장음표시 사용
11쪽
iacius fastigium signa dissolutionis sanguinis praebet. iiii inal irisio pabula repudiat, tabescit sumina dyspnoea xcruciatum. Febrem characteris putrido-lyphosi, deliquo maximam maciem ac debilitatem sequitur mors.
IECTIO EQUORUM MALLEO HUJIIDO EXSTINCTORUM.
Quae sectione facia appareni, inprimis ad mutatam aembranam mucosam ei narium ei vicinorum cavorumique pulmonum conditionem pertinent. Aliis in tuniae narium mucosae locis ulcera, in aliis cicatrices alae cernuntur. Cavum narium, inus ossis Doniis ac taxillae Superioris pure ei muco squalido iacit deque lente obducia, ossa inprimis conchae ei os ethmo id eum arie sunt diruta. Morbo progrediente in pulmonibus abercula, vomicae ei exulcerationes, nec raro hepaiisa o ei emphysema inveniuntur. Glandulae lymphalicae,lli et mosentorii induraiae et tumidae saepius purisi quid continent. Hopar saepe emollitum, iubercuIosum, Maes pure repleti apparent. Pectoris abdominisque cava sudationibus serosis saepe impleta sunt. Praeterea rpus totum maciem maximam et sanguinis inopiam usque dissolutioncm osseri.
SYMPTOMATA MALLEI IIUMIDI HOMINUM.
Ex ratione, qua morbus in homines transferatur, iam quidem supra dixi localem ei universalem esse Sse, Sympio mala etiam Suni diversa. Morbus, con-
gio in partem corporis teneram vel vulnera iam trans-iu S, quam lupina postea plerumque universalis evadii, men ab initio localis usi et sympio mala haecce osseri.
12쪽
Cutis in loco allecio iumescii, rubescii, dolet. Aegros lde doloribus in omnibus corporis partibus, de dedolaatione artuum ac summa defatigatione queruntur. Ex riuntur in partibus loco assecto snitimis tumores plani diversa magnitudine, forma rotunda, qui pressi dolorem excitant. Sensim sensimque emollescunt, erumpunt, Pu foetido olens est undunt atque ulcera relinquunt, quaii dissicilius sanantur. Hanc associi onem plane locale post aliquot hebdomades vel menses in locis remotioribus alii tumores excipiunt, qui suo decursia modo de scriptis simillimi sunt. Glandulae vicinae axillares, imguinales et cervicales in me fiunt, dolorem commovent omniaque celera morbi sympio mala ad fastigium perveniunt. Eruptiones in cule hac in morbi specie plorum quo non animadvertuntur, aeque ac membranae In cosae raro ei mulio post corripiuntur. Ineuntem mox
bum haud raro subris comitatur, quae inflammatio ilculis sublata evanescii. Villius aegrotorum semper pallidus et cache elicus est, atque ipsi cibos repudiantes te bescunt. Si morbo progredienio ulcera per magnali corporis partem oboriuntur, denique febris hectica accidit, quam phthisis pulmonum plerumque insequitur. 1' vero materia ni alle Oidea, naiasmatica per respirationi
organa corpori humano illata morbus excitatus est, ra Uinflammationis cutis Signa Observantur. Plerumq
morbi initium signa febrilia indicani, uti horripilatio illorror, quem Sequitur aestus, pulsus frequens ei plenui et dolores per totum corpus mulio sunt vehementiore quam in specie modo iractata. Non multo post inscii onem multae bullac peculiares diversis in corpori locis, iii primis in humeris, tergo, brachiis et cruribi
13쪽
,riuntur, quibus in suppurationem celeriter transgressis alcera relinquuntur, quae vicinas glandulas et vasa lym- halica iumen cluni. Membranae , mucosae saepius assi-uuntur quam in malleo humido locali, ulcera in mem rana narium mucosa et saucibus cernuntur, quae dysthagiani, raucedinem ei pectoris oppressionem revocant,
iec non iussim, qua spuia purulenia provehuntur. Quae issectio membranae mucosae Semper adsit, necesSe non 'Si. Nunquam ii in vero, plerumque circiter decimam liena, exanihema pustulosum erumpit, simul aut paulo, ost bullae liquore nigro ei livido reseriae apparent,ingulae faciei paries iumescunt, maculae colore rubrO-usco Oriuntur; tum tumores livescunt, Singulaeque pares gangraena diruuntur.
