장음표시 사용
91쪽
vigent nobis antiqua iura, Turcis nempὰ,&Mauris, in usu est. et i Neque tutiores sunt pueri, ut probant iura in l. lex Cornelia. E. de vulga. substitutio. in i .pater, in princi p. & l. quod si filius, isdes capi. 4 Abstinuit tamen pueris,raro & laudabili exemplo Camillus,cui cum ludi magister nobilissimos Faliscoru,quos obsidebat, pueros in castra per astum perduxisset, Nobis, inquit Camillus, quae pacto fit humano, Cum Faliscis cietas non est, quam ingenerauit natura est, eritque, sunt & belli sicut & pacis iura, Arma
habcinus non aduersus eam aetatem, cui etiam captis urbibus parcitur , sed aduersus armatos rhaec ille. inanio ergo aequius atque decentius parceretur insontibus pueris in bellis, quae inuicem Christiani faciunt λ Cauendas tamen suadeo militum rapaces manus, propter extremam eorum auaritiam, eum maior pars nihilo pensi habeat praeter pecuniam. t Parci autem iubent Canones,
3 presbyteris, Monachis, conuersis, i Peregrinis, i mercatoribus, t6 i rusticis, eorumque animalibus, ut in cap. ij. detreii g.&pac. ibi
7 tamen Panormi .dixit hoc priuilegium male obseruari, quod hoc . nostro xuo satis in comperto est, propter quod non ab re dixit etiam ibi Panormi. illa iura contrario esse usu abrogata λ cum distinctione tamen, de qua per eum: Crcderem tamen non esse ab- rogata quo ad ipso cclesiasticos viros, nempe presbyteros, m nacos, aliosque huiusmodi, in quos manuum iniectio est interdicta sub graui analematis .poena, capit. si quis suadente diabolo. xvij.quetitio. iiij. qui Canon proculdubio non est abrogatus. Qui
milites igitur Deum verentur manum continento, & a viris Deo ι dicatis abstinento, Moneo etiam ut militum Magist i . Auditores ,&qili inter milites praesunt iuri redundo, ut eos con pcllant abstinere hoc sacrilegio. Caveant tamen & ipsi ecclesialii ci viri ne suo abiitantur priuilegio, neue ingerant se rebus bellicis, 8 t quia priuilegium amittit qui eo abutitur, cap. ubi, lxxiiij. di Mn l. liberam, is depecul. cum vulg. Alias incident, non immerito in promptum sui periculum: Neque confidant de sori priuilegio, non enim solent fieri, in his atrocioribus, remissiones: utuntur enim Principes,& exercituum Ductores, in consimili si bus, Mariano illo dicto, t quod armorum sonitus, & rumor leges non sinit exaudiri. Idem etiam censeo in vere percgrinis, iuxta text. in cap. si qui Romipetas.xxiiij. quaest. iij. ubi Arch. no. quod huiusmodi personae sunt sub protectione,& de soro ecclesiae,&i eius interest illas ab omni iniuria defendere allegat cap.ij.xxxvij.
a odistin. Sunt& t tuti legati hostium, quod dixit Glo. in l. coquentionuin
92쪽
sientionum, s. de pac .censeri tacite actum inter Duces,verius elitamen quod hoc sit iure gentium inductum, ut d.cap. ius gentium, j.distin.& l. fina.isde lagatio.Quod usque adeo erat primis illis seculis inuiolatum, ut cum Romam venissent Tarquinij, iam Reianno pulsi, legati, res ablatas repetitum, occulteque cum nobilis. simis adolescentibus de Rege reducendo tractarent,redetecta, quanquam visi essent commeriti, ut hostium loco haberentur, v i luit tamen ut ait Liuius Ius gentium. t Quo tamen exemplo non putarem tutos hodie legatos consimilia molientes, quia fines mare dati non sunt egrediendi.l .in re mandata, ff.manda.Hincque m id contigit Romanis a Senonibus Gallis, nam cum ij Clusinos inuasissent, Romanique legatos misissent qui peterent ne Clusinos foederatos sitos offenderent, vidissentque Senones legatos ipsos, post exequutam legationem, inter Clusinos in acie versantes,&cum eis dimicantes, missis Romam legatis sitis petierunt legatos illos qui ius gentium violassent sibi dedi, & cum non impe trassent,Romam recta, relictis Clusinis, petierunt,captamq;,'post A liensem pugnam, scede dirripuerunt, prout legitur apud Liui. li.v.j. Dec.apud quem & legitur li.1. ticum,qui ciun Romulo Rege regnabat, a Laurentibus interemptum, quod eorum legatos, icontra ius gentium,pulsari passus esset.
