomiues habentes prominentes oculos in isterminate videant, ct maue t Ob contrariam scilicet rationem quia in iis species visibiles disperguntur ad latus. o. Uuare multa anim ilia nascuntur corem, sicut catuli Leonum, eanest Quia talia animalia non sunt adhuc perfectae maturitatis. Q. Quare Basi cus inter-Dia homines mis. Id si ita est , accidit: nia Basiliscus est animal multum venenatum .per oculos illius vapores veneno exeunt. multipli Mntur usque ad octilum hominis, qui deinde per corpus cierebrum diffusi illud inficiunt ac alterant. 2. Quid nam c.tusae sit cur ocuti omnium partium ultιmι ira
foetu conficianitir Quia oculorum organum initio per humidum fligiduinque existit, nec nisi longo tempore concoquitur, coagmentatur , ac subfistit. 3. suam ob rem humor erasallino e posteri/r parte obieecta est' ea, humor aque Cornea ma hae opacae sunt sicque faciunt dictos humores retinere imagines. 44. Cur uninquisque in alterii oculo se velut r. Fec lo contueatur insa per easdem tunicas humores praedicti fiunt simul apti ad reddendas moder ito repercussu species objector uin i s. Quare humor crustalumu non habet figuram perferit Jharicam sed qua pupissam flectat, pressiorem ac planiorem Ne violentis plagis aut ictibus facile exturbetur a vitreo, ut animadver tit Galenus lib. io de usu partium. Nexus enim sedesque in absolute rotundis fallaciores sunt, quam in ijs, quae planiora existunt. 6. Cur it maxime , qui pupilias binas in singuli oculis gerunt in sicina κῶ vim obtinent Quia quema amodum geminata pupillae natura vitio accidunt; itain hoc alterum malum , id est , virus, quod fascinantes jaculantur vitio naturae obvenit. Ratio autem hujusce conjunctionis est: Quia saepe causa noxia illius qualitatis, quam malefico aifflatu ex se mittunt coit Cum ea, i aege minatam pupillam inducit. lia Con imbricenses. sius de causa Senes obis se videant Accidit id tum ob inopiam spirituum vitalium, quae deficiente per
aetateris calore in dies minuuntur tum quia in eis, ut caeterarum partium , ita oculorum cuti si membranula rugis contrahitur, quam, tamen ad intuendum, laeveni ac tenuem esse oportet. 8. Cκ nimia exercitatis aeumini oculorum η-
pe iaciati Quia ut sanguinem reddit sicciorem, ita de reliquum corpus , sic-Ce a citra
223쪽
eitas autem uti cutem corporis irai membranas oculorum indurati cis mureis Lusii 2 Senes partim videant illi objecytim vi de propius adm/veni: hi aliquantulum removen Galenus hanc ait esse caulam , quia cum senes parunnia, interni luminis in oculis trabeant, egent externo lulnine, ideoque remo 'vent objectum ut magis illustretur Lusci vero utpote albis praediti oculis interno abundant lumine, atque ut externum effugiant, visite aliquantulum a luce avocant, ne externi luminis copia interno adiuncta visum offendat. cio. Quam ob rem plum sile non semper videtur duplum , cum geminam feciem ad oculos miliai ρQu ia objectum eodem modo, meadem seu simili in parte oculi ut situ pinstitur, undem apprehenditur eodem modo a deci queat ut imum idemque cibo juctum. Q i. Cursi quis altero oculo rite aperto alterum digito sursum parumper prema ac utrisue intenrint in object- , istud duplisatum vide se tib conit . iam scilibet rationem, quia cum tunc e compressione alter oculus sat elevω tior obiectum non eodem modo, nec in eadem seu simili parte, 6 situ in
gitur in tritisque oculi Recina ' 22. Cur idem accid.t ebriis io distorre a letis eis, ibs, initi limiliter in ebrijs i, humoribus, si in distorte alpicientibus ab ea levatione unius oculi, mutatur suus oculorum, Si conloquenter objectu in frini.