SECTIO HOMINUM MALLEO NUMIDO MORTUORUM.
In morbo ei locali et universali, sectione facia, ca- Mosa quaedam materies deposita et pus accumulatumn isela cellulosa sui, cuianea adeoque inter musculos, in erdum etiam in ipsis ossibus sub periosi eo apparent; enae vicinae et vasa lymphalica modo inflammata modo utegra inveniuntur. Ubi etiam membrana mucOS a natum, sinu iam fronialium et saepe saucium ci Iaryngis issecta suti, iumefacta, rubefacta et eruptionibus obiecianvenitur, quae aliis iubercula, aliis Parvi abscessus esse identur. Sectione serius saeia hae eruptiones in ul-era mulaiae cernuntur, quibus quoquo cartilagines e ιγssa corripiuntur. Haud raro etiam in pulmonibus sinites erupit nos, puris deposita materies sinat lesque mu- aiiones in laryngis ei ira cheae membrana muco Sa inve-
14쪽
niuntur atque in paren chymale modo tumores globos magna duritio, modo cavernae puro re pleiae, diversae imagnitudinis ilemque numeri reperiuntur. Nec raro ii
pulmonibus inflammatio paritali ου et hepaiisatio animadvertitur. Praeter has immutationes etiam pustulae, quavsupra descripsi, bullae, sanguis dissolutus, musculi laxi
et faciles ad lacerandum atque exsudationes humoria cujusdam inter tunicas cerebrales cernuntur.
MORBUS HOMINUM COMPARATUR CUM MORII DE QUORUM.
Viri quo morbia modo descripto quae sint communia haud disse ite osi inventu. Ex dissolutione ei decompositione sanguinis ei lymphae, sicui ex materia in pulmollibus et tunica cX terna accumulata, quae in hominibus ei equis ex malleo humido defunctis inveniuntur, satirelucet, naturam Vel causam proximam morbi in utraque ejus specie positarn esse in systematis lymphatici asse citone. Quare sub sinem morbi sudores colliquativi imacies ei prosi ratio virium maxima, nec non indolersebris hocii co - putrida in uiro quo animadvertunturi Deinde in signis congruentibus habetur assectio membranae mucosae narium; et fluvium illud ex naribus, quo inunquam in equis desideratur, etiam in hominibus, eis rarius, Observatum est; laxitas et color lividus iunica Darium mucosae in uiroque morbo aequalis, Saepe qui dem ulcera nasalia et in hominibus cernuntur. Simili studo vero, quae ex glandularum lymphaticarum intume scenita prodit; non est Omittenda, sed glandularum sub maxillarium tumores in hominum morbo deesse dicuntur
notatu autem dignissimum e si in unoquoquo eorum l
15쪽
pii in collectane ο R ii si i i memoriae produntur, casuum iamlularum submaxillari uin intumescentiam adsuisso. on ira pustularum illarum formatio in o luis semperleesi. Illi vero abscessus in tota collutosa positi ini ominibus sere nunquam desiderari soloni. Quod alii. iei ad sectionem, in utroque morbo similitor iubercula, omicae et hepaiisatio pulmonum, lien ei ho par emolli ia
Alier animalium domesticorum multis ex partibus ualleo humido haud dissimilis morbus, qui codem sero nodo in hominem translatus malum vehemeniissi Hia, uod vulgo Pustulam malignam vocant, caecitare pot-Si, esi
uuamquam non dubito, quin iam antiquissimis tem oribus Graecis Romanisque Typhus carbuncularis no-as fuerit, praesertim, quum jam Homeria s primo Dia- is libro, ovi dius Naso septimo libro Meiamorphoseon, i o n ysi v s Halicarnassensis, Lucretius, Liviust alii huius morbi mentionem faciant: tamen nonnulla
inpio mala ab his auctoribus commemorata D an plancustulae malignae nostrae convenire videntur. Omnibus ero temporibus morbus aliter est nomina ius velut: lusi illa maligna seu gangraenosa, Pustula livida Esilio. iae, Carbunculus contagiosus seu Gallicus, Pomphi
16쪽
Cujus morbi natura, quam in gangraena lienis animalium quaerendam putariani, si si auschio doctissimc si dem habemus, in pulmonum paralysi est si sa, qua sun
otiones organorum corporis colororum laeduntur.
