De morbis, qui ab animalibus domesticis contagio in homines transferri possunt : dissertatio inauguralis medica ...

21쪽

ala rubra. Brevi post modia in macula vesicula milii agnitudino os floroscii, ab initio subnava, mox livescens, si ea si ruescens, qua vel sua sponto vel a groti si i-ionc aperia atque humore subrubicundo effuso pruris diminuitur. Sub vesicula nodulus circumscriptus, iis indura ius cernitur, qui mobilis, doloris expers ip-que in medio, ubi vesicula erat, colorem flavo -viridemit cinereum praebet. Tela collutosa sub nodo eiquedina tumescii, nodus quo ipse loco moveri non potest. Idus halone sum rubro ium livido circumdatur, in quo evi multae vesiculae liquorem eonii non ies acrem, Sub grunt, parie S vicinas corrodentem, coronae instar effloscunt, quae ruptae nigrescunt, crusta leguntur, quae hac oli initium indicat. Complures phlyctaenae sensimus tuaque oriuntur, quae celeriter dehiscentes gangraescunt. Sphacelus profundius atquc amplius progredi - vicinasque paries destruit. Vasa lymphalica proxiuia indulae inflammatione corripiuntur l), quae tumores bros, dolonios efficii; pars ioia tumescit ac durescii.m vero Organismus, antea ille minus perturbatus, do laboraro incipit. Aegro ius, de dedolatione artuum . lassitudine querens, morosus et debilis redditur, cibum pernit et ructus, nausea, vomitus hiliosus ei mucosus: edunt. Lingua sicca flavo vel susco nigrove togi-rio obducitur. Horripilationes, qua S sequitur iae Silas, unitar. Pulsus par us, durus et ien Sus percipi iur . .erolio alvi ei urinae est retardaia. Sensorium assem e SSe, Susurrus aurium, insomnium iesiantur. Re

ratio interrupta et si equesti sima, turgor vitalis plane

22쪽

Urina ei excrementa, quae antea retinebantur, iamisphincioribus relaxatis proruuni. Jam morbo fastigium nacto symptomata omnia de aegroti vita agi indieani l 'acies hippocratica, pulsus parvus et sili formis est, deliria milia, corna somnolentum accedunt brevique sui tsudore colliqua livo mors insequitur.

Hominum ex pustula maligna defunctorum sectici aro tantum facta est, atque hac de re parum certi no vimus. Quae plerumque inveniuntur, haec sere sunt. Tela cellulosa propo pustulam in massam dura gangraenosam mutata est, quae non sola Sub cute, se etiam in cavo abdominis iisque in partibus, quibus uti Ana copia telae cellulosae adhaeret, accumulata es, Saepenumero Pleura ei perii inaeum rubefacta, pulmone innguine abundantes reperiuntur. Cor et Vasa sanguit sera dissoluto sanguine iurgent atque in pericardio liquor flavus copiose Secretus est. Prae ceteris hepar eilion tumida sanguinis dissoluti magnam copiam conitneni; corumque paren chyma sacile dirumpi potest. Boi an iis inter signa Praecipua, quae in cadaveribus Pulsi illa maligna mortuorum Observentur, nominai: Sanguli Iiis colorem solito magis atrum, intestinorum abdomitia Ilum inflammationem, ecchymosus in variis corporis PMiibus ei exsudationem materiet gelatinosae in multiscis Q uno omnia accuratius explicata legimus in is

sectionis relatione, quam Meyer I) divulgavit de nuliere, quae ex pustula maligna diem obiit; praeter galetraeuam brachii primario assecti similem pulmonum coiditionem inventi; lienem dissoluium ei sanguinis coagmhaud dissimilem; in vasis sanguiferis totius corporis sal 1335 N. 34 r. I54. Ib Mediciniscite vexetusaeit ing

23쪽

:uis erat ater ei Oloo resin osse similis, in sterno et ad Oveam axillarem exiremitatis alleciae materies sola si-losa exsudata exstabat. Is Oy o r praeterea putrescentiqui elerrime exoriri docet.

