장음표시 사용
21쪽
Eifectuum Cometarum tempora Ptolemaeus colligit ab eoru habitu erga solem;nam si appareantniatutine statim illos ei&ctus exhibent , si vespertine ierius. Quoniam vero in Cometis
non contingit squamuis continger ponit accidens illud de
quo diximus in Planetis, augumcnti , Ic decrementi Iuminis; obseruare Opoitet quadrandus mundi a ternos, ut dicemus aquos possident oriente Sole, vel occidente; nam ante ortum Solis in quadrante matutino partiam motan indutauittunt Inter suum, dc Solis ortum; sicut si oriuntur ante Solis occatum, idest occidente Sole possideant quadrantem abortu ad Cinnae, qui est orientalis. Cum vero a Sole de Luna pendeant potist mum omnes tactus,itaut sine concursu Solis,&Lunae nullus effcctus produci possit an reruni natura, alq. in angulis Hori-Σontis dioi permutet conditione temporis; iis quitur ut in qna. diantibus eois cito ostendant suos etfectus , in occidentalibus e dius;max me vero qui aequadrantes orientiaes habent qu litates, & vires ninsculas, idest magis activas : occidentales vero Aminas segniores,&m nusaei uas. Si vero, ait Ptole-nraeus, diu fulserint diutius producunt eos dem elicetus, Sc si
quis velit perquirere durationis eorum tempora: si Cometa fuerit ingens,&luce intensa micans, itaut aemuIetur Solem, d. es vel hore poter ut innuere Annos:si vel o extensione Sc in te .sione tenues adsimilitudine Lunae indcabunt nienses,veidi CS Eclipsesincipiunt proculdubio ius uere statim , causa noui ratis illius, videlicet p iuationis lucis luminaris, verunInon producunt actualem ei etiim , sed tantummodo, sicut optime ratiocinatur Pater D. Fulgentius Orighettas,introinittunt pr uias dispositiones. Quoniam enim initium Mendi siderum in nostro hemisphaero fit in puncto ortus eorum,prout sepius d cet Ptol. qui Zit sidera in oriente decernere suos effectus ex te Pio, in occidente autem sero; de luminare , quod Eclipsim patitur in loco ab ortu distante, cum talia incespisset micante luce ab ortu infuere, non ostendit continuo actuales effictus sue ob: curatiunis;sed pri us exibet eos effectus actuales pende-tes abi luminatione, ' influxu, qui intercedit interpunctum
Ortus, de iocunt Eclipsis, nimirum iuxta consuctum morem , nihil in nouando : cum vero peruenerit ad tempus, quod re L.
Pondet distantiae ab ortu, tunc exprimit actuales ei ctus suae . obsciis
22쪽
obscurationis, quocum iam prae serat dispoutionςs,& semἰ
Sciundum hic est quod influxus praesens astrorum, simul ac emel ob magnam tacunditatem, duplicem habere solet effectum, unum actualem, alterum potentia eiu , qui in ipso actua- mhaerui; ut exempli gratia sciat ii quodcumq. est ensacta, ἰχe estinas actualia , habet tamen in to potenti mi virtutem exhibendi ulterio rein, & perfect orem essectum: sic Astra in-Lvcndo, ct Producendo inualem eis ct .im, in ipso uierunt potentiam leminalem ad persectiorem, & notabili Oiem eiscctum, ut Producunt mala,et segetes in alimon a , ct in Psis inlerunt via tutem dc potentiam iteminaleni p. oducendi rursu Su κὼβ Pomorum Rrbores, noua'. segetes et licui in insanti ab exmui D ta is Hinuunt actualem vitam per uru Os.circuitus. quibuβijsi m ciacuitibus diurnis inseruiMPOtentiam semin tem ad annuob unde tauit ratio Sprincudum motus Dircctionis Sc. p. out alibi latius diximus. Ron. vero piam re dispositi es non possunt introduci nisi cum spatio telnpotas, itinc paxi causa dilationis actualium csf-ctuum Eclipi ultra, qtiae contingunt in distantia.ab ortu. Eclipses, ut docet Ptolemaeus cauta sunt notabilis