장음표시 사용
201쪽
GAS TRICA. 197. rate stimulant: Violenta pathemata, fortior imprimis ira; suppressae transpirationis insensum, abdomini et producendae cholerae, di arrhozae, aptissimum acre, rheumaticum imprimis prin- cipium, contagia, vel alius quicunque stimulus hepatico systemati admotus: quo certe Sensu, vel sola iam drastica copiosam bilis secretionem proliciunt, et ex Sanissimo ventre morbosam bilem expcllunt. FreqLenter vero primarum sordes viarum , i indigestas ciborum reliquias, putrefactos Ver' mes, non minorem , ac ipsa bilis solet, corru' pilonem mire, febribusque esse pro incendi O,
ditissimus istarum a comessationibus ac cra Pu lis proventus testatur. Nec tamen carnium nostra agis, quam alimenti cuiusvis alterius a Veia' triculo male subacti materiam pro potiori burras um causa habendam esse opinamur: cum,
inito singulorum his ex febribus decumbentium
calculo, pars maxima istorum, non animal cer-
202쪽
198 CONTINNAvuntur alimenta, ea nisi copia excedant, minori corruptionis in abdomine periculo ingeruta tur; et multa, quae a Scriptoribus contra frequentiorem carnis in sanitate usum prolata fuere, ex praeconcepta mentis circa sanguinis hac in febre putrer inem opinione derivanda sunt. Major longe apud nostrates, quam apud plurimos Septentrionales populos carnium consumptio; nec tamen ideo, sub coelo licet calidiore, major gastricarum proventus a nobis observatur. Pauperes, vix non ubique ad olera et legumina damnati, frequentissimam nihilominus gastricorum segetem morborum offerunt. Fructuum ho raeorum , licet sanissimorum, desectum, constitutionis ui plurimum ejusdem, quae morborum popularium generationi favet, essectum magis, quam biliosarum causam sistere censemus; et si aestivo hae magis, quam alio tempore occurrant, Oportet hoc ex debiliore sub urente sidere cibo Tum subactione, multasque intestinorum affecti nes ex frequentiose tunc sudorum suppressionepotissimum derivare . Nec enim maior atmosphaerae calor , quod hucusque contendebatur, gastricarum adeo biliosarumque febrium genesi favere
203쪽
GAS TRICA. 19'i videtur; nisi quod in humidis paludosisque locisi nervorum imperio, ac stomachi quam plurimum . detrahatur tenori, sudorque hic frequentiu S, i quam frigidiore sub coelo, supprimatur. Hi nai medicinam utrobique exercentes, in VenimuS, quod prius non sic se habere apparebat, febrest fere omnes frequentius sub calidiore, quam sub: frigida atmosphaera, de indole infamina: orial participare: et quamvis ubique febrisi totia, quae pura Sit, sat raro epide mice grasse-itur; frequentiorem tamen apud nos, quam Subi sole minus urente, et ipsa adeo aestate, venae's sectionibus, in febre tum intermittente, tumi continua, locum concedi.
Pituitam abundantem abdomine colligunt la-: xioris fibrae, cachectici, vitaeque desidis , otio-isae, homines f. ioi. ); et plurima sunt cer i te illius incommoda, ex mechanica hujus glu- tinis adhaesione, et ex eiusdem in acidissimami primum, dein vero in putridissimam colluviem conversione, facile interpretanda: sed quae pii tui: oia vocatur, ac epidemico more grRS i Satur, illam a causa tam quotidiana , id quWi p. iaci, hominibus propria, repetere nequimus.
