Collegium politicum, in quo de societatibus, magistratibus, juribus majestatis, et legibus, fundamentalibus. Item de universa ac summa Republ. Romana, utpote, de imperatore, ... De quibus praeside & auctore Christiano Liebanthal ..

481쪽

Ubditus recte & proprie ille dicitur, qui in

alicujus tertitorio domicilium constituit. Nam domicilii ea est vis ac potestas, ut subditum foro ac legibus istius loci obliget. &privilegiorum & immunitatum participem faciat.Hinc subditus proprie non est,qui bona in aliquo loco possidet, sive sint seudalia , sive altodialia. Unde etiam Vasallus sola seudi recognitione seu ratione juramenti fideli alis ordinariaejurisdictioni Domini investientis non sub icitur. Habet n. Vasallus ordinarium judicem , Dominum videlicet sui territorii, & non seudi, nisi in causis seu dum tangentibus, & nisi id ex spontanea subjectione vel etiam praescriptione fiat. Differunt proinde juramentum subjectionis & fidelitatis: quod illud sortius stringat & obliget, quam hoe . Nam

non tantum rerum, verum etiam personae subjectionem respicit. Formulam istius juramenti ἔ Vide in p.

hoc vero occasione & contemplatione rerum inseudum concessarum tantum praestatur. Et jurat vasallus inter

caetera , seuem mit=-obee dien 'hastis su se n/mie einem iel aman sebiibi et dab miemet c. a. 6 M per quot far invest. a. Distinguuntur etiam subditi ab ossietariis, qui ratione ossicit Domino suo in cri us familia esse dicuntur; sive cum Domino habitant sive non Juramentum officii praestare tenentur.3. Sunt autem subsiditi. alii eminentioris, & alii inserioris conditionis. . 5 sq. Ad classem eminentiorem reserimus tres ordines. . ordinem nobilium. χ tardinem Literatorum. 3. Ordi nem Militum.

s. Nobilium ordo est duplex: Generalis & Specialis. .Generalis rursum distinctos habet gradus & quidem pro diversitate Rerumpub. diversos. In Repub. Rom. primum gradum constituit collegium septemyi torum ; secundum obtinent Archiepiscopi. Tertium

482쪽

Civitates Imperiales,de quibus antea satis copiose in disp.IX. Collegii nostri Polit. ex variis auctoribus ibidem adscriptis, est tractatum. 6. ordo Nobilium Specialis .continet nobiles in ipει cie sic dictos. r. Et sunt rursum duplices: vel sunt Imperii liberi: vel sunt provinciales, de quibus disp. 7. Porro ad eminentiorem classem retulianus I teratos, qui rursum in suos distinctos gradus secundum praerogativam saeuitatum distribuuntur. Primum gradum occupant Theologiae Doctores, secundum I riseu legum humanarum antistites. Tertiam MeclIcI. Quartum Philosophi.

ex ministeriis bellicis quaerunt. . Inferioris conditionis subditi rursum in certos clx stinguuntur ordines, Primum ordinem meritti sibi vendicant illi, qui annuis reditibus privatim Vivunt, uui ex mercimoniis Victitans . Io. Secundum ordinem occupant artifices,qui cum

rursum quidam sit liberaliores ,& quidam sordidiores distinguimus artifices in superiores A inseriores.

i I. Ad superiores reserimus. I. TYPO GRAPHOS, 2. Pharmacop os. 3 Pictores. 4. Murobros. S. .Archismos

Statuarios,Marmorarios, Sculptores. & omnis generis Fusores, Scandularios, qui aedes scandulis vegunt. d. thIetas. 7. Chirurgos, cto. . ra. Ad Inferiores reserimus illos , qui vilioribus αα crassioribus opificiis sunt praediti,& vel sunt ad victum

ues ad amictum, vel ad omnis generis utentItia com paranda occupati, ut sunt: Pistores . Lanis , Tenatores, Pictatores , Coqui. Hem Sartores, Pιumaras, Textores, Pannis es, Pelliones , Nutores , dic. Item Fabra, Arcisis

I Ad tertium ordinem reserimus, rieolas, PasDNI. ra. Ad quartum ordinem pertinent illi . qui ex eo vivunt, quod alios vel vehant, ut sunt aurigae & nauti, vel quid portent, vel manibus laborent, ut lunt merta marit,operarii, b uli, &o.