alterationis temporum, ideli Elementoriam, ut imbrium, caloris, siccitatis Sc-cuna quibus eas qualitates inserunt quae praeuiae fiunt adesi suctus actua esEclipsium, qui propterea moram aliquam ducunt ;atq. tantam pro ratione distantiae . . Quare auton totus arctis diuinus significet &nientia ri tegrum annam, ratio est. Modus agendi pre omnibus poten ei stimus Sois, S Lune consistit in porum spatio illuminaendi, Sca licendiua nostro hemisphqrio; unde luminaria vocata sunt, licius teporis adepta et quare init u huiusmodi agedii me optimo initivim Anni demon urat,finis fine, ita ut totus totum Annum . Λt vero ratio cur Sol Annos, Luna menses decernat perspicua est; Sol enim spatio unius Anni totum Iuvat Zodiacum ,
Tandem quare tempus unius horae demoostret, ' mel atur hos luminarium circiutus Sc. Proportionales patic sin quas diuise est integra latio diei horar. 24. sunt Ia. Domus, sicut
23쪽
nales,& esticaees distantiae radio: imi. Hanc eamdem diuitio nem euicit Luna sitis menstruis circuitibus, una cum Sole . Cum vero in hoc proposito assumamus tantu, medietatem totius diei circuitus, ii mirum eam partem, in qui nobis lucent luminaria, rationi consentaneum est,quod ad ostendendos hortum in ium circuitus annuum in Sole, menstruum in Luna, sumamus medietatem unius Domus S unius signi proporti nos enim semper respondere debent ad totum , ideli ad mai rem quantitatem maiores, ad norem minores, quare ad se missem semissis. Postremo vehementiores eskctuum vires in toto eorum spatio contingere pro ratione distantiae ab ortu, & occasii; ratio eadem . Nam in ortu esseduis decernuntur statim , ergo etiani eorum maior intensio; in occasii sero, ergo etiam vChemem aivr eorum vis. HLe autem valet etiam in effectibus singulorum hominum. Quoniam 'cro in hoc capite agimus de causis unitiersalibus univcrsalium cssed muni: ion erit ab re, rationem afferre, quare magnae ,& maximir coniunctiones ingentes elliciant muta
tiones in rerra; id quod docuit res ipsa, ct ita experti professores maxime antiqui ad nos transmiserunt huiusinodi doc
Saturnus, &Itipiter sunt duo Planetae omnibus superiores, motu tardrores masculinae & adtritae virtutir; praemiat elementis nobis propinquioribus . S ad usitan commodioribus, inter se tamen distinabolicis, Saturnus I rrae, Iuppiter fieri . Cum vero coniunctio sit prima, et caeteras potentior familiaritas, in qua nouae incipi tm-nerationes, proculdubio sequitur quod colunt. i tio horum duorum Planetarum causa sit mutationis veterum rerum,S genera- . tionis nouarii , qnae diuturnam du-- -
rationem sint habiturae,& maxime quoad ea quae activam qualitatena habet, ut quoad m res, leges, ingenia, regimina, alimeta,annonam terrae secunditatem, vel sterilitatem: negotia, a cludinem &c. σεα
24쪽
Quae disserentia inter influxum uniuersalem , O partι-
cularem siσ inter confiurionem Iatus, eam, qua natalis. Tolemaeus in primo cM.te lib. 3. asserit. quod egi Alteologiae pars,qui valuersaltu effectauinuestigat causas,praeciadit ι-cinidum naturam Ariani pArtemaque particu; se. Dctus reflairie in singulis hominibus , quam vocat Mnetloacani, quoniam a n talis constitutione dependet; piaecudi tuo. o socundum nati ram ilia uniuersalis , quia potcntior cit. Vbi notandum,quod sidera re ve a .en per Sut cautis uniue sales ; veruntamen eorum haec virtus via uersalis vel pmducit simul ac semel uniuersalem quianidam est)ctum in tota P Ouin Cia, ut vel bellum, vel Epiduni iam, vclcaritatum vel quid Liud nuiusmodi et Vel producit singuia emesscctum in aliquibuaindruiduis hominibus ut in hoc febrim, in o Eptiesia n&cis Et ad singulares quidem utactus in indui duis producendos,r. quiritur impsis potentia Pi Oxianai piacifica preexilieus p ae et dinata ex propria constitutione sitiam ad definitum tempus.