Treuga Canonica. Treuga conuentionalis. Praestares Dies. l . : .
An liteat om hi tempore bellari. 'mtulas .X.
E n neq; omni tempore licet bella gerere,&hosti Ita tractare, Cano enim primus de tre.& pa.i quosdam dies interdicit,Iouis,scilicet,veneris,saliuati, & dom inicae, cuius reddit ibi Abb. rationem: quae ct sitit prius Arch.licet cum non alleget, in c. illi ora ' flores. xxiiij. q.iij.ad quos me remitto,Prohibentur&bella cunctis diebus qui sitiat interaductum domini,& Octauam Epiphaniae, d a Septuagcsima, usque ad octauam Paschae, appellMurque t haec religas monica,siue legalis, ad distexentiam eius
93쪽
3 quae est exi conuentione Ducum sed de canonica ista parum est curandum, cum Gl.& Doc. ibi concludant.l. illam non esse moriabus utentium receptam:Et quamuis in.c.n nulla,xxiij.q.viij. dicatur licere dimicare quocuq; tempore, intelligendum est tamen si Vr eat necessitas,ut legitur Machab.primo c.ij.& transumptiue in c.si nulla,de reg.iu. Neque tamen nouum est aut Pontificio iure inductum ut sint certi dies,&tempora bello abstinclidi, quando
& apud festum legitur t Prs liares dies Antiquis dictos, quibus set,citra omnem conuentionalem ircugam, atque inductas, bello parcendum,publicis ceu serijs, a pugna;Nostro tamen quo, ut sunt ludibrio sacra prophanaq; omnia, nulli sunt a pretiio festi dies, cui vel ipso sanctissimo paschedie, Pontificis Iuliij.II. ac Hispaniarum Regis Ferdinandi milites contra Gallos apud Rauennam sie-uum praelium commiserint; rimq;, ijsdem Paschae diebus sanctissimis,apud Ceresolas, quod est vicus in Hastensi Comitatu, atrox praelium inter inspanos & Gallos est factum
a Bellumpotest exerceri in omnes Iubditos dimati, si iuuant eum depe
4 Bellum non exercetur in eum qui origine est binis ,sed non incolatu.s Hostes non sunt quisiunt ex locis occupatis .etiam si omnes fodisi ibeantur pro lusibus.
In quos dissidatio & denuntiatio belli exerceatur quosve comprehendat. Titulus. XI.
