장음표시 사용
61쪽
operantur multa,auctoritas eligetium confidentia eorum qui clectioni, & electo crediderunt, & pubi ica viii itas, qus t icet videatur singulorum,tot tamen per annum verisimiliter Praetorem adierunt,talia etiam potuit statuisse,quod omnino intersit Reipub. canon rescindi.male igitur lex illa ad alias traheretur quaestiones,in ovibus ista non cencurrerent:in quo tamen Iasibi multu se effiinciit. Praetore esse ex maioribus magistratibus, probat locus Auli Gel.li.xiij.c. xiiij.Hos enim dicit este, iasiiles, Censores, Praet 8 res: t Spectabilem eum dicit tex.in auct.de appel.f.simili.Eiusmodi sunt etiam Proconsul,Praesectus Vigilum,PHfectus Augustalis, Praefectus Aegypti:Vicarij,Duces, mites sere omnes,ut per Spe. in tit.de ivr.om.iud.3.1.versi.medij. Praetoris vero officili,& p testatem intelligere poterit qui percurret titulum. ff. & C. de ossi. praeto.qui & iteratus est in ii.xij.hi in urbe tres erant,annali tanta potestate,iudicio Senatus ordinati, quos & lares proprios in ea habere oportet,non autem prouinciales deligi, quae omnia habenturint .ij.C.co.ti.Edicta vero omni lare in is enumerata, & per Vlp. exposita ad Prstorum curam,vigente tamen adhuc Republica pertinuisse,nemo est qui nesciat. S V M M A V M.
Pram ct ossicium eius..Aedificia reficere quis cogitur,aut vendere. Furio debet aprus custodiri. ligentia non debet esse impunita cum dat o alis cedit. 's Praeses prouincia ne exeat. 6 Praeses cognoscet des familia. 7 Vasallas an cognoscat desua offensa. 8 Esculenta qualiter capienda .
9 P sies non potendeportare. io Alia ei interdicta,uide ibi.
ri bilissimi viri non Iubfiunt Pi nidi quoad nnam. 12 Artificis egregii poena disertur consulto interim Principe.
De ossicio Praesidis. Titulus X XL
1 R A a s i DI s officium,nomenq; ipsum generale est,quod omnes prouincias regentes eo nGmine possint appellari,
i ut dicitur in I. j.& ij.isside ossi praesi.hic proprium potest filium
62쪽
filiivia apud se emancipare, atque adoptare, ac statim seruum manunaittere,ut eodem titit. l. ij Habet re lariter auctoritatem, in suae tantum prouinciae homines, si quid tamen exteri in ea commiserint,non sinet inultum,& curabit malis hominibus, eam purgare, ut eodem titu.l .iij. Ad eius etiam officium spectat illicitas , violentasque exactiones, & contractus prohibere. Et ne quis iniquum lucriim, aut damnum sentiat, ne humilioribus potentiores iniuriam inserant, ne qui licita negociatione prohibeantur, aut illicitas attemptent, ne quod *pe est in usu nostro hoc aevo, tenuiores homines ad militaria obsequia, & collationes, ditioribus immunibus, praegrauentur: quae omnia habentur indi- a cta l. illicitas. Compellet etiam ' Praeses collabentia aedific1are-
ficere , causa tamen cognita, ut l. Prsses, la. v. eodem titu. Quod tamen dicitur causa cognita, intellige ut distinguunt Docto. in I. singularum. C. de aedi. priuat. Curialis enim cogitur,& reficere, & construere: caeteri autem selum coguntur reficere, quod
Bald. indicta l. singularum, restringit ad potentiam, cum impossibilium nulla sit obligatio: forte tamen, eo casu, cogetur vende- , re, ne ciuitas ruinis sit deformis, & in ea materia aliam pleni rem distinctionem facit Alb. in l. si ut proponis. C.eodem titu. Officio etiam eius congruit pacatam ut dixi tenere prouin- e .ciam quod facile faciet, si malos viros diligenter conquiret,& punici : quin immo, de eorum receptatores, cum sine eis latere ne- queant latrocinia,&alia pleraque crimina. l. congruit, eod.titu.