13. Ad quintum subditorum ordinem reseruntur,

483쪽

ENER cITATIO Xv. sci Histriones, Ludimet, Tibicines, iasparitores , Lictores, carnisees , cte. Plura de his apud Tholos. l. q. de R .c.9. Ithae I'1. Potit. Hoen. dist.2. Pol. Schonb.l. 3. c. 34. Ieqq. 8c passim apud Politicos invenies.. I 6. I'orro annotandum hic venit, subditos non tantum distingui ratione ordinis , uti jam dictum , vemimetiam ratione obligationis. Nam constat. quod alii liberiores sint aliis,& alii contra majori servituti adstricti, utpote plerumque sunt rustici, qui quodammodo servis, uti id satis ex Disputat. nostr.ULPolit.anparet comparantur.3 . Distingui etiam solent subditi in tria . hoc est, in Collegia, corpora o Sodalitates, sed quia de his in praecedentibus actum, non est operae pretium hic eadem repetere progredimur ergo ad subditorum virtutes & OG sicia. et 8. virtutes subditorum quod attinet, sunt in triplici differentia. Reserunaut enim eorundem virtutes, vel ad Deum,vel ad Magistratum,vel ad Semetipsos. I9. Ad Deum, quae resertur est pietas. Haec enim est, quae subditos ad veram religionem incitat & ad vitam Deo gratam hortatur & admonet. et O. Ad Mutinatum quae reseruntur , tres sunt mor, Honor ct obedientia, .Amor, quo subditi magistra-xum suum tenentur eomplecti, debet esse verus & constans & quasi filialis. Hus enim adfectu compulsi preces pro salute Magistratus landunt subditi, ejusque

vitam re fortunam defendunt & ab omni proditione. Conventiculis, conspirationibus . verbis injuriosis seu convitiIs abhorrent. Peccant proinde graviter, qui calumniis Magistratum insectantur & qui omnia illius ficta rimantur & ad deteriora sectunt. Et poenas suae curiositatis A vaniloquentiae non effugient. 2I. Honor consistit in recognitione superioritatis,ut subditi Magistratum suum venerentur , illumque de bito honoris cultu prosequantur,juxta illud: Time Deum O honora, Regem. I. Petr. 2. υ IT. χχ. Obedientia consistit in executione mandatorum.

Et incumbit Subditis, Politi eis in rebus, omnimoda: in rebus spiriturlibuo, in quantum non est contra Dei

484쪽

EXER cITATIO XV, 46s tempore quiete & tranquille & in tuto sub Mapistratus Vivere possint. Hinc ipse Christus tributum illud sacrum solvit pro se & Petro. Hinc omnes nulla privile.

giorum ratione habita tributum solvunt a. i. C.indict. di I. i. Cod. de Immunit . nem. conced. 3O. Definitur tributum , Reale onus rebus impositum, quod quispiam ratione patrimonii suo Magistratu I, in cujus territorio patrimonium possidet praestam

nate etiam tributum erat, A non occasione rerum , sed personarum occasione exigebatur, dicebaturque capitatio : verum abrogatarit Iir per Roman. in Constant. Imp. I.unis. C. de capιtπιυitat .cens exam. I UrciS autem etiamnum familiaris esse dicitur, Schonborn. Lb.q. c. 9.

32. Tenetur autem unusquisque secundum patrimonii sui vires.Hinc auctis & diminutis posscssionibus,& augetur & diminuitur tributum: 33. Et quia tributum , uti dictum reale onus est . a possessis ribtis semper exigitur. Hinc praeteriti temporis tributa, novi possessores lolvere coguntur, ι. 36. f. de

3q. Collationis tributorum partes tres recte constituuntur. Utpote . i. Est professio seu indicatio patrimonii nostri. 2. Adseratio seu aestimatio pro rata bonorum I. Descriptio in librum censualem , qui vel instimarium vel cata situm vulgo Salbud' appellatur.3 3. Vettigal proprie dicitur id quod pro avectione

VVes in par. de pubi. et ea n. 22. . 36. Po telias & auctoritas instituendi vectigalia vel telonia, publica est & ad solum Imperatorem 1 pectat l. IOHf. de publie. θ vectigal. t. a. ct 3. Codio de et estgul. novell. institui. non psy. Quamvis hodie Imper. abnque Electorum cqn Iensu nova vectigalia erigere viκ possit. 37. Nullus proinde Imper. Rom. status propria au- choritate, vel nova vectigana erigere, vel Vctera auge

485쪽

propria auctoritate vectigplia nova instituunt, L. Iu lia de ambitu & Vi publica coercentur, I. un. l. qua 'Ita 1f. ad L. IuI. de ambit. θ I. ult. g. ad L. Iul. de vi pubi .Quocidia etiam mandata poenalia, etiam sine cIausula adversus eos, etiamsi Ele ores sint, obtineri ponse, atque ea ratione ab executione recte inchoari testantur decisiones & prs udicia Camerae. Qiman. in II h. supplicat .rit. 2 p. a. titul supplic. q. Stat. de I G.

