장음표시 사용
141쪽
tilianium scribere potuisse credo: -Αt in figura t0tius uoluntatis fictio est adparens magiS quam confeSSa, Ut illic uerba sint rebus diuersu, hic sensus Sermoni, et loci et t0ta interim causae conformatio Sed tamen et tis pro sit0ta' scribi malim, sicut statim post dicitur huniuersa uita' et 48 se per totas quaestiones', et melior orati0nis forma futura esse mihi uidetur hoc modo: . . hic sensus sermoni; et loci et totius interim causae euconformatio scit. est). Uerum has correctiones non prorsuS
IX, 2, 89, ubi Scribitur: si ut autem Demo contra id, qu0d uult, dicit, ita p0test melius aliquid uelle, quam dicit', pro se melius', ni fallor, potius scribendum est. Contra X, i, li9 sine dubio scribendum est: se TrachaluS plerumque Sublimis . . . et quem uelle Optima CredereS, auditus tamen melior
IX, 2, 90 scribendum est: si ut in multis controuersiiS, sic codd. sed'; Francius: se et ) in hac quoque'. IX, 3, 8, cum credibile non sit Quintilianum loci Uorgiliani Sententiae adeo esse oblitum, ut nominatiuum pro dativo poneret, ut ipsa disputatio ostendit, necesse est, Vergilii uerba sic legerit aut citauerit: ,, quis non risere parente8 l nec deus hunc mensa dea nec dignata cubili est'; nam sic d0mum plurali siquis') singularis sis hunc') subiungitur. Ergo etiam statim post scribendum est: si eX illis enim, quis non riSere, hic, quem non dignata'. Sed hic quoque, ut Supra ad VII, 9, 7 uidimus, lector aliquis incautus Quintiliani Herba ex Vergilio correxit, ideoque sicut ' in codd. Scribitur. IX, 3, 18 in Α est: ἡEx eadem parte figurarum pri-0redict0 G.: priora dicto) et adi sectio ost illa', cuius loci emendatio facilis et corta est; nam una littera sublata Scribendum est: ἡEX eadem parte figurarum, priore dico, et adiectio est illa'. Supra enim 2 Quintilianus uerb0-
142쪽
rium figuras in duo genera diuiSit, alterum grammaticum, alterum rhetoricum; ad prius igitur genus eam adiectio-nom set detractionem pertinere dicit, quam h. l. comme-m0rat. Uorbi si dico' sic interpositi, ut non mutetur ceterorum uerborum sorma, eXempla adtulit Bonuellus s. v. dico I : ). - 19 manifesta lacuna sic explenda esse uidetur: -uam de altera, quae rhetorica eSt, adiectione atque detractione
pluribus dicendum est', quod fit infra 28 sqq., 58 sqq.
IX, 3, 50 retinenda est optimorum codicum Scriptura, JURe uera eSt, modo recte interpungatur, quod sic fit:ἡHoc genus dissolutionis) et uocant, quae potest esse copulata. Dissoluto contrarium suulgo sine Sensu: si copulata dissolutio. Contrarium) illud est schema quod coniunctionibus abundat'. Dicit Quintilianus quosdam scriptores hanc dissolutionem etiam brachylogiam uocaSSe, quorum Sententiam non probat, cum brachylogia etiam copulata e8Se 908Sit; cfr. Anaximenes de arte rhet. cap. 22 Rhet. 6traec. ed. Spengel I p. 209, I9 8 1 1 ):
ζευγνυ ι. hDiSSOluto', non sediSSolutioni , Quintilianus hic dixit, quo facilius cetera uerba neutri generis subiunge
IX, 3, 66-67 scripsit Halmius: ἡAd Don1 innti O ... Doniano modo fieri solet. EX uicinia quaedam praedicti nominis ducta casibus declinatis . . . ; et eum uerbo idem uerbum plus significatis subiungitur: quando homo h08tis, homo; quibus eXemplis sum in aliud usus, Sed in uno eSt et geminatio. Ilαρον 'φασία contrRrium e8t, quod eodem uerbo quasi falsum arguitur: quae te X priuatis hominibus esse lex non uidebatur'. Rectius hoc est, quam quod olim edebatur, et imprimis W00lsilini o0niectura ει ιρυσι ) laudanda est; sed tamen etiam haseo scriptura mendo laborat. Nam quomodo