3 Sed i re furiosos, qui &in alios sieuiunt, si tales sint qui per
suos custodiri non valeant, forte ob paupertatem,ut ego vidi,Praeses carcere custodiet, quod ego de illo quem dixi admonui vasarulum cui erat suppositus, ut ipse faceret, ne alias cogerer ego institim homine manum inijcere,cu esset saeuus, & maleficus in meos: Verum quia simulatur quandoq; furor, ut eo sub clypeo tuti sint a maleficio Praeses, isque ad quem spectat, inspiciet veritatem rei,&secundum eam prospiciet futuris casibus,aut veteres castigabit, &puniet,vid. l.congruit,li fi .cum l. seq.ubi etiam iubetur, in eo qui interualla habet inroris,insipici quo tempore actum sit,inspici etiaε quis custodiret, cur neglexit,quando i & negligentia horum impunita esse non debeat siue illi in se ipsos commiserint, siue in alios, ut ea. l.infin. Prouinciarni vero suam Praeses ne excat nisi voti soluendi causa,& ut extra non pernoctet. l. illud. Praeses tandefamiliarium suorum causis, asseclarum, Comitum , seruorumque cognoscat varie prouisum est, & quod attinet ad crimina, praesertim
63쪽
praesertim quae dessendi, aut exclisari nequeant, recte secerit si ea impunita, siue etiam per silccesibrem vindicanda, non dimiserit,l.quis sorte. .si quos comitum,isde ps. Bar. tamen distinguit interea commissa quae ad officium pertinent,& ea quae sunt ab eo extranea,per t. illa.& l. ij.C.de sportu. Item, si quid in eos sit comissiun, distinguit inter notoria crimina,& alia, quς non sint notoria, Ca- noni stat tamen,etiam in notorio crimine, subdistinguunt,an pina sita iure declarata, an vero sit arbitrio iudicantis commissa, hoc enim secundo casu posset modum excedere. Ideoque iuste recusabitur,ut in c. cum venissent,de iud.ubi Feli. iii ij. col. Et ista in-ν ducunt ibi ad casum, 'cum vasallus est ostensus a stio subdito, virupossit contra eu procedere,& allegant Old.consi. vij. qui respodet
quod non,de qua materia tractat etiam Bru.conLxxx concludens iure quidem mero non tenere processum,sive vasalli,siue etiam iudicis ab eo dati,pro quo multa allegat, sustinetur tamen in illoc su suo propter contrariam consuetudinem, & quia reus passiis erat iudicari,& vere magna aequitate suadetur,ne quis in sita, suorumve causa iudicet. l. qui iurisdictioni.ffide ivr.om. iv. Abdicado se praeses officio non amittit imperisi l .pe. eo.tit. ratio est, ut puto, qui a non tam sui commodi gratia,quam prouincialium collatum Lit. Abstinere autem muneribus Praesidem oportet, prout supra de 8 Proconsule est dictuna. t potest tamen esculenta, ac poculentac pere,quae die proxima consumantur,l.plebiscito,co. tit. sorte non perperam adderetur ne sint adeo continuata haec ipsa esculeta, ut dies diem prςoccupet, ita ut fiant ordinaria,ne fiat fraus legi: Mo-diura vero statuat, suae conuersationi,ita ut neq; sit morosus,& dinficilis nimium aditu,& alloquio. Neq; facilis vique ad vilitatem &confemptum. neq; etiam praedurus atq; asperet neq; contra miseri-y cors nimium. l.obseruandum, illo eo.ti. Sciant veroi Praesides deportationis poenam suae iurisdictionis non esse,i.rei,f.j.ff. de poe. io Neq; poenam 'carceris,aut temporalis,aut perpetiit,l .aut damnum. 3. solent,eo. tit. interdictum est etiam ei ne suam sententiam
II retractet, i. diui, in prin.ffdepce. Item,& ne in t decuriones,aut principales homines suae prouinciae, etiam sontes magnorum criminum, iudicent, minusue exequantur, sed Principi factum reserant,& quid suae sit sentetiae expectent: Interim tamen vinctum hora minem habebunt,ut ea. l. .pen.&vit. Idem faciet sit magni alicuius roboris,aut rari artificii sit reus: vel si eum populus enixe liberatum velit,uteo.tit. l.ad bestias. Relegare Praesides possunt in
loca quae sint sus potestati subiecta: sed extra ea norunisi impetret
64쪽