I. I. c. 6.

38. Quod si ergo utilitas Reipublicae Sc neeessitas

aliqua sngularis hoc requirat, ut vel nova instituaritur, Vel vetera augeantur, concessio Imperatoria est

effagitanda, l. i. ct 3. c. veste nov. 16 nruposi, 39. Causia vero constituendi vectigalia sit plane rationabilis, ubi vel ad utilitatem publicam , quod aliter Planum & securum iter praestari Gqueat, vel ad sublevandam renuitatem patriae est respiciendum, quin, ut quantitas justa & aequa constitua Lur, omnino cli attendendum, qO. Omnes vero res huic oneri subjieiuntur, &obnoxiae sunt, l.6. Omnium, ct l. ex prastatione, de Iesest. Nisi quae expresse e Xcipiuntur, utpote sunt : l . . Quae in proprium alicujus usum vehuntur, l. S. C. d. t. t. q. de pubi. de vest. ct l. 2O3. de C. S. consuetudine tamen, quae in vectigalium exactione spectanda est ι.ε. s. vltdf. de pub. inductum esse videmus,ut solvantur hodie tarn pro persona , quam pro rebus, licet non venalibus. Deinde excipiuntur etiam res exercitui para tae. l. s. q. .de pusi. Item quae exercendi ruris causa vehuntur de tecti. 6 omnes proinde personae, qua; privaram degunt vitam , & negotiationis seu transserendarum mercium curam habent, ad vectigalis solutione in tenentur, d. ι, omnium . O l. ex prastatione . c. de tectu. Eκcipiuntortamen 1, Iiscuo, I, Iocario, .sin. de publ. 2. Navicularii

486쪽

qui annonae urbis serviunt, i. s. semper, is detur .immunir. Sixt. n. 67. θ seqq. 3. Legati, ι. 8. Od. de toctag. q. Personae Ecclesiasticae in rebus propriis, in quibus nulla CNercetur negotiatio, c. quanquam. de censo. in 6. D-ment.in D.eod Sixt d. l.n.7I. I.Studiosi in rebus propriis, qtaas studiorum gratia habent, auth. habita C. ne si . pro patre. ct ibi Dd.commvn. qa. Qui vectigal praestare tenentur , nec praestant, Coriam res, quas vehunt cadunt in commissum. Unde etiam commissae res dicuntur, l. i q. eommissa, o l. 16. interdum . quoties .de pubi. 63. Fraudatio autem vectigalium merces in com-riuisum cadere sacit, quae plerumque Confingit, Cum mercatores & aurigae cum mercibus suis, quas vehunt,

a regia solitaque via deflectendo . A alia transeundo Ioca, telonia declinant, ne passagium transeant, i. q. . . de UFe praeissi. cum proponas . 3.ubi ΣLOstr . er Salie .c danaut foena. qui Dctaea ode navicul. Frimo. Lucan in tr. de D. di ejus privileg.Oler. p. I .c. 3. num. 79.quem Omnino vide. Nisi sorte transiens per Viam inu .catam, hoc faceret ex j uita aliqua & legitima causa, puta , si Communis strata ab aquis esset inundata,l; χ. 6.8 squis caul. vel a latronibus occupata Ahas enim vectores nunquam debent egredi viam rectam absque bulleta, GL d.I.num. 83. Item contingit fraudatio. Si quis scienter passagium transiret,& telonia non solveret, baci:

' eXcusatio non patet, poena tamen mitior est duplicatio scilicet vectigalis: OUMIt. Sax. tom. . pag. q. qu st. 62. item in commisium merces cadunt, ab non faciam prosessionem , vel fraudulenter sectam man einet

veristusnet. Nec imputari debet publicano, quod trans gredientem non instruxerit, sed illud custodiendum, . ne publicanus decipiat profiteri Volentes, ι.ult. . 6. II.

