Iusti Lipsi Admiranda, siue, De magnitudine Romana libri quattuor. ..

271쪽

verum iam MONTEs s excedentia in nubes iuga, PAR TVS L torum σ Κrbas Foque inuicem ostentante. Nec minus Strabod Romam mustas gentes antea fera ob montes aut locorum naituram alteram,aut ob st

Ius aliamve causam b imperium asumentet; ea δέαι αδsiunctis s insociabilibus , una commerciis iunxerunt,co pro agressi vita, ciuilem agere docuerunt . Sed & Cla dianus, de Roma: Huius pacificu debemus moritas omnes, a il&nodvelutipitriis regionibus utitur hos es, Luodsidem mutare iscar; quod cernere T Rursus G horrendos quondam penurare recessus. Iriod bibimuspassim Rhodanum, tamus Orontem,

O verba & res pulchre l& potcstne maior esse voluptas, aut commoditas Θ Omitto gubernationeinde leges se- rc eadem; pondera,& mensuras , dc numos: & plira, quorum bonorum sensus etiam hodie aliquis in Turcatum impctio est ; S esset maior, si leges & politia illic meliores. At nostra Europa misera, quam iam a multis taculis expers eorum est iactatur assiduis bellis. aut dissidiis. quare Z quia regna aut dynast paruis aut modicis finibus incluta, semper in vicinos caussam habent timendi vel sperandi, querendi vel vicistendi. Idem M ante Romanum imperium erat: quod Plutarchus asseruit. & pulchra imagine addidit, Dudoelut Ascno RAM fuisse fluctuanti mundo. Quid proprie de nostra Gallia triplici Cerialis apud Tacitum, P Regnahil que per Galba semper fuere, donec in no Irum ius

concederetis. Fuere mi Auditor, dc nunc erunt, donecs talis

272쪽

talis aliquis euentus. Avo. Per ignem sermones tui eunt, bc vide ne amburare. L i P s. Ego vexo apud te

libero; ut Philosephi in scholis, de Republica dis

ini neque sunt ista, neque erunt fortasse, dc dicet ali- . quis ) nec debenti Deo euentus permitto: ego arbitror dc ad Religionis unitatem, dc ad subditorum omianium usum,&. denique contra communem Turcarum hostemfore, potens & validum caput unum. Tu DcustsALVS ET TUTELA RERUM, da quod expedit, da si non imperio, saltem foedere coire ac iungi, da laetos de pacatos ad laeta & pacata loca tua venire. In quo finio, dc te mi Adolescensi dimit AP

274쪽

NOTAE

EIUSDEM I. LIPSI

IN LIBRUM L

.C A P V T r. Ghυτρα, in Pro versu melius, χουσέη ρυπα diuisim: etsi ali- PUM i. 3 uis fortasse ob liquidam illud excuset. Quod autem sequitur, si e incolatu Obm' in ipsa terra, id vero pulchre ad sipiendorem' & decorem urbis Romae resertur, quae fuit velut canum in ter ris. Et est affatus ad ipsam ROMAM vidium, &quae urbem eam te plum aut sedem haberet. C A P. V. Forum nise in Gasa Narbonensi.) Classis igitur illa seruiit & vsiui fuit i non Galliae solum . sed Hispaniae de toti tractui ad fretum Gaditanum. Sedubi,ignoro.) Ego vero nondum repperi, etsi Theodosiae, in Bosipho Paetit. . portum fuisse vel centum nauium capacem Strabo affirmet lib. vii. Sed an 'i' 7 ibi, an alibi nam plures etiam portus siquis eruit, ostendet. C A P. V I I. Rosita principis plurima totonia. In sola Italia duod triginta eum col- Pag. io. locasse Suetonius scripsit:& plurimas alibi terrarum, cum Nummi sib cusi, tum agnomina ab illo ostendunt Sed nee Vesi v iudiciam valia probo. 2 Cui tamen caussam aliquam esse, Pag.ii. etiam hodie Hispani experiuntur: sed non illam proprie, quam velleius φ s suspicatur aut timet. Hoc usus docuerit, longinquas aut externas colo. nias, si coniugiis misceantur cum indigenis, paullatim ipsos aut posteros transire in mores Oc affectus eius regionis. Cauere hoc malu na vis 3 unica ratio, a coniugiis, Ac si intestin a mixtione arcendi: quod Iudaei olim ocnunc seruant. nec alia magis intima & vera caussa, cur &crescat assiduuea gens, & in veteri lege & institutis, aliena a populis, perseuerer.