liter no eodem modo , nec in eadem seu simili parte, & situ pingitur in utri-4sque oculi Retina Quomodo incurru eunti, πιι natiganti viden V -- meri arbores se liurea id ent ii oritur ex eo, quod species a littore vel arboribus ad Retinam oculi venientes, mota retina cum oculo in alia semper, alia parte retinae recipiamur, non quidem quod eaedem se ecies de una parter tina transeant in aliam, sed quia ab objecto, abaei aliae temper mittuntur,un.
de oculo moto, ob)ectum moveri videtur. 1 aliqui etiam minutissima obiecta in notabili Uantia ιμ- ιid
ais 3 Quia acres habent oculos, hic autem vigor oculi provenit, partina ex crystallini humoris docilitate, .facili processuum ciliarium usu, ut scilicet pro di verso radiorum ab objecto emissorum illant crystallinu iacile componi possit debito ac optimo modo, quem scilicet dis lincta projectio radiorum postulat, Et quam distincta visio supponit, partim vero ex accurato retinae pie X v. s. Cur alii Dontra hebetiorem visum habeant ita ut minuta obiecta Udere ae fererire nequeant inia retina minas accuritum plexum habent, ves crystautinum humorem minus docilem propter diari tinna , es processus ciliares minus expeditos es, Cur senibi ι .iligent oculi inia scilicet Retina in iis siccatur,
crystallinus indurescit, processus ciliares stupescunt Cur ahqua proxima Euntaxat disinrite τι deant remota confuse Ea crystallinum rotundiore in &duriorem habent; unde radios visuales si ab objecto remoto procedant, neces os est valde dispergi ac dissipariis ex quibus confusa visio oritur secus o nil si objectum sit proximum 2 8. Cur in nim a distantia biecta non videamvir bene.
Aut ne in nimia vicinit ire Mia in nimia longinquitate visibilium punis orum specie hebescunt, illiu hantur, socii. lipantiles intermediisque umbris permi
224쪽
deferunt hir. Requiritur ergo ad claram visionem dubita objecti ab oculo distantia.
29. Cur alii hominum stat Grabones, hoc est eum h .rbent oculorumstum, ut in contrarias partes Ie lare videantur . Hoc enim proveniteX pravo musculorum oculari una situ aut usu. o. Cur item alii adeo debiles oculos habent ut lueem ferre non possini Hoc enim procedit ex nimia pupillae apertura, tinua Reιine inflammatione. 4 i. Cur rite ui omniaflavo colore tincta vident' Quia bilem flavam oculis suffusam habent. 32. Cur libui semper muscam ante oculos sibi habere videantur vel notam caeteris
objectu a xam Nemperino maculam opacam habeant in crystallino, vel in pupilla, ς in ac ue humore oculi, pupilla minorem, nam si illa macula sit tanta ut pupillam tegat ille oculus nihil videt. I. Cur alii flamina ct aran ais se in octiti habere putant Zo inj scilicet in aliqua oculi diaphan parte halitus in subtilia filamina concrevit, qui suam deinde umbram projicit Ouin em cuti sint omnium optimi Nimirum qui crystallinum docilem habent, exapeditos processus, retinam optime constitutam, colori enim hac in parte nimium credendum non est, nam saepe glauci saepe caesij, saepe rubri, saepe subnigri optimi reperti sunt Debrymae noceant oculis rata sane , si sint
nimiae praeserti iri, vellicant enim sale suo delicatissimas membranas oculi. 36. Cur omnis distitatio oculortim noxia sit 8 Quia frequens expulsus humorum sensim sane sensu membranas subito hinc oculorum tumor, intemperies atque reli qua oculorum vitia. . 37. Cur plus iusto eminentes oculi debiliores esse soleant Quia eum minus tecti fiat non raro a variis extrinsecis causis pati solent. 38. Cur ad elaram, iovem objecti debita di stantia hoe est nec nimis remota nec ni mium propinou. requiratur Quia si ni ni remota sit, radi luminis sive spe ei aes visibiles colliguntur ex partibus objecti antequam ad retinam perveniant, si vero sit nimis vicina. ad Retinam perveniunt antequam colligantur. Ad horaulem ut distincte videatur objectum requiritur ut radi objecti in ipsa retina colligantur.39. Cur oculis in maiore lumine collocatus eam explicet ae proinde vi Liam confrahat Ab objecto enim valde lucido multi radi psoficiscuntur, qui deinde nisi arceantur per contra tionem pupillae oblique crystallino inciderent, distinctamque basim in oculo turbarent. ao. Cur e coutra in dubia luce 'Vilia iam explices ' ij cum tunc paucillimi radi oculo illabantur , ad sensibile in assectionem radios lumini, quasi venatu ac conquirit. 4 i. Cur similiter uis parvum obtectum oculo pro ius admovetur pupilla contrahitnr Ne scilicet multi