& ad talem in specie effectum: Ad viliu ersales vero effectus noest opus quod in indiuiduis P existat haec potentia specifictis sed latis est uniuersalis, & remotior, quae Piaeordinatur Per Eclipses, di Cometas; exit vero adactum postea tempore de finito per distantiam Eclipsis abortu , ct occasu Sc. ut iamia . superiori cap. diximus. Caeterum hi homines,& non illi succumbunt ratione consenssus locorum uniuersalium causarum, S. natalium: id quod etiam coting t in singularibus essectibus , quorum causa caelestis semper re vera est uniuersalis, sed non operatur essectus in tota prouincia, quoiatam in ca non adest sim per potentia uniuersalis. Quod ut plene intelligatur, exempli gratia Eclipses solene intromittere in aliquam prouinciam vehementem- coriuPtio'nem, Sputredinem vel super aquas, vel supera rem, vel super adimonias, qua data uniuersali qualitate patrescente, atticiuntur ea usu, & contactu singulares homines . In essectibus vero particu aribua noo scient assici acri aqua, vel alimonix,
25쪽
scilicet potenti admodum qualitate; sed assiciuntur sortasse
leui, ut ac nebulis, manna, vel alia noxia, quam leuem assectioncm,. & qualitatem facile si scipiunt singulares homines , data in eis piaeexillante, & praeordinata potentia proxima. Videtur igitur quod diilarentia inter uniuersales, di particulares effectus aliquando possit esse magnil dc paritia quod enim in pens elides fuit quodammodo violentur quodcumq. repe rit quod vero paruum , assicit tantum ea, quae potentiani hahet ad talem effectu,quod si no habeant talem potesItiai proxianum, nihil patiuntur; ut exempli gratia magnus ignis ab ulmit ligna quinq. lapides, imo & ferrum, paruus vero ignis tantum ligna, ct quae ficca eo citius, quae viridia vel madefacta ta i
Ex his auteni' constat quonado verum sit quod ope asserit Ptolemeus via; versales caulas valentiores esse quam particula res, quamu scaelestes cansae semper uniuersales simi; di quo modo si semper uniuersales,attamen particulares tantum essec rus producatit , , Nuaecunque vero aceidunt singulis bominibus Bastent unum exordium, atq. etiam plura. dicit Ptolemaeus in allegato cap. I. nam unum est validi ssimum,momentum videlicet natalis, plura vero & natalis, S latus, .cum hac clifferentia quod constitutio satus pertiti et adeonceptior m,&genera ri6hem seminis, atq. ad ea quae spectant M. perfici in dum , α
complendum steriim in utero:'nata is etero ad generationem hominis.Satus ehim constitutio valet ad temperamonium cor poris, ad sexum, ad consormitatem, vel deformitatem mem-hrorum dcc. nam nec sexus qualitas, nec membrorum propo
tio, nec monstrosa species, neque gemelli pendere possinit tanquam a causa, quae Primo locommitti a natali constituri ne, quia haec posterior est; ut sapientissime loqui tun Ptolemeus, ct prae caeteris in cap. de monitruis id quod nascitu , ait,co torium , se inuolutum esse significatur . Attamen reveranaicis licet sit signum praedictorum essectitum, est simul etiam causa, ratione complementi; ct maturitatis ipsius latus . N talis enim est Crisis notabilis, & validicinia tum ratione Instentis essectus, tum coctionis, tum quia fetus nunquani poti
tur diuturnitate vitae , nisi oriatur in mense, in quo sol tangit
26쪽