IORBUS HOMINUM COMPARATUR CUM MOREO ANIMALIUM.

Jam uobis comparantibus morbum, qualis in lio mi-ibus ei in animalibus appareat, haecce similia in Mirisue obveniunt. In signis, quae in morbo decurrente cii hominibus ei in animalibus animadvertuntur, ori Piii es in tunica externa sunt habendae, quae in uiro iuuenero hac re diversae sunt; quod in hominibus socii ini originem morbi consormani, itaque idio pathicae sunt

cisii mandae, ex quibus totus organismus P Osi ex Secunario laboret. In animalibus vero, ubi morbus non lo-dis, sed toto in organismo positus est, eruptio illa canthematis non est idio pathica, sed sympio malica.uam ob rem in animalibus io ius organismus incunio orbo laborat, ei exanthema aliquo tempore post accei. Uterque morbus eo tendii, ut paries gangraena di-iai et humores, inprimis sanguinem dissolvat et de imponat, quam ob causam morbo progredienio in uir , io febris typhosa oritur, cui colli quationes accedunt,libus denique de compositione ei dissolutione sanguinis debilitate maxima mors emciiur. Sectione facia hau crnuntur similia. In carbunculo contagioso defunctis homininus ei animalibus sanguis ater ei valde disso- ius. Exsudationes ei massam g latinosam variis in coraris locis in utroque invenimus. Pulmones ins Iam ma- me correpti, lien sanguini v coagulo os sino tilla iolarmatus et tumidus apparent. Eodem modo in iesi inadominalia, uti in hominibus, sic quoque in animalibus

flammatione assecia nobis Occurrunt.

24쪽

Rabies canina seu Hydrophobia e Si morbus, quem veneno quodam animali in hominem propagatum convul lsio nos universales, deliria et mania, constrictiones spas modicae organorum deglutilionis, vehemens anxietas ,

fastidium, horror cujusque liquoris, potissimum aquae praecipue insigni uni. Nunc in orbum vetustissimis j aut temporibus notum fuisse, non solum ex libris Do in o cr ii lAbderitae, sed etiam ex more antiquo Argivorum eos iligi potest, quos diebus quibusdam sesiis, quibuS κυνοψ 0ντις ε0ρτίὶ nomen erat, Omnes, quo S inter dies cani cuillares cepissent caneS, intersic re consueviSSe, a Graeci laucioribus memoriac est proditum. Copiosius vero moribus a Ca otio Aureliano ci Cornelio Celso es descripti S.

De proxima causa eii natura rabiei sun esia, in quarum indagatione modici licet indefesso studio jam antiquitus claboraverini, eventu tamen optat O prorsus desiliuii sunt, ea, quae sequuntur, commemoraSSe Salis es, Hydrophobia est morbus nervorum, cujus Praecipuit sympio mala ab irritatione organorum centralium dependent. Nititur vero mutatio systematis nervosi in cotiditione sanguinis alienata. Sanguis recipit causam morbi receptamque continet usque ad sinem: nam coniagiosue si, ei contagium omnibus secretis vel corio salivae imperii iur. Neque organa sola centralia sanguinis alienatione assciuntur, sed aliae quoque corpori S BPrieS, ulsauces, ocSophagia S, ventriculus, intestina, Pulmones, qua lovi inflammatione correpta, cujus signa sectio post moriem facia demonstrat, morbi imaginem plerumque tuamulani. Generi autem canino, cui canis, lupus ei vulpes adnumerantur, e X eorum judicio ei experientia, qtdo rebus naturalibus ei medicis scripserunt, propriucensetur morbus, ct ab hoc cum aliis communicatui

