Dissertatio medica, inauguralis, de affectibus animi

11쪽

I. De Efectibus, quos Amectus Animi in

Corpus humanum edunt. ICII Oboni

Antequam effectus, quos in corpus edunt animi affectus insignes et mirandos, CXequi incipio, non alienum esse videtur de natura eorum, modoque, qUO Progenerantur, Paucis disserere. Asseetus sunt animi faculta tes vel potestates, quae, limitibus idoneis circumscriptae vel rite coercitae, essentiam, si ita loqui liceat, vitae constituunt ; quae vero nimiae violentaeve evadentes non tan tum vim ejus imminuunt, sed eam ipsani tandem eX toto e Xtinguunt. Vis vel agi tatio, quae ab affectibus etiam lenissimis vix potest disjungi, ab Opifice rerum Omnipotente, ut Meadius illustris opinatur, haud dubie comparata est, ut quodam ad malum vitandum, et ad bonum quaerendum et B amplectendum,

12쪽

DE AFFECTIBUS

amplectendum, impetu ferremur '. Voluptasset dolor cum caussis suis, bono et malo, ut Lockius celeberrim Us jure notat, cardines sunt, in quibus assectus humani vertuntur l . Ita si quod sit, quod gaudio vel oblectatione mortales assicit, ,affectum qui amor appellatur; si vero dolore et molestia, odium pro certo movebit. Desinitiones autem quorundam CX a ectibus animi praecipuis, quo0 eleganter depinXit, vi-videque designavit, idem Philosophus primarius, suis verbis accuratis tradendas curabo : Joy is a delight of the minii fromthe consideration of the present, or assured approaching possession os a good. Sorroinis uneasin esse in the mirid, upon the thoughtos a good lost , Whicli might have been en-joyed longer, or the sepse Os a pressent evit. Hope is that Pleas ure in the mind, which cvery one finds in himself upon thethought os a probabie future e oymentos aithing, whicli is apt to delight hi m.

13쪽

Naturam affectuum et ortum, quatenus huiCdis siertatiunculae necessarium esse Videtur, CX-ecutus, nunc ad inceptum, effectu8, i Z. quos in corpus edunt, redeo. Quantum hos speciat, quod attentionem nostram in se primum convertit, id est, mutatio miranda quam actio eorum vultui potest inferre. Haec saepe adeo potens est, ut intima animi secreta vultuq tam maxime invitorum aperte et mani-Ieste Prodat. Quos motus in vultu mo

Vent' Loche, ibit

14쪽

DE AFFECTIBUS

Vent animi affectus, ii hoc modo a Gregorio illustri pulcherrrime describuntur. A taliani imprimis affectus, ira, gaudium, moeror, metUS, amor, odium, Certos motus in musculis eXcitant, praesertim Vultus; quo

fit, ut singuli sese in ore exprimant, plus quam Phidiaca arte; diuturni et graves, et saepe repetiti, fortius et constantius depinguntur, dissicillime delendi; hinc saepe iracundiae imago, ubi nulla ira est ; hoc fu

damento nititur ars physiognomonis Vita progrediente, mutatioΠes, qUas asseC-tus faciei inferre consuerunt, modo fere et

ordine sequente se habent. In infantibus, affectibus animi, quasi torpidis adhuc et dormientibus, nihil praeter Vultum pulchrum, nihilque indicantem, notatur ; in juventa nihil parumve mutationis, si aliquid paulo vividius et significatius excipias, semet ostendit ; in iis, qui aetatem virilem attigerunt, lineamenta per assectus evidenter signari incipiunt ; et in senibus per eos ex toto quasi formari videntur. Hinc, ut

15쪽

illustris Gregorius notat, ars Physiognomonis proficiscitur, quodque Verum et certum in ea toties incidere dicitur, id non parum exemplo Socratis celebri firmari videtur. Partes vultus singulares, in quas assectus agunt, et specie8, qUae eo CXcitantur, diversae a docto et sagace Ualtero hunc in modum eleganter satisque breviter verbis surit depictae φ. Amor, admiratio, adgnossecuntur fronte sursum ducta, CXPorrecta, ο culis elevatis, Unaque Palpebris. Occipitalis et rectus superior oculi agit, et palpebrae levator. Curiositas, admiratio dicentis oratoriS, OS Una aperit, Ut aer sonorus ad tubam posset venire. Laetitia et risus oculos habent pene clausis, angulum oris sursum ductum, cutem narium corrUgntam, os distractum per buccinatorios et risorios musculos. In multis hominibus, fovea tunc in genan nascitur, et gratiam addit, inter, Puto, tumentes fasciculos Zygomatico S. In

fletu, et tristi affectu, labium inferius detrahitur, ut facies longior videatur ; anguli labiorum

