Iusti Lipsi Admiranda, siue, De magnitudine Romana libri quattuor. ..

11쪽

sitio, quae ipsum canum. Nee enim sidera illa profecto magis ordinato & certo cursu incedunt, quam tuae actiones. Quid prudentia in ciuili aut militari administratiotanet quid altitudo considiorum incredibilisnquid tranquillitas animi & vultus proprium

bonum Austriacae gentis in omni euent ut fortuna 3 ADMIRANDA sunt. & quae Regi nostro, sapientissimo rerum hominumque arbitro, caussam dederunt tui inter alios et, gendi,quem ad maxima imperia&Praefestiuras admoueret. Ecce Lusitania adiecta Hispaniae suae fuit,& multa in concusso eo corpore adhuc aegra: te elegit qui lapsa erigeres, dii pia colligeres, exanimata recreares. Et sane imi fecisti,& praefuisti, ut paenEoptandum fuerit: illi regno tam vallide cocuti,. ut te pacatorem fundatoremque qterni deinceps otii haberet . Quis in disces tuo non ingemuitὶmobilitas patronum, plebs parentemi,aeges custodem,ipietas vindice visa est sibi amisisset At no

stet Rex recepisse : & expertus quam bene humeris tuis imperium sineret,porro te ani risit in Belgicam nostram id est in ipsum mare:& Ocean um ignosce patriaiicloquenti An sensionum & turbatum.Heu qui niciuictus adeo ut alibi ciuilia atqueexterna, bella festa se & transisse dixerim, hie sedissedo habitas se. Opportunitas scilicet locorum fecit, M.

Hi simul

12쪽

simul conspiratio eorum qui magnitudini Regiae sunt infensi,ut consilia & arma Verte- .rentur in has partes, & in nostra ista patriae certamen certaretur,psine dicam,de Europa. . Ergo missus es & venisti in medium discrimen: quid autem fecistiὶ quod nec hostes si spicati necnos sperare mo vix nunc credere possumus cum est. factam. Aggressus e s v ibem natura, opem, lite munitam, & opportunitate inter Galliae primas. Vrbem ditico, quam ' Eduardus ille felix & animosus. Atilio Anglorum Rex undecim mesium spatio vix Hy expugnauit; quam ' Philippus Bonus tuus Aminproauus,cum quadragintaemillium exercitu, 'Τ' nec eTpugnauit: tu, inquam, aggressus cum modicis copiis, in paucis diebus claudis, oppugnaS, capis. Quae haec vis animi, velhentignitas fortunae utraque enim adfuit: & illa ut auderes dedit, haec utposses. Scipio Afris canus olim med alium iustius tecum cons tam cumin Hispaniam misi esset,vel ferocia Poenorum ereptam, vel infortunio Romanorum alienatam, vidit rem longi es ipfi niti operis , bellum circumserre per singulas& minutas partes. Quid facit diuin tuu nis3 Carthaginem Nouam ,Vbi,arma, comea rus, opes hostiles erant, situ & moenibus sita putabatur inexpugnabilem; subito & igii vis omnibus exercitum rapit. Veni aggredi,

iuini tura

13쪽

tur, ingreditur: & in una urbe capta, animos suis sociis'. reddidit, hostibus ademit. O f

ctum βcipione dignumd& quid nisi prolu-dium frangξndae Carthaginis ,& stabiliendi

mox imperij pariter ac pacis3 A te similia ex- spei hamus, o noster Princeps:& ab hoc initio

vince aut paca hostes, iunge diuulsosaut rebelles Hos ipssisquam terres statim facto nouo pariter, & inopinatot Abducis ab iis locis copias , & alia agens ac praeferens, Hulvium adducis. Quod istud Hulstumὸnon opidum, sed insulami nec insulam modo, sed propu gnaculis variis magnisque,id est vera aestimatione, totidem opidis insessam. Quid facis o

consideratissime Princeps quis ardor te a ducit 3 non Mars sollim ea loca, sed Nepti, nus tuetur & vindicat: & magnus ille Oceanus, ruptis aggerum claustris immissiis, una cum suis filiis late dominatur & regnat. Vbrnaues,quibus pervadasὶ ubi alae quibus trans iuoles t desunt: at non tentandi tibi animus, & patrandi item fortuna.-O quam nunc denique didici,anguste vires vestras expendi, si quis ea tantum quae fieri possunt a vobis ex spectati Audetis non audenda, facitis no facienda, humano quide rudicio: sed Deum adhibetis in consilio, & vos magni cum magno illo Numine participantes,legitis, si fas dicere in in tabulis satorum.Itaque inuitis audi dis-

14쪽

dissuadentibus omnibus, invadis, pervadis, vincis. Haec tua sani sub initium opera, cum alij vix operum solent ponere fundamenta. Eiquae non maiora magisque ADMIRAN DAa te, Vel in te, exspectemus 3 Memini legere