a Principe).relegatorum.f.j.ffide interdic.&releg.potest tamens prouincia facinoroso interdicere, ut ea l. sicut, & interdicere. Praesides triginta.& unum per occidentem seriatim enumerat libellus,quem supra pluries citaui, in Breuiario Theodosiano. Praesides multarum prouinciarum enumerat Iustinianus in nouella constitui.viij.quae inscribitur, ut Praesides absque ulla datio ne pecuniarum.& in vulg.codicibus,habetur in aucten. vi iud.sine quo.sum ' sed iunge plenius eum restituit Haloander d.const.viij. Neque mirum cuiquam videatur si eandem in prouinciam inueniat missos Rectores,Duces,aut Comites,atque etiam Praesides,aut Proconsules,vcl Praetores:quando illi magiuratus erant militares, ij vero ciuiles: et singuli sua peragebant munia,quod tamen Iustinianus usu coperit non expedire prouincialibus, ut in nouella constitutio.dicit,quae est iiij. sub tit.de Praeside Pisidiae.f. haec nos.vidimus tame nos nostro hoc aeuo missos a Carolo Imperatore in I
subribus, qui tam militaribus quam ciuilibus negotijs praeessent, Vasti Marchionem, ut Ferdinandum Gonragam, ut postremo Sinuessae Ducem et aliquando etiam diuisas potestates, ut unus esset cui ciuilia negotia curae essent, alter qui rebus praeesset bellicis, quibus parum abfuit quin contingeret, quod in illa constia tutio.dicitur: Diciturque in constitutio. illa n g.obtemperet a tem , quod haec habebat Praetor insignia, sellam currulem ex argento fasces.
et forum uaria lectes.s maestoris cura est officium. 6 Q stura in P esta aerari, tra sata. 7 ad aestoresparricidii. 8 Parricidium pro simplici homicidio. 9 clat fula si preces ueritate nitantur,debet pomis rescripto, alias cutipatur Gastor.
ro'cuictor idem quod magnus Cancessarius. ii auctores candidati, cancellari,ia Quaestoris di vias. De
65쪽
VAESTOREM Vetustissimum Romae Magistra tum dixit Vlp.iu. l. j.isdeots. Quaest.&ab ipso Romulo,aut indubie a Tullo Rege in Rempub.imiectum. Quaestores t a quaerendo dictos ipsum n men indicat. pectiniae nempe quaeredε atq; etiam
conseruandε Crat eim munus, W.l. ij.M. Idemq;.ff. de orig. iur. secundum quem modum non erit absimile eius officium ei quem hodie Principis Thesaurarium dicunt; In d. etiam l.j.dicitur quod hic est quastringressus& priinoidi una gerendorii
honorum; verum in audi. de manda. Prin. quod ad Tribonianuma inscribitur, Quaestorem & exconsulem,in j.j. decoratur ' Illustri titulo: Et pariter in. l.comperimus, &.l.pen. & vlt. C. de prox. sata scrin .li.xij. Rursuin inauet. ut diui. ius f.j. vocat eum Imperator, 3 t magni ficum, sed Illustrem vocat in . l. vlt.C.depe. bo. subla. Ii. x. Iacin. l.j.nu.6.fide officius cui man .est iur.allegando Bal. facit
tres siue etiam quatuor: ditarentias Quaestorum, aliquos ve inter illustres reponit, alios inter spectabiles, vide ibi: At in libello iam saepius supra citato,de Mag.Ro. & Breuiario ad Theod. ubi & eo rum insignia effinguntur, illustres vocantur.Diciturq; quod ad eos ruua t curam pertinebat leges dictare,& preces, & quod officium non habent, sed Adiutores de scrinijs quos volebant, proiit,& sub- adiuuas,& iraemoriales:& in nouella constit. xxxv.quae inscribitur de Adiuto. Quaesto, dicitur quod licet Quaestori sui loco Adiut
rus costituere:&q, sunt numero viginti sex. In nouella etia constitit.lxxx.qus eii de quς store,& habetur etiam subeo.tit. in auet. in vj.collat. Questor alius ab Imperatore est inductus qui praesit perquirendis ruit icis, caeterisq; aduenis in Ciuitatem illam confluentibus. Quaen ori curae fuisse rem pecuniariam declarat,praeter loca supradicta, locus Cor. Taciti, is enim libro xiij. ita,inquit, creati primi Valerius Post humius, &Emilius Mameretis utrem militarem comitaretur, dein gliscentibus negotijs duo additi, ei Romae curarent,mox duplicatus numerus, stipen)iaria iam Italia,& accedentibus prouinciarum vectigalibus, cuius loci meminit Lacin .d. l. ij. in vers. stores, ubi & locum Gest ij citat in nocti 5 bus Atticis.t Quae est li. xiij. xxiij.qui,&aerarii curam aquaestore postea ad frar ij praefectum translatam dicit.Cuius praesecti, ut suo dixi loco fit mentio m.l.Arrianus.1f. de Poenisi & in.J. Senatus.β.