C A P. II. In arros, ct in corpora eorum. Illud ipsum conqueritur & exaggerat sic Pag r. Munaica regina Britannorum,in Dionis Nerone: ου πρὸς τῶ ταλλα παν- ' τα καὶ νει- λω γεωργεῖν Acinoiciam των σωμάτων αυτων σμὸν ἐτησwMγψμνοι , Nonne, praeter catera omnia, se pascuis ct aratis ista i Romanis in eorporum etiam A N N v v M tributum pendentes'NOtetur de Anno,ut in

Appiano. etsi alibi de menstruo etiam cst lectium: sed nempe ratione anni. C A P. Ol. me totam pro priori sistentia magis sit.) Nimirum quia Censum appel- pigio. lant, de Numisma censis,apparet ex ipsa voce censionem & aestimationem opuminteruenisse. Multa de his capitibus: de ego ad Taciti t. librum, ME crudi -

275쪽

N. OT S. eruditissimus Britanius De significatione verborum qua dam adnotauin

sed veritas, opinor,est indictiones fuisse in capita, pro modo Hrum, cuius modi hodie Tui in Galli, nos Impositiones aut e Iumasiones vocamus.

IDe praetextu rapiniis extorsioness. vlu tatas. Ita & Plinius igitur'lii Traiani laudibus ponit, spoliis prouinciaram, cr extorto sociis auro, sed ME ilibus armis, captorum i regum latenu triumphum gravem. Nee aliud ab hoc coronario auro intellegit. -

Quae in sine huius paginae &deinceps dissero super Frumentationis

magno modo maiora vero & aequo quibusdam videantur fortasse: & nos haeremus. Nixi tamen sumus auctoritate Sex. Victoris&apertis in Augis. noverbis, ex quibus haec su mina conficitur. Et ucro cogitandum est, nec maximos Romanos Modios fuisse': definitque Plinius , leuis mi t itui Odium luris viginti pendere, rastismi vigintiopum. Sed libras Romanas αXri unciarum nempe accipe, hodiernis valde minores Quid quod nee id frumentum totum in plebem datum praesumendum est Aula& Palatim omnes suas Annonas delibabant,in urbe omnes Milites: credo de in classe ad Misenum. Ea prosecto magna ratio est, & reliquum deinde plobi cessit. Haec excusent aut approbet sed quid si in victore tamen vitium est,& res ribimus annua centus centena mi ratis triplicata profecto sec rint aut accessierint ad Canonem illum diurnum Seueri LXX v. micium, ii paullo plus etiam reddant. Ita in Spaniano nihil mutemus :&incti nate huc incipio, quia certo colligo sub Seueriamum, flumentantium numerum non esus ducentis mugibus hominum, aut circiter, fuisse. Nam Dio Cassiius in Seueri liberalitatibus scribit, decem aureos viritim deisse populo jumentario, o Praetorianis suis atque eam donationem ascaendisse ad his missies v s. .Eistimationem hanc pecuniae si in capita sua dasas, per denos cuique aureos : reperies iusto ducenta quinquaginta mistia accipientiu fuissse. Atqui inter eo iapsos& Milites fuere ut scripse: qui seia quinquaginta illa redundantia millia reddant. In hac autem computatione Aureos Romanos scilicet accipimus qui xxv. drachmas reddunt. Cum haec de R ma veteri dixerim, si abit S de Noua dubitare. Enimuero si octoginta millia in diem accipis modiorum, ut ex Socrat adstryxi: ingens largitio est. Sin cum Nicephoro tot milii medimnorum in annum; exiguum fortasse nimis ciscitur , S: vix quattuordecim miLibiti hominum alendis. Valddetiam illatio Egypti imminuta sit, si ad hunc modum redacta. Dubito,&velim alios comate. Theodericum Gothum, Italiae Rcgem, hunc minrem in parte seruasse, memoriae de eo tradunt,& in Ricooaldo quodam sch ptunia A Romano cum gaudio s. c*:us est, quibus Age adseubsidium , tr riis inutis annis C X X. mtyra modiorum conti M. Sed haec largitio tam lom M a prisca, quam ille a priscis.