25쪽

Ianona solum idio pathico rabidum fieri, roliqua animalia ero insectione, Ilaint minus antiqui quam recentiorescriptores docuerunt. Foles, quae sino insectione hydro-,li obia corripi posse adhuc putabantur, nisi per morsum abidas seri non posse, doctissimus F r ori op nuperrimo, robavit; et quam in hominibus non insectis exoram videmus hydrophobiam, ea peculiaris morbus non si, sed sympio ma solum morborum aliorum, in quibus egroti liquida abhorroni. Unde rabies in canibus ultro Nascatur, dissicito est dictu, nisi ex impedita venero devicere votis, cui iamen causae ab aliis aliae adjiciun-ur, v. c. aestus ac frigus immodica, colorior aeris iem -

eriei vicissitudo, cibi viliores, polus inopia, Vel aquam pura atque uliginosa.

De in dolo contagii jam antiqui medici in magna

aerunt Opinionum varietate, imo saepe pervcrsitate. Quae x novissimis doctissimorum virorum Observationibus et

xperimen iis diligentissimo institutis hac de re paloni,

rope haec sunt. Dubium non e8i, quin materies con-agiosa in glandulis salivalibus secernatur, ci inter Om-ies humores organicos saliva sit, quae insectionem Praeeteris es sciat, ubi per morsum in vulnus ingeratur. 'raeter salivam, quae antea sola contagium contineremiabatur, totam sanguinis animalium aegrotorum COPiam

ii sectam esse, Ilert vigil expprimentis lucido demon- iratum est. Λ veritato igitur non multum abesse vi- lentur, qui et aliis organismi secretis morbum Pro Pa - andi facultatem tribuunt, quamvis Oxperimenta satis ersuadentia hac de re nondum sint insiti uia. Rabio irenenum est fixum, ita quo insectio nisi arcio con in ciuieri non potest. Opinio antiquorum modicorum, uti Areia ei, Caelii aliorumque, insectionem exhalatio notique cxspiratione animalium rabie laborantium aut hoc morbo mortuorum seri pos)e, auctore ueri vigio om-

26쪽

ii ino est repudianda. Venenum rabici, ut morbum ex citet, sub opi dormido in telam cui an eam nervis ei vasis sanguis eris abundantem ingeratur necesse est. Quam ob causam permulti homines a rabidis canibus morsi aliinsectione servantur, si donios vestimonia Perrtim perenon Poluerunt. Quaesito autem, num venenum rabie ori vel organis digesti otiis integra membrana mucosi

obieciis ingestum, osse cium habeni lethalem, Brucii ι Harrosii et novissimo temporo II e r i vigi i expertinetulis eo dijudicata est, venenum in ojusmodi casibus ossi

CR X non esse. Jam vero 'in aeritur, an hydrophobia ho minum insectione oria denuo alios in homines transferri

possit. Cloniendunt alii, contagium hominis hydropho

bici in aliorum hominum vulnera ingestum rabiem ex citare posse, aliis insitionem morbi ab altero in alteruri seri posse negantibus. Considerantibus nobis varias ratii Ones, quas utrique ad opinionem suam si mandam prη tulerunt, insectio rabici. quae ab altero homine in alie irum proficiscatur, Omnino repudiari non posse videtulsed si seri possit, esse rarissima, quum concurSu variatrum conditionum nitatur. Contagium in organis muranimalem insitum morbum nihilominus excitare nolpotest, nisi certa praedispositione intercedente, qua iplerumque tanta non est, quanta aestimatur, id quoi salis elucet eX experimentis ab Ileri Wigio instituit squi ex quinquaginta novem animalibus, quibus coniagiunita Severat, quatuordecim tantum rabio corripi vidi quod ad tempus ait in ei, per quod contagium in colpore hominis aut canis latere possit, per eXperientia cognοVimus, canes per insectionem contagio Ddropli bico imbutos plerumque in ior decimum quartum ei Vcesimum Septimum diem, minimum ad quinquages mi usque in morbum incidere. Apud homines vero temp. incubationis, modo per paucas horas, modo hebdon

27쪽

les aut menses. imo nonnullis nucioribus, per compluos annos protrahitur. Rabies, quum solo in canum genero sponte exoria-ur atque ab co in cetera animalia Propagari soleat,

ualent in canibus ipsis soso exhibeat, describatur. Duas raecipuas formas hydrophobiae distinguere licet, quacon indole, sed sympio malibus maximo insor se discreani, hydrophobiam dico furibundam atqus hydrophoiam blandam, quac purii in confiii tutione Daturali canum, aritui causis quibusdam incognitis es sciuntur.