aliquem radium ad suum locum satus,vi vel in mense sep timo,
ubi tangit oppositioncm vel in nono, ubi trigoniim,vel in decimo , ubi quacitatum , vel in undecimo, ubi sextilem: in octa uo vero, in quo nullum habet radium, & nulla in eo sit perfectio coctionis , Mq. nulla Crisis, si quis oriatur non superuiuit: iam autem in ano tractatu demonstrauimus Cilisis pendere non nisi a radiis luminarium . Hic vero notandum est,quod sidera agunt semper n odost cessivo, prout successive mouentur, quo motu producunt qua tuor primas qualitates; ut alabi ex proscuo dix irhus; at vero in hoc motu, & agendi successione peruemunt aci thcaces familiaritates, quae milia aliud sunt nisi piopolitona es distantiae, proportio autem relatio quaedam cst,& re. suorum cadediscapima. Crises igitur quoniam non contingunt nisi in proportionalibus datantiis,cum habeant relationcm ad sutilii initium similas semper sunt, & imitantur illud et vir de optim dsubdit Ptolemus Se ex emm in inino, cum pro ratione ci
caseus caeli suam qualitatem femeru indust, licet succede
ethus temporibus cortora ura diuersa fiat, cum tamen propriam tantum materiam natura augescendo sibi con-eniat magis imitatur primum illum statum suum, pe
culiarem, prius . impressam conformasaonem, per totum ergo tempus morae faetus in utero astra agendo circa perfectionem eius, semper imitantur primum illud initium, S imitantur u R. ad complementum, S persectionem, idcst usq. ad momentum natalis. Vides agitur quomodo Ptolemaeus loquatur iuxta verae Philosophiae principia. Cum q. natalis non modo sit Crisis, quae causa persectae, Se absolutae coctionis, & maturitatis erumpit; vcrum etiam sit ortus ad hanc lucem, & separatio tanquam effectus ab influxu suae causae proximae, & imis ediatae , quae est mater. euadit 'initium validissimum corum effectuum,qui deinde nato superueniunt: nam re vera ut profitetur Ptolemaeus in allegato cap. satus causa est eorum cssectu una, qui contingunt ante partum ,
natalis vero qui postea. Quapropter ubi momentum sationis nouerimus, possum: inde colligere ea, qui ad corpus fingendum pertinent alias natalis manifestat tanquam caiisaea, quae sequuntur,& etiam C tan
27쪽
tanquam Caeusa criticae motionis, de coctionis, accidentia, quevna ciueigunt ad lucent, imo & quae praecusserunt.
Vomam, ait lintolemaeus, Horologia siue solaria, siue aquea, siue quomodolibet aliter conitium patiuntur varietatem pluribus de causis, ut solacia obgnomonum peruersionem, aquea per obitructi nem dcc. contingit saepenumero nos non posse cognoscere verum momentum nataris; ipsemet Ptolemaeus Ingenio. a admodum inuentione excogitauit modum ipsi natu aeoptimc congruentem, qui ta is est. Cognouerat Ptolemaeus, ut saepius profitetur, quod rerum generationes Scorruptiones dependent a noviluniis, dc pleni. i. nas, ut & ratione, S exemplis, atq. Garcni au i itate deniciasti ait mus in superiori parte : itaquod ille plaeneta, quip aedcmmatur m illis momentis semper concurrat ad rerum P Cercationem, vel interitum : foretit ipse Planeta praedominans iu uen latur si mper cilicacem habete i adsunt in mundo ad c aidines momcnto Icilicet oi tus, ct interitus rerum . Quod si quis obseruct in temporum mutat on: bus max: me stibi taneis, Uigiandinum, vel pluuiarum , vel ventoliam , Vel Cum cunq. a i ii is Lxteemroerumpentis essectus, ut terraemotus;ccmpei latum maris &c. siniit iuni; inuenici quod praedominator p. mirent onis, idcst praecedentis novilunij, vopicnilunii, ponitur vel in ccntro alicuius cardinis, vel eius radio .