143쪽
Halmius recte intelleXit sic in iis, quae praecedunt, DeceSSurio
εμψασις eSt et geminatio In cod. A Scribitur: si sed in uno CPACIC est haec in rasura; G. fassis est) et geminatio ΠAPAONOMACIA ei contrarium est', unde sitio dubio hoc faciendum est: si quibus exemplis Sum in aliud usus, sed in uno i. e. in posteriore: quando homo hostis, homo)εμφασις eSt, geminatio, παρονομασία. Ei i. e. huic paronomasiae exemplo) contrarium est Sed tamen et ipsum paronomasia) , cum eodem uerbo qua8i falSum arguitur', in quibus, cum ' Spaldingio debetur. Adparet p08tremum paronomasiae eXemplum praecedenti eo contrarium esse, quod in illo id0m uerbum ita subiungitur, ut superioris notionem firmet et augeat, in hoc uero ita, ut Superioris notionem tollat, cum falso sic dictum esse significet. IX, 3, 72 Scribitur: si pessimuni uero: ne putre S COD- scripti uideantur circum Scripti' raro euenit, sed uehementer uenit'. Sed contingit codd. : Sic contigit), ut aliqui sensus uehemens et acer uenustatem reliquam non eadem eX non dissona accipiat . Sed posterius exemplum, quod unde Quinti anus sumpserit, nemo dicere potuit, meo quidem iudicio Sensu plane destitutum eSt, nec uideo, qua significatione duo illa uerba si uehementer uenit' iungi potuerint; praeterea, quod dicitur si peSSin111111 vero', ostendere uidetur Quintilianum unum tantum eXemplum adtulisse; alioqui enim diXisset: si pessima uero haec', Sicut
paulo ante dicitur: si illa leuiora', et fortasse etiam coniunctionem copulativam exemplis interposuisset. Etiam ea, quae Sequuntur, potiuS hoc modo superioribus adiungenda erant, ut Scriberetur: se Interim et hoc contingit, ut cet. .
Suspicor prauum illud uerbum siuenit' librario deberi, qui
144쪽
his uerbis exemplum contineri falso crediderit, set Quintilianum ipsum hoc Scripsisse: . circumscripti'. Raro euenit, sed uehementer ualet, Si contingit, ut aliqui SeDSUS ... Uenu Statem aliquam non eadem ex uoce, Sed eae non diSSODR RC-cipiat'. si Vehementer ualet' dicitur ut IX, 2, 16: semire ualet'. Uerba, quae sunt seuoce sed sex', addidi Christium SecutuS, cuiuS Correctio paulo contortiorem Orationem reddero mihi uid0batur. 73 sic scribi malim: si in uerbis tautum distantibus iucunde con80Dat UOX, praeSertim non castatis sed uelut oblatis scodd. : si captain . . . Oblatu'). cum ultero Suo Sit usus, alterum ab aduersario acceperit'; fere enim necessario fieri uidetur, ut participia illa ad Vocem se uerbiS' referatitur, eum si uerbo' et ἡuerbum' in Sequentibus sententiis audiatur. IX 3, 8l in Α est: si Contrapo Si tum . . . non uno fit modo. Nam et sic singula Singulis opponuntur . . . et bina binis . . . et sentetitiae sententiis '. Adparet in his desiderari, quod uocabulo se sententiae' contrarium reddatur, ut sere certum sit Quintilianum scripsisse: sinam et sic singula uocabula singulis opponuntur' cfr. Rhetor. Graec
ed. Spenget III p. 78, 20 Sqq. IX, 4, 18 fieri uix potest quin aliqua eXciderint; nam cum l6 Quintilianus ha0c dixerit: si neque enim milii
quamlibet magnus auctor Cicero perSuaserit, Ly8ian, Herodotum, Thucydiden parum studiosos eius si . e. compOSi
ad historiam transierit ibi quo extremis uerbis de Horodoti compositione pauca dicat, mirum sane est, Thucydidis prorsus nullam fieri mentionem. Sed l8 med. ha0e uerba leguntur: - in contionibus liuidem etiam similiter cadentia quaedam et contraposita deprehendas': nec fiseri potest, quin hic illae contiones significentur, quas historiae suae passim inseruit Thucydides; cst. X, I, 73.