204쪽
etoo C O N T I. AQuae vero morbosam in hepate secretionem So-Iicitant, ea, si ad mucosam ventriculi, inte- minorum membranam divertantur, ρ uitae hinc non minus, quam bilis illine uberrimum fontem constituunt. Non viscidioris mox sanguinis pituita in febribus argumentum praebet sed
pro vitiatae potius secretionis, quam pro cH efexiae acutae effectu, habenda est. Iam a So Ia intestinorum per vermes irritatione, copio sus tenaxque circa illos colligitur mucus; nariumque, ac faucium, urethrae, a quovis Stimulo affectarum, exempla similia effantur. Superficierum secernentium fortior irritatio, coa-Iulabilis θ hae mitior vero, pituitae densioris tranIudationem, quin talium morbosa in sanguine subsistant seminia, excitiat. Sub ipsa febre pituitosa, non in primis modo Viis, sed Vix non ubique, tenacissimi glutinis detegitur
copia: ex quo clarum fit, specificum fere si i-mulum per totam aegrotantis machinam exhalantium actionem hic immutasse. Major hujus causae in mucosas intestinorum cryptas, quam in aliam superficiem, impetus hic esSe observatur; Sed ex consensu ventriculi in dissitas par-
205쪽
tes hunc stimulum propagari videmus: exemplo linguae, a qua Vis mox stomachi allectione densissima pituita obductae, et illo pulmonum, qui sub ferina tusse, ex ventriculo iam Saepe derivanda, viscidissimo, ac piscium fere col'lae non absimili muco obruuntur. Ipse quidem sanguis hac in febre eductus, gelatina o luctus
comparet; sed omnia satis ostendunt, non Ve' ram huic phoenomeno inflammationem pro causa subesse. Forsitan non vana hujus morbi de nominatio foret, si catarrhum tini versalem , c&m gasi ricae , nervos aeque Vmplomata bur , eundem diceremus : et certe transpirabilis retenta -- aut catari halis, rheumatica materies, quem ad modum nares, fauces, tracheam, ac pulmones
mucosae febri subjugani, sic et pituitae ad intestina secretionem ultra modum solicitare trequenter observantur.
Sed potissima hic iterum contagii habenda est consideratio : quini tum gastricam nervosam sa. ), tum pituitosam febrem saepissime comit iur, et sua in fibram muscularem, et Vasa, nex Vosque actione, humorum naturam ac indo 'lem promptisai me pervertit,
206쪽
Inflammatoriae complicationis rationem, hic reddunt subjecti ipsius, praecedentium causarum, ac temporis conStitutio, nec non eorum ., quae tum in primas vias, tum in cordis arteriarumque potentiam, contrarium .sere in sensum, agunt, conspiratio.
. 1οῖ. Gastricarum, sine contagio, viscerumque aut humorum latented vitio, inceden tium, si a morbi principio rectius pertracten tur, non tam insignia quidem pericula sunt; et licet interdum malignitatis sub specie medentes affinesque terreant, prudenti tamen consilio felicem saepissime exitum adipiscuntur. In
hoc vero morborum genere crisis in manu medici, non in ex pectatione est posita: quae innumeros, sub vanae cunctationis, ac simplicitatis in medendo titulo, jugulavit. Solvitur nempe haec febris per vomitum, ac diari hoeam, restituto sub morbi fine sat abundanti sudore, et comparente in urinis lateritio . aut subflavo sedimento. Frequenter vero celebrata in Iempore. emesis furientem iam in viscera aegritu dicem extemplo sust di, Raro .exanthemata ia b
207쪽
biliosis, Saburralibus, crisin constituere obser vantur. Quo Vero evidentior in gastricis remissio, eo maior salutis spes; et si exacerbationes cum horrore inchoentur, eo probabilior ex intermittentium familia origo redundat . Quo cι tius hic sudores, exanthemata comparent, ex pelluntur, et quo minus prompte evacuationes emeticis purgantibusque respondent; eo longior morbus, aut facilior eiusdem in nervosam commplicatam transitus observatur. Ut plurimum lentior pituit sae decursus, et curatio taediosior, dissicilior, magisque incerta existit. Spontaneus ab initio vomitus, et hunc in Sequens Sudor aequalis, va Dorosus, promptio rem salutem promittunt. Parius vero per uni cam haec febris crisin judicatur . Inter tum iam miliaria alba, quam aphiae copiosae, labio-xuriaque ulcuscula, et salivatio abundans , post praegressas evacuationes, cum levamine com
parent. Levior quidem di arrhoea hic utilis; sed fortior alvi fluxus lethalis esse consuevit.