Notandum vel o est quod cum stius peruenerit ad suam pem sectioncm, ct maturitatcni quodctimque sit siue perfectam de Propo. t onatum in so ma suae species, siue monstro sum, dc d io. me ; hcc en m nihil refert, quin ad maturitatem deuenerit: cumq ad exitum in hanc lucem, S separationem a sua caula
immediata quam pl oxime consi stat, ita ut per minutum scru- pu ,.m tantummodo destic at, p aneia praedominans cum impleat Homontcna luis qualitatibus, ubi attingit Llficacem ra
dium in mundo, ut diximus: impellit quodammodo ipsum fae- tum , iam penu labentum, ad exitum. Li liaec est latio, ct iuncti cari huiuo capitio Ptolemael.
28쪽
Primo igitur obseruandunt est an Genesim praecedat nouitu nium , an vero plenilunium, si primum v dendum quisplane rainaiolem auctoritatem inibi obtineat ratione scilicet uomus, exaltationis, triplacitatis, finium , ct maxime omnium ratione familiaritatis . Si vero praecedat P. cnilunium, respicere oportet an Sol an vero Luna momento pleniluni)supra terram inueniatur: eius: gitur, qui supca terram tuerit; iuxta uniuna inare conditionis tempotis, & p opterea' and Ozis' rob 'vi , locus perpendatur, ct pari modo quis planeta ibidem d minetur . quod si praecedat plenilunium exii tantibus' similaa-'Tibus in cardinibus Horieontis iocus Solis mittendus est. a. Obseruare oportet 1 3 figura nata is an ipsi plaucta prα- dominans ponatur in aliqua configii ratione ad ali tu in cardinum quemcunq. Configurationes vqro accipiendae sunt omnes, videlicet Synodus, Sextilis, Quintilis, Quadratus, TrigonuS,Scsquiquadratus, Biquintilis, S Oppositio: etenim si Ponatur in una harum configurati omini a 1 v nutri Cardinum quemcunq. dc exquisite, figura censenda est vera, naturalis; atras permutanda eis pro ratione maioris propinquitatis cos obseruantam ex Promnaeo, quod si duo pluresq. plan tae pari fere virtutis robore dominantur in noui limio, vel pi nil. ille p. ae caeteris ad hac rem a Isumatur, qui propinquior in uenitur ut habeat consigurationem ad viata in cardinum, S collocetur adcolit ad unguen, ipsura cardinem respiciat.
4 Tandem si dominator ille lateat stib Solis radiis ipsESol Viccs eius gerit: Sol enim induit eius quesitates, & qui latet
nullus habet vires , ut docet Ptolemariis lib. g. cap. de moderanda vita, omnino, ait, earuw , quae radijs obrutae furet nultam accipere conuenia nec aes inter sinendi , nec adcommodandi operam, nisi quod ipse quoque Solis locus iste sicit, quanaeo malefici alicuius coagre su oppressus,4 henesicorum nem ne iuuatur, aut IIberatur. Et sane prosccto haec methodus diuersa uit, lusentit a comuni, vulgata, ct in usum accepta proselibruin sententia nani communi tersuniunt radios in Zodiaco, imo ipsi utiliatur gra
dibus Zodiaci, non radiis; quod longe msnus est & ipse fateor noli intelligere, qua ratione id esticiant, uisi dicaut DodecResuri: C a temo
29쪽
te morium esse radium. Sed quoniam nos radios ad cardines in Zodiaco sumptos optimis rationibus alibi expositis reii smus, ut omnino inanes, S inesticaces; sumimus velo radios a Domibus pro ratione quantitatis arcus diurni, vel noturni: ideo haec nostra methodus videtur magis coniciat an ea rationi; PI aesertim vero contra eos, qui ponunt in uno cardinum gradus dominantis planetae, quamuis hic plancta cardinem illum nullo respicrat radio et quod sane nullam videtur praeleferre rationem. Si quis vero constanter affirmet radios ad cardines stimendos esse in Zodiaco, videat quae dixim. in nostra coelesti PhilOS .lib. a.