145쪽
Ergo ante haeo hierba quaedam eXcidisse Statuendum est, qu0rum haec fere sententia fuit: Thucyd de tumen multis locis satis numerosa compositio es sed uerba ipsa me
dide adseruntur sol quidum e contionibus) Rhetor. Graec. III p. I 0, I7; p. 36, 22; p. 7I, 32; παρι σ0ν ΙΙ Ρ. 440, 9; similiterquo aliae figurae. Cfr. etiam infra IX, 4, 78.
IX, 4, 4b scribitur: si omnis structura ac dimensio et Copulatio uocum constat aut numeriS . . . aut id eStdimensione quadam'. Sed certe praue dicitur dimensiouocum dimensione quadam constare; deinde peruerse inter duo uerba idem fere significantia, quae Sunt se Structura BC compositio', tertium plano dili0rsae significationis interponitur. Useri similo igitur mihi uid0tur uerba sedimensio et' tollenda osse; ut fieri potest, ut eX Sequenti uerSusi dimensio ' librarii errore irrepserit. IX, 4, 52-53 apud Halmium scribitur: se metrici pede S) adeo reperiuntur in oratione, ut in ea frequenter Doti sentientibus nobis omnium generum eXCidant uerSUS, et contra nihil non, quod est prosa scriptum, redigi p088it in quaedam uerSiculorum genera uel in membra: sicut in sic Halmius sex Spaldiugii coniectura; G. se sitit ad in '; Α- sint sit in ') molestos incidimus grammaticos, ' quam fuerunt, qui lyricorum quorundam carmina in uarias mensurti Scoegerunt'. Hic, quod ad prima uerba pertinet, cum Halmio consentio, nisi quod senon ' potius ante se possit inSerendum censeo; sed de extremis uerbis ualde ab eo dissentio. Neque enim intellego, quo uinculo illa Sententia: ἡSicut in molestos cet.' eum antecedentibus cohaereat. nec quid h. l. agat; Deo melius fiet, si cum Halmio pro se Sicut' scrip Serimus siquid quod', quo accedit, quod lineo Correctio a Scripturae uostigiis etiam longius discedit. 9
146쪽
Deinde, ut Halmius ipse significat, particula siquam' in hac scriptura mendi manifesta est, quod ut corrigant, ad uiolentissimas mutationes confugiunt. At haec ipsa particula ostendero debebat, quo modo cetera corrigenda essent nam sine dubio scribendum est: sinihil . . . redigi non possit in quaedam uersiculorum genera uel in membra, si in tam molestos incidimus scit. nos prOSae OrationiS Scriptore S) grammaticoS, quam fuerunt, qui . . . . Sententin ΡΡΓ- spicua est: si molesti isti grammatici etiam in lyricorum carminibus, ubi certior dimensio et quae hoc non pateretur eXpectanda erat, hoc facere potuerunt, ut ea uario modo in uersus discriberent, aeque facile aut etiam facilius in prosa oratione uersiculos aut uerSuum membra deprehendere poterunt. - Deinde Scribendum est: si Ac eodd.: at) Cicero frequentissime dicit . . . H. IX, 4, 81 - 82 manifesta lacuna ex cod. Α uestigiis potita 8 Sic eXplenda est, cum omnia uerba uno loco excidisse Statuimus: si longa inter breuis amphibrac n. Duabus lonyis breuem Sequentibus bacchios, huic a duersus AG.: aUSiS; cfr.