Summa vero gastricam nervosam , et eam quae
contagio natales suos debet, pericula interdum clijsSima, alias ad tres, quatuorve, aut Plure he
208쪽
iet 4 C O N T I tr Ahebdomadas extensa, premunt. Crisibus hac in febre vix ullum a natura tempus est constitutum . Caeteium Vix non Singula prognosis cle: nervo a 93. latae momenta hic locum inveniunt.. Maiori discrimine tenentur, qui gastrica in-fammatorio , quam qui simplici biliosa , vel saburrali febre laborant. Frequens sub illa, latensque viscerum inflammatio, huiusque in hydropem acutum , aut in gangraenam exitus conspicitur. Facilior hac in febre per metas lases et abscessus ad salutem via est: sed et funestae depositionis exempla non raro medentibus offeruntur.
β. Io 9. Febris gasti ἰcae contἰnuae cura, Sub morbi principio, sere cum illa intermittentis, quae ex eadem tribu est . 39. 6o. ), in diorem promptioris auxilii necessitatem adda mus, in totum conspirat. . Sed primum est, ut complicatio, si quae subsit, insammatoria attentius eruatur, peSsimaS-que sequelas fatalis de putrido mox sanguine opinio habuit: quae medentium oculos circa
209쪽
G A s T R I C A. 223 cruoris demendi necessitatem hypothetico velo obduxit. Perniciosa quidem in quavis certe
strica Venaesectio observatur , quotiescunque Ve'ra hanc instituendi desideratur indicatio; sed hoc ipso, quo de his loquimur, sub coelo , licet calidiori , non tam infrequens est gastricarum cum inflammatoria dispos: tione combinatio; et neglectam sub initio xenae ectionem , irrevocabile aegro antibus damnum inferre, experientia convicti fatemur.
Quod si vero haec complicatio desit nec enim quaevis mox pulsu Lm plenitudo, aut pe'ctoris angustia, vel dolor punctorius hanc indicant ), tunc, qua via bilis aut saburrae turgeant, ac si mobilitatem materiae ex hoc ipso agnoscamus, hae Vel per oesophagum, vel per
alvum promptissime evacuandae sunt. Solucri tibus igitur tenacem crassamque materiam at
tenuamus, potuque incidente ac acidulo diluimus: donec em tico, vel purgante, pro nece Sitate saepilas repetito, praecipuam biliosae a 'fectionis causam eliminalse vi l2amur. Erunt quidem certae interdum circum Stan ii ς, q. e. emetici porrectionem contra indica bunt :
210쪽
C O N T I rq υ Ahunt: sed quo major in diagnosi certitudo,
quo vehementior morbus eSt, eo minor collatra indicantium numerus et auctoritas erit; noque minoribus periculis spes Vitae, quae saepe ab emeticis unica est, sacrificari debet. Hinc si major instet morbus; nec hernia, quae Sub emetici operatione contineri ac fulciri potest, nec perpesSae pridem haemoplysis metus, nec spirandi dissicultas, aut major ad ventriculum sensibilitas, nec praegnans uterus, nec tenera aetas, aut senectudo, ab emetico
absterrebit : quod , mitiori aegritudine , sub
iisdem contra indicantibus, cum purgante cCm mutari interdum oportebit. . Nec interim evacuante per inferiora medicamento , vomitorii
potenter indicati actionem supplere licet; nec major ab isto, quam a tarda in gastricis ac pro si s a diari hoea , quae neglectam in Sequetur eme Sin, aegrotantis debilitas timenda erit. Quid- quod et tardior saburrae ad superiora turgentis significatio, nisi latens abdomine, aut thorace inflammatio imponat, aut Vires jam propemodum deletae obstent, vomitorium sibi non raro expostulet. Interdum paucae erunt, quae, per