66쪽
quod si tribus,& .vit.ffide iv.fi. Hos Io. Pyrrhi,ex Budeo,essedicit eos qui hodie generales finantia tum vocantur; inaestores 7 etiam eranti parricidij, prout dixit Zacin.d.l.ij. Quo nomine
8 t quodlibet homicidium veteres intellexisse etiam dicit; o forte selisu dixit Virgil.
Eo vero sensu quo dixi supra, curae esse quaestori leges & praeceso dictandas,capitur in.l.vit.C de diuer.rescript. t ubi Q ltor reprehensioni lubijcitur si patiatur rescripta de curia prodire quibus non sit adiecta clausula, si preces .veritate nituntur. Et Gl. . 1 o ibi dicit i eum esse qui hodie canEcllarius vocatur; Quod de magno canZellario, quem selent curis praeficere maximi Principes, intellexit Io. Montaygnc in trin. de auct. concit.numero S. quo etiam sensu capitur iv.d.l.j.ff. de quislo.verchi etenim: Qua ex l. tostenditur alios alijs fuisse maiores: unosq; Prouincias sortitos alteros non:quod etiam dixit Cl.in.d.l.vit.C.delpe.bo.subla. Qui Ii vero non sorticbantur ' Principis candidati erant, ut.d.l.j. Alio
aute resipicit quod Vegetius li. ij.c .vij.de cadidatis dixit: Erant& secundum almonam candidati duplares,& candidati simplares, Hi sunt, inquit, milites Principales, qui priuilegijs muniuntur, Nam reliqui milites munifices appellantur: quod munera subire cogantur,forte & candidati QIstores, erant QEaestorijs muneribus soluti,sed non etiam commodis,atq; honoribus: Qui plura de eis scire cupient videat tract. Io.Pvrrhi de magistratibus Ro.par. ij.videant potius Lu.de Pen.in Rub.C.de inaesto.li.xij. qui sumia viis hoc officium extollit praeconijs: si tamen digne collocetur: t Fest enim,inquit,Assessor Principis,frenum,& Dux consiliij eius, vo ἡcem deiiiq; eum appellatainguae Principis,quae proprie quod ille sentit possit dicere: Hunc coitalia Principis dicit Principi subministrare,estq; in eius verbis posita conscientia Principis, lausq; Scisma ipsius.Cogitent igitur quibus hi sunt collati honores ut talesse prsitent quod honori eis non oneri sit eis esse sunctos.
67쪽
s Rationalis est Practes computorum. l Πυ7 Procaeratoris Caes. potestas in iure reddendo. II 8 Procurator Cas. de quibus causis cognoscat. 9 Lexit'. c. quando sis uel pri declarata. Io Lex pen. C.deLinstrictis.ba. s. u.x. aliter declarata quam ab Accursio,ct caeteris doctortibus. II Procuratori Caeseris quae sint interdicta. ra Advocatus Asici debet adesse cumncales caul2 agunturi as Iudicium quandoq; claudicat. i 'Fiscales habent retia.
Is Fiscalium poenanni contumeliosic iniuris.16 Fiscus lieni similis. . 17 Advocati Fisci necessarium malum.
De ossicio Procur. Caes. Titulus X XIII.