Ut malleus livmidus solo in equorum genere, liphic morbus praesertim in animalibus bisulcis ultro ori itur, quamquam paene in omnia reliqua animalia domo istica, quin etiam in volucres transgredi potest, id quoi etiam vetoribus notum fuisse probat illud Ovidii: Strage canum prima volucrumque aviumque bovum quei Inque seris subiit deprensa potentia morbi est. Concidero infelix validos miratur arator Inter opus lauros, medioque recumbere Sulco. Quin lyphus carbuncularis animalium alia in individua contagio transgredi possit, neminem cognitis multi exemplis a viris doctis enarratis dubitare arbitror, quama quam mulli scriptores hac de re sere nunquam conseniser uni. Alii, ut Adami, num peti, Wolfio im
Frenget, nus ch, hujus morbi vim aliis animalibus εi hominibus nocivam esse plane negarunt; alii, inter quo Grobori, Paul et, insectionem fieri posse affirmanquam denique Nausch, Ammon, Votiti sub ceri conditionibus oriri posse dixerunt. Itaque Typhus cavbuncularis aut sponto in quibusdam animalibus nasciiti pabulo putrefacio, aqua corrupta, immunditie et accimulatione aeris contaminati in stabulis, calore nimio iimmodica pecoris impulsione, aut contagio esscitu quaeritur jam, num hic morbus sponte orius in alianimalia ei homines solo contactu, an etiam inspiratiota pulmonibus recipi possit. Voliti hac de re coninicinorat, insciendi rationem per distantiam faciam obvi
17쪽
tiro in regionibus solummodo meridionalibus, quocum, aer bor 1) quoquo consentit. ΜDas dor Ansi ec ungum Grundo li egendo Contagium ist in viis orna Climaewoliniich oin si xes, dati ingegon liat dasset bo in heis-en Laiaderti hau fg auch ais otia filichiigos sicli go- eigi .re Homines plerumque oo inficiuntur, quod vel ipsanimalia aegrotantia, carnem, secreta, vel etiam partes uasdam, crines, cui es, lanam animalium typho carbun-ulari exstinctorum tangunt, quapropter PaSiorOS, coriai, laniones aliique liuius generis homines hoc morbo milium saepissime assciuntur. Ac maximi momentiuaestio videtur, nunt etiam carno P ccoris typho carbunaloso exstincti sumia morbus oriri possit, nec no: id uod multis casibus defendi, multis vero resulari videtur; istis enim haud pauci relati sunt, ubi homines sine ullo sorum damno ejusmodi pecorum carnem edorini, siculiisus a Mora nil, Thomassin, Duliam et, Vi-
er δ), naum bach 4 , Schwab ei aliis animadvorsi.
eri in contra in Guadeloupe insula morbum observai in duceniis servis aethiopicis, qui partim circum pe- ira typho carbunculoso aegrotantia versati erant, par-m eorum Carnem ederant. Haud dissimile vidii Chis-alm in Graiiada provincia. Praeterea citam narratur
18쪽
quinquaginta hominos ex aegrorum animalium cariuconsumia vehementissimo a segrotarini. Aiquo linus chWiii lce I aliique casus observarunt, qui hanc in se clionis viam claro demonstreni.
Fuerunt quoquo scriptores, qui ex insecti cuiusdan punctura morbum originem ducere arbitrarentur, quae quidem opinio argumentis caret. Jam vero quaeritur, num homo ex pustula malit gna laborans alios ejusdem morbi possit participes redidere. Exsiani quidem casus, qui hoc seri posse do,
ceani, quorum nonnullos Helbi g, Barcκ 2 , Ilaus brand 3), Thomassin, alii consignarunt. II a scito xv Mandi, Gree se, non ei de Polliors ei alii experrmonia insitivoruni perscrutaturi, num materio, quae ipustula maligna contineri solet, arie vel in vulnera vi in cutem integram humanam aut etiam bestiarum do in sticarum insoria, idem aut similis quidem morbus emi possit. Neque tamen experimoniorum summa et eveni riusnlodi fuerunt, ut certi aliquid ex iis nobis redui darit.
