Litteræ Societatis Iesu annorum duorum, 1613, et 1614, ad patres, et fratres eiusdem Societatis

731쪽

sanguinis effusionem funibus se flagellant: Cr ces aliJ portant super humeros, alij aliis poeniten-

ri: e modis se exercent, & communiter omnibus insedit amor pietates similes frequentandi. Qui-dam per incuriam die Festo sacris non interfuit, . ferebatque alio nauiculam sale plenam, & cum longius iam esset a littore parum abfuit quin in undis vento concitatis summergeretur. Tunc ille omissionis suae poenam pertimescens Diuinam misericordiam implorauit, sedatur tempestas, sed cum portum appelleret, quietum mare cernentibus omnibus, & ipso in terram exsiliente, nauiaculam hausit. . .

Ex captiuis, quos Mindanaenses piratae tui rant, Lusitanus quidam tu indigenae quinque redierunt , qui ita gloriose loquuntur de aliquibus huius Residentiae mulieribus, quae in captiuitate

sunt, ut recte de ipsis illud dici possit: Custodierunt animam suam, & non sunt contaminatae in s escis Gentilium , & memores sunt Domini in toto corde suo. Prceit illis exemplo probatae virtutis mulier, qvie in oppido est Piratae H i N v C, quae antiquam recitandi rosarij consuetudinem ita retinet , ut sphaerulae precatoriae numquam fere de illius manu decidant: mane& vespere unius horae aut duarum spatio, flexis genibus, & leuatis ad canum manibus, orationi vacat; dies Dominicas, & Sanctorum festa sibi nota sanctificat, idque ipsum concaptiuas admonet, & praecipue in Fide

perseuerantiam, & in virtute conseruanda coi

stantiam crebro suadet. Vna earum mulieruiar, ado

732쪽

P M I,PPI A A. 7λ' adolescens, & egregiae venustatis , statuit apud se potius morti tradendam, . quam turpitudine

candorem Christiani animi maculandum , persistitque in suscepta constantia, quae inhumanite r a Domino suo tractata nec minis nec verberibusae adduci potuit, ut non contemnat illecebras. Hi t tera ab ipso Hinuc Pirata , cuius domi est, impro-a be sollicitata , ut repudiato coniuge , qui in hac Residentia ex nobilioribus est, ipsi inter concubi e nas sit , conata est monitis tam peruersi hominis x intemperantiam corrigere: quod cum non sussic

α ret, ut eum ab intenta nequitia averteret, Magna

constantia ab se procul abegit , & hac de causas eam flagellis quotidie, pugnis, & virgis ita malε. , assicit, Vt saepe pro mortua relinquatur, faciesque ii ipsa pallida vulneribus & vibicibus rem demonui strant. In noctibus lucta est maior , sed pia mulierli . in tanto discrimine noctes agit parac integras, si, ii des, plorans, & castissimae Matris Virginis opem iis implorans , sicque firmatur Diuina gratia. Semelis Hinuc ira percitus & furore, quod a mulierculas ita despiceretur, acinacem arripuit, quo illam obtruncaret ; illa statim maxima alacritate genua fe- ens,iunctisque ante pectus manibus , dc sublatis oculis, percute, inquit, pro Christo morior. Hiiij nuc speculum istud admiratus, mutauit animum, , priuauitque Christi simulam corona Martyri, quod in votis habebat, forte ut maioribus ta meritis, & longiori patientia pul-

733쪽

Curbana Sedes.

IN Sancti spiritus , siue Palapagi , administri

sunt nostri Patres oppidorum decem, quae amplae insulae Zabao, & duabus minoribus circumiecta sunt, regioque haec satis ampla Sancti Spiritus nomen habet, sed quoniam in oppido Palapagrrimum fuit Fidei praeconium, hinc est, Vt Relidentia Palapagana dici soleat, non aliter ac aliae Residcntiae, quibus multi ad ministeria assignati sunt populi,ὶ praecipuo appellationem sortiuntur.