Α Μ Dixi non esse mouenda arma nisi prs cedat de nuntiatio , siue ridicunt, diffidatio, solent tamen excipi t Piratae 3 enim sunt ipso iure & facto diffidati,t qui en im omnes habent pro hostibus,debent ab omnibus expectare rependi vices, & omnibus licere debet in eos insurgere, quod Bal. dixit in Aucth. nauigia.C. deiur. Possunt & a quocunque ostendi ij quos Papa vel Imperator hostes pronunciauit publicos . cum sint extra omne legum praesidiuiti,ita no. Camin.c.j. de homi. in n. & Ang. in
94쪽
in consxiiij.Dicens quod etiam priuata persona in eiusmodi cona surget,etiam usque ad internitionem. Sed incidit quaestio, tande nuntiato, bello liceat illud exercere in omnes diffidati subdi tos,vasallos &fideratos,& Anto.de Bu.in.d.c.olim,derest. . in v.col. verssed est dubium, dixit quod licet, quod & dixit Bal.in.l. ij.col. antepen. vers. & no. quod quando aliquis, C. de seruitu. &Alex. in Add. ad Bar. in.l. si quid in bello. E. de capti. ac Ang. de claua. in sum .in vers.bellum. .xiij. qui tamen hoc dictum restritigit ad subditos qui iuuat dominum ae persona vel bonis: quod est etiam de mente Archiep.Floren. in sum. in iij.parte, tit.iiij.f. j. infin.&.f. iij.col. pen.Quae restrictio nescio quomodo procedat cum omnes sit iti,si non actu, saltem habitu & potentia, praesto sint
domino si egeat, iuxta ea quae dicta sunt supra; t Nisi essent subditi origine,qui alio domicilium suum,&sortunas transtulerunt, in uos sorte bellica non exercebuntur neque hostilia,sicut in similiicit Bar.quod in huiusnodi non exequuntur represaliet. Et vide quae dicam infra in tit.pacis scedera,per totum primum cap.partus vltima. 'Vnum tamen omnivo est in hoc proposito notandum,
quod quamuis liceat subditos hostiles pridari & captiuos ducerciti tamen aliqua hostes occupent loca ex nostris, & ea per vim uti propria possideant, non ideo licebit nostris militibus ius belli in illos municipes exercere,aut eos, eorumque res hostium loco habere, cum non possint dici rebelles nisi passive: Et cum in nulla sint culpa vel dolo,si bello tamen abstineant, & rebus suis intendant,ita Bal. respondit in concxcvi. proponitur quod consuetudo ciuitatis Hastensi li.iij in ultimis verbis. Quamuis enim illa loca conferant in asori ad rem bellicam, praesumitur tamen idem metus & vis continuari,arg.I. qui neque, in fi.ssi de vers. D.&eoru us per illam.l.dicit Bar.in. l.qui in carcere.ff. de eo quod
me.causa. Et Panor. in.c. accedens, extra de procnr.quod in eo qui
non est pristinet libertati rcstitutus semper prssumitur durare idemetus,& vere de eis dici potest quod Bal.in.&cons. dixit de me te AZo.tolle voIuntatem de medio & omnis actus erit indifferens. Hoc tamen militaris licentia & rapacitas male seruauit in hac patria Pedemontana,in qua Galli multa opida & vicos Ducis,occupauerant, quq nihilominus patebant praedae& rapinis militibus Caesareis quam si de antiquo fuissent Gallorum dominio,quod tammen puto iure factum.
95쪽
et capta in bello fiunt capistimη. a. . bonales fiunt capientium,videlicet Principis. I
RIE L L o qussita capientium fieri ei obant iura ind.c.Iusgentium ind. l.ex hoc iure. ἡ .de iust.& iure,in.3. item quae ex hostibusanis de re.di. in l. naturalem, in fi .st . de acqui.re.do. Et nedum mobilia aut se mouentia. sed e& immobilia, quod probatur in l. a -- si captiuus.f.j.de capti. t Hinc leges illae Agrariae exoris, diutina Romanis disidi j semina. Et neduint bello contingit captiuitas seddi eo cessante;siquis enim ad gentem cat cum qua suis nulla sunt hospicij neque amicitiae foedera, aut si quis illis ad nos venerit,capientis fiet seruus. Ita probat tental .postli minij.3.j.isde capti.Merito igitur Hispani Indos illos occidentalas ab orbe nostro diuisos,& G raecis ac Latinis