Hydrophobiae furibundae Sympio mala Suni haecce. anos aut justo laetiores et irritabiles aut morosi, ia-iurni pigrique ingrediuntur. Ab ipso morbi initio, liciore Hlaino, obstructio alvi pertinax adest, simul-uo canes cibo S coti Suetos nori Solum spernuni, sed iam res alienas ne QSculentas quidem, lignum, Eiramen, muni, lanam et c. devorani, cupidique Sunt omnia Orcflambendi, excipiendi iterumque demilion di. Immanili cruciali, quamdiu sauces integrae, necdum sunt iu-esaciae, aquam cupidissime bibuni; itaque errant, qui fluidis canes rabidos abhorrere putent. Signum cer-ssimum, quod nunquam desideratur, esi mutatio vocis sagularis, latratus enim solitus cum intervallis non edi-r, sed Sonus querulus continuus ululatui similis exau-iur. Paulo post canis mordere incipii, homines sibi notos vestibuS Prehendit, neque vero vulnerat, deinde item dominum familiaresque, quibus adhuc pepercit, vadii, domicilium relinquit atque huc illuc vagatur. orbo progrediente etiam vultus mutatur. Oculi modico libescunt et a luce clariore abhorrent, sed photopho

ia vera, quam vulgo adeSSc arbitrantur, non animad-rii iur. Pili horrescunt, corpus celeriter Macroscii,

iud raro capitis quaedam paries iumes uni. Os, au-

28쪽

ciore Ileri vigi o, aridum, spumae et salivae Px per Osi. Canos alla initio morbi sine impedimento, nunc ver tremuli currunt, modo huc modo illuc a tramite recto denectunt, capite quidem paululum erecto. Sub morbi sinem exiremitatos paralysi corripiuntur. Caudam vero ad extremitatus posteriores non detorqueni, id quod ianiti unianodo a pavidis ei anxietate crucialis canibus siet

solet.

Ηydrophobiae blandae sympio mala complurima, uciborum fastidium, macies, alvi obstipatio ei moduS Ses

gerendi, ab iis, quac modo in hydrophobia furibunde XPOSui, non discrepant, his rebus excopiis: maxilla ii serior jam a morbi principio pendet, propter mandibilae paralysin os hiat, quam ob rem doglutiendi faculupaene descit et multum salivae ei spumae ex ore os fluit lingua e faucibus pendet. Quaro quamquam canes hahydrophobiae specio laborantes rarius mordere Solem non minus tamen quam canos furibundi sunt vitanἐiquod incitati interdum per momenta Os claudutii.

SECTIO CANUM RABIE ENECATORUM.

E sectionibus animalium ex hydrophobia defuncterum institutis nihil corii olue ei, quod morbi natura ildilucidare possit. Mutationes systematis nervorum, quo sedes morbi posita a plerisque doctissimisque vim

existimatur, propemodum hac sunt. Cerebrum et nisdullae spinalis ei iunicae circumdantes Sanguine abundant, sed inflammationem veram nunquam Praeberi Auctore Dupuy ventriculi cerebri liquore seroso rrbello impleii, et inier ejus tunicas sanguine tumesaei humoris exsudationes inveniuntur. Cor laxum interdit concrementa polyposa osseri. enae sere omnes salguine nigro et spisso tument. Larynx, irachoa ci pimones sanguine abundanies saepe inflammata sunt, in pulmonibus sanguinis exi ravasationes haud ratii

29쪽

i ieie licet. Fauces sunt tumefacta P, ventriculi membrana raucosa in primis prope Pyliarum rubos aesa et maculis li-idis obioeia. Ventriculus res esculonias raro, Plerum- suo lignum, lapillos, corium, si ramen et c. coni in Pi. Lietem autem, quem semper inflammatum et vesiculis ob ossum I. O c h o r Observavit, II eri Wig semper scro nor-nalem, hopar contra saepiSsime caeruleum, inflammatum, uin etiam gangraenosum rePerii.