radi per margines obiecti crystallino illapsi distinctam basim vel imaginem minuti illius obiecti expungant. 2. I serum magni oculi p.rrvis praeferendi in t Respondetur neutros alteris prae tendos esse. Ne inpe quia utraque ratio oculi cum optima ad supra re illita dispositione ad praellantiam oculi conjungi notest ab I. Vtrum E uus , si maiorem oculam Libet maiora obiecta videat, quam .ilco vel Aquiti Res pol, et ii negative Qiij licet assectio impressa ab objecto in ciculo equino majoris phaerae pollionem occupet non tamen maioris anguli radiosi tanta autem quaevis res videtur, rub quanto angulo radios seu visolio videtur.
225쪽
- DISSERTATI VII. . . Vnde se quia in Iominu . 6 6. minus micent' scilicet ex membri
, nariam de tunicarui perspicuitate, ac inὲrnea laevore in quo igitur oculo lae Vor corneae et falsior tunicarum est perspicuitas ille etia in magis micat. s. Cur quidam adolescens caecus , dum argit o Alum versis n. tres compνimeret , IL quid tamen vidi Nam per comprcilionem oculi mutatur conveX iras crystallini vel corneae, vel vitrei humoris, aut Uveae unde seqvitur necessario prijectionis radiolum ab objecto mutatio, igitur 3 assectionis vel imaginis impres in oculo, adu6que objectum quod per direm, radios incidere non poterat,
rem directe posita Quia pus oculi directe percipient, radios visuales albugini supposita vitiata exas. 47. Cur fellis, e recte videmus , non de die Quia inrior lux Solis obfuscat minorem lucem stellarum. s. or stim per foramen λbere intue-ur Qitia foramen omnes radios non evcipit, hinc mini Hoculi an
plures majores se . sis picim,ut ima tunc acra halitibus liberior est. Dum Praeterea, quia tunc pupilla explicatior est. Nam frigoris rigore contrahitur Uvea, qua contracta explicatur necessario pupilla. a. Cur oculorum alier alteri. is motum sequatur Z Quia musculi his motibus asi et sulit Analogiam ha .
bc in ipso digitorum naotu . quoi uim postremum sive aut iculurem drfficulter in- cur abis, sine in citrvatione alte ii iis digiti vicini 2. Cur puer mitro sep Ωι , Ni qui diu gravi morbo laborant in oculorum conversione errenes Nempe propic eorundem anusculorum malam rat distortam Gothionum. 3 cur Mi qui diu Obmium figere non ιMὸ- ρ ob debilitatem cilicet musculi, cuius milia nus est oculum suilantare in obtutum fgere. 4 Cur oculi indices animi dia c. intur adeo ut in iis animi inhabitare perhibeati H Quia ad quosvis assectus. Sr il positiones ainimici nutantur. Sic in alijs o dcilia clementia mansuet g do hilaritas inisericordia ramor in alij, contra falius arrogantia, versutia, tr mila, odium , indignatio sese oculis produnt. 3. Cur vehementer irascem tibin oculi igne fian gia per iram fervidior fit sanguis circa cor, inagisque incalescunt Spiritus , qui utpote subtiliores siperne feruntur, perque oculos, ut perspicui sunt, transparent, habentque vano res sanguineos ascendentes, - ωfacies rubra ijs apparet. 6. Cur cui ad prasgiendum primum habent locum apud Agedicos Quiri maxime inter membra mutantur, tam ab exteriano agente , quam ab interno , videlicet cum sit praehumidum ac mundum cile recipit quamlibet impressionem, eamque inibo. 7. Cur ocuti magni r . 'ectu reti . cemri pigrit cim denoten Quia oriuntur ex abundantia hum ris qui virtutem motricem debilitat, quasi lassitudine assicit. 8. Cur Hr- . ocul significent ingeniosum astutum vj indicant paucitatem materiae humidae , cum qua si conjungatur magna siccitas in cerebro, Oritur ingeniositas, qua facile deflocli ad vastitiem seu inuriam. i. cur omis bene 'oportio-