incognitos, puricu losa, atque audaci nauigatione nolim aelio inueiatos; Auspici, quidem Hispanicis & Fordinandi,atque recietis Rchmvimumque Caroli quinti huius nominis Caesaris ac Regis operatamen dei bore Italici viri Christosori Colloni Ianuelis, merito anquam Ha-spani,Indos illos in seruitute trahebat,lege illa postliminij, ita cocedete;Nisi dicas lege illa loqui in extero capto,dum vadit ad ex traneos, non autem in extraneis alieno orbe qussit is, qua forte ratione moti dicti Roges. pro Christiana pietate quam summe coliant tulierunt illas gentcs,si Christo inicientur, suis legibus liberas vivere: t Non erunt tamen a Piratis,aut latrunculis capti serui capientium, neque libertatem aut Ciuitatem amittent, i. poli liminium. . a Piratis is de capti. Quid autem latrunculi ab hostibus dissi rarit habetur & not. in l. holies.sfde cap.& l. hostes.st. de vcrb. sig. t Serui vero proculdubio a scruando sivit dicti, natura ipsa monente
96쪽
nente humanum esse hostem captum seruare & non occidere, ut 8 l. libertas.ffide sta.ho.& inst.de iv.perso. . serui i Neque enim fas est in dediticium squire,aut eum occidere ungeque minus est inhumanum deditionem ipsam reiicere,& iure belli agere,unde,&apud Cornelium Tac. legitur,cum Romani Soracorum urbem vi-spen aggrederentur osterrentque oppidani decem milia seruitio. rum aspernati,inquit, ea sunt victores, quia trucidare dediticios saeuum,custodire tantam moltitudinem arduum, praestare igitur ut iure belli caderent: ssuum quippe est,& barbarum quire in captos. Sed hoc etiam quandoque factum legimus, Tarquinienses enim, ut est apud Liurum lib. vii. primae Dec. Trecentos s eptem
Romanos captos immolaverunt,quod tamen eis non cessit impune: victis enim eis Romani trecentos quadraginta octo captiuos ex maiore numero selectos,virgis coos, securi percusserunt, Idemque factum contra Cluvianos, ij enim Praesidium Rom. in Samiamo,quod expugnare nequiuerant, fami ad deditionem compul sum verberibus cissum, necauerat, Romani vero vicissim oppido eorum per vim capto,puberes omnes ad unum occiderunt. Sed Scapud eximium Poetam legitimo in Pallaritis funere. V:nxerat O post terga manus,quos mitteret νmbris.
Inferias ,eaeso sparsiuras sanguine flammas. Sed & nostris bellis vidimus quandoque in captos stultum, *disimo tamen more, nisi capiantur transfugae : de quo latius dicetur iusta suo loco. S V m M iac Vx Foederati qui dicantur: a Dedιtici, 3 Deditionis formula.
Foederati, Deditici, ptiui quid disserant. Titulus XIII.
O s T Qv A M foederatorum, dedititiorum,captiuorum, sermo incidit, opere pretiu est videre quid intersint,
' foederati sunt qui nobis amicitia & societate sunt iucti,Liberi tame & ipsi iue squo iure in stilus venerint, L siue
97쪽
siue etiam conuenerit ut alteri alterius maiestatem comiter obsera uent, ut dicitur in i .non dubito.*.j. ff. de capti. t At dediticij R mano Iure medio quodam erant discrimine, ut neque omnino liberi, neque tamen essent regulariter captiui vel serui, Quod vel formula ipsa deditionis declarat,quam Refert Liui.j. prinis Dec. 3 Interrogauit enim Collatinos Rex Tarquinius,his verbis, i Estisne vos legati,oratoresque a Populo Collatino ut vos Pop. que Co llatinum dede retis p sumus, inquit illi, Estne Pop. Collatinus in sua libertate 3 Esi,deditis ne vos Pop. Collatinum urbem, agros aquam,terminos,delubra, utensilia diuina humanaque omnia in meam Pop.quq Romani deditioneλdedimus,& ego recipio:hsc Liuius. Propius tamen accedere dedititios ad captiuos quam ad*deratos vel hinc licet conij cere, quod quandoque & ipsi semorum instar venierunt,quod multis locis posset ostendi, nam ut est