XII, I, 35) longis breuem praecedentibus palimbacchius erit'. IX, 4, 85 Quintilianus eam sententiam probare Studet, quam 84 his uerbis proposuit: si sit in hoc quoque aliquid fortaSSemomenti, quod et longis longiores et breuibus sunt breuioreS syllabae ' ; nam ea reici debere uidetur habita uersuum ratione, ut in quibus omnes longae itemque omnes breues inter se ipsae Sint pareS; Sed uerSuum propriam condicionem esse dicit, ut 0X his nihil argumenti contra illam sententiam peti debeat. Postquam haec disputauit, sic scribitur: se Veritas uero quin ΑG: ilui) patitur aeque breuem esSe uel longam uocalem,
hoc uerbum Α m. 2 in ras. habet) praecedunt, certe indimensione pedum Syllaba, quae est breuis, insequente alia uel tonost sadd. Christius) uel breui, quae tamen dua S
147쪽
primas consonantes habeat, fit longa'. Sed haec scrip tura manifesto falsa est. Primum enim haec sententia seueritaS uero quia patitur cet.' per se Quintiliani proposito plane contraria est; nam particula seuero' ostendit seueritatem', id est ipsius rei naturam, contrariam poni rationi uersuum; ergo cum uerSUS OmneS longRS OmneSque breues inter Se pareS esse patiatur, Sequitur, ut ueritas hoc non patiatur; nunc uero pati dicitur. Deinde apodosis: si certe . . . fit longa' et ea, quae deinde usque ad
finem 86 disputantur, contraria sunt illis, quae in prota si dicta sunt; eo enim pertinent, ut ostendant breuem syllabam altera breui breuiorem esse posse ut in eXemplo adlato syllaba gro breuis est sed tamen plus habet quam breuissima). Ex his molestiis eXpediemur, Si codicum scripturam retinuerimus adhibita uera interpungendi ratione: si Veritas uero qm patitur non patitur)aeque breuem esse uel longam uocalem, cum eSt Sola, quam cum e Rm consonantes duae tresue praecedunt 3 Certo in dimensione cet. μ; si duae tresue necessario scribendum eSSe OStendunt uerba, quae Sequuntur: siquae tamen dua Sprimas consonante8 habeat', itemque eXemplum, quod
adfertur; et tu G est: si una utreue'. Doinde 86 sine dubio scribendum: sinam 'a' breuis, fore' breuis, facit sic RegiuS; Codd. segreS . . . faciet') tRmen longam priorem'. Hac igitur ratione Quintilianus positionis uim eXplicare studet, ut dicat eam syllabam, quae positione fiat longa, cum per Se breuis Sit, aliquod tempus a sequenti syllaba Sumere; inde Sequi, ut haec syllaba, quae aliquod tempus Reconmmodet Superiori, si et ipsa breuis sit, breuissima tamen eSSe non possit sed necessario plus habeat quam breuissima, cum uno tempore inde ad praecedentem sumpto tamen aliquid supersit. Ita demonstratum eSt, breuibus breuiores esse syllabas nec pati ueritatem OmneS
148쪽
breues inter Se pares eSSe. AlteriuS generi S eXemplum, quo dem0nstraretur longis longiores esse syllabas, Quintilianus non adiecit, sed quiuis facile reperire potest. IX, 4, 126 in Asit scribitur: ἡubicumque aeriter erit et instanter et pugnaciter dicendum, membratim Caesimque dicemus; nam hoc in Oratione plurimum ualet'. Prose Oratione', quod certe aptum huic loco non est, Spal-dingius si altercatione' scribendum censebat, idque Halmius probat; sed tum particula sinam' praua est, cum potiuShet' dicendum esset, et praeterea non in altercatione modo sic dicendum est. Puto fuisse: sinam hoc in ea ratione plurimum ualet f. IX, 4, 13l sine dubio scribendum est: ,, lentibus scodd. grauibus), Sublimibu8, ornati8 longas magis Syllabas Cou-
uenire', cum et praecedat: se leniUS . . . SublimiuS ... OrnatiUS 'et Se JURtUr: selenia ... Sublimia . . . Ornata atque etiam Sisigrauibus' idem significar0t. tamen uix credid0rim Quintilianum modio loco appellationem mutaturum suiSSe. hGΓRuibus' propter praecedens se gracilius' ortum uidetur. CD. etiam Supra 92: si leniores, quae a longis in breues descendunt' subi paulo post mire Halmius scripsit: selenius a duabus breuibus', cum et superiora uerba Cum hiS ΡΠguent, et eis, quae Sequuntur: si sed hoc pro Cluentio recte', clare ostendant Quintilianum alioquin hanc rationem improbare, ut potiuS Scribendum esset: , peius a duabus breuibus'; sed de hoc loco ε χω). IX, 4, 147 extr. in G scribitur: sedissimulatio curae praecipua Scil. 088e debet), ut numerii spondet flexisse arcessisse non arcessisti et coacti esse uideantur'. Cetera Regius recte emendauit sed uocem harcessisse' deleuit; et potuit sane haec vox ex dittographia oriri, sed ueri similius mihi uidetur Quintilianum etiam prior0 loco du08 infinitivos posuisse, quare Sic eum ScripsiSSe SuSpicor: se Ut