qq. Committuntur autem merces ex causa fraudati

Vectigalis ipsojure, ita ut statim desinant ejus esse qui

487쪽

ν a. EXiguntur a uim hae collectae Imperiales non tantum ab omnibus Imper. Rom. statibus, & immediate Imperio subjectis . verum etiam ab Omnibus provincialibus nulla habita vel se Nus . vel dignitatis, vel privilegii ratione , adeo , ut nec privilegiatus, nec investitus sub cla ulula: si rep/gei vhiglici iohn Stetver: a contribu et ionibus ob I urcicam e X peditionem indietis immianis

Ubi diserte notondum, derogari omnibuS conventionibus & exemptionibus in contrarium facientibus , inο-des .Pisor .c f. 4 inpr. n .ς seq. τοι. I Sehon, Iib.A. c. 24. 3, A provincialibus velo plurimi regulariter e X- empti sunt, utpote : I. Forensis. Nam cum impositio collectae burisdictionem, &jurisdictio subuectionem necessario praesupponat, consequens est , colj cctis non nisi subditos gravari posse, LO.rescripto , sin . ubi 23 iri ct l. munerum, .pa Irimcnium, II. de mun. Burs. a. cons. I6.3r tibi imumeros congesit. Quibus adde Nait. Cratet. Ecl. Rimm οὐ. 2. c urici argum I placer, t de Episc ct Cler. 3. 'radu ari. I. Nedicos . ubi Tart o id cod de Prο-su's ct Medicis, quamvis non actu legam. NIηytag. resp. I. n 37. ubi plures mehu. q. Habentes set. libero quis detur , et q. c ore Detur . s. l auperes , t cura , .in pessis de muneris. Oi In coeli 1 mMn. h. . N etl. n. I 81 . u. viab nat te in I infn. ct passim .Unde Cermanis tritum mili=l at dei Mylo: se; n rcchi vel Ioluen Piura de e Xereptis Vide apici. Noues 1'. ccns. η ,n r. n. - θ seq. v. vi . V Vini et Ier. de eo icct. Occntribui GI kens decςnirad. ct citos plures. q. Causa colictandi sunt duplices Gineroles. Sc

488쪽

D. Bebenthala COLLEGII POLITICI Dtilitas. Speciales. quod attinet, variae sunt. ubi magis respiciendum ad id , quid cotisuetudine introductum .nN. de pubi. s. Ad tria autem in collectis maκime est respiciendum. I. Ut impositio collectarum sit rara. Ut quantitas sit mediocris. 3. Ut exactio fiat cum mode

6. Prius, quod attinet , meminisse Magistratus debet, raram collectarum indictionem , tutissimum esse subditos in ossicio retinendi remedium. Nam nonnun quam, non dicam invidiam & cxecrationes , sed totalem desectionem crebras extorsiones subsecutas esse,a-Perte constat. Nulla enim alia causa flut desectionis etribuum Israelis a Rege Roboam, quam Crebra onerum mpositio , & populi oppressio, I Regum. I 1. 9 2 ma riu F. O. Multa exempla, utpote, de Matthia Corvino quem Ungari destituerunt, de Ludovico XI. Galliarum R. ege, adversus quem Galli ob gravissim as & crebras a- Orionis bellum moverunt. qe Belgis quos exactio deci marum omnium rerum a Duce Albano secta, ab Hispanis separavit. De Helvetiis.&c. lubens hic praetere .vi de Cist. in Chron. Sax. lib. 2 t . rnis lib. 2. de Rep .e.Psettio 6.num. LS . Ad alterum membrum, quod attinet, me mi

visse debet Magistratus illius responsi quod Tiberius

Nero Praesidibus Provinciarum nova tributa sua dentibus rescrip fit ; Boni Palloris esse tondere pecus, non deglubere C p. i. in vita fur , & illius

dicti , quod Praeterb. 3 o. et, . Mir. extat: Qui vehemen ter emungit, elicit sanguinem. Nam tyrannorum est,

scribit Tacit. q. histor. novos subinde sinus , & Varia praedandi vocabula exquirere. Et similiter Artia. lib.