In decursu hydrophobiae hominum tria stadia, cer-s illa quidem finibus non distincta, discernere nossit

Siadium prodromorum, Si adium convulsivum,

Si adium hydrophobi cum . Si adium prodri morum. Initium morbi in plerisquoisibus mutatio nos loci assecti, Sive vulneris sive cicaicis indicant. Vulneris nondum cicatrice obducit marnes reflectuntur, ei ex carno luxuriante pus ichorosum nanai. Quo in loco pruritus molestissimus et ardor oriuntur, quos deinde dolores pungenios ei urentes quuntur, Saepe iotum per membrum dissust. Glandue vicinae tumescunt, ideoque axillares aut inguinales, vulneratio exiremitatum antecessii. In ipso membro' ecio convulsiones oboriuntur, nonnuli quam ParalySis. catrix, si adest, aut inflammatur ei aperitur, aut co- rem mutat, intumescit, dolet, livescit, interdum cuilla caerulea Obducia, id quod, ut Moscati affirmasinus venenatum iudicat. Inierdum vero cicatricis color non immutatur, sedgroius vel supra vel infra cicatricem obtusum et pun-uiem dolorem ei pariis laesae languorem sentit. Nasas modo dixi mutationes, nonnullis in casibus tamen rophobia non subsequitur, sicuti etiam, his immuta-

30쪽

tionibus non appareulibus, hydrophobia tamen Priam pii, id quod Frank, Callisen, non et Obscrvarunt. V r-b a D contendi i , Propo cicatricem unam vel complures vesiculas usque ad pisi magnitudinem emorescere, quibus insit humor ruber vel caeruleus, quo in alia individua translato morbus excitari possit. Quod si aliorum sobservationibus in posterum confirmatum erit, analogia

veneni rabiei cum veneno cur bunculari Meganda nou est. His autem sympi Omalibus . localibuS Plorumque univer salia accedunt, o quibus auctam systematis nervorum:

assectionem et ex alia iam son sibilitatem colligere licet lΛegro ius iris iis, inqui eius ei morosus ova dii, copii a latigia saepe atroci, virium languoro, anxietate laborat Agrypnia miser gravatur, aut si somnus adest, somnii iacerbissimis turbatur. Oculi rubescunt, Sensuum Organ; irritabilia exsistuni, lotum corpus dolore amiciatur. Si adium convulsi Fiam. Anxietas ei inquietudo aegroti augetur. Ade si insolita ei suspiciosa morositas, amor soli iudinis, summi mensis mutabilitas, vel iaciturna et profundissima meditiatio, vel loquacitas insueta. His accedunt terror subitaneus causa exierna carens, pulsus parvus, inaequali et inter miliens, respiratio laesa, cui is sicca et frigidi non raro in ioto corpore anseritia. Villius aegro ii demissus, anxius, tristis, oculi ex orbila prominentes uia cani, quae Sympio mala palpitatio cordis, oppressio pictoris, contractiones SpaS modicae in pharynge, subsutius iendinum, convulsiones musculorum, imprimis facit ei colli insequuntur. Alvus est obstructa et urina spastici

Stadium hydrophobi cum . Omnia, quac antea descripsi sympio mala, hoc ista dio fastigium nanciscuntur. Aegrotus siti arden Cruciatus, quam exstinguero ientans anxietato insesi corripitur, quae postea in metum ci horrorem Omniu