apud Liui. li. iiij.cum Fidenis captis populus se Dictatori Mamerco dedidisset, ipse postero die sitia 'lis captiuis ab equite ad centurionem sorte ductis,& pro cuiuique virtute donatis, csteros sub corona vendidit.Sed & humanius agitur cum spote deditis,quam si vi & virtute bellicatquamuis virioue in hostium potestatem trascant quod vel locus illeLiiiij ostenditii.vij.primi Dec.cum Campani enim Romanorum auxilium imploraret aduersus Samnites, excusarent vero Romani non licere tueri eos contra Samnites, etiam amicos, andoquidem rnderunt legati nostra tueri aduersus vim atque iniuriam non vultis, certe vestra defendetis, Itaque Pop.Campanum urbem Capuam,agros,delubra,Deum human que omnia in vestram Pop.que Romani ditionem dedimus, quidquid deinde patiemur dediiij vestri passuri,hsc Liui .declarat, &iter eius locus,Cum M.valerius Coruinus Satricum c spisset, quatuor milia deditiorum vendidit,Additque Liuius, sunt qui hanc multitudine captiua seruorum fuisse dicunt, id magis verissimile est quam deditos venisse,ut per eum li. vij.Durius igitur cu deditici js agebatur pro re,& causa, Mi vero plura de his volet scire videat Alcia. lib.Parergon j.c.xiiis . cum ij. seq. Aliquid perBald. inrub.C.de dediti .li.tol.ubi etia hoc notabiliter dicit quod si hodie aliqua Ciuitas excplo antiqvs deditionis se alteri dederet,posset victor de ea facere quidquid liberet,no deberet tamen vita adimere.quod no.ad eos qui etia hodie se dedunt ad discrettione, quint infra dica plenius,iCaptiuos vero a capiendo dictos declarat vox ipsa,quod & dixit Bal. in l. adoptio.C.de adoptionibus.Eos autem
inuos fieri declarant Iura in pncedeti capitulo allegata in princi
98쪽
t Fides struanda hostibus. a Fides predonibus non est seruanda. .
3 Insidiaq nihil habent perfidiae,bollae.
Fidem hosti esse seruandam. Titulus XIIII.
D I v s gen.perti sit ne fides violetur, sed quod conuenit etiam inter hostes,seruetur: ut dicitur in c.noli,xxiij.q.i.quod tractat bea. Tho. ii. secundae q.xl.Sic & Cicero.ius hoc ait esse bellicum, & fide iusiurandumque hosti seruandum, t At si praedonibus, inquit, pactum pro capite aurum non attuleris nulla fraus est laesi iuratus quidem id feceris: Nam Pirata non est ex perduelium numero demnitus. Sed comunis hostis omniu,
ut & supra dixi ,unde & passim in historia taxantur Ps ni perfidit. contra qus iusticiς, & fidei laudatur Fabricius qui oblatum graui
hosti venenum repudiauit. Reprenditur,& Ladinaus Imper. quicum pacem fecisset cum Amurato Turca, male persuamis quod fidem quam inconsulto Papa dederat seruare non teneretiat, pacε violauit, quod tamen ei male cessit, acie enim victus interiit. s Insidiis i vero quae nihil.habeant perfidiae, uti,fas est,& decet,quet vocantur stratagemmata, huc tendit Leonidae dictum, cum non prodesset pellis leonina induere se vulpina, Vergilianuque illud. Dolus an virtus quis in hoste requirat. De quo est textus in c. Dominus,xxiiii. q. ii. & pleni sunt annales his stratagemmatibus,&commendantiss.sunt ac laudatissimi qui eis uti nouerunt in tempore, quamuis ea reserre nihil ad hanc renostra conserat.Ιngento igitur atque armis pugnetur cum hoste, dolis etiam,si nihil habeant fraudis,neque perfidiae,cum in his nihil esse positi virtutis,& gloriae,Sed neque veneno utetur quis aduersus hostem,si stetia accerTimus, Et periculosus etiam si persum id osserat aut proditor,ut iam dixi comprobatum, in Fabricio quanto igitur minus procurandum, aut emendum. Non desunt tamen quibus hodie haec via videatur ad victoriam compendiosior atque commodior.
99쪽
t Itymulus dimicauit singulari certamine cum Tacio Sabinorum Rue. a Alexander dimicauit singulari certamine. 3 Duci an liceat singulari uti certamine. comittendum singulari pugnae. 3 Carolus Andegavensis pepigit de Grucando cum Petro Aragonesse, viri
cederet regnum P polis. 6.Nora qua noceatpinna , an ultima.