226쪽
illas habent, magnum patiuntur dispendium Spirituum,in cerebruin hiimidius. possident unde deiiciente instrumentorum adminiculo, visio Sc cogitatio segre fiunt ci. Cur parva pupilla rim icent ingeniosi Qxesa signum scint non tantae humiditatis, nec tanti dispendii irituum, ob id etiam acutiorem visu iam habent. 42. Cur pupuia i quales signumsint turbi senti animi inia sunt monstrosae, monstrum autem in corpore, monstrum ultrici anima. i. 6s. Cur pros-tiontes oeuti debititatem visus significent Drauia Spiritus facile a luce externa ita talibi is oculis dissipantur his . Cur concavi scuti m. xime si parva sint per ie.1ciam is usobtent Quia in illis facile fit magna Spirituum congregatio quos lux externa dissiculter potest dissipare sis. Cur ociui stantes , seu aefixi signu, sin cogit,ionis anxia intensa cogitatione in unum Qua tunc quiescunt fere ali sensus a suis functionibus c66. Cur oculi celeriter se odientes significeret et
ni acumen , ct audaci.rm, tarde autens se moventes stupiditatem, oeci.ιrditatem'
Quia celerita morus oculorum provenit a complexione calida, quae habet sibi iii genis praestantiam, laudaciam conjunctam, tarditas autem a complevi cinctfrigida , quam comitari solet stupiditas,in timiditas , 67. Cur qui oetius habent L ndentes, ct sicco sint ingeniosi Qvj arguunt Spirituum copiam &siccita
tein cerebri 1 68. Cur ocuti subrubet iracundiam denotent 8 iri etiam qui ebrae ei denti irascuntur, oculis rubescunt 69. Cur oculi caerula Urim compti ero uisset indicium 8 Quia color caeruleus oculorum , signum est carentiae adustionis hi lis in tali ho nune o Vnde oriatur palpebrarum frequens nιctitationaturato' Ninumina es musculorum debilitate, linia. Di. Cur hilpebra tumentes inHernesum, . iam Quia signum sunt humidioris cerebri, totius corporis. 2.Vir m ocuti sius ignea naturae Eos ignea naturae celassent luato, Galenus. Si adere videtur ut ingenita oculis luciditas ta innatum lumen oculis nonnulialorum animalium unde oculus non raro ignis figurrie 'peliatur. 73. Ethino furiassis insisti oculo ictus scintilias Ahibet. 4. I nc forte etiam olem si arisber acti se insueri non sicei: Ne radi in crystallino refracti Win retina eo talectici e vera urant. s. muc quoque forte Phth tDnta labor. intes lucem mm dieam fugiunt: Quia multum ignem in oculis habent vel oculum iri a junt in flamma tu ira. 76 Cur multorum inimi lium cuti vehis fetium in tenebris fulseatis,' radiem ua minutam lucem obtinentia quae tamen cum sit exigua, diurno lumine Obscuratur, & offunditur, noctu vero lucet, quia tunc majus lumen abest a quo obruatur T. Cur aliqui homines meti ἐκ videant tempore
Lum modo oculus assicitur, Imago imprecta locum in retina lensibiliter non
227쪽
mutat I9. cur e.rrbo velociter in orbem πιιιtit aut aliud obiecΤum ei reuiuis in egrum exhibere vide. rtur Quia juxta motu su Cccisio ire in simili luccell:o
me oculum assicit do. Cur ignis qui sensim in pulveris sulphurei tracto acrem Hesur, miseri et ideatur, cum tamen novus semper ignissint M O propter simolitudinem illiusque continuatam succellionem semper idem esse putatur a Virtι-fιci ita videndi a me. posit n. taure vi restitui: Plinius lib. Q. Naturalis Hilloriae cap. 37. ait: Serpentum oculos, hirundinun pulli oculos siquis eruat renasci. Communis tamen Philosophorum vox est cecitatem intellige perfectam esse unam e privationibus, a quibus non datur per naturam regresso ad habitum. r. Cur omni um uerreum oculi statim a pii rι rasilinculi seni Quia iuxta Aristotelem ita se lubet humor oculorum, atque fluminum; qui si multus sit, opacatur atque nigrescit, quia transpicit si paucus, caesius videtur: si mediocris , medium alium exhibet colorem Sic eret , quia infanti irin oculi ob patvitatem parui continent humoris, caesium colo iem in eis e- Iucere inquit 83. Cur Lepores apertis oculis dormiant Nimirum quia habent oculos praeeminentes, palpebras breves, de sic dissicultate claudiuitur M. Ap qua de causa taliter formavit natura in iisdem oculos ais clam sint ani. mali meticulosa, ut sic se facilius custodire possint semper habendo oculos pertos s. Qi are oculi glaue in die matie vident, noctu vero bene t Quia lau- cedo per se est lucida , S: Spiritus visibiles in die debilitantur. Si nocte con-