Numquam ad hanc regionem Mindanaenses per tenere, tum quia magis distat, quam aliae, tum uia maris nauigatio est perdisicitis per angustum fretum, & velut ostium,per quod mare ad insulas istas funditur, de refunditur, refluumque undae in seipsas ea velocitate ac impetu, ut certum sit igna- xis illac nauigandi periculum. Rebus itaque pacatis huius Residentiae, fructus etiam Sacatissimi Percipiuntur, ut hoc anno ad Baptismum mille ducenti sexdecim adducti sint : trecenti paruuli,

unde nonnulli paulld post feliciter defuncti sunt:

ex adultis quadringenti & octoginta duo consuetis Ecclesiae caerimoniis matrimonio coniuncti. Indigenae quidam venationis causa montem in- grem, gurgustia quaedam idolorum cultui dieata videntes, ancipites ac dubij esse coeperunt, an Vera essent, quae de idolorum inanitatu niniri

Praedi

734쪽

Pnizi P par A. 73 praedicauerant, & statuto ad ianuam idolo , cooperiamus, aiunt, utrum proauis nostris,an Euan-

selij praedicatoribus adhibenda sit fides: si certium ceperimus, standum crit antiquae doctrinae. Tune exeuntes, hac illac pervestigantes, sub vesperum nihil venati redierunt: & Cruce sancta idoli loco statuentes, addiderunt,uera fatebimur,quae Patro de Christo nos docent, ii ceruu venati fuerimus:& ad venatione exeutes ante horam ceruia magni tudinis ingentis depraedati sunt,quod ipsi adnitet ii, multis aliis & nostris ctiam retulerunt, & rorem dedocti Lint. Caligarae bellici quidem et mores terroris nonnihil pepererunt, non ita et men , ut inani steria nostra praetermitterentur,quaquam populi frequentia minor aliquando fuit, sca se tandem timoris turbo indigenarum ardorem pietatis excitauit, maior enim deinde fuit ad S Cramenta concucsus. Indigena quidam multo a ro & mancipiis opulentus , ab amico pietatis cubtore admonitus est, ut deposita auaritia, tandem Deo se dederet: memineris, inquit, quod in comcione audiuimus, qualiter Deus peccatores puniri quos diluuio quondam perdidit , cui respondi: uarus iocator: Aurum habeo , quo scalam fati. cabo ita sublimem, ut si mundus iterum aquil obruatur,ad aetheream regionem possi ascendere. Non multd pdst eum riuulum pertransiret, in pa culas lapsus Hu sinteriir.

735쪽

N N o priore fuimus sexcenti septuagintas ex Socij , posteriore decem &nouem illis pauciores ; Sacerdotes du- conti triginta, Scholastici centum nonaginta circiter , Coadiutores centum septuagintaseptem,octoginta Nomiij Familiae decem &

OLTSSI PONENSIS PRO FED forum, ac Tironum Domus

N Prosella Domo tres occubuere,omnium pri In Nicolaus Pereira , rei familiaris iactura insigni, cui se vitib, Musis valere iussis manci- Parat, cui primas operas debet succrescens Noui riorum Domus, quam valdE iuuit, visurus pro pediem absolutam , nisi dura illa manus unco

736쪽

taxisse in Libitinam, meritis grauem, natum annis sexaginta luinque, nobis iunctum triginta sex. Crudum adhuc vulnus infricuit Alsonii de Proen a proximus discessus, eodem vitae genere,& fide,quibus ille superior,quo mortuo magnum nobis reuixit magni illius Ignatij Martinet dei derium,cuius lateri viginti ipsos annos tractandis pueris adhaeserat: plures etiam colligenda nobis stipe posuerat:mite ac masuetum ingentia: copositi ad modestiam oculi, animoru illices & amici, caelestium rerum commercio viam muniebant, viuum amauit, mortuum suspirat Olyssipo, caelo inuectum post aetatis annum primum supra quin, quagesimum, Societatis secundum supra trice- uinum. In ipso aetatis flore nobis praereptus est Guillelmus Mopisius , primo adhuc Tirocinio multus victoria. Conimbrica Olyssiponem mississmorbo corripitur,nec inter morbi delicia omnino despuit , quin duriora quaeque obedientiae nomine prosequeretur, de cςtero summa innocentia