149쪽
numeri Sponte fluxisse ac theniisse, non arcessiti et coacti esse uideantur' nam cessisse, quod initio scribendum esse conieceram, uix Sic dicitur). X, I, 15 scribitur: si Sed ut copia uerborum Sic i. e. loctionse et auditione) paratur, ita non uerborum tantum gratia lugendum uel audiendum est. Nam omnium, quRecumque docemuS, hoc sunt exempla potentiora etiam iΡSi S, quae traduntur, artibUS, . . . qUia, quae doctor Praecepit, Orator Ostendit'. Pronomen ἡ hoc', quod Regii coniecturae debotur suam in codd. si haec' scribitur), Halmius cum Spatilingio ad sequia' refert dicitque se hoc - quia, idem Significare, quod sepropterea - quod'. Sed ut haecenarratio uera sit, Scire uelim, quo uinculo haec sententia cum ii8, quae praecedunt, cohaereat; ego enim nullum uideo. Contra fere Decessarium uidetur Quintilianum, cum non uerborum tantum gratia legendum esse dixerit, deinde dicere, cuius alius rei gratia hoc saciundum sit; sed id non dicitur aut saltem non disserte. Cur igitur legendum et audiendum sest 3 Scilicet, ut o lectione et auditione exempla petamus. Quare dubitandum non est, quin haec' alio modo corrigendum sit atque ita scribendum: ἡ Νam omnium, quaecumque docemus, hinc scis. V, I 0, I 5; XII, 2, 3l, al.) Sunt exempla, potentiora i. e. quae potentiora Sunt), etiam ipsis, quae traduntur, artibus'. Sic demum illa sententia do utilitate set ui exemplorum ceteris recte Subiungitur.
X, I, 16 Scribendum puto: si nec forma modo iudicii Sed etiam ipsorum, qui orant, periculo adficimur'. Mouet nos forma ipsa et species ueri iudicii scis. Cicer. pro Milon. I); quid sit sifortuna iudicit', non intellego. X, I, 38 Scribitur: si cum in Bruto M. Tullius tot
milibus uersuum de Romanis tantum oratoribus loquatur et tamen de omnibus aetatis suae . . . Silentium egerit,
150쪽
quis erit modus, si et illos et qui postea suerunt et Graecos omnis et philosophos γ' Duo postrema uerba Halmius inclusit discipuli cuiusdam sententiam incautius secutus; neque enim intellegitur, unde irrepere potuerint, nec Oratores tantum sed etiam ceteri Scriptores omnis generis enumerandi erant, et hoc demum modo Opus infinitum fit. Prasetorsea miror Halmium uorbi ellipsin tol0raSSe, quae ferri nullo modo potest, quod iam oditores antiqui uiderant; nam se persequi uelis' quomodo ex ea Sententia audiri poterit, quae 37 0Xtr. l0gitur 3 Etiam hic scripturae defectus Signandus erat; nam ad hanc sero sententiam scripserat Quintilianus: ἡSi et illos ... et Graecos Omnis persequi q/el S, nec oratores tantum, sed etium poetus et historicos et philosophos γ' X, 2, 21-22 scribitur: se Id quoque Uitandum . . ., ne itioratione poetas nobis et historicos, in illis operibus oratores aut doclamatores imitandos putemus. Sua cuique proposita leX, suus decor est'. Sed etsi ferri fortass0 potest Singularis secuique', cum praecedat pluraliS, tamen, cum in optimo oodico B se propositio' Scribatur, certum est Scribendum esse: se sua cuique proposito sid est, 0ffici090etarum, historicorum, Orntorum) leX, suus decor est' . De se propositi' uocabulo Sic usurpato CD. u. c. IX, 4, 19
X, 2, 2b uulgo editur: se Quid ergo γ non est satis omDia Sic dicere; quomodo M. Tullius dixit γ mihi quid0m SatiS e SSet, Si Omnia Consequi possem; quid inmen Doceret uim Caesaris, asperitatem Caelii, diligentiam P0llionis, iudicium Calui quibusdam in locis adsuuiere γ' Sed sententia illa si si omnia consequi possem' post eam interrogationem, quae praecedit, abundat, ac praeterea sic loqui debuit Quiutilianus: si si per omnia eum suel: Si Omnia illius) cons0qui possem'. Vix dubitandum sest, quin haec