fortantur. 46. Uvare .icu Lιι ores boni commum ter ciaudunt unum oculum Quia
se diremas vident scopum praesi viii, duorum enit oculorum visuiles lineae, sex dia ullisum ad scopum traduci nequeunt; unde si uterque oculus tunc ino jectum minutum praesertim intenderet, vel scopus, vel diaulissus geminus apparet S sic aculatio sine confusione sic non posset. 87. Vtrum et ιδεο ab utrό- que oculo Lirio , distinctior inperfectetor sit, e 1ι.im si elici ita ιι tanti an ab alterutro Respondeo cum Aquilonio Ita. Nam duae causae simul urtictae fortius
operantur circa idem subiectum, quam una. Utrique autem oculo propria vi- Glandi secultas inest, ergo. 88. c. re oculi recreentu r per viridis reserem Quia viridis ces inediocriter movet organum visas,i ideo consortat visum. 9.
t et Quia oritur e debilitate mulculi, qui illam Iurrigere nequit debilitas autem musculi significat cerebri de vilitatem, quo male astecto, non potest esse vita diuturna. o. Cur supercilia coniimm in Origine n is, maxime sipio densi sint signiscent audaicem, si cholericum Quia signa sunt maximi caloris suu-
ginosam materiam praeter primariam intentionem naturae oras potrudentis, qui . alitem tali complexione praeditus est cholericus est Maudax 'i. Cur si r- . cilia parta , C tenui. pusillanimitatis sint indiciat u)ropter rationem contra- iam. 92. Cur supercilia in Angum torre ta denotent timidos Qu ia in rectum ... recta denotatu frigidit:uem , ac consequenter, trinidit Mem. 93. Cur arcuata supercu i d nolent magn-nimo, audaces, braciindui 8 Quia caloris est
228쪽
naturam in temperamentum accedunt. S. Cur oculi humam minime etiam in
intentissmo frigore frigeant λ Quia oculi humani praediti sunt insigni sanguine,
ac pingui insuper ac crassa concretione, qua totus oculus convolvitur. 6. Cur autem oculi aliorum animalium, qua sunt exanguia ab intenso frigore magis eonservantur, quam alia membra inlla haec in oculis duriorem habent pellem. qua se ab injuriis tuentur. 97. Cur nonnum in tenebris experrecti a somno, noua Ater, quam in media luce s brevi licet tempori omnia intuentur Respondent Con imbricenses quia ut inultorum doctrina est, pii itus animales e cerebro ad oculos defluentes lucidi sunt, fieri ergo potest, ut in quibusdam hominibus ex occulta proprietate tantum lucis obtineant, ut confestim emissi totum cubiculiim illustrare valeant acervata nimirum eorum copii, dum oculi clausi fuere, eademque, cum piimum aperiuntur, erumpente. Fieriae toto utetur in tenebro id videat, quod pri. in luce vadit λ. Ita sane. Nam qui aspexit solem, aut aliquod corpus lucidum intense, deinde convertit in locum obscurum oculos, invenit candem formam lucis,in figuram indicto obscuro loco. 99. Vnde hoc ipsum proveniat Ex vehementi scilicet impressione specierum obiecti, quod intense cum aliqua mora aspectum , sianulacrum sui, potentiae oculi imprimit, consequenter oculus illud aliquamdiu retinet ioci. Cur qui intense aliquid in ficere volunt, priἰ cum aliqua mora oculos claudunt Id enim natura faciendum dictat, ut sic per illam clausorum oculorum moram, Spiritus vitales magis congregentur, atque adeo oculi quoque ad videndum magis roborentur .confortentur. Porro ex praedictis problematibus nonnulla sunt spectantia ad Physiognomiam , quae utique non habent tantam certitudinem quantam habent ea, quae ex principijs Physicis vel Mathematicis sunt deducta.