& quae in illa aetatula parum negotij ad Superos facessat.Annis vixerat septemdecim,primo Soci ratis desunctus.Sacro fonte lustrati ad septuaginta Hebraei , Turcae, Mauri, Haeretici vitio emuncti Duo insigniores,alter Maurus Dynasta, alter Morabitus Cacisius: copiis ille, & potentia Nobilis: iste litteratura, & Alcorani commentis superbus: lustralem aquam apud nos suscepere: Episcopus Septensis lustrauit: de fonte suscepere primates Lusitani sollemni c rimonia. Indica nauis ad bonae Spei promontorium horrendo aquarum Pro

737쪽

discrimine mox omnes caelum ac Superos fatigare:pendet,nutat,& moic sua stat oneraria,dubia qua ruinam trahat: tum qui aderant Virgini,cui atine religio,haud illepide in fine vitae votum nuncupant: aediculae id nomen est,haud procul Olyssispone, stigiato promontorij isthino,&in Oce ni prospectum phariis altera. Rosilit subito inter

vadosa nauigium, ac velut cariciti manu ductilinviam tenet, de portum ; dissimulare interim solutionem debitores: noster virumquemque adire, aurem vellere, insimulare voti damnatos, donec collatis symbolis lychnus aureorum ducentorum& quinquaginta congetur & astigatur. Ridebat adolescens omnem rationem Sodaliiij petulat eius , cuius flagitii cum Udalium uno seuerisis argueretur, Age,inquit ille, schedulam mihi una,

hoc mense,Rhadamantus aliquis ex urna moueat

apud vos, & si quidem sancti tutelaris mihi nomen obtigerit, ea syngrapha sit, me nomen daturum vestro albo. Ergo dies aderat,demittuntur in urnam nomina,sortitb educuntur, eo ipso,quo optauerat,nomine sched a illi exiit,perculit ani- mum adolescentis oracesiam, & homines, qui se tam rite inaugurarent, dato nomine, persequitur, ad virtutem impigre aemulatur. Lectulo astixum, sodalem grauis morbus opprimebat,sed enecabat maxime nausea, cum deplorata valetudine caelestis Mater ad blanditur, visendam se aegro cum puellulo per speciem obtulit,puer calathum gest bas pomis grauem, tum ad irritamentum gularo sterre

738쪽

offerse homini fastidioso. Leuat ipse impiger co pusculum, dat se in genua venerabundus , & in puerum ruere capit impetum, subito autem inter

manus tantum delicium elabitur,mox autem nausea depulsa cum morbo est. Insequente anno ademtus est e numero Fratrum in Prosella Domo Bartolomaeus Aluarias, Formatus in re domestica. Adiutor, in Deum αrem sacram Pronus, unde illa adaugendam templi supellectilem industria , cuius manu si partum dixerim princeps totius sacrarij instrumentum, a

vero procul non erit. Vt tamen cum manu animum intenderet,nullam Aluarus diem a psallendi officio duxit vacuam, Sacerdotibus, quotquot pollet, facientibus ministrare, & pietatis occasonem, quantulacumque se daret, premere solitus. C terum quam pie in Deum affectus soret , apud ex ernos plane docuit; quae enim aegrotus post Eucharisti m vomuerat, nixus genibus Aluarus exhausit, tactus metu,ne si quid sacri subesset, minus casth haberetur. Mir eius in aegrotos caritas, quos annis sere quadragenis apud nos procurauit,& quidem aperto capite,vultu placido,ut in eo negotio nullius opem operamve exigeret, tametsi liceret per aetatem,&labores.Iaponiis laboribus destinatus, & ab Antistite Sebastiano Moralio in Sacerdotem selectus, amplexus laborcm, honorem constantissime remisit. Morbo tandem afflictatur, quo pressus morbo, sacrum Beato Bartolomaeo diem ςonsecit ultimum. Ex Haeretica licentia quinquaaeni Christi se Fidei crcdidere: cae