I. politic. II. immanem tributorum exactionem Veram

esse tyrannidis notam , scriptum reliquit. Et hinc inter causa conservandae tyrannidis ponit, ut Cives ad

inopiam redigantur. Quod accidisse scribit in iracusis, quos Dionysuis tyrannus quinquennii tribuno fortunis do se cultatibus omnibus spoliavit & exhausit, 38. Ad actionean , jubet Sehonborn is . q. politz c. Σ .c. 22. CensHOreb duos evitare scopulos. Violeariam

489쪽

&im posturam. Constituantur ergo Censitores , non

qui Ghryphis, corvis vel selibus sunt rapaciores, sed homines probi & fide dignissimi, qui in exactione Thesei illud aequitatis silum recte observare didicerunt. Animadvertere etiam Magistratus debet sedulo ne per bonam gratiam divites sublevcntur , & contra paupe- Tiores per malam gratiam premantur. Fiat justa α uniformis secundum alicujus patrimonii vires distribu tio : Et quod exactum est ad provinciae thesauros rese-Tant censitores, aut si quid retinuerunt, R in suos usus Converterunt. id vel buxta civilis juris praescriptum duplicatum re1tituant, i. missi, 7. q. quod si ad nor, C. de exact is tribu t. vel arbitrariam poenam pro rerum &Perlonarum qualitate sustineant. Ghonborn. 4 pclit. 2 a.

Et quia censitores eam pecuniam semper debent habe - re&servare paratam, lucrari cum ea Omnano prohibentur. Quod si vero lucrentur, totum lucrum codit Reipubl. l. un. .ne aur .pubi persecur. Et tantum hac vicci

de subdi torum oneribus ratione institutinoitii dixisici lassiciat, Quaes T. I. utrum subditi Magistratui centra legem Dei

pracipienti obedire, an vero armata manu res terepsinit iQUaestione ultima disputationis postrae politicae scκ-tae planum secimus, praulabilius esse, in rebus Politicis &privatam no1tram utilitatem concernendi ba S, Magistratui obedire , quam recusando talia, ansam Scoccasionem rebellandi praebere, hinc ergo hoc loco , ubi de subditis in specie agimus non immerito quaeritur, utrum eo casu, quo Magistratus subditos tuos ad haereses.& impietatem compellere velit, & Ecclesiam Dei deformare cupiat, sit obediendum , an vero resistendum ' Ad quam quaestionem, cum sit bimembris , distincte ad utrumque membrum respondendum est duximus. Et, quod attinet, prius membrum , quam vis non desint, qui impurissimas Cleonis Alexandri adulatoris vocis assumant, Deum quasi ex communi dividundo , Regibus & Principibus, ut & aliis Magistratibus terram agendam serendamque pro libitu tra

didisse, A se superioritate & majestite sua in populum

490쪽

EXER I TA Tro XV. 673gereti Deo Ter Opt. Max. absque ulla exceptione , Mλ-gistratui vero cum aliqua excelsione , niti contra Dei mandara praeceperit , parendum esse Ad secundum quaesitionis membrum , quod attinet, quamvis , ut dictum est, mandatis illis impiis obedientiam nullam praestare divina Iubeamu voce ; longe tamen diversa lunt, Magiitratui impia prisipienti obedientiam non praesta-xe , & vim suo Magistratui intentare, illique armata manu resistere. Illud enim fas est, hoc vero nefas est.

facere. Hi enim regula haec perpetua, ordinationi Dei meae sitas. Licuit Asinae Bilheami cquae populi typus Domino suo dicere : Quid seci. Ostenderis. si tuo meoque Domino de via discedo, &.morem potius gero,

quam tibi ,-χχ. 28. Non autem violenter aliquid contra Bilheamum tentare. Rectius igitur tali casu subditi a suo Magistratu humillime petent, ut ipsorum con scientiis parcere velit, & promittent sancte , se alioquinei ad omnia civilia obsequia & ossicia fore promptissimos, S ad preces & lachrymas confugient. Adscendat dc precatio, s descendet commiseratio. Haec enim sunt fidelium arma quibus mundi surores expugnant Quod si vero incassium laborent & a proposito Magistratus non deffectat, e ditione ejus potius discedent,& sedes iuxta

Salvatoris nostri consilium mutabunt Matth. Io quam ut ei violenta manu resistant. Vel etiam si crudelibus

suppliciis institerit Magistratus, ordines & imperii sta

tra II annos. q. I. 2. .

QUAEST. ll. virmn propter bona in alio territorio staburamentum subjectionis aut fdelitatis pr-standum re Res esse juramenti ipecies antea in praeceptis di- ctum est scilicet i. juramentum lubiectionis & obe dientiar, alias hoir agium dicitur, quasi hominis legium,

bona