276쪽

orta re naeum se epitome. t Quod dictum Polemoni sophisbe tri Pagii .

li i. 1 ii . . ι ἡ rLE Datis υniuersum set quatuor. Tot illi milliones hominum si nimis vis P i V. deantur, alius recidito pro suo captu: me magnitudo Romae infixa ani- ''mo ad magna omnia duxit. At hodie quam longe absumus 3 paullus Ioauius in Leonis De mire s. quo tempore urbs florentissima, verbatimata scribit: Censebantur eo ic ore claram ct inquilinorum octogiAtquinquemiaia,is hinc quoque clades no iras non iniqua aestimasione degeamus, cum adiriginia das migna capitum urbem redactam proximi Censores in annonae curiatate reppererini. Heu, quid haec ad illam vererem3 imo quid ad aliam aliquam non inter primas Caesarea Cappadociae ad quia ingenta misgia in- ω colarum habuit: quod disertim Iohannes ranaras in Valeriano scripsit. Mediolanum quam multos, argumen M sit Procopii seriptio, asserentis cothoi,cum ut issent,trucidas Istic trecenta virorum millaad minas assem abduxige capstu . Atqui nec omnes viros erus par est: S quantu m se minarum puerorumque fuisse Sed alibi etiam haec talia vide Dimus,&-tera non fuisse ad noli ros modulos liquebit. Ad magnitudinem autem dc multitudinem Romae veteris, egregius etiam Lucam locus umib. i. - urbem populis vinctus fregumum Gentitas, O G E 4 E Ni s , coco se iurba, C A P A C E M

Totum genus humanum capi ea potuisse quam ineptu aut stulte dixerit, si nihil supra hodiernum ambitum fuit m paulatim Italia paene destria esset. Nam A Varronis tempore iam in

urbem ex agris inquebant, S quod ipse queritur, manus in theatro m re, quλm in aratro, malebant. At Lucanus iam plenius: Asnuncsemirasu ριπrini Porino utemi ou iam . ni init OG IQUE rbi Haba,ia sis μgentia muris γαι M . in zost Saxa iacent, nusios rimu casiae leuemur, M. M M. in Rarinctantiqua habitator in urbis ι errat: ἐπι i . Horrida quod dumis, multoti inarata per annos

Hesperia est, risu is mantra possentibus aruis. replura quae additi etsi caussam coniicit in ciuise bellam. Idem alibi rin- videmus

fla Tot vacuis let teneris quὸ turba redacta es iis . Mi Humani' loro populi qui nascimu orbe di . Nec muros implere vir ,n possismus agror,

Quod poliremum epiphonemavaldς est pro ingentii etiam mea Gm

277쪽

significat inter exiguas aedes antea fuisse id rumplum, nunc cinctu Caesare porticibus, statuis.de alio seri ornatu: ac videre tot sor quot beret ora,id est quaterna. nam quadruplex iste Ianus suit. C A p. 3 i i i. Verti ego Sectis. in Alius tamen aliquis Soba: sed ist neci ἰι Iliae vel ἐιKάertie magis nominant, ab ingressu in ea & descensis, quam Θώμ. e. Addo vix videri tot Solia in ullis Thermis suisse, quot hic numerantur. Nam&fane satis grandia, nec aliud quam Alura quidam cita vitruvius atque alij nominant in in queis calida lauarentur,ia cepe plures una. Ex Martialis aliquot Epigrammatis apparet: tum & ex Sidoni j aliis verbi , cadem epistola, quibus nominat Soly capacis hemicyclum. pax ait, emo magnum est : semioclum ergo ipsum vetus Sigma est. Vt non assentiariis, qui in Sidoni j verbis legunt, quot socii Ama personas: nec demens ali Sigma lite est sermo. Enimuero in ipsis ruinis Thermarum Romae haec hemicycla palam apparent ide credimus Solia fuisse. Qui dquid tamen sit, capacia ea laurei 5cinde Oceani socium, magni maris nomine dictum. CAP. I x. 'Pla Argenteas statuas.) Quarum si non origo tamen crebritas maxima sub Augusto fuit. quod Plinius, sed de Suetonius ostendunt. Ibi lia. . Domui anus tuas sibi in Capitolis.) De quibus plinius in Panegyrico:

Itaque ιuam statuam investibulo Iouiso . max. unam alter et ei O has aream cernimus:asDunanu aditus omnes, omnes gradus,totas area hinc a ro, hinc argento relucebat ,seapoitas peltaebatur, cum incesti Principis statuo permixta Deorum simulacra sorderent, C A p. xi oti P IEt admarmora varie rareferam. Quod approbent Mamertini haee in Gratiarum actione Iuliano Principi: Neque ei comparand funt picT R. AT AE marmorum crusta, se solido auro iecta Dyuearsa, qui maiorem anni partem in nuda humo cubant. Notes N Solidum illic laquearium aurum,de quo mox sequitur: vidc in Statio, Pendens innumeris fisi anixa columnis, Robora Dalmatico lucent satiata metasio. . MVbi sociaua vernis putem, quia solidum ita aurum inductu iunctumque.

278쪽

INDEX CAPITUM

LIBRI PRIMI.

C C A s l o in ingresso sermonis. Cap. r. Par. I communiter Romam eius Potentia laudata, per elo i grapauca veterum. Cap. II. 3. - Dura imperi, Romam , quando maximi, G Prometiebreuiter a raneratae. Cap. III. T.

De raptisqprolata sparsim circa limites , itemque in ipsa M.

De Copiu in mari aut sitimini si de Cia cis variis earumquemibus

De Colonus,in modus ructuque deducendi. Cap.ur. 23. Muttitu Nomanorum, ω ratio a cistent stentes, aut transferent.

ortorus. Cap. r. PV. 38 'De Tributu Capitatione. tum inquisitum in Modum Nemeabum . . in quia Maeantur rediit se. p. tr. 4r I ruptum item in Capitationas modum, inpensum uniuersorum utorum. Cap. III. 7.

De ario militari, ω Vigesimi, Ues quintia, Gentesima adia explendum cap. IIII. D Metalia,c a revi auri, arumque rerum fodin . cap.v. s. De Trinario vectigali Ch serraro, item de Meretricis. Cap. VI. De opibus D antini imperii: clausula ac sinis Tributorum. - . p. v li. si Pecuniae tu bis,in aliquot eorum Mecti aestimatique. cap.vor.

De Mura coronaris, Coronis Actum. Cap. Ix. 'a

279쪽

LIBRI TERTII.

Misera Romana transitam, ω primῖ de ligneu aut temporariis iactum. q. r. Patrio. Diuturna opera, caput omnium Roma. De situ eius,in inmotas rimagnitudine indagatum. Cap.ra, . II1 agnituri Suburbrarum Romae, seminum in tua Romilmultiaturi. v. M I. Ias. De aedificiis urbis Romae communiter, eorum altitudo. Cap. II tr. ira, Decor m ornatus aedificiorum. Excerpta quaedam primo de temto

Privatorum seminum Urbana aut sit He . cap. 1.

Transitum ad Uirtutem Romanorum, ea in genere praedicata.

Triplex ordo inpopulo diu μή , in qui ue in Dd parte laudabilis

280쪽

Pariter contra contiuentiam. de Luxu Romano. Cap. vir. ri Lxcvjati Romam a prioribus : ω privum in Raptu Nel Saeuitii, obi-

Fabium idem in Luxu mensarum, aut vestiam. Cap. ix. . q. DbZIrin taria Romae, in Salaria in Doctores . CV. x. Diuturnitas Homam imper , in occasione de patria Constantini.

matuor hos I. Lipsi de Magnitudine Romana libros, praelo dignoscenseo, quod eruditi sint, & pulchra varietate mirificE asticiant oblectentque, nec non ad illustrationem antiquitatum plurimum conse- .frant, nihil interim continentes quod Catholicae fidei aduersetur. Eiel. Disterius Nauiom. Apostolicus ac