g. III. De objecto Visus ac ipsa Visione.
OIIaeri potest . usdna in sit objectum visus. proprium t Resp. Ο,
jectum visus proprium est lumen, & color, set Lucidum Coloratum. Et lumen quidem seu lucidum est objectum visus primarium ac petrie, quia sine alterius adjutorio movet sensum visus, adeoque ratione luitantum videtur. Color vero seu coloratum ad hoc ut sensum visus moveat, indiget lumine, a quo illustretur, & se ratione alterius saltem partialiter vid tui, ide6que est obiectum visus secundarium. Quaeri potest a Utrum lui'en sit substantia vel acciden, Resp. Non esse substantiam sed accidens. Nam si esset substantia, vel esset completa, vel incompleta. Si completa, illa esset vel spiritualis, vel corporea Spiritualis dirici non potest quia producitur a corpore sed nec dici potest corporea, quia
229쪽
alias deberet habere quantitatem, ratione euius fieret impenetrabilis,in serio posset penetrari cum rystallo, aere vel aqua, cum quibus tamen penetratur, ut quotidiana testatur experientia. Sed neque dici potest incompleta, haec
enim est vel materia prima, vel forma aliqua substantialis. Hur limis nec est uota prima, ut per se pater. Nec latina substantialis, qui alias oriri lumen frequenter recipiatur uxore, aqua .i crystallo, daretur naturaliter duplex forma substantialis in eadem materia sive subjecto, quod fieri non potest. Igiatur lumen est accidens seu qualitas a corpore luminoso dissus a Deinde subastantiae non admittunt magis,in minus, nec sunt sensibiles per se. Lumen autem mintensionem patitur, ter se est sensibile. Ergo Quaeri potest 3. Qualis qualitas sit lumen, Phylaca ne an intentionalis t 0. Lumen non tantum quod existit in corpore luminoso γοα g. sed e eiam quod producitur in medio esse qualitatem physicam Ratio prima partis responsionis est: quia in corpore physico, Se luminoso lumen existens et illiisus proprietas physica. Ergo est qualitas phrsica Ratio autem secundae pariis
est. Quia lumen etiam illud, quod diffunditur per medium, producit etactum physicuis , calorem videsico,i si itueri. Qui aeri potest . Quid sit lumen Se quomodo disserat a luce, radiis lucis,
til splendore iis p. i. Lumen ab Arist. a. de anima cap. 7. bene sic definiri ruuod sit actus e fleui inrerminaι quatenm per Ficuum est. Dicitur id est forma quaedam accidentalis subjectum actuans, sive perficiens. Dicitur se-
ndo . Item 'er Mi, id est medii diaphani ves pellucidi. Dieitur ter-
- , - M,Iis, is ,st, hoc est in quantum medium, quod erat prios tantum po- emia perspicuum, per ipsum lumen ami fit perspicumn iis ut per illud etiam
atra videri poisint. Resp. 2. Quatuor haec lumen , lucem . radium lucis ea luminosum . Si plendorem acciaentaliter tantia in inter se digerre. Lux enim dicitur, quatenas est in luminoso seu subjecto proprio Lumen quatenus est in
alieno, vel in quantum derivant a trice, de dissunditur per medimii, ob quam causim etiam imago, de sis te lucis nuncupatur radius luminis est ei in qualitas prout ab agente procedit dixem, splendor vero est idem lumena ob-