ALBER TvM II. inter maiores tuos Austrios, Vno tempore atque adeo uno anno, factum

Regem Bohemiae, &Hungariae, & ROM NO R v M. O quae ista felicitast sed quam breuis felicitast biennio enim non toto impera iiii , & optimum Principem Deus caeso inue xit, quia terra virtutum illarum parum capuerat aut digna. Tibi pariter ALBERTO omunamur & vovemus sit milia sed firmiora:& annoniamnunc clara signa Deus & Rex dede runt sed parco dicere,etsi non optare. O dies ille exorcre, no laetus solum sed salutaris MILgismec Belgis tantiam,sed vicinis nec vicinis, sed dissitis ςωquicunq; sunt in religione aut orbe Chrictiano. Plura vellemi sed ut ij qui

apud Deum verba faciunt,corpore gestu,sc mone modici sunt ac reuerentes: sic nos decet apud vos Principes, & colere atque AMa R ARI magis, quam laudare. Facio in antimo, & illo dico atque impleo, siquid ore aut

15쪽

AD LECTOREM.

addi. Sed an debeant, nestis: non certe pro mea mirae, cui propositum fuit emincntia tantum S, CGre MAGNA colligere, aras tripsa dumtaxat ostendere in primo mus

tectonica etiam haec cura sit, non nostra; nec libuisupra plantam , quod dicietur, emamri.

e Umοτ'εργpici ονας se, niia . . Et mere fateor, nimia iam etiam cura an curiositate leuari alleri que nostrum,qui omnia has antiqua aut de ratamur, Sin maris tuosin do ne dicam arenas Ar, qui ructus est ζ mira SV mores praeant, tum prudentia, sed ερο elegantia quaedam accedat: tamen miti-ms haec sum modo. Peccauimus ε' nos ortasse olim: si nunc cum aliis, annis mens issalia, ερο clamo libere:

Quaedam esse quae malo ignorare, quam ditiscere. Timonis illa seps mihi in mentem:

. nee sole unquam omnibus in rebia gnatia und Multi seletia, ut haud quiaquam ves vanius exstat . melius multotum opus.

16쪽

Es quaiam tam Urposita mihi, non omissa, ερο in as

t a ADMIRANDORVM parte opportune reddemda. A qui Salia mihi culpa,aut certe nota, de re am

ia o Uttollendo nimium fortasis alitis si Si ita est,

excusetur: ερο quis neficit, etsi animu3 6 ilis incaluit, trahere hoc perum has 'πιωγυρM' Et tamen non ar- cum c cloaca feci, mi ait illi , nec lapidem e sepulchro veneratus sum pro Deo; stares lau- uisemas laudari ερο extuli: si nimis, tu mostrare

S deprime, qui quis stly thsedatiore a sectu haec lo

gis Denique in clausiaia lynum etiam imperium mi- rarus flum, ερο approbaui: cur contra hodiernum moram miret aliquis) fortasse ερο cosium 8 Nam diuisiones Hasam iamdudu, inueterauerunt, movcrior. motu Chrissiani orbis mixtossunt. Non temere igitur 'τ, suadeo, nec sane innouo: si tamen Fatis Sm Deo istum,

hodiernam aliquam Sm nouam MAGNI TvDINEM

dare, cur culpa sit laudare probari Z Multiplex ratio eam commendet: ε missime TD. quoi tuam- nunc,quidquid tranquilli Spacatis in re Christiana id manat ab conico illo capite, quod auctoritate sacra nobis prat'. Romanus illi Dictator, is se appellim Pontifex fulcrum aut minculum est,quo ustinet,quo . ibat, labentes Aut dissentientes in male compacto hoc afficio partes. Abite non impi Alum,ped imperiti, Pinliteri nobis constat hanc ipsam R omam, S acrum in ea imperium, fuisse & esse velut anchoram su- istuanti diu Europae. Mira Dei beninitas in hane G ms cum istonum mim eripuit, legum attribuit i

17쪽

cum armis imperare noluit,sacris indui it: S c quo

quescit eam decvi utelam,columen rerum. Atqui S num is metus non , inquiunt. Non illi, sedatius. ω ide mihi in ista purpura ex omni no Do orti sebctos Iroceris,moribus,trudentia, annus ectandos. Si metusi e Gynem redeat. ω hunc constes um ilia nililam bisat mel cum Regibu3 iterum , mel cum Heroibus comparare. Quid TributaZ non tam multastia magis innoxia ερο mltroneVιnt. Quid Legationesontiumpnec eae destum, ερο ex nore lynotoque orbe tanta dissu mai Jatis huius est' concurritur, S iura ac leges sacrorum hine 'tunt. ipsi Reses επι Principis adeunt inclinantur, obnoxia capita ini huic capiti submittunt. Quid Principes aut bomines loquor Z ipsi reti, terreni instri serum e Geni, merentur ac trepidant,