Tolemaeus actat iis de singulis rerum naturalium hil. . manae vitae capitibus in s. dc q. libro, cu n optime cognosceret,ut iam asseriretat, in tio 3. lib. cinus vcrba supra retulimus, quod eadcm onanino sitin Altris adtiua virtus ad omnia quaec linq. Ssiue sit niuersalis stiper ciuitates, Sprouincias, fine particularis super singula indiuidua, ct siue etiam ad omnia, & singular ruin capita; itaut & siderum virtus eade in sit,& nobis conte-Plandi methodus omni no eadem , quamuis causa diu cisbiuna in Astris accidcntium admittant varietatem, unde diuersi in specie oriuntur effcctus : Ptolemaeu, inquam acturus desing lis rerum humanarum generibus pi emittit hunc titulum Drusesso praecipiendorum, quem nos quoque in praesentiarum accipimus , nullo latere ab cius Ordine, & vel borum sensu disiccsuri. In hoc igitur capite Ptolemaeus diuidit, ct ordinat doctis nam, quam exhibere profitetur; & ostendit unam, S eamdem est. emper in cunctis rerum generibus, S cap tibus; quo pateat disciplinam hanc inter veras scientias enumerari iure opestimo, ct collocari dignam esse, quippe quae ijsdem semper fimmis atque immobilibus inhaeret princi pris, S fundamentis. Dicit vero primum diuidendo accidentia, quae singulis hominibuscontingunt, non nulla praecedcre, ut quae adparentes
Petruaeat, quadam oro ct Piaccdere, ct tequi, ut quae de se
30쪽
tribus , dc sororibus requiruntur: alia circa ipsam genituraruversari, scilicetque circa ipsunt faetu sunt,ut sexus, conformitas membrorum S c. aua tandem icqui quae in vitae decursu contingant, ut climaxime de morbis,dc vitae spatio ς Ibi Ptolemtu S u.iungia: t ab ijs,qui pi in Raa nutriatur in inguuturi quoniam proiecto. atio Omar no diuersa, visu: siocis dicemus. Cumq. tete subind. cc singula capita recen leat, pollicetur de omnibus, iuxta cilicaces Ait torum vites,idusnec veIis cau- fis ericientibus se fore loquuturum,& nequaquam PQr sorte , α numeros, quos inter nugas reiicit , dc clamnat .
Admethodum tandem vitiner latis doctoanae de icendoris haec Proteri verba. Sane in uniuersiam ne in singulis cap tibus Odem dicamus. Quibus declarat unam,dc eamdem esse semper in omnibus, & singulis capitibus doctrinam, cuius nescii qui deaestrologicis rebus commentitia, dc aphocist ca piaec Plaimruensis pene volunt inibus iareuri hac illucue perinan a, α impropria longe lateq. vagantes , piaeclaram hanc diiciplinam
noa modo turpibus ninculis de io Gltaat; verum, & immensis Praeceptorum, appendicum, cautelarum, excepti Ouumsimo dc auditionum motibus ab humano studio speliunt. Vna, dc eadum sane ratio in omnibus, dc singulis capitibus. quae consistit in assectione loca, qui ad rem q. laesitam pertinet .
Hinc patet solutio dissicultatis circa praec pila capita huius scientiae, ut de vitae diuιurnitate, de satillitio, de genere obi- u S dcc. de quibus quae, dc quanta scripterint Authotes, nemo sit qui videre non possit; cum tamen eadem sit doctrina in omnibus, e . simplex, dc absoluta, vive talis a Ptolvmaeo pa cis verbis expressa, Sc nullo alio modo se habet, nisi secundum principia, dc causas verae Philosophiae, ut patebit. Sequitur Ptol. Primum quidem onorael inuestigare I eum Silniferi familiaritate coniunctum generi quaestionis. Vult interre Ptolemaeus quod in omni noua generatione ,δc cuius vis rei productione inuestiganda, primo ponendum siesubiectum patiens proprium , dc familiare rei quaesitae, quod actionem causae essicientis in se recipiat, alias non potest pro duci effect is aliquis: Quae auten illant pro subiecto sunt quinq. Sol, Luna, Horoscopus regioni sMoroscopus lunaris, seu Pars Fortunae, atq. Culmen, qui vocamur modulatores, significa