739쪽

36 PROVINCIA Mahometano & Hebraeo luto quini viceni sacra

unda lustrati: terni tamen , eiurata clam Haeresi,

Christo ac Fidei restituti: Min iis natione ac vita domestica Maurus unus , licet quadriennio iam publicus Theologiae auditor. Vnus aliquis interreos capitis damnatus,causam a prophano Senatu ad sacrum vertit, quod se familiarem Religiosi Ordinis, & Sacerdotem assereret, idque firmaret

testibus. Hinc exorta inter utrumque Senatum Pugna acerrim ut iam prope ad manus & ferrum

Veniretur, dum utraque pars reum ac eius iudicium sibi vindicat. Verum ubi patuit paratos ab reo testes,quibus causa niteretur, ducitur ad supplicium,eoque mittuntur cum lictoribus instructi securibus Magistratuum apparitores, ne quid tui multus oriretur. Coeunt etiam populares relictis operibus ossicinisque,pro sacroSenatu pugnaturi, si quid moueretur, tanto mortalium concursu , ut dena millia in armis essent. Quid fieri oporteret in tanto rerum motu aegre succurrebat: i nostro tamen homine factum,ut reus suas artes cum fide referret: quo dicto omnes discussi motus euest, gio,& reus iniecto laqueo suspensus dignum moribus exitum inuenit, non tamen leui salutis a gumento. Similis paene nostrorum industria in altero , ac similis euentus. Nobilem peculatus reum indicia & iudicia oppresserant, ut res ad

restim pertineret,qua parata, commotus grauiter,

vel doloris puniendi, vel leuandi criminis gratia, multa in libello nomina. conscribit, quibus sceleris affines ex ipso supplici, loco nominaret, &iu

740쪽

L iv s I T A N L A. τῖ iudicio committeret. Res multorum sanaam,offendebat grauissim , ciuiunt alii mos turbabat, quos ad spectaculum viri Nobilis poena cci ciuerat. Hominem ut ab ca mente demoueret, snostris unus aggreditur,& reus licet primum non Tespondet,ad extremum tamen precibus vincitur,

libellum rescindit, nihil de sociis agit, a Diaculo

Purgat animum , A crucem subit pientissimo in posterula exemplo. Hisce rebus permoti cines a praedicant homines Societatis publico natos bono. Pater Ignatius MartineZ nuper vita functus, si is qui totam aetatem in pueritia instituenda collocauerat, his diebus oculos caeco puero restituit. s Puer annorum duorum, Emmanuelis Lacerdae ac

Franciscar Aragoniae filius, io morbum incidit, ex quo perdidit oculo . Deploratam fili j. salutem pater a Deo parandam censet, petit ab nostris, ,' quos obuios primos habuit, ecquid reliqui abs Ignatio Martinio habeant, cuius sub vexillis puer, Lacerda adoleverat, cuiusque sanctitati multum& nobilissima dc deuotissima Domus tribuit. An fertur schedula ex Ignatij manu , quam Lacerda excepit nixus genibus, nec sine lacrymis in

magnam spem erectus, pucrique oculis admouet; mirum dictu , admota schedula caeco repentὰ oculos restituit. In eminario Hibernico decossit anno priore Pater Eduardus a Costa, in primaria nobilitate natus, niagnisque ditaxus redditibus, coelibem vitam ad quadragesii num secundum vitae annum magna laude cgerat,inde Societatem infreditur, & quoniam aetate grandior, cffetis