VBITA v I an de ipcuratore Caesaris aut fisci verba facerem quando vix sint in militum numero rece-sendi, de quibus solis mihi est sermo, vereq; de eis dici posset cum Glo. cymilitant sicut catuli in syl-uis; verum cum dixerim iam supra militare omnes quotquot Imperatori sistunt & famulantur, neq; a inse erit silentio praetereudus. Hunc ego etiam 'procuratorem
3 hsci in legibus vocatum inuenio. Alibi t Rationalem. 'Aduo 4 catum fisci, i Dispensatorem,quamquam non nesciam varia acue distincta eorum suisse officia,praesertim fisci,& Caesaris, quod di
s & alij promiscue. t Rationalem esse hodie Praesidem computorii dixit Io.Pisrhi loco sepracitato, & cos Iustiniano dictos Praefe ctos seu Praesideserarij. Scribit haec' de procuratore Caes.Corn. Tacitus,Augustus,insit,apud equestres qui Aegypto pr esset lege agi, decretaq; eorum perinde haberi iusserat, ac si magistratus Romam constituissent: Mox alias per Prouincias &in urbe plaeraq; concessa quae olim a Praetoribus cognoscebantur, Claudius omne ius tradidit,libertosq; quos rei familiari praefecerat,sibi & legibus adsqua
68쪽
adaequauit, Paremq; vim esse iussit rerum a procuratoribus suis iudicaturum ac si ipse statuisset Idq: est quod in d. l.1.de off. Jcur. 8 Caec Vlp.dixit. Cognoscit procurator Caesaris de priuatoriacufisco causis,l.j.& iij.Qsi aduer. fis. l.si debitor & l. pen. C. de pri .fi.
in . l. iij. ubi Rationalis vocatur,tade conuen.fi.debi.li.x. Non tamen cognoscit de causis inter priuatos vertentibus,t.j. C. de iurisd. omnium iv. utrunq; probatur in.l.ij. si aduer. ff. potest i
meu eorum iurisdictio praerogari, ut ibi. E t forte hoc est quod 9 Imperator t in. l.iij.C. quando fisc. vel priua. ut si debitum . non inficiatur debitoris fiscalis debitor, possit ad Qtutionem per procuratorem Caesaris distringi, sed si controuersiam faciat, concedi id non opportet.Licet Bal. ibi aliter intelligat, qui notat illam. l. quod fiscus,etiam expersbna siti debitoris, addit proprium
Iudicem quod est tamen contra tex. lucta Gl. in.l. iiij.C.ubi cauis fisc. Cognoscit etiam causas mere fiscales, ut l. ad fiscum, Q ubi causς sis una tame cu prsside, ut ibi vult Cl.per.l. ij.C.si aduer.fis. quae etiam vult adesse Ad uocatum fisci. Item cognoscit colonorum dominicalium ac patrimonialium causas, ut l. dominicis,C. 'bi causs ficii vera est inscriptio. l .ad Rationalem,quavis Glo. ibi intelligat de Praefecto, nisi contra ipsum hunc colonum sit crimi-lnaliter agendum,tunc enim cognoscit Rector prouintiae,pr sente tame Rationali,vt. l.cum aliquid C. ubi causae fis. Dixit etiam Gl. in d. l. vlt.ff.de olf procurator. Caecquod officium eius est de causis maximis, alias dicit quod officium eius est de negotijs maximis. Dicitur autem in d. l.j.de ossi procura. Caes. quod alienare res Caesaris non est eis concessum,sed diligenter gerere, Contrarium tamen videtur tui in l.j. Q de vendi .re. fis .li.x.&in l. . Cocre. Cuic.non de .Gl. in.l.j.C.defi.inst.& iu.ha.ficii.x. luit,quod procurator Cisaris no potest ucdere,fisti procurator potest,quod
tor meus, id est fisti: Ego puto posse simplicius dici &indistriiste,
neutrum eorum posse vendere rem principis aut fisci res vero debitorum fiscalium utrunq; posse,ut in casu dictarum .il. de ven. .r o fisc.& cre. euic. non de; t Et etiam in casu I.pen.C.de fide.inis.& tu .ha. fis. ubi iubetur vendi bona pro reliquis prodigorum,quos ego arbitror eos eme qui cum annonarios titulos atque exactiones icurarent, prodigaliter ea cosumpserunt, licet Gl aliter intelligatri verba illa,prodigorum. Prohibetur etiam procurator vendere res quae sunt in controuersia, uti. res quae,in prin.sside iv.fi.&res nexas aut datas pignori, ut ea.l.I.res autem, sed & si cum ven-