16쪽

DE AFFECTIBUS

labiorum distrahuntur a triangularibus ; Oculus clauditur, et pupilla se sub palpebram superiorem recipit. In ira et odio labium inferius super superius elevatur; frons descendit adtracta, et rugis caperatur. Contemptus inaeqUalem habet vultum, ut alter oculus Pene claudatur, alter despiciat. Interrore, musculi validissime os et oculos aperiunt, manusque elevantur. V Quam potestatem in vocem assectus habent, ea neminem potest latere. Igitur non opus est, ut super ea multis disseram. Hoc tantum silentio non praetereundum, solium tonumve singularem unicuique fere affectui esse proprium, et animalia etiam bruta hunc non ignorare. Canis enim dominum ira tum esse e voce momento discit, et fertur, leone rugiente, reliqUa animalia intremere. Quod proxime considerandum est, effectus nempe quos in organa vitalia, musculosque motui involuntario inserviente8, edunt a sectus, multo majoris, quantum medicumspectar, momenti esse Videtur, quam quodlibet jam comprehensum. Animi affectus,

17쪽

quod vim cerebri nervosam minuere vel augere eXistimantur, in excitantes et deprimentes, non sine causa gravi, fuerunt divissi. Quin etiam, ut celebris Gregorius notat, mixti, et quati ancipites sunt, modo ad unum, modo ad alterum genus relegandi .Paucos igitur, quos vero eX asscctibus praecipuos esse credimUS, hCrUm generUm pro 'prios seligemus, ut sub his investigemus quales essectus in organa vitalia, musculosque motui in voluntario destinatos, edant. Quos praecipUOs esse opinamur, ii se X numero sunt, et seqUuntur, ira, nempe, amor,galidium, spe 8, metus, moeror. De his separatim, et ordine quo collocantUr, agetur. Ex affectibus excitantibus, ira in primis esse potens fuit eXistimata. Systemata nervo sum et vasculosum violenter agitat, circuitum ' sanguinis accelerans, et titubantiam linguae cum palpitatione saepe faciens. Vi

18쪽

DE AFFECTIBUS

ἔ6 res immensae, quasti rati plerumque habere reperiuntur, a circuitu sanguinis1adaucto, et singulari impetu ejusdemicaput versus facto, forsit an pendent. Si pallor pro rubore faciei, substante ira, nonnunquam incidat,nonMaliter, quam Whyttius doctissimus, in suo libro de morbis nervosis, fecit, peris pase

cieii contractionem, qua ingressui sanguinis aliqua ex parte obsistitur, explicandus Ab actione irae profecta sunt apoplexiae ', haemorrhagiae ι, incrementum cordis mi-

19쪽

randum et ruptae cicatrices Omnes Corporisthumani humores ab hoc affectu animi astici videntur'; nullus Vero magis, quam bilis, ut e potestate, quam in eam habere narratur, mirabili constare videtur Ira, licet rationem qua hoc praestiterit ne

impotentiam loquendi ii, paralysin f, poda

gram '' depulit. Quin etiam movit epilepsianit , volvulum funestum it, febrem con

citatissimam f*, et mortem repentinam illi.

' nat vel, Diis iii. p. 1s . Haller, ibid.' Hildan. Epist. i. Utilier, ibid. t Pechlin, iii. n. 2 .ll Ab. Has n. i. n. 7 I. Hist. de I'Acad. 1738, hist. s. Haller, ibid.9 Wolf, L. ii. c. s. Marcell. Donat. p. 6 O. Haller, ibid. Bartholin, ibid. Pectilin, L. iii. OG 26. Κmy- singli de Odontaig. tact. sanand. Heister ad Hildanum. Haller, ibid.'' G. V. Swieten, T. iii. p. 393. Haller, ibid. Tulp. ii. c. I. Haller, ibid.=9 Falconet Princip. p. 19. Ea vigesima hora funesta fuit. Haller, ibid. illi Zacut. Prax. Med. H. i. Obs. I 7. Tuxner, FOrce of Imagia. furth. consid. p. 43. Haller, ibid.

20쪽

DE AFFECTIBUS

CXcuat, et, cum Voti non compos evadit, animum deprimit et contristat, exemplum affectuum mixtorum et quasi ancipitum, ut eos apte nominavit illustris Gregorius, manifestum et perspicuum nobis suppeditat. Aliis affectibus frequenter admistus, effectibus suis magis, quam quilibet alius, Vari are consuevit. Quod concupiscit adeptus aut adepturus motus vitaleS Potenter eXeitat, novum Cordi vigorem conciliat, et senissum caloris et laetitiae in totum systema animale diffundit. Nonnunquam Vero,

quod quidem saepe incidit, praesertim si ejus, quod appetivit, potiri adhuc non potuit, aliquantum timoris sibi admistum ha bet, quod pulsus arteriarum inaequales potes: efiicere. Hinc, ut illustris I Iallerus testatur. adesse fuit repertus. Ita certe Struthius, olimque Antiochi amor, ex pulsu detectus fuisse legitur Id, cujus desiderio flagrat, adipisci non valens animum magnopere contristas, languorem, febrem lentam