SYMPTOMATA TYPHI CARBUNCULARIS ANIMALIUM.
Quum propter alia sympio mata aliis animalibus ei hoc morbo laborantibus obvia, Typhum carbunculare singulis in animalium generibus accurato describere lolgum sit, paucis verbis sympio mala huius morbi generri lia exposuisse sufficiat.
19쪽
Sine ullis sympio malibus praesagientibus neque Carunculis in iunica externa observatis, animalia et ipsa bosissima interdum subito nec raro in pabulo sumendo torie . prosternuntur, ita ut morbus sectione domum sa- .u cogi OS ea iur; eX Ore et ano sanguis si illai, abdomenimescit et cadaver celerrime putredine assicitur. Interdum morbus per complurium dierum spatium
currit, id quod in quis ei animalibus ruminantibus aximeque in debilioribus seri solei, ubi haecce Aym- omnia conspiciuntur. Animal pabulum despernit, iri
e evadit, paululum macrescii, exiremitates pellis' singuiue musculi tremore corripiuntur. Post aliquod iemis acceducit horripilaiiones et horrores, quos sequitur sius; secretio lactis est sublata, oculi splendoris ex 'ries. Saepe vero animalia mugientia prosternuntur ei evientia exsiliunt, Oculi fulminantes Prominent, memana rarium et oris est sicca, sorvida ei rubefacta.dspiratio est laesa. Postremo, nisi morbus ad sana inem, ergit, Staius typhosus OX Oriri solet: aures eis rigida ei pallida, cutis laxa, respiratio retardata, Se uilones alvi cruore linciae et odore socii do in volunta, decedunt. Pulsus est irregularis, ab domon acre e X-nsum, convulsiones sunt, Sub cute intumescentiae com-roni, denique debilitatem maximam insequitur mors. iud raro in morbi decursu carbunculi cooriuntur, qui animalibus ruminantibus saepius quam in equis, rarisne in huibus et ovibus animadvertuntur. Omnes hi mores hac re sunt, ui Huriret docet, insignes, quod rsacile ad gangraenam vergunt neque unquam in rciliationem et suppurationem transgredi possunt.
CTIO ANIMALIUM EX TYPHO CARBUNCULARI DEFUNCTORUM.
Quae sectione insiliuia apparent, Saepenumero ma
20쪽
conspiciuntur. Ex Omnibu' iis, quae sociis cadaveribus iiii veniuntur, dissolutionem putridam sanguinis et coin. plurium organorum gangraenam adesse satis elucet. lCadavera sunt in me facia ei ex omnibus ostiis sangui dissolutus et socii de olens destillai. Membrana narium mucosa, auctore Ii u r ir et i O, rubefacta ei caerulea, non raro ulceribus parvis est coniecta. In tota cellulosa sub cute exsudatio nos sanguinis ei flava massa gelaii inosa inveniuntur. In cuic iuniores et indurationes anim iadvertuntur. Vasa cerebri neque ac ventriculi sanguinhabundant. Prope ad pharyngem et ira cheam, saepscitavi in pectore atque abdomine exsudata Sanguinis de compo Sili, quibus remo iis, musculi colore nigro induit cernuntur. Pulmones atro Sanguine reserti, saepe inflammatione et hepaiisatione correpti sunt. In abdo imine per putredinem iuuae facio, trunci venarum majorei dissoluto sanguino nigro impleti sunt. Singulae veniri culi ot canalis intestinatis paries modo inflammaiae modo gangraena dirutae sunt. He par iumefactum, maaculosum et saepe gangraenosum, lien volumine majorrmarcidus et quasi solo sanguinis coagulo, sine ulla iel lsor maius apparei et iam mollis est, ut in terram proijecius protinus dilabatur.
Si contagio in certum quendam corporis humani locum iranslato insectio oria est, ab initio sympio mali raro animadvertuntur, ex quibus totius organismi assectionem Porcipere possimus. Plerumque nonnullis diebus post insectionem in loco, qui contagio est inquinatus, praesertim igitur nudis in corporis partibus, in sacio, collo, nucha, an ii brachiis ci manibus, pedibus, nunquam autem in parte crinita aegrotus sine ullo prodromo levem pruritum punctionemque s niti, muscarus