ωαlo reflexo. Quaeri potest . Quaenam necessario requirantii ut objectum vider pocst ab oculo disposito ,, applicato directa visione Resp. Requiri sequentia. v. Ut sit opacui saltem aliqualiter. Hinc ata purus non videtur,in multo mDi aether et ut habeat determinatam magnitudinem oculum versiis. Hinc quaedam, ob parvitatem non videntur ah oculo. 3. Ut sit positum ante σομium ita , ut per lineas rectas possit in ipsum radiare. Hinc quae a tergo sunt non videntur. 4. Ut non fit nimium distans ab oculo, sed neque ei deni plane pro mimum. Hinc quaedam obiecta evanescum ob nimiam distantiam, Se illa, quae immediate eplicantur oculo j non videntur. s. Ut inter ipsum, oculum im
230쪽
tum non cernuntur. 6. Ut sit illuminatum vel lucidum se, vesaliunde. Hinc in tenebris existentia non apparent.
Nunc jam reliqua qua ad naturam, γ proprietates lucis ae lumini spectant per ob equentia Theoremata expe
diamus. I. Lumen ut plurimἰm est cum caure. Hine vulgo dicitur Lumen esse eminenter calidum. Patet experientia. Nam lumen ab igne vel sole propagatum semper cum calore est coniunmim. 2. meis .imen calor prob.rbilius es qualitas ipse lumine realiter distincta. Separari siquidem potest a lumine. Experientia clara est in ferro calido aqua calida, alii calida, in quibus sentitur calor etiam absente omni limine. 3. Lumen in medio Haphan nihil omnin aliud praestat , nili liberam radiorum , vel Hrediorum , vel restexorum . vel refractorum trajectionem suam medi-Μm ipsum permittit, excepta tamen restaritione , quae est effectus caloris eidem
semper conjiincti, Lux , qua lucido ines, habe vim activam ad extra. Quae scilicet lumen diffundat. s. Lux qua lucido inest, ab ipso lucido producta es. Est siquidem illius proprietas sicut calor ignis. 6. Lumen in instanti prρducitn atque di funditur ab eodem lucido per medium non impeditum. Hoc enim est omnium specierum visibilium proprium, sed maxime primari visibilis, luminis scilicet. . Lux est prima vel secunda Lux prima est, quae ecundum radiorum diret fionem projicitur, Messicit secundam. I u secunda est, quae sit e diffusione lucis primae sic lux per fenestram directe a sole incidens in cubiculum dicitur prima, in angulis vero cubiculi, quo luminoso nempe sole recte pertingere nequit, dicitur secunda. 4. Luminosum est veluti terminu a quo , mminatum veluti terminus ad quem Hoc siquiisdem est objectum, illud est causa luminis, sive illud est materia ex qua hoc vero materia circa quam P. Lumen proprie loquendo non habet contrarsumo. Quia contrarium dicit aliquid positivum. Nihil autem positivi assignari potest, quod lumini contrarium sit tenebrae enim, quae vulgo dicuntur contrariae, nihil positivum dicunt, cum sint mera luminis privatio vel absentia: o Luae eongregata est fortior. Nam aliarum qualitatum virtus unita fortior. IV. Luae fortius istuminat Ohectum propinquitu. Agens enim tanto fortius astit, quanto patienti fuerit propinquius. 2. Luminosum Tharteum illumina f=Lrici aqua ἰὼ dimidium maioris minu Hmidio. Atque cum oppositum lucis sit umbra, de
proprietatibus quoque illius aliquot subjungamus Theoremata. I. Umbra terminatu radii Deis. Quia umbra est defectus M absentia
lacis. triminus igitur stu finia uirat, est luminis radius. , Vmbra prHie