69쪽
dii duplum aut triplum pro euictione promittit in simplum tantum obligatur,ut eo.tit.l.si procurator. λrte tamen vendet res tepore perituras,argumento Lmulier quae,=.sed etenim, ff. ad Treb. 1dem crederem in seruo inutili,nisi esset actor,t.bonorum, & l.ne procuratores,de iv.fi. ratio colligitur in l.ausertur, .actores, e.ti. Non cognoscit tamen procurator Caesaris de causa criminali ide poena agatur, secus si de bonis rei, utrunque probatur, C. ubi causae fici.j. & ij. neque cognoscit de causa status, i. ij.C.ubi causista.& I.si pater.C.ne de sta.defunc.Contrarium tamen videtur statui in I.pe. illo eo.tit.Gl.in d.l.j. soluit quatuor modis,& communiter tenetur vltima solutio, quod si agitur de ingenuitate ipsi vel seruitute non cognoscit procurator, secus si de libertinitate &seruitute:Et sorte est ratio,quia qui fatetur se libertum fatetur utique se aliquando seruitutem seruiisse,unde non de tanto praeiudicio agitur. Ius etiam mulctandi non habet.l. ij. C.de mo.mulct.& Iunge minus potest deportare,ut l. vlt.ffide ossi. procv.Cae sp test tamen aliquibus personis,& ex causa, certo loco interdicere,
sed cui accessum prohibuit,& regressum non poterit impartiri,cliaea L dicitur. De fisci 'Aduocato dicitur quod debet adesse cum causa fisci criminalis agitur. l. iij.3.diuus de iv.fi.l.j.& l. iij.C.si ad-I 3 uer.fici.vit.Qde bo.vxli.x.l.vit.C.de Aduo.fi.quod si no affuit; sententia valet pro fisco,sed contra eum est nul lael .si fiscus, de iv.fi.l. iij.3.diuus,cum Glo.eo.titu. Neque sine fisci Advocato potest
recipi delatio.l.omnes,C.debo. vacan Co itur Advocatus cepta
fiscalem causim prosequi,etiam si sibi non sit de salario conuento satisfactum, ut Id.C.de aduo. fi.potestque cotra fiscum aduocare, etiam si alii, Advocatus fisci suerit, dum ne in eademmet causa,
ut eo.tit.I.Ij.Cauere etiam debet,ne fiscalia commoda occultet, neue priuatis,fisci nomine,calumnias commoueat,ut eod.titu.l.pen. In curiarum fiscales,quorum bona pars nedum ut aiunt in scirpo quaerunt,inuehitur Iactae Belui.in sua prac. tua.nu. I S. ubi eo rε vocat Crassatores. t Hos etiam retia habere quae tamen tedant columbis,& non miluis dixit Clau.Cantit . in trac. de ost. iv.tit.demero Imperio,nu. 29.alludens ad vulg.carmen,
Dat uenιam corvis,uerat censura coli bas.
is Caueant i tamen omnes suprascripti procuratores, ne columelias,neque depraedationes in prouinciales intelent conuicti enim poenam ignis vivi subire condemnantur,vit .vniuersi. C.ubi causa
16 fis. Imitentur vero Principes Traianum, ' qui fiscum lieni comprobat, qui quanto plus iusto augetur, tanto magis contabescunt
70쪽
27 membra caetera. Habeant autem ' fisci Advocatos exemplo Nexandri Seueri,tanquam necessarium malum.
De Reserendassis. Titulus XXIIII.
ILIT Aa AN τ denique in Aula Caesaris Reserendarij,de quibus habes titulum in auct.de Reseren.Quale vero eorum esset officium, dignoscitur ex textra auctint litigan.iurent . quia vero, ubi sic legitur. Nihil enim aliud eos facere concedimus nila solas nostras iussiones, aut ex scripto, aut ex non scripto prolatas competentibus, aut deputatis insinuare iudicibus,si quid autem contrarium praesumpserint, cinguli amissionem incuserunt . Est igitur eorum officium nomini valde consimile, ut cum sint Reserendarij reserant, & hoc sedulo carent. Caetera ad eorum & numerum, & curam videbis cum voles in d. titu. de Reseren. Adnotabis etiam ibi Imperatoris modestiam, cum enim plures cerneret Reserendarios, quam esset expediens, neminem tamen dimitti voluit,ne immerentes notaret,& ini riam afficeret,iatum neminem iudemorietiluti locum suffici permisit, donec ad pristitutum numeru