An Duci ipsi liceat uti singulari certamine . . a Titulus XV.
VAE S I T v M est liceatne Duci& Principi, aut etiam Regi ipsi, singulare inire cum aduerso II certamen λ aut pacisci, aut victori csdat Re- x gnumZquod quidam comprobant i exemplo Romuli, qui dimicauit aduersius Tacium Sabinorum a Regem. Sicut l& Alexander Macedo, cum Poro Indorum,Sic Egregius Poeta Aeneam, & Turnum dimicasse scribit de Lavinia. Oldr. hoc tractat inconsi.cxcj.quod incipit, nula lo modo. t dicitque quod ista esset magna abusio, quia inuitat ad delicta,&ad arma, & quia Deus tentatur, quia res sorti committitur , quod fieri non debet. tractat hoc idem Paris de Pu. in tract. de re mil.li .vij.c. ij.cum duob. seq.& sibi videtur repugnans,& male constans,Nam in ij.& iiij.c. concludit non licere, In tertio autem dicit Regem posse prouocare Imperatorem, quorsum enim prouocatio si est interdicta pugna. ' Ego omnino censeo non licere,siue sint Reges siue etiam Imperator,tum per rationes Oid tum & quia sunt certi modi a iure & moribus introducti dandi Regna,vel per electionem,ut in Rege Ro.vel per successionem, ut in caeteris Regibus,quos non potest Rex ipse tollere,neq; rescindere, sicut dixit in simili Bar.q, sunt certi modi a Iure adi nitenti deseredae haereditatis,extra quos non desertur,etiam si ita sit couentum,& actum,ut per eu in cocccxij.promitto tibi, que sequitur Dec. in
ide Bar. in coclxxij. Ite quia hoc esset pri iudiciale filijs ac csteris ad quos desertur Regnum ex successione, quorum iura non potest Rex
100쪽
Rextollere,prout statuuut iura,& consuetudines seudorum, etiam in minoribus seudis,ut in tit. de prolii. seu. alle. per Lotha. & per Fed. Interest & populorum ne subiciantur nouo & inconsueto domino, unde& dicitur quod neque unam Civitatem posset Rex transferre in alium ea inuita,ut per Cano. in c. dilecti de malo. &obe.per Inno.in c.auditis de prsscrip.per Abb.inc.cum deputati, col.vij. de Iudi. & in c. exposuit,col. q. de dila.ubi tamen supremidonaini,si cum habeant Reges,accederet auctoritas,&consensus,& parum interest populorum,secus dicerem sic Auorum memorias i cum Carolus Andegavensis Comes Prouinciae,& Petrus Aragonum contenderent de Regno Neapolitano siue Siciliae, de consensu Martini.v. huius nominis 'ontificis, conuenit ut uterque Rex, centum suis aequitibus comitatus, certarent, &Regnum victori cederet, & in Ciuitate Burdegalensi, quae erat tunc sub Rege Angliae, pugna fieri debebat. In eaque, statuta die, summo mane comparuit Carolus cum suis centum comilitonibus ,&expectato hoste usque in vigesimam secundam horam,discessit,Qua hora statim comparuit Petrus, qui non inuento aduersario,testatus est per se non stare quin pugna comitteretur.Diuque postea disputatum est uteresset in mor' qui summo venerat man sed non expectauerat. An is qui ultimis horis comparuerat; quasi ultima mora magis noceret quam prima;Contrarium tamen euentus comprobauit,reuersi sunt enim Reges pridicti ad arma,quod tandem i feliciter cessit Petro.
a Duci Besti capto an parci debeat .a Homo mortuus non ciet belrum.
3 corradinosuit abscisim caput.
An duci hostium capto parci debeat. Titulus XVI.
V o D vero dixi sipra non esse in captos quiendum ,& quod proxime dictum est de Carolo Rege;ad memoriam traxit quaestionem alia, ' an ipsi duci hostium, si capi cum continga parcendum sit,& tex.est quod sic,