' ω talestem iliam in terris potestatem mel multi ac reluctantes agnoscunt. Gaude igitur non maior , se melior

18쪽

DE MAGNITUDINE

ROMANA.

turboZ inquit, non opinor. Otiari teia j cuna tempus, tum dc mos iubet, qui publicas Ferias nunc indixit. LIPs. Otiamur.non ob causas a te dictas solum,sed ob quam minime vellem. Ea valetudo est,semper molesta, nunc magis in isto aestu. O si Spada me habeati quam me recreem Sc refrigerem ambylando,bibendo i AvD.Omitte Spadam, illam cursus tui palaestram. Satis nobis, semel sic pro te timuisse. Nam quid propius factum, quam ut nobis eripereris,ad alios trapsatus i Ρs. Factum. nec Vnquam ego propior periculo fui,nec manifestiore Dei manu creptus. Ille me tuitus est,& reddidit vobis. Vtinam & eos redderet iungeretque per bonam

pacem qui sic abiunctit O quam itiauis vita siti quam iuuet communione illa terrarum hominumque fruit Avo. Ne despera.

19쪽

IA... tibi Dies,inquam,ista componet & dabit. aut de Wiq: Deus 'L 1 p s. Certe Dei hoc opus: quem toto pectore inuoco a. venerorque uti velit. Respiciat afflictam Belgicam tot iam lustris, & fatis sit accisam eam, non excisam. Sed quid tu volςbas Z A v D. Fabulari. L i p s. Publica habesῖΑ v o. Curiose ea non curo: sed tamen & publica tangit,quod volebam. L i P s. Dic autem. A v D. Sponde autem. L i ps. Quid istud estZcaptas mei A v D. Non nego. utinam ceperimi Iam diu est quod DE MAGNi Tu D i-

NE ROMANA polliceris aliquid dicere, silue seribere. Si hoc nondum potes,illud fac quod potes. L I P s. Hoccine agebas, ec eo ibas ὶ & laoc illud otium, qu*d suadebasὶ A v D. A bam, ibam, suadebam. Et quid tibi hic magni negoth r sdio iamdiu talia & obseruata tibi,& prompta. Li Ps. Prorsus. ccc os aperiam 3 sponte seesi undent. O te belluml scilicet memoria dispositione, ad eas res non opus,etiam quas noIas iam habeas & p ratas. A v D. Non nego: sed priorem Deus tibi dedit, alteram iudicio sempor assumpsisti. In scriptis tuis hoc me delectat,ordinem & seciem rerum videre: interdum

earum, quarum ordo nec videbatur. L i Ps. Malus es.

A v D. Quid ita r L i ps .Quia vere captatorem agis, δί--r,'ὸ- blandiris, sed ut in retia tua compellas. - γερω ait verbum χ αλιγκετα . A V D. Imo patiare tes 'ix. capi vcl mea hac cupidine, quam amare & laudare imadolestentia nostra seles. L i P s. Non nego,adamo: sed dc argumentum invitet, quod valde item amo. Quo modo non veterem illam RomamΘtot ingeniorum,artium Firtutum,vel matrem vel sedem Z Nam potentia

quidem x militia ADMIRANDA sunt, bc magni illius

. imperq

20쪽

imperij opes: virtutes amandae. AvD. Neque aliud a te. volo, quam in Vmbra quasi & imagine repraesentari formam faciemque illam voterem: dc qualis,& quanta Roma fuit. L 1 p s. Ego vero sic subub nec umbram tibi ausim polliceri, sortasse vin bellam, & imaginem aliquam imaginis,ut sic loquar. AvD. Quidlibet, iuvabit dc docebit. L i ps. Sic volendo volentem & me facis. Sub hac trichila umbrosa igitur sedeamus, &du

Communiter Γ oma eius Potentia laudata, per Ao-gia pauca veterum. G o inter Imperia & Magnitudines, quas Deusta a condito orbe esse voluit, eminere censeo S primas ferre hanc ROMANA M. Hoc cFinibus Copiis, Lbur, eritas, lenique Viris Virtutibus,liquere posse arbitror: quibus rebus singulis, aut & iunctis quibusdam, aliae fortasse gentes se opstenderunt; nulla sic omnibus ut nunc ostendam .Tu Deus lux temporum, re rum, hominum, scintillam aliquam tui,si non radium, in mentem hanc immitte ut ca videre, adire, sed Zc reserare possim thesauros Antiquitatis ic Memoriae; quos in Eui diffusio implexol, sinu, reponis 5c seruas. Priun

quam igitur distincte de quinque illis Magnitudinis

partibus dicam, lubet uniuersc aliquid de tota ea praefari , & quam istam, una mechii , illustres magnique omnes viri admirati sint. Atque illa vulgata omitto, Romanos rerum dominos: Romam mundi caput emundi miractilum fundi compendium: si cem nationum ac regum .iumen gentium: magna sunt &a magnis: sed